De Groote Oorlog. No. 141. Donderdag 39 November 1917. Dertiende Jaargang. COjCE S. INKOLEN-BRIKETTEN. VAN DEN DRIES Jz. te Heinkenszand. St. Nicolaas-Etalage ,R. VAN OPDORP, Goes. T00MB00TDIENST miraal de Ruyter", en „Stad Goes". OPRUIMING VAN VERBEEM - GOES. Verschijnt eiken MAAHBAG-. WOENSDAG- en VRI1BA6AV0ND. St. Radboud. BUITENLAND. BINNENLAND. Brandstoffencommissie te s maakt bekend, dat zij, die' per 4)0 K.G. betrokken en! maden de restitutie af0,l5| K.G. af te halen, liiert r in de gelegenheid worden! op il ïamiddags IV2uur> °P )n der bonboekjes voor .stoffen. ezen tijd zal geeneterug- ing meer geschieden. Brandstoffencommissie te s maakt bekend, dat dezer 1 een lading Bruinkolen- ïtten (sloffen) wordt ver stellingen per 50 K.G. (eene brandstoffeneeDheid) a f 1,75 le gasfabriek. Bestuur dor Algemeene Vee- antie voor Zuid-Beveland, ge- i te Heinkenszand, maakt be- dat wegens ontslagaanvrage van :er Ch. P. SERRARENS Junior Heerenhoek, met ingang van l iber 1917, als Agent voor het lijk gedeelte van Zuid Beveland is nd de heer Namens het Bestuur, De Directeur, J. v. d. DRIES. 'eed en bevat 'uime serteering Luxe doozen iet verschillende vullingen {IplaatChocola- en Marsepain- figuren. elijks versche Boterletters. Aanbevelend, es—Dordt.Rotterdam en Amsterdam. met de Stoomboot ek van GOES naar ROTTERDAM, dag 3 December 's morgens 1 uur. ek van ROTTERDAM naar GOES, erdag 29 November 's morgens 4 uur. ek van GOES naar ROTTERDAM en AMSTERDAM. Woensdagmorgen vroeg. Vertrek van AMSTERDAM. Vrijdagmiddag 12 uur. Van ROTTERDAM: Zaterdagmiddag 12 uur. „Stad Goes" vervoert geen igiers. ;plaatsRotterdam, Haring t, Zuidzjjde. FORMATIËN te bekomen te Goes den heer J. C. MONHEMIUS, te dt bjj den beer D. VAN LOON, msterd&m, Binnenkant, bjj den E. H. P. VOETEN en te Rot- a m bij de Directie. SSAGIERSVRACHT Go«»-Dord» - trdam: inkilt r>li.B.2l ratour'2. Stoomboot-Reederij, J. 4 'A. VAN DER SCHUDT. jpen - Blokkendoozen jwdoozen, Woldieren, Ge ren en ander Speelgoed. Voorts: kkestellen, Waschstellen, Waterstellen, Vaten, empotten - Theebladen /Va nd teksten enz. enz. rachtige Brieventaach gratl* crijgbaar. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags. Kanfoor v. d. AdministratieBoudewljn de Wlftestraaf A 135s GOES. Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 125 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. 917. f 29 November 1917. Duizend jaar geleden stierf op den 29en November te Ootmarsum in Overijsel de heilige Radboud, een om zijn gaven en talenten wijdvermaard man, een der voor treffelijkste bisschoppen, die den roem- rachten zetel van Utrecht bekleed hebben, een der edelste zonen van den Frieschen stam, een sieraad onzer Vaderlandsche Roomsch Katholieke Kerk. In alle boeken en boekjes over de Va derland-clie geschiedenis wordt de daad van treurige wijfelmoedigheid vermeld, die koning Radboud I pleegde, toen hij, op het punt zijnde om door den H Wal- fran gedoopt te worden, zijn voet uit de doopvont terugtrok, aldus de grootste genade versmadend welke God een mensch kan geven: de genade des ge- loofs. Doch hoe weinig wordt in onze ge schiedenisboeken gesproken van den roemrijken nazaat diens ongelukkigen konings, den heiligen Radboud van Utrecht Het is dus een daad niet alleen van piëteit, maar ook.een daad van oer- heistel aan de verwaarloosde nagedachte nis van dezen voortreffelijken Nederlan der, dezen vromen kerkvorst, die zich gansch zijn leven dour niet de huurling, maar de ware herder zijner kudde toon de, als wij hier van hem spreken. Daarbij, door hem heden huldigend te gedenken, voldoen wij niet slechts aan het verlangen van den doorluehtigen pri maat onzer Nederlandsche kerkprovincie, Mgr. Van de Wetering, die met zooveel aandrang de vereering onzer vaderland sche heiligen bepleit, volgen wij niet alleen de vermaning des apostels op, waar hij in zijn Hebreeënbrief den ge- loovigen voorhoudt dat zij de voorgan gers, die ouder hen Gods woord verkoiij digd hebben, zullen vereeren en navolgen, maar helpen wij mede de belachelijke en tevens verderfelijke voorstelling uit roeien, alsof onze vaderlandsche ge schiedenis een aanvang neemt bij den beeldenstorm in 1566 of de inname van Den Briel in 1572. Het kan niet genoeg worden herhaald, dat hier te lande eeuwen en eeuwen lang, toen er van Watergeuzen en Calvinisten* van Lutheranen en nieuwsgezinden geen sprake of gedachte was, een krachtig, welvarend volk leefde, één van geloof, trouw onderworpen aan en in innige gehechtheid verbonden met den Stoel van St. Petrus, waarbij Will s- brordus en Bonifacius en al hun opvol gers de wettigheid hunner zending en de bevestiging van hun heilig bisschops ambt kwamen vragen, gedachtig aan het aloude woord ubi Petrus, ibi ecclesia „waar Petrus is (in den persoon zijner opvolgers) daar is de Kerk".1) Opgevoed bij zijn oom, aartsbisschop Guntber van Keulen, en onderwezen in de menschelijke kundigheden aan de hofschool van Koning Karei den Kalen, wist de jeugdige Radboud zijn verstand door de wetenschappen te ontwikkelen, maar tegelijk zijn schoone ziel te versieren met een keur van christelijke deugden. Het ordekleed van St. Benedictus, de liverei bij uitstek van die wakkere pion- niers der christelijke beschaving in deze landenWillebr'ordus, Bonifacius en gezellen, trok ook hij aan en stichtte hij zijn medebroeders en het christenvolk door zijn vromen levenswandel. Op hem viel aller oog, toen de zetel van Utrecht door den dood van bisschop Egil bertus ledig kwam en door de eenparige keuze van volk en geestelijkheid werd Radboud tot herder der Utrechtsche dio ceeze verkozen. De Apostolische Stoel, tot wien de faam zijner deugden reeds was doorgedrongen, bevestigde met vreugde die keuze en hoe ongaarne ook, aanvaardde de nederige man het bis schopsambt als een hem door God opge legde levenstaak. Hij bleek dra in den volsten zin des woords een vader zijns volks, alles voor allen volgens Paulus woord om allen te winnen voor Chris tus. Bijzonder groot was zijn liefde voor de armen, de zwakken en de kranken, terwijl hij een gansch vaderlijke zorg droeg voor de weezen. Met zijn groote gaven van geest en hart woekerde hij ter eere Gods door het geloof en den godsdienstzin onder het volk te verlevendigen. Tal van schoone kerkelijke gedichten en gezangen ver vaardigde hij, waarin Gods liefde en de eer en roem Zijner heilige dienaren werden bezongen, voornamelijk van zijn groote voorgangers in het bissihopsambtWil- lebrordus, Bonifacius, Suitbertus, Libui- nus, die deze landen hadden gekerstend en Martinus van Tours, zijn geiiefkoosden beschermheilige. Hoewel de nood der tijden waarin hij leefde ons land werd toen juist geteisterd door de invallen der ruwe Noormannen hem dwong zijn bisschopstad Utrecht te verlaten en zich tijdelijk te Deventer te vestigen, bleef eerstgenoemde stad het voorwerp zijner voortdurende zorgen en lenigde hij den nood zijns volks zooveel hij vermocht. Herhaaldelijk doorkruiste hij zijn bisdom, toenmaals meer dan de helft van ons vaderland omvattend, alom de zijnen door leer en voorbeeld tot een heilig, Gode welgevallig leven vermanend. Door de gave d?s wonderen en der voorzegging hij wees met name een jongen man, Balderik geheeten, aan, als dengene die na hem op den herstelden zetel van Utrecht zou plaats nemen wilde de Almachtige zijn bijzonder welbehagen in zijn dienaar Radboud toonen en kroonde diens werk met de rijkste zegeningen. Tijdens eene reis door Drenthe werd hij in den herfst van 917 door eene ziekte overvallen. Men voerde hem ijlings naar Deventer terug, maar halverwege de reis overleed hij in geur van heiligheid, door gansch zijn volk beweend, te Ootmarsum Zijn stoffelijk overschot werd op zijn verlangen te Deventer iu de kerk bijgezet. Up hem is volkomen van toepassing wat de Kerk in de mis der Heilige bis schoppen-belijders haren geloovigen voor houdt „Ziedaar den hoogepriester, die in zijn levensdagen den Heer behaagde. Daar is niemand gevonden, die, gelijk hij, de wet des Allerhoogsten betrachtte". Voorwaar, zoo iemand, dan verdient de heilige Radboud door ons, Katholie ken, kinderen en nazaten van het aloude Roomsche Nederlandsche voorgeslacht te worden gehuldigd, vereerd en nage volgd en het was een schoone gedachte dergenen, die den 31en Juli 1905 eene vereeuiging stichtten, ter voorbereiding van een Katholieke Nederlandsche Uni versiteit, toen zij aan hun stichting geen beteren patroon meenden ie kunnen ge ven dan hem, die eenmaal als een ster van wetenschap en deugd in Neêrland's Kerk schitterde, den heiligen Radboud. Bij de viering van het hervormingsfeest aan de Vrije Universiteit werd onlangs nog door een der feestredeuaars onze Vaderlandsche historie zoo ingedeeld, dat al wat vóór 1572 voorviel als niet bestaande wordt beschouwd, dus ook man nen als Thomas van Kempen, Geert G-oote, Byonisius de Karihuiser van Roermond enz Nog een btaaltje. In de uitvoerige scueia van htt 500-jarig bestaan der stad Goes, welke ook in ons blad in vervolgartikelen verschynt, wordt door den schrijver, die het ons toezond, met geen enkel woord gerept -van het grootsche gothische bouwwerk, de Sinte Maria Magdalenakerk te Goes, een architectonisch kunstjuweel van den eersten rang, dat, hoezeer ontredderden vauzya eigenlijke bestemming vervreemd, tot in den kleinsten steen den aanschouwer toeroept: ik ben Ruomsch KatholiekItoomsch Katholieke handen bouwden mij, Gode ter eere, een Roomsch geslacht slichtie mij als blijvend monument van het geloof en dm godsdienstzin van Roomsch Goes, lang voor dat aan een z.g. hervorming werd gedacht Losse berichten. BERLIJN, 26 Nov. In tegenspraak met de berichten, als zou een hernieuwd vredesaanbod van den Paus binnenkort te wachten zijn, wordt uit Zürich aan het „Berliner Tage- blatt" gemeld, dat men in Vaticaansche kringen de vrees koestert, dat hetvoor- loopig in het geheel niet meer zal geluk ken, in onmiddelijke aanraking te komen met de afzonderlnke naties en met de katholieken van de geheele wereld, omdat de diplomatieke koerier van den Kerke- lijken Staat niet meer in de gelegenheid is, de Italiaansche grens te passeeren. Men houdt liem in Rome terug en een ander diplomatiek koerier van het Vati- caan wacht thans te Bern op het verlof om het Italiaansche grondgebied weer te mogen betreden, Alle pogingen van den Paus ten gunste van een eventu- eelen vrede zijn dus thans reeds bij voor baat tot mislukking gedoemd. („C.") Het Havas-agentschap ontleent aan de Neue Freie Presse de verzuchting, dat de 22 milliard van de Oostenrijkse he begrooting voor 1917-18 ongeveer een vijfde deel van den totalen rijkdom van 't Oostenrijksche volk vertegenwoordigen Indien de oorlog nog een jaar zou duren, klaagt het blad, zou het Oostenrijksche fortuin dermate geplukt zijn, dat zelfs nog de kleinkinderen der Oostenrijkers dag en nacht zullen moeten werken om den arbeid te herstellen, welke door hun voorouders vernietigd is. Het personeel der spoor wege n in het zuiden van Argentin ië heeft plotse ling het werk neergelegd. De stations worden bewaakt. Het Journaal verneemt uit New-York dat Gerard, de vroegere Amerikaansche gezand te Berlijn, zich uit het staatkun dige leven zal terugtrekken. 0e Centralen en de Russische Wapenstilstand. Men seinde ons Dinsdagmorgen: WEENEN. Het officieuze Wiener Frern- denblatt zegt, dat de beginselen, wdke tot het sluiten van een wapenstilstand met Rusland en bet openen van bespre kingen tot beëindiging van den oorlog door de Russische regeering in hare nota aan de Ententegezanten nader zijn ont wikkeld, van dien aard zijn, dat zij voor ons en onze bondgenooten geen hindernis zullen zijn voor het aannemen van het Russische aanbod tot het stop zetten der vijandelijkheden. De strijd aan het Westerfront. Bij Samogneux hebben de Franschen een plaatselijk sucses behaald en bij de Bourlongstellingen rondom Kamerijk wis ten de Duitschers eenig terrein te her overen, maar het voornaamste deel der stelling bleef in handen der Britten. Op het oogenblik zijn daar beide partijen ongeveer weer even sterk. Uit Rusland. KOPENHAGEN, 25 Nov Uit St Peters burg wordt bericht, dat het leger aan het front bijna geheel zonder levensmid delen is. Men vreest dat het zal uitloopen op een ware ramp. STOCKHOLM, 26 Nov. VolgeDsdeDjen heeft de raad van den Kozakkenbond eenstemmig beslote i, te weigeren deu staatsgreep der Bolsjewicki te erkennen, maar niet te zullen ingrijpen in den in Rusland uitgebroken burgeroorlog. Hij zal met alle kracht opkomen voor het invoeren van een democratische rechts orde in de verschillende gebieden der Kozakken STOCKHOLM, 26 Nov. Volgeus de Roeskoje Slovo heeft de gedelegeerde van het Russische frontleger naar SI. Pe tersburg gemeld dat de troepen ingeval geen wapenstilstand komt, eenvoudig de loopgraven zullen verlaten of de wapens neerleggen. De Czaar ontvlucht? Men seinde ons Dinsdagmorgen: NEW YORK. Impressario Erohman deelt mede, dat de ex-Czaar van Rusland er iu geslaagd is, uit Tobolsk via Charbiu naar Japan te ontvluchten en dat een der dochters des ex Czaren, groot vorstin Tatiana vau Rusland uit eerstdaags in een haven van het Westen zal aankomen en vandaar onmiddellijk naar New York zal gaan. 4;root Urittnnnië en Ierland. Storm. Zware regen- en sneeuwstormen teis terden Maandag het Koninkrijk. Zij ver oorzaakten belangrijke schade in verschil lende districten. Speciaal in Midden- en West-Ierland. Honderden schapen zijn in de bergstreken omgekomen Aardappelen, graan en brandstoi'fenvoorraden zijn weg gespoeld of beschadigd. In vele plaatsen worden booten gebruikt om voedsel te brengen aan bewoners die op onderge- loopen plaatsen vertoeven. Jameson, bekend door zijn inval in Transvaal met een legertje van de Char tered Company, een twintigtal jaren gele den, is overleden. Pruisen. BERLIJN, 26 Nov. Het ontwerp van de Pruisische Kieswet is verschenen. Het voorziet in de invoering van gelijk, geheim en rechtstreeksche kiesrecht dat behoudens enkele beperkende pepalingen ook algemeen is, voor het Huis van afge vaardigden. De bepalingen voor het Heerenhuis zijn van dien aard, dat de bevoegdheden van dat Huis niet al te zeer zijn uitgebreid. Worst, rookvleesch, enz. Het Bureau voor Mededeelingen kan, naar aanleiding vau het bericht als zou binnenkort een distributieregeling van worst, rookvleesch en dergelijke vleesch- waren te verwachten zijn, verzekeren, dat daaraan althans voorloopig niet wordt gedacht. Als een bijzonderheid wijzen wij er op dat de broodkaarten, die thans in handen zijn van de verbruikers, juist voor het loopend jaar toereikend zijn De kaart voor het 36e tijdvak eindigt namelijk op 31 December, natuurlijk wanneer in den geldigheidsduur geen wijziging wordt gebracht. Thee en koffie. Gedurende het tijdvak aanvangende 1 December en eindigende op 15 Decem ber 1917, 'zal door detaillisten aan ver bruikers mogen worden afgeleverd op: bon mo. 7 eener thee- en koffiekaart 0.05 K.g. thee, bon no. 8 eener thee- en kof fiekaart Ó.05 K.g. koffie; Gedurende het tijdvak, aanvangende 16 December en eindigende op 31 Decem ber 1917, z:al door detaillisten aan ver bruikers mogen worden afgeleverd op: bon no. 9 eener thee- en koffiekaart 0.05 Kg. thee, bon no. 10 eener thee- en kof fiekaart 0.1 Kg. koffie. Vervoer van runderen. Het verbod tot vervoer van runderen per spoor (is als volgt gewijbagd: Ingaande 28 November a.s-. is het ver voer van runderen met uitzondering van kalveren niet hooger dan 1 M. (dus niet van paarden, schapen, geiten, varkens enz,) per spoorweg in binnen- landsch verkeer verboden. Voor enkele plaatsen is op marktdagen eon uitzondering gemaakt. AMELAND. Een 20-tal mijnen zijn tij dens den laatsten storm hier aangedreven. AMELAND. De Actief 2 die den 25en October gestrand is, is door den storm lek geslagen en staat vol water. Zij is waarschjjnlijk wrak. De bewakers zjjn door de reddingsboot van Hoiium afge haald. Duitsehland heeft thans de schade vergoeding betaald voor de getor pedeerde Nederlandsche schepen „Rijn dijk" en „B 1 o m m ersd.ijk"- volgens het bedrag door de commissarissen vastge steld, van wie Nederland en Duitseh land er elk een aanwees. TI--- De stad Goes I4i7-I9I7. IV. Men was: genoodzaakt door de vele concurrentie een onderscheiding aan to brengen. Hoe zou men dat doen; dé stad was nog niet in wijken verdeeld, de huizen droegen geen nummer. Ieder gaf toen zijn huis een naam, enkele lei- ven nog voort. Wie kent niet het huis de Egyptenaar in de Langevorsthet huis de Aschbak op den Opril, Groote Markt; het huisl Het Wagenschot op de Vlas- markt, het huisi het Roosje, de drie Ko ningen, In de Meermin, op de Kadfe. De gloeiende oven in 's-Heer Hendriks- Kinderenstraat. Het Vierendeel in de Wijngaardstraat, enz. enz. Enkelen schre ven in dichtmaat de waren die bij hen te verkrijgen waren. Zoo las men bo ven een bakkerijj: Welk weder zullen wij hebben? Verwachting tot den avond van 29 Nov Matige tot krachtigen, Zuidwestelijke tot Westelijken wind zwaarbewolkt of betrok ken waarschijnlijk regenbuien. Weinig ver andering van temperatuur. In de drie worsten, Bakt men brood met 'korsten en Brusseische bestellen die in de melk zwellen. Bij .een tabakhandelaar las men: Mozes heeft de kinderen Israels droog voets door 'troode meer geleid Dat Farao en al zijn volk op 't droe vigst heeft beschreid. Heer, wil mij mee zoo goedgunstig als Mozes zijn, Hier verkoopt men tabak, gedistilleerde wateren en Brandewijn. Boven de deur van een huisl waarin geen winkel' werd gehouden, las men: Geschied U lead "Wees niet bereid, Om dat te wreken fel, Want Petrus zeidt: Schuwt nijdigheid, Wil altijd spreken wel. Dat het Goes en zijne bewoners goed ging, bleek in 1615 op bijzondere wijze. Het land van Borssele, dat bij den vloed van 1530 geheel was ondergegaan, werd door het gemeentebestuur van Goes in 1615 aangekocht afe schor om in te dijt ken. Deze indijiking ging met vele ter genspoeden gepaard. Eindelijk, in 1616 kwam het werk klaar, de koop van Borssele bracht Goes niet veel voordeel aan. In 1685 moesten door overstroo- jnlng 55 gemeten worden buitengedijkt, in 1715 ging de geheele Wolf ertspolder met 242 gemeten te niet. Goes besloot 8 Maart 1750 geheel Borssele te verkoo- pen. Dhr. Jan van Borssele werd nu eigenaar. Als herinnering aan Borssele" prijkt op bet kerkorgel in de Neder- duitsch Hervormde Kerk en op de poort van 'het „manhuis" nog altijd het wa pen van Borsiselte, verbonden met heit wapen van Goes! De armenzorg onzer gemeente had nieuwe banen gekozen, in 1626 gjing het bestuur over tot stichting van het weeshuis, ter voorziening in een behoefte, die re,eds lang gevoeld werd. Deze nuttige inrichting is nog steeds een sieraad voor d.e gemeente. AI ging het den ingezetenen goed, toch was en.- een zaak, die reeds lang broeide. Het ging met de1 regeering onzer ge meente niet naar wensch, politieke kui perijen waren aan de orde van den dag. Baljuw, Burgemeesters, Schepenen en de magistraatspersonen waren tegen elkander verdeeld. Was er een betrekking open, men wist eer de raad vergaderde, wie deze zou vervullen, familierelatiën werk ten hier niet weinig; aan mede. Aan de eene zij'de stond de baljuw met de zij nen, wien als grafelijk officier, als ste dehouder van den Prins toegerekend werd de kracht der privilegiën te willen ont zenuwen. Aan den anderen kant schaarden zich zij, die vasthielden aan een eenmaal ver kregen recht. Geen wonder, dal. de bur gerij in deze partij koos; en zich tegen misbruiken verzette. De eerste partij, die des baljuws, werd krachtig gesteund door de leus, die zij: huldigdehandhaving van het Stadhouderlijk gezag. Aan den anderen kant schaarden zij! zich, die vast houdende aan een* verkregen recht, de verkiezingen zochten over- te brengen bij de OudermannenIn 1655 kreeg men een anderen baljuw- (e Goes. Hiervoor was' gekozen Bartholomeus Dankerts. Na dat hij: eerst als burgemee'ster zich bij de ingezetenen gehaat had gemaakt, was hij thans1 de oorzaak, dat een vreeselijlo twistvuur ontbrandde, toen hij! bij de verkiezing van twee sladsrentmeesters op 2en Kerstdag 1656 hij het staken der stemmen de zijne wilde laten beslissen. Twee burgemeesters met vier schepenen hadden hunne keusi uitgebracht, en de baljuw met vijf schepenen twee andere candidaten daartegenover gesteld; de bal juw meende als- grafelijk officier het recht te hebben om te beslissen. De burgemees ter beweerde, dat, de inhoud der pri vilegiën dit verbood. De laatsten drort-

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1917 | | pagina 1