De Groote Oorlog
No. 140.
Dinsdag 27 November 1917. Dertiende Jaargang.
Mijnt lib IMIIU-JKHlif- in VRII0AG4VIIN0
«XE* ™di"" ■"-£
BINNENLAND
UIT ZEELAND
ft
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen' 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: BoudewIJn de Wlftesfraaf A 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement Bpeciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.626, iedere regel meer 126 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Losae berichten.
De strijd in het Westen.
LONDEN, 24 November (R.O.) Het
stafcommuniqué meldt: De operaties van
gisteren ten W. van Kamerijk hadden
een succesvol verloop. Na een verwoed
gevecht, waarin de vijand hardnekkigen
tegenstand bood, hebben onze troepen
een belangrijk, domineerend heuvel ter
rein bij het Bourbon bosch stormender
hand genomen.
Ten Oosten van het Bourbon-bosch
werd eenige vordering gemaakt in de
streek van Fontaine Notre Dame.
Ten V\ esten van het bosch hebben
onze troepen verdere vorderingen gemaakt
langs de Hindenburg-linie over het kanaal
du Nord, in de streek van Moeuvres.
Verder Westwaarts tusschen Moeuvres
en Queau heeft het London-Scottish-
regiment een belangrijke hoogterug ge
nomen, waardoor wij uitzicht hebben
over de Hindenburg linie naar het Noor
den en het Westen.
In de nabijheid van Bullecourt hebben
onze troepen gedurende den nacht verder
terrein gewonnen en een sterk vijande
lijk punt met een aantal gevangenen
genomen
Het aantal gevangenen gisteren ge
maakt is nog niet bekend.
Sinds het begin der operaties op
20 dezer hebben wij meer dan 100 kanon
nen genomen, waaronder verscheidene
zware tot een kaliber van 8 inch.
De strijd in het Zuiden.
WEENEN, 24 November. (KB.) Het
staf communiqué meldtTusschen de Piave
en de Brenta en tot de Zeven gemeenten
deed de vijand gister andermaal met
sterke troepenmachten tegenaanvallen.
Alle aanvallen mislukten onder zware
verliezen van den vijand.
Verder niets nieuws.
ROME, 24 November. (STEFANI). Het
staf-comminuqué meldt:
Op het bergachtig front tusschen het
Asiagoplateau en de Piave mislukten
sterke vijandelijke aanvallen, welke door
krachtig artillerievuur voorbereid en met
hardnekkigheid ondernomen waren.
In de vlakte werden vijandelijke afdee-
lingen, die in schapen de Piave trachtten
over te steken door kanonvuur terug
gedreven.
Drie vijandelijke vliegtuigen werden
door onze vliegers neergeschoten.
Ontploffing te Londen.
LONDEN, 24 November (R.O.) (OFFI
CIEEL.) Bij de ontploffing gisteren in de
fabriek in hut Noordelijk gedeelte van
Londen werden een vrouw gedood, twee
aoderen licht gewond Aan het gebouw
werd geen schade aangericht.
De Paus en de vrede.
ZURICH, 24 November (O V.) De „Neue
Züricher Ztg." zegt, dat de geruchten
over een nieuwe vredesnota van den
Paus ongegrond zijn. Het is mogelijk,
dat de Paus met Kerstmis, ter onder
steuning van zijn vroegere nota, een
beroep op de verschillende regeeringen
zal doen.
Venetië.
WEENEN, 23 November (O.V.) De
„Reichspost" meldt, dat de Paus in een
langen brief de kerkelijke kunstschatten
van Venetië aan de bescherming van
keizer Karei toevertrouwd heeft.
Uit Rusland.
De Begeering.
BERLIJN, 24 November (O. V.) De
„Berliner Lokal Anzeiger" meldt, dat de
vorming van een werkelijke regeering in
Rusland Dog niet gelukt is Er wordt
geëischt, dat de meerderheid der volks
commissarissen aftreden zal. Ook Trotzky,
omdat hij niet geschikt is voor den post
van minister van buitenlandsche zaken.
Zijn opvolger zou de vroegere gezant
te Londen, baron Rosen, worden, die een
voorstander van een directen vrede is.
Het aanbod van een Wapenstilstand.
LONDEN, 24 November (R Q.) De bur
gemeester van Petrogrado deelt mede,
dat de Duitschers geweigerd hebben de
onderhandelaren, welke door de maxi-
malistische commissarissen gezonden wa
ren, te ontvangen Duitschlaud verklaarde
alleen vredesonderhandelingen te willen
voeren met de constitutioneele verga-
deriog. De eerste voorwaarde vauDuitsch-
land om in onderhandeling te treden is,
dat de Russen 100 K. M uit hun posities
zullen terugtrekken, terwijl zij zelf hunne
tegenwoordige posities bezet houden.
WEENEN, 24 Novemder (K. B.) De ver
klaringen van de beide minister pi esi-
denten Von Seidler en Wekerle laten,
naar de bladen eenstemmig opmerken,
geen twijfel of de centrale mogendheden
zullen ieder ernstig en aannemelijk aan
bod tot een wapenstilstand tegemoet
komend behandelen. Er zullen van Oos-
renrijk-Hongarije uit geen moeilijkheden
gemaakt worden om tot een wapenstil
stand op het Oostelijk front te geraken.
De moeilijkheid ligt in Rusland zelf.
Vooraleer de tegenwoordige toestand
van Rusland is opgeklaard zullen wij
met de kwestie van wapenstilstand niet
vorderen.
Amerika en Rusland.
NEW-YORK, 24 November (R. O.) De
correspondent van de „Associated Press"
meldt, dat de autoriteiten te Washington
in de vredesbeweging van de Bolsche-
wiki een daad zien, waardoor Rusland
zal ophouden tot de bevriende naties te
behooren. Slaagt de beweging, dan zal
het zeer moeilijk zijn Rusland als een
neutralen staat te beschouwen, daar
Duitschland daaruit voordeel zou trekken,
N.B. Bolschewiki, maximalisten, extre
misten zijn drie namen voor een en
dezelfde Russische partij. De Bolsche
wiki (het Russische Bolschi-meer) zijn
zijn de uiterst linksche revolutionnairen,
die zich van de eigenlijke sociaaldemo
cratische partij hebben afgescheiden, en
als eerste practische punt het onmidde-
sluiten van den vrede op hun program
hebben staan. Hun leiders zijn o.m. Lenin
en T.otzky. Tegenover hen staan de
menschewiki of minimalisten (mensche-
minder), de rechtsche groep der socia
listen, opportunisten enj tevens entente-
gezind. Hun leider is Piechanoff.
Kadetten, of constitutioneel democraten
of ook wei leden van de volkspartij vor
men een groote groep van de Russische
liberale partij. Zij vertegenwoordigen het
„intellect" zijn imperialistisch gezind en
ijveren voor een voortzetten van den
oorlog tot het uiterste. Tot hun partij
behooren o.m. vorst Lwoif, Miljoekoff,
Nekrassoff enz. (Maasbode.)
Het Zweedstehe blad „Politiken" var-
nam Zondag j.f. uit Haparanda:
In den trein zaten 4 Denen, 2 Fran-
slchen. en een Russische koerier, die
meldden, dat er bijl hun vertrek te St.
Petersburg rust heerschte, maar eirwas
een vreeselijk gebrek aan levensmiddelen,
omdat generaal Kaledin den toevoer naar
de stad had afgesneden,
i Over Kerenski loopen tegenstrijdigs
geruchten. Volgensl sommigen aou hij zelf
moord hebben gepleegd, volgens ande
ren zou bij Rusland hebben weten te
verlaten en einde November te Parijs
worden verwacht.
Generaal Broesilof is, naar uit' Peters
burg wordt gemeld, te Moskou door een
niotorlorrie overreden. Hij heeft een been
gebroken.
Amerika heeft alle oorltogscontracten
met Rusland vervallen verklaard, tot zoo
lang Rusland weer in het bezit zou zijn
van een wettige regeering.
R. K. Staatkunde
Vorige week bij de behandeling der
Staatsbegrooting heeft de voorzitter der
R.K. Kamerfractie, de Katholieke Staat
kundige b ginselen nog eens omschreven.
Met reden wees de woordvoerder onzer
Kamerfractie erop, dat bij ons ook het
streven van tijdelijken aard door gods
dienstige overwegingen wordt beheerscht.
En omdat die overtuiging het gc heele
Katholieke volk omvat, heeft ze tot taak,
dikwijls strijdende belangen tot even-
wicht te brengen.
Alleen hij, die een hoogeren norm
aanneemt, kan de verschillen tusschen
de standen en groepen, voor zoover dat
moge]uk is, tot zwijgen brengen.
Mgr. Nolens zeide o.a.„Do begrippen
omtrent geloof, omtrent gezag en vrijheid,
omtrent de verhouding tot de stoffelijke
goederen, omtrent armoede en welvaart
beheerschen de politiek, en vooral wat
men noemt: sociale politiek.
v andaar dan ook, dat van een eenzijdig
materialistisch stroven als bijv. door den
Economischen Boud iu zijn prugram
wordt getoond, bij ons geen sprake kan
of mag zijn.
Voor welvaart op economisch terrein
is ook nog te letten op de wnztwaarop
WSr?iu v°0lt8ebracllt' e" de onderaf
schiktheid der stoffelijke weivaart aan
geestelijken en zedelijken vooruitgang J
stoffelijke vooruitgang, die achteruitgang 1
medebrengt op zedelijk en geestelijk ge
bied, is slechts fictieve vooruitgang.
In voortreffelijke bewoordingen werd
nier liet standpunt onzer partij aangege
ven, en de noodzakelijkheid eener nriu-
cipieele politiek iu 'tucht gesteld.
Zaak is het nu echter, schrijft „Het
Centrum dat alien, die tot onze parzij
behooren, van de waarheid dezer uiteen
zetting diep worden doordrongen.
Want het zal straks niet ontbreken
aan pogingen om, ouder voorspiegeling
van louter inaterieele belangen, een aan
tal der onzen te onttrekken aan het
partij verband en te winnen voor de
meest uiteenloopende richtingen.
De socialisten zuilen ijveriger nog
dan vroeger - trachten bij onze arben
ders gehoor te vinden.
*adicalr eu liberalen schijnen uu
reeds in de weer, om katholieke midden-
broedering.Vei 16 t0t stemb"a-ver-
Eu ook de overige standen en groepen,
die onder ons worden gevondenfkunuen
erop rekenen, dat de lokstem van een
ol ander belang ben zal bereiken.
De techniek van het nieuwe kiesstelsel
geeft aan die pogingen een zekere kans,
grooter misschien dan vroeger; en boven
dien kan niet worden ontkend, dat de
ontwrichting in handel en verkeer, door
den oorlog aangericht, ook iu ons land
demoraiisterend werkte en aan liet stof-
zekerdegeWm 6611 overmatige plaats ver-
Maar daarom bestaat er des te meer
fXen; om °P bet geestelijke en principi-
de nrnt, te leggen, en met klem
L a l meuvve klezers te herinneren
aan de hoogere motieven, die alle katho.
lieken moeten vereenigen.
f„matULïriijk behoeven daarom de stof
felijke belangen, iu wat zij goeds en
Ook hetgeen daaromtrent door Dr
Menig punt, door hem genoemd, zal
straks eeh goed figuur maken op ons
program.
De verdwaalde vlieger.
Volgens nadere berichten is de vliege-
nier v. d. Drift Vrijdagmiddag te Ant.
werpen neergekomen. Hij zal vermoede-
iijk spoedig naar ons land terugkeeren.
H. M. 'de Koningin voor den ezel.
Men meldt uit Rijswijk aan de Stand.:
riet overigens eenvoudige, maar aardig
gelegen dorp Rijswijk (Z.-H.) schijnt velé
schoo-ne plekjes te bezitten, die waard
zijn door een kunstenaarshand op het doek
gebracht te worden, getuige daarvoor de
vele kunstschilders, die hier wonen. Deze
week genoot ons dorp zelfs de hooge
eer een paar maal H. M. de Koningin
hier te zien schilderen, die op den Vliet-
weg gezeten, een gezicht op de overzijde
van de Vliet door haar penseel aan de
vergetelheid ontrukte.
Suiker.
Naar „De Tel1." meldt, zijn tusscffen
de regeering en de suikerfabrikanten on
derhandelingen gevoerd over den nieu
wen suikeroogst. Naar het "blad ver
neemt isl als gevolg van. deze onderban
de lingen eerlang het besluit te verwach
ten, dat door de regeering de geheella
oogst zal1 worden overgenomen en tegen
normalen prijsvoor binnenlandsche con
sumptie beschikbaar zal worden gesteld.
Een eventueel' overschot zou door de
regeering kunnen, worden uitgevoerd.
Melk.
De minister heeft de volgende maxi-
mum-kleinhandelprijzen vastgesteldge
condenseerde melk met suiker f 1,07 per
kilo, f 0,471/2 per blikken busje van 370
gram; zonder siuiker 35 ct. pea- busje
van 370 Gr. Gecondenseerde taptemelk
met suiker 96 ct. per kiloi, 431/2 ct. per
370 gram. zonder suiker 431/2 per busje
van 370 .gr. Melkpoeder fl,46 per kilo,
tap te-melkp oeder f 1,15 per kil o, göste-
reïiseerde melk 35 cent per busje van
370 gram. Deze prijzen mogen onder
geen voorwaarde worden verhoogd, noch
voor verpakking, noch voor thuisbezor
ging, enz.
Het is aan. alle handelaren verboden
melkbussen af te leveren.
Goes. „Korker Pun ct ure". Wij
waren Zaterdag in Hotel Centraal ge
tuige van eene demonstratie, gegeven
door denheer Mr Francis Nieuweuhuizen,
die namens de firma Pennock en Cie
's Gravenhage, optredend, deed zien hoe
een fietsband, opzettelijk lek gemaakt,
door er met een priem een flink gat in
te boreD, zóodat de lucht sissend ont
snapte, aanstonds weer voor het gebruik
gereed is door er een oplossing van
„Korker P u n c t u r e" in te pompen.
Immers, toen een weinig van het vocht
in den lekken band ingepompt het
preparaat bestaat uit mica, rubber, kurk
en een scheikundige (geheim) substantie,
in water opgelost en het wiel daarna
snel eenige malen was rondgedraaid,
bleek de breuk volkomen gedicht te zijn
en de plaats waar zoo pas een gat was
geweest, gesloten en spijkerhard. Daarna
weer oppompen enalles is in orde.
Deze hoogst verrassende vinding is door
den heer Nieuwenhuizen, die op echt
Amerikaansche wijze voor „Korker
Puncture" reclame maakt door zelf
per fiets de baan op te gaan, in tal van
plaatsen van ons land practisch toege
past, zoowel bij burgers als bij militairen
De hem vergezellende photograaf, de heer
Ed. Visser van Weeren, een kunstenaar
in zijn vak, legt aanstonds de practische
demonstraties van den heer Nieuwen-
huize op de plaat vast en zoo zagen wij
een eerbiedwaardige collectie photo's,
waarbij steeds de toepassing der nieuwe
vinding het centrale punt is. Verder
toonde ons de onvermoeide demonstrant
tal van attesten en tevredenheidsbetui
gingen over de soliditeit en de goede
werking van het middel, zooals van de
maréchaussee-brigade Arnhem, waar een
lekke rijwielband van 3'/2 jaar met „Kor
ker Puncture" weer flink berijdbaar werd,
van het hotel Zeelandia te Apeldoorn,
van den commandant van het 12e regi
ment inf in het kamp te Milligen, van
de voorbereidende school voor verlofs
officieren te 's-Hage, van de fabriek der
Gazelle rijwielen te Dieren, van den agent
De Wint der Himarijwielen, van den
commandant van het 3e bataljon 8e
regiment infanterie, den heer Mijs, van
de Willemskazerne te Arnhem enz. enz.
Aan de echtheid der attesten valt niet
te twijfelen De Posterijen, die zooveel
rijwielen in gebruik hebben, hebben on
langs 4000 doozen „Korker Punc
ture" besteld. Voegt men er bij dat
het preparaat het rubber niet aantast,
zooals een scheikundige analyse heeft
tiewezen; dat het vorstvrij is en's zomers
hét rubber der banden koel houdt; dat
zoowel lekke fietsbanden als motorrijwiel
en autobanden met „Korker Puncture"
oogenblikkelijk tot hun vroegeren goeden
staat zijn terug te brengen, dan begrijpt
de lezer dat men hier inderdaad met een
verrassende vinding te doen heeft. De
heer Nieuwenhuizen toonde ons zijn fiets
met volstrekt niet nieuwe banden, die
daarenboven herhaaldelijk zijn beprikt
en doorstoken en dan weer met „Kor
ker Puncture" gedicht. Welnu op
die fiets had hij niet minder dan 1675
K.M. op zijn jongste tournée afgelegd,
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 27 Nov
Krachtige tot matigen, later lijdelijk af
nemende Noordelijke tot Westelijken wind;
zwaardewolkt met tijdelijke opklaring. Aan
vankelijk nog kans op regen of hagelbuien.
Mogelijk nachtvorst. Later iets zachter.
gelijk zijn afstempelingskaarten bewezen.
Waar wij verder voor on2e oogen het
middel snel en afdoend zagi n helpen,
daar bleef geen grond voor twijfel ineer
over en is het niet noodig al de vleiende
beoordeelingen te vermelden in verschil
lende couranten aan „Korker Puncture"
gewijd. Men bestelle en beproeve het
hoogst eenvoudige middel zelf. Als hoofd
agent voor „Korker Puncture" op Zuid-
Beveland treedt op de heer W. F. Ph.
de Valk alhier (Men zie verder de
advertentie in dit nummer)
Vrijdagavond 1.1. trad in „de Prins
van Oranje" alhier op de heer P. W.
Kr u ze, directeur van de districts-arbeids-
beurs, tot het houden van een lezing over
„De werking der Arbeidsbeurzen, in 't
belang van Patroons en Werklieden".
Spreker werd ingeleid door den plaat
selijk correspondent voor arbeidsbemid
deling alhier, de heer F. G C. Rothuizen,
die de leiding op zich had genomen en
die een woord van welkom sprak en
daarbij in herinnering bracht, dat arbeids
bemiddeling tot dusver in Goes, gelukkig
een weinig bekende zaak was
Bijna steeds was hier in de laatste 20
jaren voldoende werk, zoodat ieder, die
werken kon en wilde, behoorlijk zijn da-
gelijksch brood kon verdienen en tot
dusver was het zelfs meer voorgekomen,
dat patroons geen voldoende werkkrach
ten konden bekomen, dan dat er sprake
was van eenige werkloosheid onder de
werknemers.
In de eerste 7 a 8 maanden van 1915
hadden wij voor 't eerst kennis gemaakt
met het kwaad der werkeloosheidtoen
heeft het gemeentebestuur daarin tamelijk
afdoende weten te voorzien. En sindsdien
is het weer uitstekend gegaan, en zelfs
in den allerlaatsten tijd, werden heel
goede loonen verdiend.
Het zou spreker echter niet verwon
deren, indien in de naaste toekomst
weder gebrek aan werk ontstaat. Vooral
in de bouwnijverheid ziet het er zeer
sober uit Het wordt vrijwel onmogelijk
laoger te bouwen vanwege de abnormaal
hooge prijzen en het onrustbarende ge
brek aan verschillende materialen, terwijl
ook de burgerij zich zeer zeker steeds
meer zal bezuinigen inzake onderhouds
werken en herstellingen, vanwege de
groote kosten daaraan verbonden. En
waar bij de bouwnijverheid in 't bijzon
der, zoo tal van bedrijven betrokken zijn,
meent spreker alle reden te hebben om
den toestand niet rooskleurig in te zien.
Teneinde nu zooveel mogelijk werke
loosheid tegen te gaan en werkgevers
en werknemers bij elkander te brengen
daar, waar zij elkander behoeven, is het
instituut der arbeidersbemiddeling inge
steld. Hoe dit instituut werkt; hoe het
de belangen van patroons en werklieden
bevordert en van hoeveel belang het is,
dat in 't bijzonder de werknemers hiervan
geheel op de hoogte zijn, daarvoor zegt
spreker, is de heer Kruze hier teneinde
een en ander breedvoerig toe te lichten.
De heer Kruze neemt hierop het woord
en wijst er op, hoe elke oorlog van be-
teekenis gewoonlijk samengaat of gevolgd
wordt door een groote malaise. Dit was
na den oorlog van '70'71 het geval en
in veel erger mate zal het dit vermoe-
delijk thans ook zijn. Na '70 heeft de
Regeering geen bijzondere maatregelen
1 genomen; thans heeft onze Regeering
reeds in 1914 ingezien, dat er iets moest
gedaan worden. I11 het najaar van 1914
toch bleek reeds, dat in sommige streken
een groot overcompleet van werkkrachten
was en in andere streken van ons land
daarentegen een belangrijk tekort Daar
op werden in verschillende plaatsen (een-
tra s) Districts arbeidsbeurzen opgericht,
die tot taak kregen, arbeidsKrachten te
distribueeren, d.w.z de werkeloozen daar
te brengen, waar zij werk konden krijgen
Elke arbeidsbeurs werd daarin bijge'
