De Groote Oorlog.
No. 138. Donderdag November 1917. Dertiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANBAfS-.JIBENSBAG- en VRI1DAGAVBND.
BINNENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieBoudeutljn de WlffestraafA 135» GOES
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 125 Gt. p. T. Bij abonnement speciale pijjs.
Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.625, iedere regel meer 128 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Losse berichten.
De strijd in het Westen.
BERLIJN, 20 Nov. (draadloos.) Het
avondioomlmuniqué meldtLevendige vuur-
actie bij Poelkapelle en bij Passchendaiele.
In het gebied tusschen de van Bapaume
en van Péronne naar Kamerijk leidende
wegen zijn de Engelschien mét sterke
strijdkrachten aangevallen en hebben ter
rein gewonnen. Onze tegenmaatregelen
zijn in vollen gang.
De strijd in het Oosten.
BERLIJN, 20 Nov. (draadloos.) Hot
avondcommuniqué meldt: Geen gjrooite
gevechtsactie.
De strijd in het Zuiden.
AVEENEN, 20 Nov. Het stafcommuni
qué meldt: In het gebergte tusSchen de
Brenta en de Piave wordt aan de Noor
delijke hellingen van den "Monte Tomba
verwoed gevochten. Alle pogingen der
Italianen om de verloren stellingen door
yerliesrijfce tegenaavallen terug te win
nen, blevien "zonder succes. De vijand
leed zware verliezen.
ROME, 20 Nov. Het stafeommuniqué
meldt: Op het front Monte Tomba Monte
Monfenera wordt de strijd, die in den
nacht van 18 November begon, verwoed
voortgezet. Tot viermaal' toe werd de
yijand door onze dappere troepen terugj-
geworpen. I
In dei streek van Melette zetten onze
troepen gisteren hun plaatselijke offen
sieven voort, welke ons den 18den en
19en .shmen 30S gevangenen opleverden,
waaronder 8 officieren, verder 5 mi
trailleurs _en honderd geweren.
Aan de Piave, op het eilandje tegen-
over Fól'ina maakten wiji 3 mitrailleurs
en talrijke geweren buit.
Uit Zürich: Volgens de nieuwste be
richten stierven tot dusver slechts drie
offera van de ongeregeldheden, o.w. een
politiebeambte. Een vrouw en twee jon
gens liggen miet schotwonden in het zie
kenhuis. Meer dan twintig door schotwon
den gekwetsten werden behandeld. Tot
dusver werden tachtig! menschen gearres
teerd. D|e meesten werden echter na vast
stelling van naam enz. op vrijte voeten
gesteld.
De plaatselijke commandant heeft alle
vergaderingen verboden. Zij die dit bevel
overtreden zullen voor den krijgsraad
komen.
BERLIJN, 20 Nov. Het verzoek van
de onafhankelijk socialistische Rijksdag!-
fractie om den Rijksdag dadelijk bijleen
te roepen, is door het „Attesten-ausechus"
afgewezen. De eerstvolgende zitting bljjït
dus bepaald op 29 dezer. In deze zitting
zal, zooals ceeds werd gemeld, de kan
selier spreken en het nieuw aan te1 vra
gen oorlogscrediet worden ingediend.
De onafhankelijke sociaaldemocrati
sche partij te Berlijn had verschillende
vergaderingen belegd, welke door de auto
riteiten niet konden worden toegelaten.
Daarop poogde een klein getal deelne
mers in het Oosten van Berlijn op de
straat te demonstreeren. Zij werden ech
ter zonder moeite en snel door de politie
uiteengtejaagd.
LONDEN, 19 Nov. In het Parlemfejit
deelde Lloyd Robert Cecil mede, dat de
uitvoer van cement naar Nederland thans
verboden is.
LONDEN, 20 Nov. De vraag of de re
geering een wetsontwerp zal indienen
voor Nationale dienstplicht afgëzien van
militaire dienstplicht, wordt in politieke
kringen druk besproken. Men meent, dat
de regeering voornemens is dienstplicht
in je voeren voor alle manlijke personen
tot 01 jaar, doch eerst slechts de mannen
tot 50 jaar zal oproepen, wanneer de pro
paganda, die nu door Sir Auckland Ged-
des voor vrijwillige dienst wordt gevoerd,
zal mislukken.
Generaal Maude f.
LONDEN. 19 Nov. (R.o.) Luitenant-ger
neraid Maude, Britscbe hevelhebber in
Mesopntamië is na een korte ongesteld
heid overleden1.
Dat is voor Engeland een groot verlies.
De Duitsche pers over Clemenceau.
Naar aanleiding van de opdracht aan
Clemenceau, om een nieuw Kabinet te
vormen, schrijft de „Vossische Zeitung":
„Het vurigste oorlogs-kabinet, dat in
Frankrijk denkbaar is, heeft het ministerie-
Painlevé afgelost. Wordt het Kabinet-
Clemenceau ten val gebracht, wordt het
door de socialisten omvergeworpen, dan
wordt de president der republiek meege
sleept. Poincaré speelt vabanque en speelt
zijn laats e troef uit. De dag der beslis
sing wordt door het kabinet Clemenceau,
zooals te voorzien is, in een dichten nevel
gehuld. Tot deze ontwikkeling hebben
onze overwinningen in Italië en de ge
beurtenissen in Rusland bijgedragen".
Het „Berliner Tageblatt" zegt:
„Zijn haat tegen politieke persoonlijk
heden is, zooals het geval-Poincaré aan
toont, veranderlijk en van ultiliteitsover-
wegingen afhankelijk Zijn haat tegen
Duitschlarid echter is blijvend en duur
zaam. Ofschoon hij geheel door hartstocht
wordt beheerscht, zijn land meer dan
iemand anders nadeel heeft berokkend,
mag men hem niet voor een tot regeeren
onbekwaam warhoofd houden".
De „Deutsche Tageszeituug" schrijft
De „fanaticus, die met de vorming van
een Kabinet is belast, behoort als ver
trouweling van Edward Vil in zedelijk
opzicht tot de aanstokers van den wereld
oorlog".
De „Tagliche Runschau" schetst het
KabinetClemenceau met deze woorden:
„De laatste acte begint".
„Germauia" zegt
Het ministene-Ciemenceau zal het
scherpste oorlogsministerie zijn, dat denk-
baas is.
De „Vorwarts" zegtNiettegenstaande
tegenoverstelde mededeelingen zullen de
soc.-democraten in de oppositie blijven.
De vrienden van den vrede kunnen de
regeering van Clemenceau vooral in den
zin der catastrophe-theorie begroeten, nl.
dat bet eerst nog erger moet worden,
om beter te worden.
Amerika's oorlogstoebereidselen.
WASHINGTON, 17 Nov. (Reuter). Nieu
we besluiten zijn aangekondigd, waarbij-
liet beschikbare restant van de 9 mdllh-
oen ingeschrevenen volgens het sfelsiel
van inlijving hij1 keu,ze, onder de wapenen
zal worden geroepen. Hierdoor worden de
vroegere verordeningen opgeheven en alle
vrijstellingen ingetrokken. Zij, die voor
den dienst in aanmerking komen, wor
den in 5 klassen ingedeeld. De eerste, be
staande uit mannen zonder gezin zal
2.000.000 recruten omvatten. Mannen met
gezinnen zullen het laatst worden opgeroe
pen. Bijzondere indeelingen kunnen plaats
hebben van mannen, die in bepaalde be
roepen in boogje mate geoefend zïjfa.
Toetreding van Amerika tot den oorlogs
raad.
LONDEN, 18 Nov. (Reuter.) Reuter
verneemt, dat kolonel Rouse, leider den:
Amerikaansche missie en buitengewoon
vertegenwoordiger van president Wilson
in Europa, van den president een tele
gram heeft ontvangen, waarin deze met
nadruk verklaart, dat 'de regeering der
Vereenigde Staten de eenheid van plan
nen en onderlinge controle tusschen alle
geallieerden en de Vereenigdei Staten als
noodzakelijk oordeelt om- een billijken en
duurzamen vrede te verkrijgen.
Hij- verzoekt Iiouse, met de hoofden
der geallieerde regeeriugem te- confereie-
ren, ten einde de meeat, intieme samen
werking tot stand te brengen.
Een neutrale zone rondom Jeruzalem?
•BERN, 18 Nov. (V. D.) Naar verluidt,
heeft de nuntius te Bern op- aandringen
der Zionisten aan Z. II. den Paus het
verzoek igericht aan den .Sultan te vra
gen, rondom Jeruzalem een strook lands
van 30 K,M. tot neutrale zlöne te verkla
ren. Hetzelfde verzoek 'is aan den ver
tegenwoordiger der Entente te "Bern eo
richt.
Een nieuw soort schepen.
\roor Frankrijk gaat Amerika schepen bou
wen, die door hun geheel nieuwe con
structie aan alle aanvallen van duikbüo
ten in zóóverre weerstand bieden, dat
alleen op de plaats waar de torpedo- treft,
de lading vernield wordt, doch dat van
zinken -geen sprake «neer is.
Amerika en Japan.
De overeenkomst met Amerika betref
fende dien rail van scheepsruim!© voor
staal, is door Japan verbroken, daar mlen
het niet eens kon worden over den prijs
en de hoedanigheid der schepen.
Generaal Fayolle naar Italië.
PARIJS, 19 Nov. Generaal Fayolle is
gisteravond naar het ltaiiaansohe front
vertrokken, waar hij het Franscihe leger,
dat naar Italië is gezonden, zal aanvoeren.
Generaal Fayolle is de medewerker van
generaal Foch geweest ten tijde van het
Sommeoffensief.
UIT RUSLAND.
KOPENHAGEN, 20 Nov. (W.B.) Naar
„Sncialdemocraten" uit Haparaada meldt,
heeft de buitenlandsche vertegenwoordi
ging der Bolsehewiki de volgende mede-
deeling gedaan -over den toestand in Rus
land. In ^Petersburg heei'scht orde. Alle
berichten over programs zijn antirevolu
tionaire leugens. Vrijdag j.l. werd uit Pe
tersburg gemeld, dat Tschernwo tot de
regeering der arbeiders was toegetreden.
Het meerendeel der troepen van het front
staat aan de zijde der arbeidersreigieering.
Hetzelfde is het geval te Cherkow. In de
Kozakkengebieden heerstht oneeniglieid,
de armen en boeren nemen stelling tegen
hen. De buitenlandsche vertegenwoordi
ging -der Bolsehewiki is gisterennamiddag
per extratrein naar Petersburg vertrokken.
(Zie laatste berichten.)
Verklaringen van Balfour.
LONDEN, 19 November (R.O.) In het
Lagerhuis antwoordde Balfour op een des
betreffende vraag, dat de toestand in Rus
land nog niet opgehelderd was, ofschoon
de extremisten, naar het schijnt te Pe
tersburg en te Moskou de macht in han
den hebben.
De Engelsche gezant blijft op zijn post.
Grootvorst Nicolaas aanvoerder der
Kozakken?
De ,„\Vien. Allg. Zeitung" deelt mede,
dat grootvorst Nicolaas in het hoofdkwar
tier van Kaledin is aangekomen. Deze
droeg hem. het bevel op over de kozak
ken en verklaarde, dat hij hem, als hij
de Bolsjewiki versloeg, tot regent zou
uitroepen en de monarchie zoude her
stellen.
Een minister gearresteerd.
PETERSBURG, 18 November. (Reuter).
Beratof, de vroegere minister van buiten
landsche zaken, die zich verborgen hield
na de afschriften der tractaten met de
bondgenooten op een veilige plaats te
hebben verstopt, is op last der Maxima
listen in hechtenis genomen; zij hebben
tevens last gegeven de documenten op te
sporen.
Aftreding van Ministers en Soviet-leden.
LONDEN, 18 Nov. (Reuter). Uit Peters-
burg wordt bericht, dat de njjnisters van
Binnenlandsche Zaken, Handel, Landbouw
en Proviandeering, en eveneens vijf leden
van den Soviet, hun ontslag namen, om
dat zij een socialistische coalitie-regeering
noodzakelijk achten.
De toestand in Petersburg en Moskou.
STOCKHOLM. Uit PetersburgDe hoofd
stad is van alle levensmiddelentoevoer
afgesneden. In Moskou zijn van 1014
November 3000 slachtoffers door den
burgeroorlog gevallen.
Uit Finland.
HetZweedsche Telegraafagentschap te
Stockholm bericht
Finland staat nu geheel onder de con
trole van de socialisten, wier gevolmach
tigden op alle openbare instellingen de
hand hebben gelegd.
Te Tornea o. a. kwamen onlangs ver
tegenwoordigers van den socialistischen
raad aan en namen het graan van de
boeren in beslag.
■Van onlusten is nog geen gewag ge
maakt.
De socialisten onderzoeken eiken pas
naar Tornea: passen, die zonder hun toe
stemming zijn afgegeven, zijn ongeldig.
Men spreekt reeds van een compromis
tusschen de burgerlijke partijen en de
revolutionnairen, waardoor een einde aan-
de algemeene staking is gekomen.
Spionnage.
De kellner, die met den 26 jarigen kor
poraal der infanterie gestationeerd te
Rilland-Bath was aangehouden, in ver
band met het door dien korporaal te
koop aanbieden aan den Duitsctier Rouw
van teekeningen betreffende de verdedi
gingswerken op Zuid-Beveland, is Maan
dag weder op vrije voeten gesteld daar
daar de justitie geen termen vond hem
in preventieve hechtenis te stellen.
Genoemde Duitscher zou hem herhaal
delijk hebben gevraagd of hij geen per
soon kende die ten behoeve van Duitsch-
laud spionagediensten konden en wilden
verrichten.
Toen bij vernam van K., dat deze tee
keningen betreffende bovenbedoelde ver
dedigingswerken had nagemaakt, heeft
lit) K. met K. in verbinding gebracht,
daar hij van meening zou zijn geweest,
dat bedoelde teekeningen door den kor
poraal vervaardigd, waardeloos waren,
omdat zij wel niet zouden zijn nagetee-
kend, doch producties van 'smaus fantasie
zouden zijn.
Zijn doel zou niets anders zijn geweest,
dan er eens iemand mee te laten intoo-
pen.
Nadat beiden waren gearresteerd, bleek
dat K. de teekeningen niet had nagetee
kend, doch dat ze waren gestolen
Ze waren echter nog niet m R.'s be
zit overgegaan, op het oogenblik dat de
arrestatie plaats had.
K. blijft hardnekkig ontkennen, iets
van de gestolen teekeninge at te welen
en koudL vol dat als ze gestolen zijn, dit
niet door hem is geschied
De aanhouding van den korporaal en
den kellner geactnede j.l. Vrijdagavond
door de recherche, toen zij de woning
in de Rozeuburgstraat verlieten, waar
K. vertoefde en waar de kellner en de
Duitscher hem zouden ontmoeten.
De leekeitingeu werden echter op geen
van drieën gevonden (Ms.bode.)
Duitsche waardeering voor Nederland.
De „Norddeutsche allgemeine zeitung"
brengt een woord van dank aan ae
Nederlandsche bevolking voor de bereid
willigheid betoond bij de voorbereidende
maatregelen voor het onderbrengen der
uit Engeland terugkeerende Duitsche
krijgs- en burgergevangenen
Det blad schrijft „Dank zij de tege
moetkomende houding der Nederlaudsche
Regeering en de werkzaamheid van den
Nederiaudschen Generaal Majoor Onnen,
worden met de toebereidselen voor de
iuterneenng krachtige vorderingen ge
maakt De geïnterneerden zullen gëdeel-
telijk in kampen, gedeeltelijn bij de be
volking zelf ondergebracht worden. De
terugkeerende gevangenen zullen er het
Nederlandsche Volk zeker steeds dank
baar voor zgn, dat dit door eeue gast
vrije opname in zijn land hun lot op zoo
grootmoedige wijze wenscht te verlich
ten".
Algemeer.e maximumprijs eieren.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, gezien artikelen 2 en 8 der
Distributiew-et 1916, heeft goedgevonden
I Met ingang van 13 November 1917
vast te stellen een maximum kieinhan-
deiprijs voor versche kippeneieren van
16 ets per stuk.
II. Vast te stellen een maximumgroot-
haudelprijs voor versche kippeneieren
van f 15per lut) stuks en een maxi-
mnm-tusschenhandelprijs van f 15.25 per
100 stuks.
III Te bepalen dat de groothandel-
prijzen zijn te verstaan lranco station
van bestemming, spoor, boot of laatste
veer en de maximum tusschenhandelprij-
zen af pakhuis grossier.
Een Nieuwjaaregeschenk vcor krijgs
gevangenen.
De Belgische afdeeling van Zeeland
van 'tWerk der krijgsgevangenen heelt
besloten aan de krijgsgevangenen in
Duitschland een Nieuwjaarsgeschenk (te
zenden.
Alle Belgen, die Zeeland beiw-onen, kun
nen op het bureel van het Werk die adres
sen afgeven van hun familieleden o-f
vrienden^ idle krijgsgevangen zijn.
Wtftk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 22 Nov.:
Matige, later wellicht toenemende Noord
westelijke tot Westelijken of Zuid westelijken
wind; tijdelijk opklarend, later weer kans
op regen. Aanvankelijk iets keuder.
Aan deze zal kosteloos een Nieuwjaars^
pakket met tabak, sigaren of sigaretten
gestuurd worden. (VI. Crt.)
De Fransch-Russische Overeenkomst.
Naar aanleiding van een bericht in
ons vorig nummer uit Het Volle en door
ons van een verklarende notitie voor
zien kan het zijn nut hebbe-n mede ito
deelen wat vorige week de N. Rott. Crt.
schreef
Dezer dagen hebben wij1 naar aanlei
ding van de vredes-motic van Lees Smith
in het. Engelsche parlement enkele op
merkingen gemaakt, ten einde te- trachten
de verklaringen van Balfour (over het
niet bestaan van een verdrag tusschemi
de geallieerden over den Linker-Rijhoever)
en die van Ribot (over het wel bestaan
van een overeenstemming tusschen Rus
land en Frankrijk betreffende die aange
legenheid) met elkaarte rijmen. Wij heb
ben daarbij gewezen op het groote -be
lang, dat ook ons land had bij deze zaak,
waarvan in de Fransche Kamer door Ri
bot nog slechts een klein weinigje was
medegedeeld.
„Het Nieuws van den Dag"1 besprak
gisteren in zijn Ochtendblad dezelfde aan
gelegenheid, en gaat nu wat verder, dan
wij meenden te mogen doen, schoon het
blad er ook nog met alles van vertelt.
Het is belangrijk genoeg, om het hier
over te nemen
„Men zal zich herinneren, dat na den
val van het Tsarisme de nieuwe Russi
sche t'legeering dadelijk aan het oorlogs
doel is gaan tornen; dat zij aan hare
mede-leden in de Entente duidelijk te ver
staan gegeven heeft o'.a. geen uitbrei
ding naar den Bosporus te verlangen.
Het is ook wel zeker ,dat men zich te
Pelrograd niet meer aan een dergelijke
„lihker-Rijnoever-afspraak" heeft willen
binden. Er is nog -een andere kant aan
deze zaak, een kant, die ons land ge
voelig raakt. Indien onze inlichtingen'
juist zijn en wijl hebben alle reden
om dat te gelooven dan zou volgens
de bedoeling van deze afspraak het Ne
derlandsche grondgebied niet
ongerept gelaten zijn. In verband
met de waarschuwingen, die wij vroeger
en waarlijk niet wijl alléén tegen
het Belgische annexionisme hebben la
ten hooren, is 't van belang, op te mer
ken, w.aar het lot van Nederland een
tijd lang afhankelijk van geweest is. Indiein
er niet op 't goede oogenblik een revo
lutie ware uitgebarsten in Rusland
indien de groote aanval op het westelijk
front tot een groote doorbraak geleid
haddan haldden wij vrij plotseling
voor het feit kunnen staan, dat de over
winnende mogendheden reeds over ons
lot beschikt hadden. De kliek, die hier te
lande voor het belang der Entente werkt,
zou er dan wel wat op gevonden heb
ben om de verbrokkeling van ons1 grond
gebied goed te praten; do geschied-enig
van den Napoleontischen tijd zou zich,
mutatis mutandis, hebben herhaald, en
de menschen die. zich blindelings partij
stellen voor een van de oorlogvoerenden,
zouden tot bezinning gekomen zijn
maar te laat".
Of het Belgische annexionisme terecht
in deze aangelegenheid wordt betrokkeii,
laten wij in het middenevenzeer de vraag
of door de voorjaars-revolutie in Rusland
deze Fransch-Russische overeenstemming,
die, naar wij meenea, zich verder uit
strekte dan .tot Nedei'landsch gebied in
Europa, wel reeds, gé-heel van de baan
was. Daarvan is nog niets gebleken. Doch
hoe dit zij, het bedenkelijke van de ge
schiedenis zit niet erin, of er op zekercj
oogenblikken formeel of informeel over
eenstemming tusschen Rusland en Frank
rijk over bestaat, doch bloot reeds in het
feit, dat er in leidende Entente-kringen
zulke denkbeelden worden gekoesterd
die natuurlijk door een revolutie in Rus
land niet ineens te niet zijn gedaan).
Daarom was de wijze, waarop Balfour
de vragen van Lees Smith heeft om
zeild, ook voor ons land van zo-o bui
tengewoon groot belang.
