;thandel,
iaar.
No. 134.
e rij t je.
loomen
F
De Groote Oorlog.
;r!
?zaad,
Dinsdag 13 November 1917. Dertiende Jaargang.
tagels.
efeuille
Verschijnt eiken MAAH0AG-, WOEHSDAG- en VRIJBAGAVBND.
BINNEN LAMP.
GERYE,
>on 136.
INE ZADEN
i ontvangst-1
r markt te
OGERD.
larkf, Middelburg
ischrijving
|lOP
Bouwland,
schrijving
TUREN.
H.
jevraagd.
evraagd
tilden de K.G.
J.
•t
de koffie
Is zonder
worden,
v
vermiRigt, J
can'köffie
3ST 1917.
y
111
10, geschikt voor
|de in den boom
den Wemelding-
elle.
door den eigenaar
wezig, die ïnlich-
de voorwaarden
Ivorden ingewacht
bij wenschen te
Isr Z, Hulppostkan-
«O
ant
pij en inschrijving-;-
I aan J. MOL Wz
5 Nov. 1917.
sdag op de Markt
een inhoud van
ie tegen belooning
sn eigenaar C. DL
let
vak op de hoogte,
en. Brieven onder
cr Courant.
beschikbaar bij P.
JIJZEN, '«-Heer-
jr B, bureau dezer
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 emit, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieBoudewIJn de Wlttesfraat A 135» GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement specials prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
De vergadering der Roomsch-
Katholieke Kieskringbesturen.
Deze werd Zaterdag j.l. te Utrecht ge
houden tezamen met het hoofdbestuur v.
d. Algem. Bond van B. K. Iüesvereeni-
gingen in Nederland. De heer baron Van
Wijnbergen, voorzitter, opende de ver
gadering met de navolgende rede:
Mijne Heeren
Ter Algemeene Bondsvergadering van
9 Juni 1.1. werd aan het Bondsbestuur
eene drievoudige opdracht gegeven: het
leggen van den onmisbaren financieelen
grondslag voor liet te stichten R. K. Poli
tiek-Propaganda-Bureau; het ontwerpen
van- een program .van actie met het oog
op de verkiezingen van 1918; het bevor
deren van de samenwerking der katho
lieke kiezers zóódanig, dat het volgend
jaar in eiken kieskring alle katholieke
kiezers zich op ééne lijst zullen kunnen
vereeni gingen-
Indien al de aangesloten Kiesvereni
gingen van hun verlangen, om het bo
vengenoemd Bureau te zien gesticht, had
den doen blijken, niet alleen door ter
vergadering te stemmen voor het daar
toe strekkend voorstel, maar ook latei-
door toe te zeggen den door het Bestuur
gevraagden geldelijken steun, aan de
gegeven opdracht had op heden volledige
uitvoering kunnen worden gegeven. Toch
vertrouwt het Bestuur al bleven de ge
dane toezeggingen verre beneden de ver
wachting spoedig te kunnen mededee-
len, op welke wijze het met de ter be
schikking gestelde middelen mogelijk zal
wezen de politieke propaganda althans
eenigermate te centraliseeren. Uit tal van
gegevens toch is de dringende noodzake
lijkheid gebleken ,dat er zij hoe be
scheiden dan ook ingericht één cen
traal punt, van waaruit inzake propaganda
leiding wordt gegeven, waartoe allen, die
voorlichting, leiding materiaal wenschen
te ontvangen, zich zullen kunnen wenden.
De noodzakelijkheid van een program
werd op juiste gronden ter laatste Bonds
vergadering betoogd. Het huidig program
der Katholieke Staatspartij, in October
1896 door de toenmalige 25 R. K. leden
der Tweede Kamer opgesteld, op 5 Mei
1897 in de Algemeene Vergadering van
afgevaardigden van R. K. Kiesvereenigin
gen door het R. K. Nederlandsche volk
als program aanvaard, in 1901 aangevuld,
heeft voor een goed deel zijn practische
beteekenis verloren. Zulks zij met dank
baarheid geconstateerd.
Terecht toch schrijft mr. J. A. Loeff
omtrent het program in „Het Katholiek
Nederland"„Wie dezen inhoud nagaat,
dien moet het treffen, hoe vele punten
van het R. K. Program, sedert dien zijn
verwezenlijkt geworden of hun verwezen
lijking nabij zijn. Eenerzijds mag daaruit
zeker de conclusie- worden getrokken, dat
de R. K. Staatspartij sedert 1896 niet
vruchteloos hare stem heeft doen hoo-
ren in het land en in 's lands vergader
zalen. Anderzijds echter moet daaruit ook
noodwendig volgen, dat de practisch-staat-
kundige beteekenis van het Program voor
een goed deel, het grootste deel, is te
loor gegaan en zijne beteekenis in hoofd
zaak thans is gebleven eene historische
en een principieele."
Zóó vertrouwt het Bondsbestuur dan,
uitvoering gevend aan het ter vergadering
aangenomen voorstel, tijdig een concept
program van actie aan alle Katholieke
Kiesvereenigingen te kunnen toezenden,
opdat het, na grondige bespreking en be
oordeeling aldaar, door den Algemeenen
Bond van R. K, Kiesvereenigingen in zijne
Y.ergadering kunne worden vastgesteld.
Overbodig mag het heeten te verklaren,
dat door het Bondsbestuur ten zeerste
zullen worden gewaardeerd alle aanwij
zingen en gegevens van te voren ver
strekt, opdat het te publiceeren ontwerp
aanstonds zoo volledig mogelijk zij, gelijk
met dankbaarheid reeds zij vermeld, dat
de Katholieke Tweede Kamerclub zich
heeft bereid verklaard, omtrent het saam
te stellen concept-program ons Bestuur
te willen dienen van advies.
Ter bevordering eindelijk van de .zoo
loodige samenwerking der Katholieke Kie
zers deed het bestuur overeenkomstig het
ter Bondsvergadering aangenomen voor
stel een beroep op de Besturen der Pro
vinciale Bonden en der Centrale R. K.
Kiesvereenigingen, .die tot dusverre den
politieken arbeid ter gelegenheid van
■twegde Kamerverkiezingen verrichtten,
teneinde zoodra mogelijk te geraken tot
de in eiken Kieskring voor de a. s. ver
kiezingen duidelijk noodig zijnde organi
satie. Het zij met voldoening geconsta
teerd, dat alom de gevraagde medewer
king verleend werd, met gevolg, dat thans
in elk der achttien Kieskringen een al dan
niet voorloopig Kieskringbestuur gevormd
is, terwijl in meer dan één Kieskring op
lofwaardige wijze reeds verdere stappen
gedaan zijn ter voorbereiding van de ver
kiezingen, die ons 't volgend jaar wachten.
Toch is duidelijk hiermede door het
Bondsbestuur allerminst ten volle vervuld
de boven omschreven opdracht.
Het is daarom, dat wij gemeend heb
ben, U, mijne heeren, te mogen samen
roepen, ten einde met ons te beraadsla
gen, op welke wijze verder door ons, in
samenwerking met U, het best zal ver
vuld worden de ons opgedragen taak, nl.
te bevorderen, dat het volgend jaar alle
katholieke kiezers in eiken kieskring op
ééne lijst zullen kunnen vereenigen.
Vooraf ga ééne opmerking. Evenals in
het verleden, zal ook thans het Bondsbe
stuur zich angstvallig onthouden zelfs den
minsten invloed uit te oefenen op het doen
candidaat stellen van een bepaald per
soon of van bepaalde personen. Het sa
menstellen der candidatenlijsten toch is
duidelijk de taak van de in onze Kies
vereenigingen georganiseerde kiezers en
van hen alleen, zulks volgeus het in el-
ken kieskring reeds gemaakt of nog te
maken reglement. Aan pogingen ,den laat-
sten tijd herhaaldelijk aangewend, om het
Bondsbestuur in andere richting te drij
ven, en wél zooeven genoemden invloed
te doen uitoefenen, zal onverbiddelijk
weerstand worden geboden.
Maar wèl rekenen wij het ons tot plicht,
ter volbrenging van meer genoemde op
dracht ,aan elk Kieskringbestuur in het
bijzonder, en alle gezamenlijk, onzen steun
en medewerking ,waar die gewenscht
mocht blijken te verleenen bij de vervul
ling harer moeilijke taak.
Welke die taak is?
In de eerste plaats te zorgen, dat in
elke gemeente of parochie zij een lo
cale Kiesvereeniging, en dat alle katho
lieke kiezers tot haar toetreden. Van de
samenstelling toch van, en het opgewekt
leven in onze locale of parochiale kies
vereenigingen zal het voor een goed deel
afhangen of voldoende voorlichting aan
de kiezers kan en zal worden gegeven,
ook, of niet slechts eèn deel, maar ge
heel het kiezerscorps tot de samenstel
ling der lijsten zal medewerken. Gezorgd
zal verder moeten worden, door U, mjjne
heeren, dat alom de noodige, doelmatige
propaganda worde gevoerd.
Eindelijk zal straks bij de samenstel
ling der lijsten in eiken kieskring door
U leiding en voorlichting moeten worden
gegeven, zal overleg moeten worden ge
pleegd tusschen de Kieskringbesturen on
derling, opdat, eenmaal de 18 lijsten vast
gesteld zijnde ,deze, als geheel, in onder
ling verband beschouwd, ons katholiek
kiezerskorps in die mate bevredigen, dat
allen met opgewektheid zullen medewer
ken, teneinde de eenmaal gestelde candi-
daten te zien gekozen en wel in de volg
orde waarin ze, naar den uitgesproken
wensch der kiezers, op de lijsten zijn
gebracht.
Dat de taak een zware en moeilijke is,
heeft het Bondsbestuur reeds in ruime
mate ondervonden; ook gij zult ongetwij
feld eene zelfde ervaring opdoen. Toch zal
onze gezamenlijke arbeid ons licht val
len, wanneer steeds, met terzijdestelling
van alle andere overwegingen, als eenig
doel ons voor oogen staat: te bevorderen,
dat de Katholieke Staatspartij, ook door
hare vertegenwoordiging in het Parlement,
zoo volledig mogelijk kunne volbrengen
de uiterst gewichtige, omvangrijke taak,
die zij telkens ter vervulling haar ziet
opgelegd.
Met de bede, dat God den arbeid, die
op binnenlandsch politiek terrein met het
oog op de aanstaande verkiezingen gaat
ondernomen worden ,en die vóór alles
wordt verricht ter Zijner eere, moge zege
nen, verklaar ik deze vergadering ge
opend.
Van het verdere op die vergadering
behandelde zal, daar de bjjeenkomst hoofd
zakelijk eene huishoudelijke was, op het
einde dezer week een mededeeling in de
bladen ook in het onze verschijnen.
N.B. De politieke .redacteuren onzer pers
woonden de. vergadering bij.
Losse berichten.
Het verloop van den opstand in Rusland.
Zoover men kan nagaan, is de bewe
ging der Sovjet in den avond van 6 dezer,
aanvankelijk voorzichtig begonnen met de
bezetting van sommige punten, als het
telegraafkantoor, het Petersburgsche tele-
graaf-agentschap. Na dit succes en bij
de totale afwezigheid van tegenstand, volg
de een stelselmatige organisatie van de
hoofdstad, van banken en stations. Na
een eerste periode van onzekerheid, ver
liep het verdere optreden vlot.
.Den 7en dezer, 'sochtends om 10 uur,
kon een proclamatie van het militaire
revolutionnaire comité den val van de
oude regeering aankondigen en den over
gang van het gezag in de handen der
sovjets.
Echter was de oude regeering nog
steeds in het winterpaleis gevestigd.
Kerenski is den geheelen nacht, tot 7
uur in den ochtend, bezig gehouden op
het bureau van den staf, besprekingen
houdend met generaal Manikofski, den
voorzitter van het voor-parlement. Even
daarna is men zijn spoor kwijt geraakt,
maar den geheelen dag liepen er geruch
ten, dat hij om zoowat 9 uur naar de
troepen aan het front vertrokken is, op
wie hij een beroep gedaan had.
Een telegram uit Londen aan het Hbld.
meldt: De laatste telegrammen uit Petro-
grado melden, dat Kerenski, Korniioff en
Kalendin troepen tegen- Petersburg doen
oprukken. De combinatie van dit drie
manschap doet een dramatische ontwikke
ling der gebeurtenissen verwachten.
De houding van de bolschjewiki tegen
over den oorlog en de geallieerden is,
zegt de correspondent van de „Daily
News" te Petersburg,'deze„Wij zijn tegen
een afzonderlijken vrede met de imperia
listen van welke nationaliteit ook." Zij
willen geen vrede ,die Rusland in de
positie zou brengen van een stillen deel
genoot van Duitschland. Aan den ande
ren kant zijn ze er tegen om steun te
geven aan hetgeen zij imperialistische be
doelingen achten te zijn.
Volgens een bericht van het St. Pet.
Tel. Ag. deelt het revolutionaire militaire
comité allen officieren, soldaten en co-
mité's aan 'het front en in het land mee,
dat het besloten heeft, Kornilof en zijn
partijgangers naar de Peter- en Pauls-
vesting welke, naar men weet, al dade
lijk in handen van de maximalisten was
te laten brengen en aanstonds voor
een revolutionairen krijgsraad te dagen.
KOPENHAGEN, 10 Nov „Extrabladet"
meldt, dat Kerenski reeds in de Peter
en Paulvesting is gevangen gezet, en dat
Lenin minister-president en Trotski op
perbevelhebber zal worden.
LONDEN, 10 Nov. Het militair revolutio
nair comité heeft commissarissen aange
wezen, die op alle belangrijke stations
de troepen, die naar Petersburg oprukken,
aansporen de bevelen der voorloopige re
geering niet op te volgen-
Officieel wordt bevestigd ,dat de af
gevaardigden der Russische Oostzeevloot
en de commissies der Russische troepen
in Finland besloten hebben zich bij de
revolutionaire beweging aan te sluiten.
(Zie laatste berichten.)
Da Paus en de Christelijke socialen.
De voorzitter van de Christelijke sociale
vereeniging in Oostenrjjk, mgr. Hauser,
ontving dezer dagen van den apostoli-
sche-n nuntius te Weenen een schrjjven,
waarin hem namensi "Z. H. den Paus
dank werd gebracht voor de instem
ming en de waardeerende hulde door
de vereeniging der Christelijk sociale ver
eeniging aan het Tamelijke vredesvoor
stel1 gebracht. De H. Vader wenschtvan
harte, aldus rin het schrijven, dat de ar
beid der vereeniging voor het tot stand
brengen van een duurzanien vrede tus-
schen de Europeesche volkeren zich meer
en meer zal ontwikkelen en met succes
bekroond worden. (Msbode.)
MUNCHEN, 10 Nov. (Wolff.) Het Hoff
mann-agentschap meldt: de koning heeft
het hoofd van zijn kabinet, staatsraad Otto
von Dandl, tot staatsminister van het ko
ninklijk huis en tot voorzitter van den
ministerraad van Beieren benoemd.
De Gentsche Universiteit.
Een Wolfftelegram uit Brussel meldt
dat de gedenkdag van de stichting der
Gentsche universiteit, honderd jaren ge
leden, plechtig is gevierd. In de aula
had een bijeenkomst plaats, waaraan de
gouverneur-generaal Falkenhansen met tal
Kan autoriteiten en deputaties van Vlaam
sehe activistische organisaties deelnamen.
De rector, prof. Hoffmann, hield een
rede, waarin hij de geschiedenis van de
stichting der universiteit (door Koning
Willem I der Nederlanden) en de Ver-
vl'aamsching herdacht. Eindelijk, zoo zei-
de spr., heeft de universiteit weer haar
natuurlijke bestemming gekregen. Hij was
overtuigd dat het Vlaamsehe volk de be
teekenis van hetgeen thans was verkregen
zou inzien en nooit meer zou dulden
dat de universiteit aan haar thans her
kregen bestemming zou worden onttrok
ken.
De gouverneur-generaal1 hield daarop
een rede, waarin hij zeide, dat ter ver
vulling van haar taak, leidster te zijn
van het Vlaamsehe volk, de universiteit
haar' leearen en leerlingen alles moet
kunnen bieden en alle gebieden van gees
telijke en economische ontwikkeling van
Vlaanderen moet omvatten. .Met dit 'doei
was besloten de universiteit als rechts
persoon te erkennen, een 'kap.taal van
vier millioen frs. te schenken ter uit
breiding van de voor onderwijs en on
derzoek noodzakelijke instituten.
De plechtigheid eindigde met het zin
gen van de Vlaamsehe Leeuw.
Van het Italiaansche front.
BERLIJN. (Off.). De Oostenrijksch-
Hongaarsche troepen rukken op in het
Tugnaa-dal en in het dal van de Boven-
Piave.
Van Susegana tot aan de Adriatische
Zee hebben de verbonden legers de Piave
bereikt.
Van Italiaansche zijde:
Onze troepen blijven in de stellingen
aankomen, welke voor de verdediging zijn
uitgekozen en versterken deze. De 'ach
terhoede en de dekkingstroepen blijven
dapper en onvermoeibaar den vijand op
houden.
De „Köln: Volksztg." schrijft, dat de
„Corriere della Sera" vreest, dat Duitsch
land, daar het Oostelijke front nu zijn
beteekenis verloren heeft, alle reserves
in de schaal zal werpen, om Italië buiten
ggevecht te stellen. Eenige hulpdivisies
der bondgenooten zijn niet voldoende, om
de voorwaartsche beweging te stuiten.
Bjj koninklijk besluit is tot opperbevel
hebber van het leger benoemd de chef
van den generalen staf, generaal Diaz ,tot
onderbevelhebbers de generaals Badoglie
en Giardine.
Cadorna is dus als opperbevelhebber
afgedankt.
De strijd in het Westen.
LONDEN, 10 Nov. (Reuter). Officieel
middagberichtVanochtend hebben onze
troepen de Duitsche stellingen ten noor
den en noordwesten van Passchendaele
aangevallen. Volgens de eerste berichten
zijn er goede vorderingen gemaakt. Het
weer is stormachtig, met hoogen wind
en zwaren regen.
De bomaanval op Sas van Gent en Axel.
Van ambtelijke Duitsche zijde verneemt
deDeutscher Nachrichten Dienst te'sGra-
venhage met betrekking tot den bomaanval
op Sas van Gent en Axel, dat evenals bij
vroegere dergelijke incidenten, waarbij
Nederlandsche onderdanen gewond of ge
dood werden, hierbij geen enkele Duit
sche vlieger betrokken kan zijn.
Naar de „Zeeuwsche Koerier" van ben
voegde zijde verneemt, zullen de aard
en de merken van de gevonden homon-
derdeelen te Sas van Gent tot besliste
vaststelling van de identiteit van den
schuldigen vlieger leiden.
Nog meldt men:
De schade aan de beide Rijnschepan,
die bij het bommen gooien op Sas van
Gent getroffen werden, wordt respectie
velijk op £7000 en op f 100 geraamd. 1
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 13 Nov.
Zwakke tot matige winden uit Zuidelijke
richtingen, nevelig tot lichtbewolkt, droog
weer, waarschijnlijk nachtvorst. Weinig
verandering van temperauur.
Er is ,een commissie gevormd om gel
den te verzamelen tot leniging van da
geleden schade.
De wet-Limburg.
De Koningin heeft de wet-Limburg, be
doelende het einddiploma H. B. S. met
5-jarigen cursus voor de universitaire stu
die gelijk te stellen met het diploma B
van 't gymnasium,, bekrachtigd.
Verwarming der wachtkamers.
De stationswachtkamers, waarin de re
stauratie is gevestigd, moeten ingevolge
nadere beslissing van den minister van
waterstaat tot nader order worden ver
warmd.
Vervoer van Drai.anbffbn verboden.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft net vervoer van nrand-
stofien verboden.
Onder brands tof ten wordt verstaan:
steenkolen, anthiaciet, sieenkooibriKetten,
mijncokes, gaseokes, eokesgruis, turf, turi-
bruceuen, veenkuien en ane auuere brand
stof van veen afkomstig, brumkulen,
bruinkoolbrikeiien, kolensiik en alie an
dere hrandstofien, waarvan een van deze
producten een onderueel van de samen
stelling uitmaakt.
Het verbod is niet van toepassing voor
zoover aan jmm door of namens wien
het vervoer gescbiedt, een bijzondere dan
wel een algemeene vergunning tot bet
vervoeren van brandstollen is veüeemd.
Benzine.
Er bestaat binnen afzienbaren tijd geen
uitzicht den thans nog hier te lande
aanwezigen voorraad benzine aan te vul
len. Daarom is een strenge rantsoenea-
ring noodig, in verband waarmede ook
de militaire autoriteiten geen vrije beschik
king meer hebben over het door hen,
noodig geoordeelde voor de militaire au
tomobielen.
Hei bewaren van aardappelen.
Het bureau voor mededeelingen inzake
de voedselvoorziening meudt:
Het bewaren van aardappelen iSj meer
■dan ooit, een zaak van groot belang
v,oor de voedselvoorziening in de toe
komst. Daarom is van het Rijks Cen
traal Administratiekantoor voor de dis
tributie van levensmiddelen een rond-
schrijven uitgegaan aan de gemeentebe
sturen, waarjn duidelijk uiteen0ezet wordt
op weike wijze de aardappemn het best
worden bewaard.
Ten deeie zat dit kunnen geschieden,
in pakhuizen bij handelaren, die er ver
stand van hebben. V,oor zooverre dit
echter niet mogelijk is, wordt aanbeva
len de aardappelen te bewaren Oip hoo-
pen of in kuilen, zooaJsi bij de land
bouwers geschiedt.
In bedoeld rondschrijven nu, wordt
nauwkeurig medegedeeld, op welke wij
ze deze methode van bewaren het best
plaats vindt. Een duidelijke teekening
geeft precies aan hoe de kuilen moeten
worden aangelegd.
Het telegrafisch verkeer met Engeland.
Men meldt ons uit Middelburg: Heden
morgen werd ons een handelstelegramj
uit Indië getoond ,dat gisteren vandaar
was verzonden en hedenmorgen hieir werd
ontvangen door een zakenman, die an
ders geregeld telegrammen uit 'Indië ont
vangt, doch nu er geen ontvangen had
in twee maanden tijds.
(Zie onder laatste berichten.)
Verkiezing 1918
Uit goede bron vernemen we, dat reeds
in Mei van het volgend jaar de algemeene
verkiezingen zullen worden uitgeschreven
en plaats hebben in Juni 1918.
G.De Tijd".)
1
