kbank
even,
No. ISO.
De Groote Oorlog.
uies
Zaterdag 3 November 1917. Dertiende Jaargang.
oten
o. 145.
L
[RE, 's Heerenhoek.
ienstbode,
Verschijnt eiken MAAIlAG-.JtfOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINN£NLAND.
UIT DE PERS.
Landbouw en Veeteelt
UIT ZEELAND
Waterschap „De
Yerseke" maakt
op MAANDAG 12
dags te één uur,
ins van Oranje
z., Dijkgraaf.
ntvanger-Griffier.
s.
vangen
orteering
ende prijzen.
3 jaar, hoog loon,
ar letter A, Agent
DIERIKX, Kapoen-
urg.
NEN IN 1917,
de rente.
en
IDDENDORP,
.akkirigen te voorko
rte echter door hand
rre inrichting was een
waarheen een gang
;r voerde, en die den
van een der priniic
elk© die reizigpr met
in de Romeihsch© ca-
I
rüe rots uitgehouwen,
ibeitelde en tegen dien
tsbiok, hetwelk tot al-
nerde door 'zijn vorm,
aan de confessie van
rn houten tafeltje be.
r den tijd geel gewor-
HP welken een fraai be
isbeeld stond, twee kan-
koperj afkomstig van
van, bet klooster en
lzien, een houten lea-
en oud in leder ingo-
net vergulde spijkertjes
en kannetjes en canon-
de int richting van het
mis sinds hijkans een
rpgedragen was en dat
scheen te wachten.
(Wordt vervolgd.)
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingfcwacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieBoudewl|n de Wittestraaf A 135» GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.626, iedere regel meer 126 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Losse berichten.
Uit België.
Het Office Beige meldt:
Alle mannelijke ingezetenen tusschen 17
en 45 jaar der gemeenten tusschen Kort-
rijk en Deynze gelegen, zijn op 28 Septem
ber naar een onbekende bestemming ver
voerd. Men bevestigt dat in de omstre
ken van Brugge alle mannen tusschen
16 en 40 jaar door de Duitschers ge-
requireerd worden om militaire werken
te volvoeren. Deserteurs vertellen, dat
langs de kust dezelfde schandelijke mis
bruiken plaats hebben. (Maasbode).
Vlieger-actie.
PARIJS, 1 November. (Draadloos). Het
avondcommuniqué meldt
Duitsche vliegers hebben in den nacht
van den 29sten Calais en in den nacht
op den lsten Duinkerken gebombardeerd.
Er is weinig belangrijke materieel® schade
aangericht. Geen slachtoffers onder de
burgerlijke bevolking.
De Kanselierscrisis opgelost?
BERLIJN, 1 Nov. (O.V.) De „Vossi-
sche Zeitung" meldt, dat graaf Hertling
le volgende eischen der meerderheidspar-
ijen heeft aangenomen:
1. Ten uitvoerbrenging van de Pruisi
sche kiesrechthervorming
2. Verzachting of opheffing van de po
litieke censuur of van den staat van beleg;
3. De leiding der buitenlandsche poli
tiek te voeren op de basis der antwoord
nota aan den Paus.
KEULEN, 1 Nov. (O.V.) De „Köln Zei
tung" meldt uit Berlijn: Von Hertling
beeft heden nog een laatst onderhoud
met de partijleiders gehad met het resul
taat, dat hij bet kanselierschap en het
minister-presidentschap van Pruisen op
rich neemt.
Hedenmiddag zal von Hertling een be-
soek brengen aan den keizer, daarna gaat
rij voor 8 dagen naar München.
Hellferich en de levensmiddelendictator
von Waldow hebben hun ontslag inge-
liend.
De Rijksdag zal reeds in de eerste
relft van November bijeenkomen. De kei
ter heeft het kiesrechtontwerp goedge
keurd.
Von Capelle treedt niet af. (Maasbode.)
(Zie Laatste Berichten.)
De Fransche pers over Italië.
PARIJS, 1 Nov. (Havas). De Fransche
lers spreekt haar voldoening uit over de
lugge oplossing van de Italiaansche mi-
ïister-crisis. Alle groepen, die zich geroe-
len gevoelden aan de regeering deel te
lemen, hebben begrepen, dat dralen hier
loodlottig kon worden en dat het meest
ringend voor Italië is weerstand te hie
len aan de vijandelijke invasie.
De Castelnau naar Italië?
De „Tribune de Genève" maakt mel-
ling van een in Parijsche militaire krin-
;en loopend gerucht, dat generaal Castel
lan belast zou zijn met de leiding van
®n Fransch-Italiaansch hulpleger.
Volgens een bericht van hot Stefani-
gentschap uit Rome, dat het „Berliner
'ageblatt van de Zwitsersche grens is
«egezonden, zijn reeds Fransche en En-
',elsche strijdkrachten en oorlogsmateriaal
het Italiaansche gevechtsgebied aange
komen. (N. R. C.)
Aan het Oostzeefront.
PETERSBURG, 31 Oct. De Duitschers
'ebben het schiereiland Werder volkomen
«laten, na het terrein, dat zij aanvan
kelijk hadden bezet, te hebben verwoest.
Bevoegde militaire kringen verklaren de
kalmte aan het Oostzee-front uit het feit,
at de vijand bezig is op de eilanden
'esel en Dagö een stevig steunpunt te
estigen, 'ten einde zich daarna van de
aven van Reval meester te kunnen ma
ken.
Uit Rusland.
Vermist.
Naar uit Petersburg gemeld wordt, wordt
e admiraal Wladimirow, bevelhebber van
duikboot-afdeeling, na de bezetting
Oostzee-eilanden vermist.
De Maximalisten.
Naar aanleiding van hardnekkige ge
ruchten, dat de maximalisten tusschen 2
en 7 dezer een gewapend optreden zouden
willen beproeven, om zich van de macht
meester te maken, heeft de soldaten- en
arbeidersraad te .Petersburg een oproep
tot de werklieden en soldaten gericht,
waarin hij hen vermaant niet in de val
van een provocatie te loopen en rustig
te.blijven. Terzelfdertijd heeft de raad aan
de comité's uit de fabrieksarbeiders be
volen, aan niemand, wien ook, geweren
of wapenen af te geven, zonder bijzondere
vergunning van den raad.
Finland en Rusland.
Een particulier Reuter-telegram uit Pe-
tersburg aan sommige bladen meldt:
De bladen melden, dat de Finsche over
heidspersonen aan de verwijdering van
de regeeringsorganen weigeren mede te
werken.
Op last van de voorloopige regeering
zijn Petersburg, Kroonstad en geheel Fin
land onder de bevelen van den opperbe
velhebber aan het Noordelijke front ge
plaatst.
De Finsche bladen noemen Svinhuvud,
den procureur van den Senaat, als den
toekomstigen president van de republiek
Finland.
Er is een wetsontwerp opgesteld, waarin
voorgesteld wordt, dat de senaat dadelijk
stappen zal nemen voor de verkiezing van
een president der Finsche republiek.
Suikerinvoer.
Reuter seint uit Washington:
Een besluit van den president te Ha
vana verbiedt den uitvoer ,van geraffi
neerde suiker naar de neutralen.
Nieuwe successen der Centralen aan het
Italiaansche front.
Men seinde ons Donderdagnamiddag
BERLIJN. (Officieel.) Bij de achtervol
ging in de vlakte he'bbea gisteren aan
de beneden Tagliamento zestigduizend
Italianen met verscheidene jjonderden ka^
nonnen de wapens neergelegd. Tot nu
toe vielen ruim honderdtachtigduizend ge
vangenen met ruim vijftienhonderd ka
nonnen in onze handen. Het tweede en
derde Italiaansche legpr leden een waren
nederlaag.
(Daar de Tagliamento gezwollen was,
bemoeielijkte dit den overtocht der te
rugtrekkende Italianen. De genoemde
60.000 troepen konden niet spoedig ge
noeg over komen, werden van de hoofd
macht afgesneden en moesten zich zoo
overgeven. Red.)
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
De heer Schaper krijgt verlof voor een
interpellatie over de levensmiddelenvoor
ziening. Deze interpellatie wordt aan het
einde der agenda geplaatst. Zonder stem
ming wordt aangenomen de wijziging van
den termijn voor navordering van de ver
mogensbelasting, de heffing van dividend
en tantièmebelasting, de wijziging der in
komstenbelasting 1914, verkoop van ves-
tinggrond te Delfzijl aan de Woningbouw-
vereeniging „Eigen Haard" aldaar en ver
koop aan Gouda van weiland bij den
Goejanverwelledijk.
Het ontwerp tot regeling van het Hoo-
ger Landbouw- en Hooger Diergeneeskun
dig onderwijs wordt z. s. aangenomen,
na goedkeuring met 51 tegen 7 stemmen
van de verandering: „diergeneeskundig"
in „Veeartsenijkundig."
Het ontwerp tot instelling van een Cen
traal Testamentenregister wordt aangeno
men met 3523 stemmen.
Aan de orde is daarna de interpellatie-
Snoeck Henkemans omtrent de aardap
pelenvoorziening van de gemeen
ten. Interpellant acht den voorraad aard
appelen voor 6 weken te weinig met het
oog op de mogelijkheid van langdurig
vriezend weer, en vraagt of de Minister
van Landbouw bereid is, te zorgen voor
een aardappelenvoorraad voor de gemeen
ten, die voor 10 weken voldoende is.
De minister antwoordde te zullen doen
wat hjj kan, alleen wenscht hij mede
zeggenschap te behouden pver het sur:
'pllisl der reserve en kan ook' biet toe
staan, dat particulieren aardappelen op;,
slaan, want dan hebben de meergpgoedein
een voorsprong. Het geheeld Nederland-
sloKe volk moet ten aanzien van de aard
appelen gelijk worden behandeld."
Dei heer Schaper protesteert tegjen de
.opmerking van den Minister dat hij op
zijn departement nuttiger werk kan doen
dan in de Kamer.
De Voorzitter merkt op, dat de Kamer
ook nuttig werk doet.
De heer Marchant .sluit zich evenals
de heer 'Beumer aan bij het protest van
den heer Schaper.
Daarna wordt voortgegaan met de be
handeling van het wetsontwerp inzake
verkrijging door landarbeiders van land
meit woning in eigendom of van lós
land in pacht.
De heer Schaper licht een amende
ment toe om het verkrijjgén van land
met. woning in eigendom te doen ver
vallen.
De heer Fleskens verdedigt een amen
dement om ook voor los land het ver
krijgen in ejgendom mogelijk te -maken.
De heer de Jong licht een amende
ment toe om ten aanzien van land met
woning ook erfpacht mogelijk te maken.
De heer Rutgers- dient een amende
ment in om ook ten opzichte van land
met woning pacht mogelijk te maken.
De heer Beumer is voor de amendemen
ten-Rutgers, Fleskens en De Jong, doch
bestrijdt het amendement-Schaper.
Herdenking van Luther's afval.
Pater J. Th. RoismuMer S„ J. .schrift
hierover dn „Het Centrum."
De laatste Octoberdag is voor ons, die
eenig deel- der schier grenzeloo-ze ram
pen aanschouwen, die op het protestan
tisme als haar oorsprong wijzen, een ge
denkdag, die droevig stemt. Wij, die we
ten het alleen ware Geloof 'te- hebben,;
die wetten en kennen de schatten, ons
in de H. Kerk geschonken, en de droe
vige geestelijke armoede, waartoe het Pro
testantisme zijn volgelingen heeft gebracht:
wij kunnen niet dan met diepen weemoed
d.enken om 'den dag, die de eerste was
van die vier lange eeuwen. Wij treuren
om de berooving en verwoesting van ker
ken en kloosters, het wegnemen van goe
deren van kerk en armen, door prote-
sitantsche benden en overheden bewerkt,
ja! Doch al'gaat ons.dit zeer aan het
hart, kerken zijn "weer op 'te bouwen
on te versieren, en geld is ook nog: bijeen
te brengen. Maar de; geestelijke verwoes
tingen, de goddeloosheid, de ongebonden-
denheid en het ongeloof, waartoe de af
scheuring van de Kerk, de eigenlijke ont
kenning van den vrijen wil, de ontken
ning van het door Christus gewild en
gesteld Kerkelijk Gezag, de leer van het
„vrij onderzoek," de prediking van een
zoogenaamd geloof als voldoende tot ver
giffenis der zonden, de leer der voorbe
schikking tot hemel of hel volgens Cal-
vijins „verschrikkelijk besluit .(Gods)" £n
Luthers zoogenaamde „diepere godgeleerd
heid," e. a. m. allengs heeft gevoerd
wie zal' ze weg nemen. Zoo hebben tal-
loozen hun geweten overweldigd, naar de
duidelijke waarheid niet omgezien, en in
de lijn dier verderfelijke leeiringen zich
zelf en de hartstocht gesteld in plaats
van God en Zijn allerheiligsten Wil.
Waren er misbruiken, groote misbrui
ken, leefden veie katholieken slécht en
oqk menige herders dn strijd met hun
heilig ambt, daarmede was de katholieke
Geloofsleer niet onwaar, daarmede ver
vielen de door Christus ingestelde sacra,-
inenten en kerkelijke hiërarchie niet, een
kind kan dat vatten. Of er nu (S gc*e-
der trouw dwalende godvreezende prote
stanten zijn, die óndanks het protestan
tisme, dat zij belijden beter, veel beter
zjj|n dan de leer van de stichters hunner
secten, doet hieraan niets af. Het oor
deel over die personen laten wij overi
gens aan God. Doch de gevolgen van
den grooten afval' van de Ketrk in de
16e eeuw, zooaïs wij: die kennen, doen
ons vurig verlangen dat de millioenen
die Christen willen zijn buiten Christus'
Kerk, terugkeeren en komen tot den éénen
oppersten Herder en Zijn éénen schaap
stal, de heilige Roomseh-Katholieke Kerk!
V eili ngs- ver e enig i ng „W al
cheren." Gisterenmiddag had in het
Schuttershof te Middelburg een vergade
ring plaats ;van bovengenoemde vereeni
ging, welke was' uitgeschreven tegen een
uur, het duurde echter tot twee u;ur eer
het volgens het reglement bepaalde aan
tal leden, namelijk een tiende van het
ledental aanwezig waren.
Nadat op de notulen der vorige ver
gadering enkele opmerkingen waren ge
maakt, vroeg de heer de Lange het
woord, die zijn verwondering uitsprak,
dat het bestuur, dat in de vorige ver
gadering gezegd had zijn mandaat ter
beschikkking te zullen stellen, thandvóór
het punt bestuursverkiezing nog andere
punten op de agenda heeft geplaatst,
dezie vergadering moet niets doen dan
oen ander bestuur kiezen en dat bestuur
kan dan andere voorstellen indienen.
De heer Ton zeide, dat dit waar zou
zijn, lal's' de voorgestelde statutenwijzi
gingen uitgingen van het bestuur, maar
dat is; niet het geval, het zijn voorstellen,
die op wettelijke wijze door eenige leden
zijn ingediend.
De heer Ilattink zeide, dat de statu
tenwijziging zou medebrengen, dat het
bestuur maar uit vijf in plaats van elf
leden zou bestaan, terwijl hij: er op
wijst dat het voorstel' inzake wijziging
van het tarief van het pakmateriaai er
een is 'van interne aangelegenheid en er
dus geen bezwaar' is het thans te be
handelen.
De heer de Lange houdt vol, dat er
een nieuw bestuur van elf leden moet
gekozen worden alvorens andere voorstel
len kunnen worden behandeld.
De heer Ton wijst er nog op, dat hij
niet bedoeld heeft, dat het bestuur zijn
ontslag zou indienen, maar dat het zijn
mandaat ter beschikkking zou stellen,
hetgeen spr. niet hetzelfde acht.
De keer Polderdijk, voorzitter, is Jiet
met den 'heer de Lange eens.
Het voorstel-de Lange om de bestuurs
verkiezing vóór te laten gaan aan alle
andere voorstellen werd aangenomen met
86 tegen 40 stemmen.
De heer A. de Smidt merkte nog op;
dat de Rijkscommissie van toezicht op
de Groenten-Centrale bekend heeft ge
maakt, dat bestuursleden en veilingmees
ters op veilingen niet mogen koopen.
I Da heer Hattink .zegt, dat de Rijks
commissie niet het recht heeft, zulke be
palingen te maken, laat zijl hem dan
'maar als lid van de veiling ontslaan.
De heer Smidt zegt, dat geen personen,
doch de geheele veiling wordt gestraft.
De hoer Hattink meent, dat men zich
toch maar niet alles kan laten welge
vallen. De heer de Lang';© meent, dat de
statuten de léden waarborgen, dat zij
koopen kunnen.
Da heer Ton zegt, dat de minister
de commissie gemachtigd heelt maatre
gelen te nemen tegen uitvoerfraude, en
men heeft zich daarbij neer te leggen.
Spr. meent dat het verbod slaat op ex
porteurs ,.en op hen 'die groote hoeveel
heden voor andere koopen, maar niet
op kleine detailverkoopers.
De heer 4e Langde zegt, dat de minister
wel eens iets meer bepaalt, dat niet
volgens het recht is, zoo heeft hij ver
leden jaar vervoor van aardappelen ver
boden, terwijl'' de Hooge raad eenigo
daarvoor verbaliseerde personen vrijsprak.
De heeren J. Polderdijk, J. K. Mesu en
C. Lopwerse, leden van het bestuur ver
klaarden niet voor eene herbenoemingin
aanmerking te' willen komen.
Do heer Bolier maakte aanmèrking, dat
aan de leden eeni aanbeveling; voor be
stuursleden is uitgereikt, waaronder staat
„Namens den Koopmansbond het be
stuur." De Bond heeft niet vergaderd en
is dit dus een valsch stuk.
De heer de Lange zeide, dat er
daarom ook staat namens den Bond het
bestuur. Thans werd tot stemming Voor
elf bestuursleden overgegaan.
Nadat twee stembureaus zeer lattghwy-
den gewerkt, kwam men tot het resul
taat. dat apkozen waren de heeren R:
Ei. Hatting, P. Ton, C. S. Schout en A.
van Oosten, thans ook 'bestuursleden, de
heeren J. de Visser, B. M. Bakker cm
II. Brandt, terwijl' overigens niemand de
volstrekte meerderheid had gekregen. De
heier Brandt nam de benoeming niet aan.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 3 Nov.:
Zwakke tof matigen, Zuid-Oostelijke tot
Zuid-Westelijken wind. Nevelig tot zwaar
bewolkte lucht. Waarschijnlijk enkele re
genbuien. Weinig verandering van tempera
tar.
Er moesten dus nog vijf léden gekozen
worden. 'Deze verkiezing en de overige
nog niet behandelde zaken worden uit
gesteld tot a.s. Donderdag, dan zal deze
vergadering worden voor gezet en behoe
ven dan niet een tiende der led'n aan
wezig te zijn om te kunnen voor .werken.
Goes. Een zilveren jubilaris.
Dat is de Christelijke Volksbond
en Werkverschaffing, de beken
de sociaal-charitatieve instelling te dezer
stede, die op een welbestede periode van
25 jaren, besteed ten bate der Goesche
werkloozen, mag terugzien.
In het najaar van 1891 werd door de
heeren J. M. Kakebeeke, Ds. W. A.
Van Griethuijzen en J. Donnar het plan
geopperd tot stichting van eene inrich
ting van werkverschaffing voor hen die
buiten hun schuld zonder werk zijn. Twee
jaar later was de vereeniging een feit.
Uit haar midden werd eene c o m missie
voor werkverschaffing gevormd,
bestaande uit de heeren J. Adriaans®,
Jobs. De Jonge Az., Jac. De Kruijter,
C. Lahan, H. J. Van Noppen en J. W.
v. d. Weert. De heer J. M. Kakebeeke
fungeerde -als voorzitter.
De burgerijl bleek dra de "nieuwe stichting
gunstig gezind, gelijk de van haar ontvan
gen financieel© hulp uitwees en sinds dien
bleef de Chr. Volksbond en Werkverschaf
fing de sympathie onzer stadgenooten ge
nieten.
In de 's Heer Hendrikskmderenstraat
wist de vereeniging een geschikt pand
door aankoop in eigendom te verkrijgen
waar- de werkloozen met mandenmaken,
hout hakken enz. aan het werk konden
worden gezet. De tegenwoordige bode en
concierge M. Hillebrand voert er sinds
jaren met allen lof het opzicht.
Het tegenwoordige bestuur is als volgt
samengesteld: J. A. Van Heel, voorzitter,
J. Donner, secretaris, F. H. Hopste-r, pen
ningmeester, M. H. Barinck, W. Kake
beeke, Jobs. Pilaar, Jos. Stieger. De com
missie voor werkverschaffing bestaat uit
'de heeren J. A. Van Héél, voorzitter,
J. W. v. d. Weert J.Wz., secretaris, J.
Adriaanse, J. A. Steketae, L. De Beste
en P. Verburg.
Van de oprichters van den Chr. Volks
bond is alleen no-g over de heer J. Don
ner, die met de door hem gestichte ver
eeniging medejubileert. én wiens veelzij
dige verdiensten den Volksbond bewezen
hem zeer' zeker aanspraak geven op al
ler lof en hulde.
Moge, wanneer de Chr. Volksbond bin
nenkort (917 Nov.) bij de burgerij om
steun voor haar jaa'rlijkschen arbeid komt
aankloppen, het bestuur' ondervinden, dat
het zilveren feest van deze nuttige instel
ling door onze stadgenooten niet onopge
merkt is gelaten.
Ten slotte vermelden wij-, dat het zil
veren jubileum der vereeniging in een
aardig boekje is gememoreerd en dat
Maandagavond 5 Nov. a,s. in de gewone
jaarvergadering van den Chr. Volksbond
en Werkverschaffing het jubilee zal wor
den herdacht.
In een gisteren gehouden gé-
combineerde bestuursvergadering van af-
deelingen van moderne vakbonden werd
besloten tot de oprichting van een
Goeschen Bestuurdersbond. De volgende
afdeelingen traden toe: Alg. Ned. Tiinnrer-
liedenbond, Bond van Bouwvakarbeiders,
Transportarbeidei'sbond, Schildérsgezellen-
bond, Bond vaii Fabrieksarbeiders, Alg.
Ned. Typografenbond, Landarbeidersbond.
yen Bond van Spoor- en Tramwegperso
neel.
Het dagelijksch bestuur bestaat uit de
heeren: M. Bols, voorzitter, E. Kerkhove,
secretaris, en M. Blaas, penningmeester.
Zondagsrust apothekers.
Zondag 4 November :a.s. is de apotheek