iroer,
No. 105.
Donderdag 6 September 1917. Dertiende Jaargang.
I
[lant CAFÉ,
De Groote Oorlog.
EN
-teering
TWEEDE BLAD
te GOES.
cheidenheid
ing te koop:
id te koop:
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJBAGAVOND.
Gemengd Nieuws.
evende have,
lire belangen
I s te Zutphen,
GE VERZE-
eens van b.v.
In en bij hare
[litrusting van jonge
burgeressen in
attendijk te Heinkens
leveren aan Pieter van
of op Dinsdag 11
»s uiterlijk 1 uur, op
alwaar de briefjea-
pend.
Ihiedt door Pieter van
tevens inlichtingen
e, vóór enkele jaren
'met annex PAKHUIS,
een welvarend dorp
ior ALLE doeleinden
November 1917.
bekomen bij Notaris
|L te Goes.
half September a,s.
ederland te Nieuwdorp,
Arendskerke.
It verlangd salaris in te
Heer J. MARTENS te
bij den Heer A. HU1GE
Iterlijk tot 10 Septem-
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten l.l(k
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieBoudewlln de VIII test raat A 135° GOES.
Tel, interc.Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 16 regels ƒ0.626, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
C .nferenties.
wel een zonderling licht werpt op
de geklaagd over de ontreddering van het de Duitschers en hun operatie bij Mi- Welk Weder Zllllen Wij hebben
VAN DE
van DINSDAG 4 SEPTEMBER 1917
No. 104.
Losse berichten.
UIT RUSLAND.
De ex-Czaar in staat van beschuldiging.
Door de Russische regeering is on
langs eene commissie ingesteld om onder
zoek te doen naar de misslagen van den
ex-Czaar, teneinde hem als hoogverrader
te kunnen straffen.
Afgezien, van de kwestie, of dit onder
zoek met de noodige onpartijdigheid en
ernst zal kunnen geschieden, is de vraag
gewettigd: draagt de Czaar inderdaad per
soonlijke verantwoordelijkheid voor al wat
onder zijn regeering geschied is? Zeker
is hij schrijft „De Tijd" politiek
voor dat alles verantwoordelijk, doch dat
is iets geheel anders. Hij is verantwoor
delijk voor den loop der dingen in de
te lijnen, voor het stelsel, doch niet voor
alle bijzonderheden, welke dat stelsel niet
zich bracht. Hij kan misschien men
heeft hem ais zéér eigenzinnig afgeschil
derd ook persoonlijk verantwoordelijk
zijn voor tal van bijzonderheden. Maar
dat zou toch zeer moeilijk uit te maken
wezen. In constitutioneele staten heerscht
het beginsel, dat het hoofd van den staat
persoonlijk onschendbaar .is, en dat $e
ministers verantwoordelijk zijn voor elke
regeeringsdaad. In landen met een auto
cratisch regiem kan zulk een beginsel
als staatsrechtelijke basis voor de positie
van den monarch natuurlijk niét bestaan,
en in het Czaristische Rusland heeft het
dan ook niet bestaan. Maar de omstandig
heden waren toch ook daar zóó, dat de
ministers de verantwoordelijkheid te dra
gen hadden en droegen.
En daarom zal iedere Rus, die nog niet
zijn gezond verstand verloren of zijn men
schelijk gevoel geheel afgeschud heeft, er
slechts met huivering aan kunnen denken,
wat er wel zou gebeuren, wanneer de
woede eener opgezweepte menigte de hier
boven genoemde commissie zou dwingen
haar taak anders op te vatten, dan volko
men en strict zakelijk.
Dan zou men misschien het afschuwe
lijk schouwspel zien herleven van Lode-
wijk XVI en Marie Antoinette óp de kar
der veroordeelden!
Tegen zulk een lot is de czaar met
zijn familie in Siberië, in een klooster
in de buurt van Tobolsk, verre van de
dreigende woelingen, van den permanen
ten revolutionnairen toestand te Petrograd,
toch altijd nog een weinigje veiliger dan
in een zijner paleizen in de nabijheid
der hoofdstad.
Soechomlinof, voormalig Russisch mi
nister van oorlog en zijn vrouw staan
opnieuw terecht, beschuldigd van hoogver
raad, misbruik van vertrouwen, oplichterij
met staatsgeld en, wat zijn vrouw aan
gaat, van medeplichtigheid. Beiden ont
kennen hardnekkig alle schuld.
Nieuws uit België.
De Leuven sehe Hoogeschool
heeft een prachtig gelegen buitengoed te
Lovenjoul' aangekocht. Er zullen gebou
wen worden opgericht speciaal voor ze
nuwlijders. De Leuvensche „Alma Ma
ter" bezat een dergelijke inrichting nog
niet. Door wijlen hoogleeraar van Ge
huchten werd er meermalen op aange
drongen. Prof. Van Gehuchten wordt in
de faculteit der neurologie opgevolgd door
prof. Maldague.
De bekende Vlaamische dichter dr, Re-
né de Cl'ercq is benoemd tot hoofd
redacteur van de „Gazet van Brussel"
en heeft die functie Zondag j.l. aanvaard.
De militaire macht der Centralen.
Aan bet „Wiener K. IC. Korr. Buro"
wordt draadloos uit Madrid geseind:
„Naar de part. correspondent van het
„A. B. C." uit New York bericht, is
de op 2 Juni van Halifax onder leiding
van generaal Pershing naar het Euro-
pees'ch Westelijk front vertrokken Noord-
Amerikaansche militaire commissie, we
der te Washington teruggekeerd, en heeft
aldaar verklaringen afgelegd, die het pur
bliek ten zeerste verrast hebben.. Ge
noemde commissie,'die uit de beste offi
cieren was' samengesteld, en die gedu
rende een maand in zeer nauwe aanra
king met de Entente-troepen verkeerde,
heeft verklaard, dat naar hare meening
de Duitsche stellingen aan het Weste
lijk front inderdaad onneembaar- zijn, en
hoogstens door eene titanische krachts
inspanning van Noord-Amerika zou kun
nen worden doorbroken. De Duitsche re
serves aaan menschenmateriaal zijn najar
het oordeel' der commissie bijna onuit
puttelijk en het jaariijkfeeh troepen-con-
tinsgent zal in de eerste vijftien jaren
nauwelijks eene vermindering ondergaan.
Het Duitsche leger is in het vierde oor
logsjaar sterker dan ooit.
Een Zwitsersche stem.
BERLIJN, 29 Augustus. (Wolff.) De
Schweizer Wachter schrijft
Het is een hatelijk en treurig woord
wat Churchill dezer dagen te Dundee
sfchijnt gezegd te hebben, n.I. dat hef
EngelsChe ministerie ook onder de meest
verzoenende voorwaarden geen vrede met
Duitschl'and zal sluiten, voor Duitschlands
wereldhandel van alle ontwikkeling isl be
roofd, al' moest het ook nog jaren dulren
en moesten onzijdige landen nog worden
gedwongen zich tegen Duitschland te ver
klaren. Is dat het besluit van de Pa-
rijlsfche conferentie?
Hoe kan dat de demokratie voor alle
landen, de vrijheid der volken, de ver
lossing yan de verdrukten, de eerbiedi
ging van de mensehenrechtön zijn? Is
het niet' genoeg, dat er nu reeds. 50 mil-
lioen mannen aan den gruwzamen volke
renmoord meedoen?
Niet -genoeg, dat er bijna 10 mallioen
dooden zijin, 24 millioen verminkten, 4V2
miUioen gevangenen, millioenen weduwen
en weezen en treurende gezinnen zjjjn?
Onmetelijke sbhade aan eigendommen,
honger en ellende van allerlei aard en
538 milliard frank, die de oorlog reeds
aan haar geld heeft gekost?
Wie hebben den oorlog veroorzaakt?
De socialistische afgevaardigden Mou-
tet en Cachin zijn uit Rusland terugge
keerd .met volle handen. Hun revolutio
naire kameraden in Petersburg hebben
hun van kostbare documenten voorzien,
omtrent de rol, welke voor den oorlog
gespeeld werd door Delcassé en Paléo-
logue als gezanten, en omtrent de- geheime
bijeenkomsten, welke plaats hadden tus-
schen Poincaré en Viviani, toen deze twee
personen hun reis naar Rusland maakten
in Juli 1914. De oorlog werd zachtjes
gestoofd in een klein comité, door eemi-
ge staatslieden der Entente, waarvan de
voornaamste waren de twee Cambons,
sir- Edward Grey, Iswolsky, Sasonoff, Sou-
chomlinoff en vooral Viviani, welke toen
tertijd Minister van Buitenlandsche Za
ken in Frankrijk was, ,en eindelijk door
president Poincaré.
De geheime archieven van het Mini
sterie van Buitenlandsche Zaken in Rus
land hebben de tractaten en de bewijzen
van de listen, welke aangewend werden
geleverd. De revolutie welke als een blik
sem nit helderen hemel kwam, verhin
derde deze geheime tractaten in veiligheid
te brengen. Moutet en Cachin hebben be
wijzen naar Parijs gebracht, waartegen
niets in te brengen valt, en die derhalve
zeer onaangenaam voor de 'Entente-re
geeringen moeten zijn. Ribot heeft, om
zijn vriend Viviani en den president te
beschermen, en den slag van hun hoofd
af te wenden, beloof?, deze diplomatieke
stukken te publiceeren. Maar er zijn be
halve dat ook nog( documenten „apart",
proces-verbalen van de particuliere be
sprekingen, vertrouwelijke nota's omtrent
gedane beloften en wederkeerig© hulp.
Deze zal men weliswaar niet publicee
ren, maar de waarheid zal toch niet ver
donkeremaand kunnen worden. Men zal
toch vernemen langs den weg der pu
blicatie, hoe met den wereldvrede een
gewaagd spel werd gespeeld door eenige
staatslieden, onwetend van de verschrik
kelijke ramp, die zij1 ontketenden, en die
niets in het werk stelden om deze te
voorkomenintegendeel! (Z.)
Geheimzinnig.
Het „Berliner Tageblatt" meldt, dat tal
rijke Fransche troepenafdeelingen, die rust
nemen, bezig zijn aan de geheele Fran
sche grens van Piettershausen tot aan de
Vallei van de Doubs een ondoorzichtige,
met blik beslagen heining te vervaardigen,
3 M. hoog en 30 c.M. in den grond. Van
Zwitserland uit kan men niet met juisb
heid vaststellen, voor welk doel deze hei
ning wordt vervaardigd.
Een Fransche protestnota.
De Fransche regeering heeft aan de
gezanten der geallieerde en neutrale mo
gendheden te Parijs een nota overhandigd,
waarin geprotesteerd wordt tegen het bom-
bardement van Armentières met projec
tielen, welke vergiftige gassen ontwikke
len.
In New-York zijn twee dokters, Samuel
J. Bernfeld en Louis Cheary, veroordeeld
wegens het door hen erkende aan
nemen van steekpenningen in ruil voor
het afkeuren van lieden voor den krijgs
dienst. Beiden kregen twee jaar gevange
nisstraf en 10.000 dollar boete. De beta
ling der boete werd hun echter gespaard.
De rechter verklaarde, dat de Ver. Staten
geen geld wilden ontvangen waaraan een
smet kleefde. (N. R. Crt.)
De Engelsche generaal E. Johnston is
aan het front door een ontploffende gra
naat gedood.
De Fransch eregeering heeft besloten
de kathedraal te Rheims niet te doen
herstellen, doch als een historisch ge
bouw te beschouwen, waarin de vlaggen
van de verbondene natiën zullen prijken
en dienen als een monument voor het
geschiedkundig verleden.
Aan „De Zeeuw" werd door zijn bericht
gever te Biezelinge getoond een gedrukte
kaart, bevattende aan de eene zijde 'n op
roep in het Duitsch tot de Duitsche soldaten
aan het Westfront om te deserteeren. of
althans ^ich krijgsgevangen te geven. Hun
wordt een goede verzorging beloofd,, pn
vooral wordt hun verzekerd, dat hun de ver.
woestingen in Noord-Frankrijk door hen
aangericht, niet' "zullen worden vergolden.
Want, zoo luidt de oproep, gijl hebt dat
mo-eten doen, uit gehoorzaamheid;
slechts uwe oversten zijn de schuldigen.
Aan de andere zijde van de kaart isi af
gedrukt een schrijven, waarvan ook het
facsimilé is bijgevoegd, in welk schrijven
een Duitsch soldaat, krijgsgevangen aan
het Westfront, te Montargis in Frankrijk,
zekere Ebel, iaan zijn familie te Hannovier,
dato 21 Januari 1917. schrijft hoe. goed
hij 't heeft. Hij Kelpt de madame bij het
hout hakken, en 'zijn' kameraads verrich
ten ploegr en andér landbouwwerk, epö
en' ander afgewisseld door maaltijden,
welke zelfs een Hollandsch soldaat zou
den doen watertanden. Soep en vleesch
en wijn of appelwijn ontbreken bij de
middagmalen nooit, naar uit zijn schrij
ven blijkt.
Deze kaart is heden aan den Bieze-
lingsehen dijk gevonden, ein was pit een
vliegmachine aldaar neergeworpen. Blijk
baar heeft de Entente-béid, die dezekaairt
wierp, gemeend boven België te zij'n en
getracht de Duitsche soldaten aan de Bel
gische grens of daaromtrent op die ma
nier tot ontrouw aan hun vaandel te
verlokken.
N.B. Ook te Ovezand werd een uit
een vliegtuig geworpen briefje gevonden
en aan den heer v. d. Waal gebracht,
die het aan den heer Adema te Goes
verkocht. Red.
Zeehonden.
Men meldt uit Zeeland aan de N. R. C.'s
Het getal zeehonden, dat in de Zeeuw-
sche stroomen op de banken wordt op
gemerkt, vermindert steeds. Kudden van
200 stuks, zooaJs dit voorheen het geval
was, z ijii gedund tot 30 a 40 stuks, die
in den regel door de vele vervolging zeer
schuw zijn en meer zeewaarts trekken.
Niet alleen de zeehondenjagers maken
er jacht op, maar vele visschers heb
ben een machtiging en daardoor heeft
de jacht een zoo algemeen karakter ge
nomen, dat gerust mag gezegd wor
den, dat deze dieren zijn gedeci
meerd. Niet alleen de premie ad
f3 die van rijkswege wordt uitgekeerd is
ifoon 629
„Wilhelm!" rielpi "de oude p'riester.
„Achmjjnheer, het is 'God die u zeudt.
De heer Schültz is doodelijk gewoud;
hij wist, dat gij hier waart en hij heeft
mij gezonden; gauw, volg mij".
„Ik ga er ook heeu", zteide de kapje
laan.
En zij begaven zich in allerijl naar
Jliet tooneei van de misdaad.
Op de boulevards werden deuren en
ramen gesloten, de menigte was als door
een tooverslag verdwenen en men Zag
j niemand meer in de verte dan eenige
I vluchtende menschen.
Op het vroolijke gewoel van zoo even
J was een doodeiijke stilte gevolgd,
j Zoo snel mogelijk voortstappende luis-
terde de pastoor van Sint-Gertrudis met
ontzetting naar de bijzónderheden, die
j zijn gids hem' mededeelde omtrent de ver-
I schrikkelijke gebeurtenis, die ju Parijs)
de grootste verslagenheid verwekte.
Dat gruwelstuk is heden ten dage in
zijn geringste bijzonderheden bekend, wij
rollen "het dus niet opnieuw verhalen
voor nun euveidaaa voor ae justitie 'al-
gelegd, slepen zij toch in ballingschap
een eerloos bestaan voort. Anderen, mis
schien meer gestraft door de wroeging,
die hen martelt, lijden een des te zwaar
dere straf, daar zij genoodzaakt zijn die
te ondergaan in de vrees en de eenzaam
heid, en voor aller oogén de onafgebro
ken en smartelijke heten te verbergen van
den knagenden worm, die hen verteert.
Voor het overige wist Wilhelm, hoe
wel ooggetuige van die bloedige botsing,
slechts één .ding; dat de nationale gar
des, die op' het Vendome-plein gelegerd
waren, op de menigte vuur gegeven had
den, dat verscheidene personen gedood
waren, dat een kogel rakelings voorbij
zijn gelaat gevlogen was en mijnheer
Schültz, door een schot in de volle borst
getroffen, naar het gebouw yan het Cré
dit mobilier vervoerd was, waar hij mis
schien lag te sterven en vanwaar men
hem, tót eiken prijs, naar een veiliger
plaats moest overbrengen buiten de wei
nig geruststellende nabuurschap zijner-
woest uitzienue, sjecin geiueeue Milium
wachten, met het geweer over schouder,
eeu doorgerookten neusbrander in den
mond of op de punt van een uitgedoofde
sigaar kauwende, op het verlaten trot
toir heen en weder.
Bij den ingang der straat vermaakte
zich het hoofd eener patrouille, met den
rug tegen den muur leunende, het as
phalt voor zijne voeten met de punt van
zijn' sabel stuk te stooten. Bij liet zien
van den priester richtte hij zich opi als
een kwaadaardige waakhond, die een be
delaar' op het erf ziet komen en trad
ijlings met. opgeheven sabel op hem toe,
Item en zijn metgezel bevelende! halt te
houden.
Noch zijn vuurrood gelaat, noch zijne
gróote uitpuilende oogen, die hij op een
vervaarlijke manier deed rollen, joegen
gen grijsaard vrees aan, die met vaste
en treurige stem hem veriof vroeg om
verder te mogen gapn.
„Woo-nt gij in deze straat, burger?"
„Neen, luitenant, maar ik kom in mijne
„Ga met dén burger meae'7 geiaswe
de chef van den post een vijftienjarigen
knaap, die zeer trotsch scheen opt zijne
'nieuwe militaire function. Deze wiarp
zijn geweer over den schouder en zeide
met een voorkomen van gewicht„'Volgt
mij; burgers 1"
In het midden der straat had men in
een huis gelijkvloers een soort van bu
reau gevestigd, waar een lange kerel met
een galgentronie zetelde, die "zich bur
ger kapitein deed noemenvoor de deur
stonden een half dozijn soldaten, eenigen
in kielen, anderen in blauwe jassen, op
de loopen hunner geweren leunende, met
elkander te piraten; hunne onverschillig
heid 'ziende, zou men gezegd hebben, dat
er dien dag niets ongewoons had plaats
gegrepen1.
De priester en zijn metgezel gingen bin
nen en gayen opnieuw de reden van hun
verlangen te kennen om op1 het plein
toegelaten te worden.
„Indien de gekwetsten in plaats van
verraders te zijn, tot de klasse der goe-
staaTKumcm -gemeen"
„Het is goed, het. is goed, burger, gij
hebt gelijk met u te haasten; gij; zluLt uwe
bediening niet tang meer uitoefenen: de
republiek zal er goede orde op stellen.
Hoe heet gij?"
„Ik ben de "pastoor van. Sint-Gertrudis",
„Beroep?"
„Dienaar Gods".
gÜ?"
„Wilhelm".
„Zijn bediende, ongetwijfeld.".
„Ja, voor het oogenblik".
„Priester en slaaf, dat past bijeen",
grijnslachte de kapitein, die tevreden over
zijn eigen spottende geestigheid, op een
vierkant stuk papier, vooraf met een drie-
hoekigen stempfel ais het mies der guil-
iottine gemerkt, schreef:
„Laat p'asseeren de burgers Gertrudis
en Wilhelm, zich noemende dienaren
Gods"
(Wordt vervolgd.)
- --
