F. SANDl te Goes. lijk's Bank, srkamentpapier De Groote Oorlog. Ao. 96. Donderdag 16 Augustus 1917. Dertiende Jaargong. voor den inmaak. DIENSTBODE Veischijnt eiken MAANBIG-. IKISDM- en VIII01IIII1ID. Maria-vereering. Vredesoproep des Pauseii. ISIS 116 millioen Tslsfoon 629 bij ondergeteekende Augustus van 24 uur in het )stenmarkt. van dat met vrucht een herhalings- pi doorloopen zijnanders moet aal afgelegd worden. 10 September's avonds 6 uur l'erwacht. De Directeur, A. G. VAN DIJK. Nog voorhanden November een Ir a a g d bij Mevrouw HEIJNING—- (sen van de Putte te Hilversum, (in té melden bij Mevr FRANSEh DE PUTTE, Beestenmarkt, Goes. Later zal ik niet meer kunnen gaaii'- waarschijnlijk zou zulks juist heds" Igeval zijn; want de poorten moe- zijn, om alle gemeenschap (Versailles af te snijden en... Hj zullen het over acht dagen met Ier zijn". Als er nog een schaduw van vader- (sliefde in Parijs bestaat, zal het in jtijd verlost zijn van de verdruk- Mier bende booswichten en moor- Laars, die de macht wel een oogeu- 1 bij verrassing 'in handen hehben hnen krijgen, maar die nooit zullen louden", riep de heer Schültz uit. [in ieder geval", hernam de priesteh maar al te goed de flauwheid kende partij;, die men in Parijs die Q®i (ve lieden noemt, om te hopen, da' de vereischte geestkracht aan den dag 1 leggen de mannen der revolutie hun poi te doen loslaten, „in ieder geM ke jongen, zal het u gemakkelijk val- om te ontsnappen door u in ,de gri"* der versterkingen te laten afglijd® (tz.ij op een slecht bewaakt punt, her dgor een schildwacht een stuk get> 1 de "hand té drukken opdat hij niets z>e (Wordt vervolgd.) IBM IEEUWSCHE COM Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten 1.10. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags. Kantoord. AdministratieBoudewlln de Wltteslraaf A 135° GOES. Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs. Advertentiën van 1—5 regels f 0.625, iedere regel meer 125 Ct. Eenzelfde advertentie 3' X geplaatst, wordt 2 X berekend. Woensdag j.l. vierde de Katholieke Kerk het feest van Maria Hemelvaart, beter gezegd van M ari a-te n-h em el- op n e m i n g. Onder de feesten van hel kerkelijk jaar bekleedt het een voorname plaats, want het wordt voorafgegaan door een vasten- en boetedag en gevolgd door een octaaf, d.w.z. eene achtdaagsche pe riode waarin de feestelijke herdenking voortduurt. Ret ingangsgebed der feestmis van Ma ria Hemelvaart, door den priester uit naam der Kerk Gade toegestierd. vangt als volgt aan: „Laten wij ons allen verblijden in den Heer, terwijl wij den feestdag vie ren ter eere der gelukzalige Maagd Ma ria, over wier jubeltij1 de engelen zich verblijden en den Zone Gods lof toe zingen". r Deze gebedspassage is teekenend voor den geest en de wijze van de Maria- vereering in de Roomsch-Katholieke Kerk. Er wordt gejuicht over de bijzondere voor rechten en gunstbewijzen, aan de zalige Maagd Maria boven de andere schepselen geschonken, maar de eere daarvan wordt teruggebracht tot den Schenker en Bron aar alles goeds, God, terwijl de vreugde over Maria's jubeltij eene vreugde is „in den Heer", geheel volgens Paulus' wensch ,en voorschrift. (Philip. IV. 3). Er kan niet genoeg op gewezen worden en een feest als dat van gisteren schenkt (hiertoe eene ongezochte gelegenheid - ilioe redelijk de Maria-vereering is in de Katholieke Kerk, hoezeer zij met Schrif tuur en Traditie overeenstemt. Noch van aanbidding noch van een te-kort-doen aan Christus' middelaarschap is hierbij sprake. Zij de korte verduidelijking, die in dit ar tikel van een en ander wordt gegeven, als de druppel, die, gestaag vallende op den steen, dezen tenslotte uitholt. Ook het steenharde Protestantsche vooroordeel te gen onze Maria-vereering moet óp den duur door de herhaalde voorstelling der ware Katholieke leer vergruizen en ver kruimelen. 'Om reeds aanstonds alle tegenwerpin gen af te snijden en de kwestie in het hart aan te vatten, zetten wij deze stel ling opNoch volgens haar leer, noch volgens haar praktijk duldt de Ka tholieke Kerk Maria-a a n b i d d i n gzij laat alleen IVlaria-v ereering toe. Welke stelling wij aldus bewijzen: Als de groote kerkleeraar Thomas van Aquine die nu nog de officieele gids en vraagbaak is bij de studie der Ka .tholieke theologie zich afvraagt: „Moet aan de moeder van Christus goddelijke eer (aanbidding) worden gebracht", dan antwoordt hij: „goddelijke eer (aan bidding) wordt ALLEEN AAN GOD ge- brac.hten aan geen enkel schep sel. Maria is een schepsel, derhalve mo eten wij haar geen goddelijke eer bi mengen, maai- haar alleen de hulde on zer vereering schenken, zij1 het dan ook in 1 voogere mate dan aan andere schep selen (die wij als heiligen vereeren), wijl zij de moeder van God is". Dezeuitleg van de Mariavereering, door den Aq Uiner gegeven, is nog altijd de officiëele leer der Kerk, waarvan zij geen streep afwT}'.kt noch ooit afwijken zal. Wat eens op Smaï's Kruin onder donder en bliksemvuur' .den Israëlieten werd inge scherpt: „gijf zult geen vreemde goden voor mijne oogeu hebben", is der Room- sche Kerk hoi lig," al wat maar zweemt naar g o d d e .1 ij k e eer, aan een schep sel gebracht,, wordt door' haar veraf schuwd als ver foei e 1 ijke afgo derijen zoo morgen aan den dag iemand zou opstaan hl de Kerk al ware hij ïde Paus in persoon die het tegendeel «turfde beweren, hij zou onverbiddelijk als een rot lidlmaat worden afgesneden en uit de gemeenschap der geloovigen verwijderd. 'Zoo is dus de leerMaria-v ereering, geen aanbidding. |Maar nu de praktijk. Ook deze geeft, goed beschouwd, ons geen recht de Room- sche Kerk van Maria-a.an b i did in g te beschuldigen. Ongetwijfeld wordt Maria hoogelijk door de Katholieken vereerd. Daar is schier Summa theol.p. 3a, q. 25, art. 5. geen Roomsche Kerk aan te wijzen, welke geen altaar heeft, aan Maria toegewijd, schier geen Reo-msch huis, waar men niet een beeldje, van Onze Lieve Vrouw bezit, dat op gezette tijden met .bloemen wordt versierd. Talrijk zijn de kapellen en bedevaartplaatsen, welke doen' eene geheel bijzondere vereering der H. Maagd worden gekenmerkt en waar de Goddelijke Almacht op Maria's voorbede 'ontwij felbare gunsten aan de vrome pialgrims wil schenken, getuige Lourdes, waar tal van genezingen plaats vinden, door medi sche attesten als echt en waarachtig,.ge staafd. De christelijke kunst bracht ten allen tijde de Gezegende onder de vrouwen den cijns harer hulde. Daarvan spreken tot op den huidigen dag de meesterstuk ken 'met penseel en beitel gewrocht, daar van gewagen de vele liederen en legen den en mysteriespelen, die Maria, haar leven, haar deugden en voorrechten tot onderwerp hebben. Maar hoe kan het ook andfers? 'Indien het waar is, dat de Kerk Jezus erkent als den Zone Gods, den Middelaar des Nieuwen Verbonds, hoe kain Zij Hem dan waarachtig liefhebben zonder de gene te beminnen, door Hem: met. den zoeten naam van „moeder" begroet? Is er een leven, meer met dat van Jezus sainengeweven dan dat van Maria? Ziet de Kerk in den geest haar koninklijken Bruidegom als een onschuldig wichtje irr de kribbe terneder liggen, tegelijkertijd ont waart zij er Maria, de moeder, die het Goddelijk Wicht in doeken wonü (Lnc. II. 7). Blikt zij; op naar Golgothaen ziet zij er haar Heer en Koning hangen aan: het vloekhout, zij; ziet er tegelijkertijd Ma ria, de moeder, staande onder heit kruis4 het hart doorboord met liet smartezvaard waarvan eens Simeon profetisch gewaag de (Joh. XXIX 25. Luc. II 35). Altijd ziet de Kerk Maria naast Jezus, de ir,loe der naast den Zoon, niet alleen omtïat Maria met haai- Zoon volgens diens mön- schelijke natuur met de nauwste banden is verbonden, maar ook wijl tusscjhen bei den een allernauwste geestelijke gemeen schap bestaat, daar Maria naar Gods be stel het wertuig was, dat detr wereld den Verlosser schonk. Dit nu veronderstelt reeds vanzelf in haar geheel buitengewone genadegaven en eene daarmede gepaard gaande gjansch exceptioneele heiligheid. „Redelijkerwijze toch" zegt de kerk vader Augustinus in zijne overweging over Maria's ten-hemeLopniemiing „kali er niet aan getwijfeld wonden, of zij die ons „den Eeniggeborene uit den Vader vol genade en waarheid" baande, heeft boven alle andere schepselen geheql eeni- ge genadegaven ontvangen". En de kerk leeraar St. Anselmus schrijft in zijru werk over Maria's, ontvangenis: „het wa& pas send, dat Maria uitblonk door eeme zui verheid gnooter dan dewelke er ouder God geene door het 'verstand valt te be vatten". 2) Hoe zou dan de Kerk, bij het schouw spel van Maria's waardigheid, giwljheid en heiligheid, kunnen zwijgen,? En hoe zou 'zij hare bewondering uitjubelende en aan 'hare kinderen mededeelenide, anders spreken dan wat de Schrift, Gods Woord, haar ingeeft? Want in de Schrift vindt de Mariavereering haar krachkigsten steun. Is het „iVees gegroet, gij vol van genade, de Heer is met u, gezegend zijt gij' on der 'de vrouwen", dat alle geloovige Ka tholieken meermalen daags bidden, niet de letterlijke' weergave van de toespraak die Gods afgezant, de aartsengel Gabriel tot de maagd van Nazareth richtte? (Luc. I. 28). Spreekt niet een diep besef van Maria's waardigheid uit het. woord der veel oudere nicht Elizabeth, als, deze Ma ria toevoegt: „vanwa'ar geschiedt mij, dat de moed e'r m ij. n s H e e r e n tot mij komit? (Luc. I. 43). En' moet het niet als een geheel bijzondere hulde aan- Ma- 3) Let wel, lezer, op de woorden „onder God. Het is steeds dezelfde leer wel ver eering, maar geen a a n b; d d i n g. Ber- thold van Regensbnrg, de popula irate predikant der 13e eeuw dna in het hartje d er „duiatere" middeleeuwen zegt in een zijner preeken „zoo klein als de hoeveelheid zonlicht is, die door het oog vaneennaald gaat in ver gelijking van de hoeveelheid licht, welke de zon over ganse) de «arde uitzendt, zoo klein ia de heiligheid van alle engelen en hei ligen en die van Onze I,ieve Vrouw daarbij in vergelijking met „de heiligheid die God zelf bezit". ria's heilige persoon beschouwd worden, den van uwen groet mij in de ooren klonken, is het kind in mijnen schoot opgesprongen van vreugde" (Luc: .1. 44). Maar wat dan te denken van som mige aanroepingen en benamingen van Maria, die men in gebeden, liederen en litanieën vindt?- wanneer Elizabeth onmiddellijk daarop laat volgen: „want zie, zoodra de woor- Alle overdrijving schaadt en daarom ijvert de Katholieke Kerl{ steeds tegen overdreven en daardoor valsche devoties, maar de titels waarmede, zij Maria in hare officieele gebeden, b.v. in de be kende litanie van 0. L. Vrouw,, vereert, bevatten niets wat met hare gezonde leer over de Mariavereering in strijd is. Weet men wel, dat de lofprijzingen, in die litanie vervat, reeds te vinden zijn in een handschrift van de 12e eeuw, berus tende in de bibliotheek te Mainz? Zij zijn meerendeels ontleend aan de schrif ten der kerkleeraars. 'tZou toch te gek zijn te willen beweren, dat al die eeuwen de Katholieke Kerk, ook in hare heilig ste en geleei'dste kinderen, afgoderij' heeft gepleegd. 'Men moet die zaken ook een weinig menschelijk beschouwen. Wanneer het minnend hart zijn gevoelens bij den of de geliefde uitstort, vindt het dan ook niet allerlei schoone en liefelijke bena mingen uit, die aan het nuchtere ver stand van den buitenstaander overdreven toeschijnen, maar die desniettemin recht van bestaan hebben, wijl zij spreken van de groote liefde van hem of haar, die deze benamingen uitdacht? Zoo gaat het ook met de gebeden en liederen, Maria ter eere. Zij zijn ontsproten aan de geest driftige liefde voor de Moeder Gods, die het hart der Katholieken vervult, eene liefde, welke, allerlei titels en uitdrukkin gen bedenkt, oin toch maar te vertolken lioe hoog zij Maria schat en waaraan slechts een door onkunde en vooroordeel benevelde geest aanstoot kan nemen. (Hoe stout echter de beelden, hoe ge- dutrfd de vergelijkingen zijn waarmede het vroom Katholieke gemoed Maria's groot heid' tracht uit te drukken, zij raken, wel verstaan, nimmer het domein dat alleen den driewerf heiligen God toe komt, het domein der aanbidldin g. Wat voor de heiligen geldt in het alge meen, geldt ook voor Maria: al wat zij waren in dit leven, al wat zij. zijn en vermogen in den hemel, zij zijn en be vitten het omwille der verdien sten van Christus. Vrij moge de Kerk de heiligen met Maria aan de spits oni bescherming en voorspraak smeeken bij 'God, onveranderlijk besluit 2ij hare gebeden met de beteekenisvolle woorden: „per' Christum Dominum nostrum", „door Christus onzen Heer". Want zoo1 bidden onze priesters dage lijks a.an het altaar „door Hem, met Hem en in Hem wordt God, Almach tige Vader in de eenheid des Heiligen Geestes alle eer en glorie gebracht". Het middelaarschap der heiligen is dan ook slechts een middelaarschap des g e b e d s, in niets afbreuk doende aan -Christus' middelaarschap, dat een mid delaarschap der genade is. Ons betoog tenslotte samenvattende her halen"1 wij: de Roomsch-Katholieke Kerk looft Maria, vereert Maria, maar aan bidt haar niet. En nu is dit wel eigenaardig ÏHet Roomscb-Katholicisme, dat Maria zoogenaamd .heet te vergoden, daarmee afbreuk doewfe aan Christus, staat tot op den huidógen dag onwrikbaar in Pe trus' belijdenis}: „Gij zijt de Christus, d e Zoon van dien levenden God". Het Protestantisme,, dat beweert Chris tus' middelaarschap onverzwakt te hand haven, heeft niot kunnen beletten, dat tal zijner volgelingen het geloof in de godheid van Christus, dat gronddogma des Christendoms, hebben prijs gegeven, en nog ternauwernood christenen kunnen worden genoemd.3) 3) De Zutfen-che predikant dr. K. W. Ph. E. v. d. Bergh v. Evjsüiga, noemt in zijn onlange verschenen boek over „het Christusmysterie Christus louter een voortbrengsel der geniale verbeelding, „aanvankelijk een God, wiens beeld geantliropomorphiseerd (onder menechelijke ge daante voorgesteld Bed.) gehistoriseerd is". Het lijdensverhaal der Evangeliën is voor dien dominee „een herschepping van de astrale mythen van den Zonnegod". Fraaie leer voorwaar voor „een voorganger der gemeenie". 'Wat hiervan de oorzaak is? Wijl het Protestantisme de Moeder Gods heeft doodgezwegen, haar heeft uitgeschakeld uit haar eeredienst en zoodoende heeft nagelaten om, voor zoover het in zijn macht stond, Maria's profetie te helpen vervullen, over haar zelve uitgesproken: „want zie, van heden af zullen mij za lig prijzen alle geslachten" (Luc. I. 48). •Nog altijd blijft de droeve klacht ac tueel, welke eens de door en door Pro testantsche romancière, mevrouw Bos boomToussaint, slaakte„W at heeft de P r o t e s t a n t s c h e c h r i, s t e n h e i d gedaan voor Haar, die het ge- w'ijde middel heeft mogen zijn van al het heil dat zij hoopt en ve r wacht?" Losse Oorlogsberichten. Men seinde ons .Woensdag, j.l1. ROME, De Pauis heeft vredesvoorstellen gezonden aan alle oorlogvoerende regee ringen. Naar men zegt, stelt de Paus voor herstel van België, Servië en Roeme nië en een vredelievende oplossing' der vraagstukken "betreffende El'zas-Lothaiin- gen, Trente, Triest en Polen. Verder meldt men: ROME, 14 Aug. (Particulier.) De v,Mes- sageroi" zegt roet zekerheid vernomen te hebben, dat de II. Stoel aan alle kan selarijen en staatskabinetten der oorlog voerende en neutrale mogendheden van Europa en Amerika een diplomatieke no ta zou hebben gezonden, behelzende eon hieuwen expl'icieten oproep tot vrede met bepaalde en concrete voorwaarden. Dit belangrijk document werd ook aan de ltaliaansche regeering overhandigd door bemiddeling van den ambassadeur van Spanje. ROME, 14 Aug. "(Rêuter's bijz. dienst). In een nieuwen vredesoproep, aan alle oorlogvoerende mogendheden gericht, wijst Z. H. de Paus op de verklaringen, on langs afgelegd door de leiders der oor logvoerende regeeringen, welke z. i. loo- nen, dat hun meeningen niet zoozeer uit- eenloopen, als men meent. De Paus stelt voor: geen annexaties, geen schadever goedingen, behalve in de bijzondere ge vallen van België en boyendien zekere Fransche en Servische streken, die meer ernstig geteisterd zijn. Verder stelt Hij voor oplossing van de quaestiën betref fende Elzas-Lotharingen, Trentino en Triest, volgens de werischen van de be volking, voor zoover die vereenigbaar zijn met den algemeenen toestand; herstel van België en de Fransche departementen, door Duitschland bezet, in ruil voor terug gave van de Duitsehe koloniën. De Paus bepleit verder vrijheid der zeeën, ont wapening en vorming van een opperste hof van arbitrage voor de oplossing van toekomstige conflicten tusschen de natiën. Het Vaticaan is zeer optimistisch ge stemd ten aanzien der gevolgen van het nieuwe Pauselijke initiatief en meent, dat het einde van den oorlog niet ver meer is. Men mag aannemen, dat Z. H. de Paus, alvorens de nota te verzenden, zich ver gewist heeft, dat geen regeering haar met een botte weigering om haar te bespre ken zou ontvangen. Men hoopt in het Vaticaan, dat bet. voorstel van den Paus op het psycholo gische oogenblik is gedaan. N.B. Uit eene particuliere correspon dentie van „De Tijd" uit Rome blijkt, dat 's Pausen oproep niet zonder voor kennis van de neutrale stalen is ge schied en dat voor wat Nederland be treft, onze gezant bij het Vatikaan daar bij met grooten tact is opgetreden. De oorlogspers in Amerika en Engeland blaft 's Pausen vredesvoorstellen vrij nijdig aan, maar waar alle volkeren naar den vrede verlangen, kunnen de regeeringen zich zoo maar niet zonder meer van Benedictus' vredespogingen af maken. Terecht schrijft „De Maasbode": „men is gedwongen naar zijn woorden te luisteren, ook al zou men er niet mede instemmen, en men moet rekening houden met den invloed, die er van uitgaat en men zal zich verplicht achten te antwoorden en zijn houding te om schrijven. Den Paus kan men met een Welk weder zullen wij hebber Verwachting tot den avond ven 17 Aug. Meest matige wind uit Westelijke richtin gen, afwisselende bewolking, waarschijnlijk enkele regen- of onweersbuien, hts koeler. enkele handbeweging niet het zwijgen opleggen. Hij is de vertegenwoordiger van „de eenige Internationale, die in den chaos is blijven staan", volgens het getuigen zelfs van hem, die de kracht niet er kent van het woord: „Gij zijt Petrus en op deze steenrots zal ik Mijn Kerk bouwen" De Nederlandsche pers begroet 's Pau sen vredespogingen met ingenomenheid, uitgezonderd natuurlijk „Het Volk", dat zich blind staart op het Stockholmsche vredesgeknntsel der verloopen socialisti sche „internationale". Red. De strijd op het Westerfront. De Duitsehe pers bereidde het volk reeds voor op een hernieuwde zeer he vige gevechtsactie, in het westen, uitgaan de van de geallieerden, met name van Engelsc.he aanvallen in Vlaanderen. Welnu, die zjjn nu Ook losgekomen. Men seinde ons Woensdagavond: „De Engelschen vielen hedenmorgen over een breed front aan van ten Noora- Westen van de omstreken van Lens tot het Hugo-woud ten Noord-Oosten van Loos. Wij hébben de eerste Duitsehe verdedi gingslinie op alle punten genomen en ma ken beledigende vorderingen." Verder meldt het Engelsche commu nique van Woensdagnamiddag: „Vijandelijke tegenaanvallen ten Oosten van Saint Émilie zijn totaal mislukt. De Franscheri wonnen gedurende den nacht opnieuw terrein ten Westen van Bixschoote. Vijandelijke patrouilles vielen gistel'' avond onze nieuwe posities ten Oosten van Klein Zillebeke aan, maar wérden totaal teruggeslagen, en lieten 14 gevan genen in onze handen achter. Het stormachtige weer duurt voort. Er vallen weer hevige regens." De strijd in het Oosten. Hoewel de Rumeniërs bij Ocna huil krachtigen tegenstand in een offensief wisten om te zetten en zich van het hun ontnomen dorp Slanic meester maak ten, beginnen toch de gezamenlijke Rus sische en Rumeensche legers tusschen de rivieren Trotosjil, Putna en Sereth voor de centralen te wijken en moesten hun front tusschen Toesani en de Boeko- wina terugnemen. Je Entente weigert toestemming voor Stockholm. LONDEN, 13 Aug. (Reuter.) In het La gerhuis heeft' Bonar Law meegedeeld, dat het niet in overeenstemming is met da wet dat menschen, die in het Vereenig'd Koninkrijk wonen, aan een conferentie mfet menschen' uit een vijandelijk la;nd meedoen zonder toestemming der kroon. De regee- ring heeft besloten, dat verlof, orm de conferentie-bij te wonen, niet zal worden verleend, (toej.) De Vereenigde Staten, Frankrijk en Italië, waarmee de Brit - siche regeering te dien opzichte in ver binding is geweest, hebben hetzelfde be sluit genomen Barnes volgt Hend-rson op. LONDEN, 13 Aug. Officieel wordt mee gedeeld, dat Barnes Henderson als ver tegenwoordiger der arbeiders in het oor- l'ogskabinet opvolgt. Niet-officieel meldt men, dat de andere arbeidersdeden der regeering de benoeming goedkeurden. (N.B. Henderson is afgetreden omdat hij van meening inzake de conferentie te Stockholm was veranderd hij ried ten slotte deelname aan de conferentie aan en daardoor met zijn medemi- nisters in conflict kwam. Indien de arbeiderspartij toch Hender son getrouw blijft, wordt de positie van het ministerie daardoor zeer onvast. Te Parijs heeft het socialistische Seinq- verbond het besluit der Fransche regee ring, om passen naar Stockholm te wei geren, afgekeurd met 8897 tegen 4 stem- meji. Red.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1917 | | pagina 1