No. 94.
Zaterdag 11 Augustus 1917. Dertiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Hooger op
BINNENLAND.
Welk weder zullen wij hebben
UIT ZEE L~A N I)!"
m ZEEÜWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieBoudewIJn de Wlffesfraaf A 135» BOES.
Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Gt. p. t. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.626, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Wegens den feestdag van 0. L. Vrouw-
Hemelvaart, te vieren als Zondag, zal
de Nieuwe Zeeuwsche Courant in
plaats van Woensdagavond 15 Augustus
Donderdagavond 16 Augustus a. s.
verschijnen.
De Protestantsche auteurs ,die wij in
ons nummer van 7 Augustus j.l. aanhaal
den, vonden evenmin genade in de oogen
van „De Zeeuw" als de vorige. Zij werden
allen door het antirevolutionair orgaan
gewogen, maar te licht bevonden.
Wij moeten dus wat hooger gaan, liefst
tot de eigenlijke (z.g.) hervormers zelf,
hopende dat althans d i e den toets van
Protestantsche gezindheid, door „De
Zeeuw" aangelegd, kunnen doorstaan.
Nu weet men, dat het werk der „her
vormers" daarin vooral heeft bestaan, dat
zij den Paus, die voor „Anti-Christ" werd
uitgemaakt, de gehoorzaamheid opzegden
en de vrijheid van leer proclameerden,
welke zich niet meer zou gronden op
„menschelijke inzettingen", zooals het
heette, maar alleen op Gods Woord.
Wanneer nu uit de geschriften der „her
vormers" en hunne discipelen blijkt, dat
reeds in hun tijd de zaak der her
vorming fiasco leed, dan kan men ons
die citaten niet uit de hand slaan met
de bewering: dat waren geen echte Pro
testanten. Want als Luther, Calvijn, Beza
enz. geen echte „Protestanten" meer zijn,
wie zijn het dan nog.
- Luther, die het eerst den Paus den
oorlog verklaarde en over diens hoofd
de fiolen van zijn hartstochtelijken toorn
uitstortte, schreef in een brief aan Zwing-
lius
„Indien de wereld nog langer blijft
voortbestaan, zal het wederom noodig
worden terwille van de verschil
lende u i 1 e g g i n g e n, die over de H.
Schrift worden gegeven, de decreten
der kerkvergaderingen te aanvaarden en
daartoe onze toevlucht te nemen, om
de eenheid des geloofs te be
houden".
C a 1 v ij n, die te Genève het vaandel
der hervorming ontplooide, schrijft in een
zijner werken (Inst. 6, 11):
„God heeft in het midden der wereld
den zetel van Zijn eeredienst gesteld
en daarop een eenigen opper
priester geplaatst, opdat allen naar
hem zouden opzien, teneinde beter
in de eenheid bewaard te blij-
v e n."
Melanchton, door Protestantsche
schrijvers „de Johannes der Hervorming"
bijgenaamd, schreef:
„Het bewind des Pausen zou van zeer
groot nut zijn voor het bewaren van
de eenvormigheid der leer on
der de van elkaar zoozeer verschil
lende volkeren."
Beza, na Calvijn's dood de hoofdman
der Geneefsche Reformatie, schrijft in een
brief aan Andreas Duditius:
„Ik zie hoe de onzen, door den
wind van allerlei leering heen
en weer geslingerd, nu eens omhoog
worden geheven, dan weer langs deze
of gene zijde naar beneden vallen. Wat
zij vandaag aangaande den godsdienst
denken kunt ge wellicht weten, maar
onzeker is, wat zij er morgen over zul
len beweren.
Op welk punt gaan ten slotte de
kerken, die aan den Roomschen Paus
den oorlog hebben verklaard, accoord?
Onderzoek alles van het begin tot het
einde en ternauwernood zult gij één
geloofsartikel vinden, dat door den
eenen wordt bevestigd, wat niet aan
stonds door den anderen voor godde
loos wordt uitgekreten". 1)
Bij het kennis nemen van bovenstaande
uitspraken kan men niet anders dan met
medelijdende bevreemding den recensent
van „De non van Dobbertin" hooren spre-
AI wat door ons hier aangehaald is, is
uitvoerig ver aard, te vinden in het nog altijd
hoogstaande v erk van den filosooi Balmes El
Protestantismo o:mparado con el catholicismo
en sirs relaciones con la civilization europea".
Wy raadpleegden de Fransohe vertaling welke
bovenstaande aanhalingen geeft in deel I
pag. 310, noot 7.
ken van het bewaren van „het pand,
op wier bewaring alle ware kinderen der
hervorming prijsstelten."
Immers, het valt lastig iets te bewaren
wat reeds bij de eerste „hervormers" als
tos zand in hunne handen bleek.
Wat nu gebeurt met het huis, dat op
los zand is gebouwd en met dat, het
welk rust op de steenrots, leert ons het
Evangelie en achten wij overbodig boven-
genoemden recensent in herinnering te
brengen; hij weet het evengoed als wij.
Moge hij er ook dezelfde conclusie uit
trekken.
Losse Oorlogsberichten.
De strijd in het Westen.
LONDEN, 9 Aug. (R.O.) Het middag
communiqué. meldtDe Fransche troepen
maakten opnieuw vorderingen ten N.-W.
van Bixschoote.
Een vijandelijke afdeeling ,die gisteren
onze linies ten Noorden van Roeux poog
de te naderen, werd met verliezen door
ons vuur teruggeslagen.
BERLIJN, 9 Aug. (W.B.) Het avond-
communiqué meldt: Geen bijzondere ge
beurtenissen.
De strijd in het Oosten.
BERLIJN, 9 Aug. (W.B.) Het avond
communiqué meldt: Succesvolle gevech
ten in de Boekowina en Moldavië.
Belastingen in België.
FRANKFURT, 9 Aug. (H.N.) De „Frankf
Ztg." verneemt uit Brussel: De nieuwe
Belgische vermogensbelasting op roerend
goed. is in België op 1 Juli in werking
getreden. Deze belasting treft een ieder,
die in België zijn domicilie heeft en wiens
roerend vermogen, minstens 20.000 francs
bedraagt. De belasting strekt zich uit op
baargeld, papiergeld, lijfrenten, loopende
levensverzekeringen, geld, dat in zaken
gestoken is, hypotheken, allerlei effecten
enz. Het minimum-bedrag is 15 frs. voor
20.000 tot 35.000 frs. kapitaal en stijgt
trapsgewijze tot 3500 frs. voor 1.500.000
frs. kapitaal. Voor hoogere sommen be
draagt de belasting 250 frs. voor iedere
verdere 100.000 frs. kapitaal. Deze be
lasting geldt voor het geheele bezette ge
bied in België. (Maasbode.)
OTTAWA (Canada). De senaat heeft de
wet op den militairen dienstplicht in derde
lezing aangenomen.
Uit Rusland.
Geen stemrecht.
Volgens een telegram uit Petrograd
heeft de voorloopige regeering besloten,
den leden van het vroegere tsarenhuis
het stemrecht voor de constitueerendet ver
gadering niet toe te staan.
De nieuwe Russische
Generalissimus;
De correspondent van de „Times" te
Petrograd heeft omtrent de loopbaan van
generaal Kornilof, den uieuwens .Russi-
schen opperbevelhebber, de volgende bij'-
zonderheden vernomen
De nieuwe generalissimus werd in 'Juni
1670 geboren iu een klein dorpje in het
Westen van Siberië, als zoon van nede
rige kozakkem-ouders. Hij was genood
zaakt van zijh vroegste jeugd af hard
te werken, ten einde het gezin te onder
steunen. Door zijn ontembare energie en
zelfonderricht slaagde hij er in, op 13-
jarigen leeftijd in het kadettenkorps tie
worden opgenomen.
Binnen zes jaren was hij alle vreemde
hoofdtalen meester. Hij kwam toen op
de artillerieschool te Petersburg en werd
in 1892 gegradueerd. Steeds en overal
was hij de eerste zijner klasse. Kornilof
is een uitnemend mathematicus en be
kwaam historicus, en zou in de hoofd
stad een schitterende carrière hebben kun
nen maken. Hij gaf echter de voorkeur aan
Turkestan, aangetrokken door de vooruit
zichten op zwaren arbeid, gevaarlijke ex
pedities en de bestudeering van vreemde
volkeren en talen.
In 1895 kwam hij bij het stafcollege,
en keerde toen weder, met hooge eer on
derscheiden naar Turkestan terug, waar
hij tussohen 1896 en 1902 deelnam aan
de stoutmoedige expedities naar Afghani
stan en Perzië.
Zijh stoutmoedige en meesterlijk ge
schreven brief aan de voorloopige regee
ring, waarin hij aandrong op herstel van
de gevechtswa-arde van het leger stem
pelde hem tot een groot soldaat en staats
man. pet is van beteekenis, dat juist
hij tot opperbevelhebber is benoemid.
De Russische revolutie en de
Russische, Kerk.
Nu de Yoorloopige Regeering de schei
ding tusschen'Kerk en Staat afgekondigd,
beslag op de kerkelijke goederen gelegd
en alle voorrechten heeft afgeschaft, heb
ben talrijke bisschoppen zich bij de re
volutie aangesloten. Dit neemt evenwel
niet weg, dat het Russische Episcopaat
hardhandig door de pers en de regee-
ring behandeld (wordt. Zoo schrijft de
„Birshewija AVijedomosti" onder het op
schrift: „de Kerkvorsten" het volgende:
Dezelfde kerkvorsten, die zich nu bij
de revolutie hebben aangesloten, waren
vroeger vereerders van Pobjedonotzef, Sa-
bier en Raspoetin. Tegen Raspoetin, deze
belichaming van de allergruwelijkste hei
ligdomschennis, welke ooit in de Ortho
doxe Kerk is voorgekomen, waagden "zelfs
de besten het niet hun stem te verhef
fen, terwijl de sleohtsen om zij'n gunst
bedelen. Wanneer Lochowlinof, Stiirmer,
Nilof e.a. het land gecompromitteerd
hebben, dan zijn de dragers der hiër
archie schuldig aan een zware heiligdom-
schennis. .Zij haalden niet het sedert lang
onteerde purper van den tsaar door het
slijk, doch wat veel eerger is, het sym
bool van het grootste offer, dat ooit is
gebracht, het Kruis. Zeker, de Kerk moet
vrij zijn, maar zij mag niet bestuurd wor
den door vleiers en verraders. De geheele
Russische geestelijkheid zucht onder Wet
juk der snyode. Voor ajles moet de Kerk
bevrijd worden' van de tsaristische óogen-
dienaars die er niet tegen op zagen, de
de bloedige handen van misdadigers te
zegenen, terwijl zij' hun stem niet durf
den verheffen ter verdediging van een
onschuldig slachtoffer. Wij gelooven, dat
er ook in de Orthodoxe Kerk levend©
krachten en reine handen zijn, doch de
tegenwoordige dragers der hiërarchie be
zitten die niet. Voor hen blijft er slechts1
één keuze ;en deze is: voor altijd af
danken. Heel geloovig Rusland zal wel
middelen vinden om het geschonden hei
ligdom te reinigen en te wasschen. Lan
gen tijd hebben de kerkvorsten voor de
vorsten dezer aarde gebogen en met de
heilige (zaken gespeeld. Nu is die tijd
gekomen om hieraan een einde te maken.
(„De Tijd".)
Naar verluidt, zal de Russische regee
ring haar zetel naar Moskou verplaat
sen.
Stille armoede te Brussel.
Wij namen onlangs curiositeitshalve een
bericht over van een Belgisch activis
tisch blad over het z.g. vroolijke leven
te Brussel. Ziehier als tegenhanger een
beeld, dat meer met de huidige omstan
digheden strookt, hoe vreeselijk het ook is.
Er zijn gevallen bekend, dat vóór de
vensters van verschillende voorname hui
zen in de Avenue Louise te Brussel nog
wel een mooi gordijn hangt, doch dat
daarbinnen alles verpand en verkocht is
en totaal gebrek aan het hoogstnoodige
voedsel heerscht. Zelfs werd onlangs uit
een der huizen een sterke lucht waarge
nomen en toen men de deur opende,
vond men de lijken van een echtpaar,
dat van honger was omgekomen en op
kosten van de stad evenals de armen
werd begraven. De stille armoede
wordt thans het meeste geleden door huis
eigenaren, kleine renteniers, rechtsgeleer
den, hoofdambtenaren en industrieelen,
die langzamerhand alles wat zij bezaten,
ten offer hebben gebracht.
De 16.000 Duitsch-Engelsche krijgs
gevangenen.
Lord Newton heeft den 31en Juli in
het Hoogerhuis bijzonderheden meege
deeld aangaande de 16.000 Engelsche en
Duitsche burgerlijke en krijgsgevangenen,
die in ons land zullen worden onderge-
bracht.
Het zullen 7500 invaliede combattanten
zijn, 6500 .officieren en onderofficieren,
die meer dan anderhalf jaar gevangen
hebben gezeten en 2000 burgerlijkei ge
vangenen, van wie 1600 Duitschers en
400 Engelschen.
Dat onder de 6500 geen soldaten zijh,
komt, Zei de minister, hiervandaan, dat
Duitschland soldaten onder zijn krijgsge
vangenen kan laten werken en officie
ren en onderofficieren niet. Daarom wil
het, wegens langdurige gevangenschap,
geen soldaten loslaten. Dat was de eigen
lijke reden. Bovendien zouden er Zooveel
soldaten in aanmerking komen, dat er
voor anderen geen plaats zou ziijh. Daaren
tegen zouden van de 7500 invaliedefi na
genoeg allen soldaat zijn. .Verder wor
den er nog soldaten uitgewisseld, .(krach
tens vroegere overeenkomsten.
Dat er slechts 400 Engelsche burger
lijke gevangenen tegen 1600 Duitsche zijn,
wordt hieruit verklaard, dat er in Enge
land 6 of 7 maal meer Duitsche burgers
gevangen zitten dan Engelsche in Duitsch
land.
Wanneer de overbrenging naar Neder
land zou, gebeuren, kon de minister niet
zeggen; wel, dat de Nederlandsche re
geering reeds aanstalten maakt en iemand
naar Zwitserland heeft gezonden om daar
de maatregelen te bestudeeren, die men
er voor de verzorging van krijgsgevange
nen heeft genomen.
De minister zei voorts, onder toejui
ching, de Nederlandsche regeering dank
„voor den grooten dienst dien zij door
haar aanbod aan de menschheid Wad be
wezen".
Een Engelsche bisschop maant tot
vrede aan.
De katholieke bisschop van Middles-
borough heeft aan de Engelsche „Vereer
niging tot verkrijging van den vrede door
onderhandelingen" een schrijven gericht,
waarin hij zegt: Mijns inziens heeft de
oorlog een stadium bereikt, waarin het
belang der menschheid vordert, dat de
wenden om tot vredesonderhandelingen
oorlogvoerenden ernstige pogingen aap
te geraken.
BERLIJN, 8 Augustus. (Officiéél.) Ee
staatssecretaris vau buitenlandsche zaken,
Von Kühlmann, nam heden de ambtsbe
zigheden over.
WASHINGTON, 8 Augustus (R.O.) Da
niels heeft de vliegtuigenfahriek van de
marinewerf te Philadelphia last gegeven
jaarlijks 2000 kleine vliegtuigen te bou
wen. Zij moeten in 100 dagen gereed zijn.
Een voorzichtig Engel'slch
admiraal. De Engelsche admiraal Sir
Hedwordh Meux zeide volgens de „Ti-
mee" in een openbare vergadering te
Portsmouth, dat het nu niet mogelijk is
noch ooit mogelijk zou zijn, het duikboot-
gev&ar volkomen meesiter te worden.
Komend op het aftreden van Carson als
Civil Lord der Admiraliteit, zeide Üe
admiraal, <dat hij de verandering met
groots bezorgdheid aanzag.
Hoofdbestuur Katholiekendagen.
Ter vervuiling van de vacature, ont
staan door het overlijden van den heer
W. C. de Crane te Zierikzee, werd als
vertegenwoordiger van Zeeland tot lid van
het Hoofdbestuur der Kat.lto.l i e-
k e n d a g e n in 't Bisdom Haarlem be
noemd de heer R. G. van Nieuwkuyk
te Viissingen.
De benoeming had plaats door het Alge
meen Comité in zijne vergadering van 7
dezer.
De leiding in de antirevolutionaire partij.
Wat wij over dit onderwerp uit de
Maandagochtehdcourani overnamen, wordt
door „De Standaard" een „canard", d.w.z-
een verzinsel genoemd.
Hongersnood op Oost Java.
Men is'eint aan' de „Tel1." pit Batavia;
De rijstoogst op Oost-Java is mislukt.
De inlamdsche bevolking verkeert thans
in .hoogst ongunstigen economischen toe
stand. De prijzen der levensmiddelen zijin
r'eeds met honderd procent gestegen.
De 'criminaliteit is' toegenomen.
Verwachting tot den avond van II Aug.:
Meest zwakke tot matigen wind uit Zui
delijke en Westelijke richtingen. Meeet zwaar
bewolkte lucht met opklaringen. Waarschijnlijk
een enkele regen- of onweersbui. Weinig
verandering van temperatuur.
Goes. Blijkens het daarop aangebrachte
plakkat heerscht in het perceel A 207
v. d. L. P. v. d. Spiegelstraat diphteritis.
Wij herinneren aan de vergadering
van huisvrouwen, hedenavond in de
Sociëteit V. O. V. te houden, om te ko
men tot het oprichten van pen centrale
keuken.
Zondagsrust apothekers.
Zondag 12 Aug. a. s. is de apotheek van
den heer Van Kalmthout geopend,, de
beide andere blijven dan gesloten.
De Eerw. heer Gerard Mudde, van
deze parochie, thans theologant te War
mond, zal 15 Augustus a.s. priester wor
den gewijd en den 22en daaraanvolgende
in onze parochiekerk zijn eerste H Mis
opdragen.
Middelburg. Het was Donderdag al bij
zonder druk in onze gemeente. Ten eerste
zijn er hier en dit is een der wei
nige goede gevolgen van den oorlog
tal van Nederlanders, die nu zij1 niet naar
het buitenland kunnen, een bezoek aan
Zeeland brengen, maar ook steeds neemt
het aantal bezoekers toe uit verschillen
de deelen van Zeeland, inzonderheid van
den „overkant", zooals Zeeuwsch-Vlaan-
deren dikwijls genoemd wordt. Er heersch-
te gisteren een gezellige drukte op straat,
vooral in de Langedelft ett andere win
kelstraten. Het hoofdpunt der drukte is
echter de Markt, waar het aantal krtt-
men steeds toeneemt. Dat er goede za
ken gemaakt worden stadt va£t, want an
ders zouden zoovele Amsterdamsche koop
lieden niet iedere week 8 tot 10 uur in
den trein gaan zitten om hier hunne
waren aan den man, of nog meer aan
de vrouw te brengen. En al is er door
de Middelburgsche winkeliers wel eens
gemopperd tegen deze concurrenten, toch
is het zeker, dat ook zij: van de drukte
profiteeren. Óok hebben natuurlijk de mid
delen van vervoer liet op zoo'n dag druk
en merkt men al heel weinig van het
dure reizen,
Bijna dagelijks doen zich hier nieuwe
gevallen van roodvonk voor. Zoo wer
den er Woensdag nog twee gevallen in
één gezin en gisteren wederom een ge
val in een heel ander deel van de. stad
aangegeven.
Donderdagmorgen zweefde (boven
onze stad een langwerpige -c ballon,
vermoedelijk een boven België losgesla
gen seiriballon. De ballon, die herhaal
delijk draaide trok veel bekijks vooral
van de groote menigte op de maikt, on
der wie zich vele vreemdelingen bevonden.
De politie hield twee mannen aan,
verdacht van landlooperij, zij werden aan
de justitie voorgeleid.
Viissingen. Het gebeurde met de
„V 1. 59". Betreffende d'e mislukté poging
tot opbrengen van de visscherssloep ,(V1.
59", waarin de Belgische föodséh Góbr-
machtig en Mescure, meldt men ons nog
uit Viissingen:
De beide loodsen verzekeren, dat zy
bij de aanhouding in dé Deurloö, in Ne-
derlandsch water garnalen lagen te vis-
schen en zij dan ook met klem tegen de
aanhouding protesteerden. Er waren bij
de aanhouding drie Duitsche watervlieg
tuigen, waarvan een- spoedig verdween.
Van een der anderen werd een mét"een
revolver gewapenden' Duitkcher'in cïlPVis-
schersboot gebracht en deze: gelastte maar
Zeebrugge te varen. Toen zijn metgezel
met het toestel kapsijsde en in het water
viel, wilde de man, dat. de loodsen/maar
de plaats des onheils zouden roeien,ernaar
deze koersten daarentegen naar het wacht
schip „Donau" en gingen daar aan boprd.
Van een ïntusschen genaderde Duitsche
torpedoboot werd toen aan den Duitscher
geseind in het water te springen;., twee
booten werden gestreken om hem te red
den, riiaar twee Hollandsche Jahmafeii
