JK's BANK
tewgoeding.
en
mpenmakers.
De Groote Oorlog.
No. 84.
Donderdag 19 Juli 1917. Dertiende Jaargang.
ANDBOUWERS.
HOUWING
BUITENLAND.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
loomsche Vakgilden voor den Roomsclien
iS. x
IETS, Nieuwstraat 125, Don.
idag 18 Jnli 1917.
s te koop.
zeer mooi Vlas.
1910
116 milUoen
•lofoon 629
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoord. AdministratieBoudewljn de Wlffestraaf A 135s GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.625, iedere regel meer 126 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
re benzine-motoren, wegens
ehaarschte aan benzine om»
<r het gebruik van petro-
verschillende H.H. Landbou-
oed succes in gebruik.
Adres:
e BESTUREN van de
oord-, Zuid- en Nieuwe-
aiertpolders maken be-
en gehouden op alle
tgen en Springwatergan-
len en Dammen, alsmede
er men der Dijken en de
in genoemde polders ge-
koop aangeboden
Bureau dezer Courant onder
urg worden gevraagd
Aanbiedingen onder No. IJ'
thandel BAURDOUX, Middel
III.
E,en der grootste struikelblokken voor
den vooruitgang en de ontwikkeling van
het middenstands bed rijf is wel de te ge
ringe ontwikkeling van de bedrijfsleiders,
te weinig vakkennis, vooral wat nieuwere
handelskennis, boekhouding en vaktech
niek betreft.
De aangewezen middelen daartoe zijn
de vakcursussen, handelscursussen en pa
troons-leergangen.
Zij hebben bewezen machtige factoren
te zijn voor de middenstanders, om den
strijd om het bestaan te kunnen voe
len met succes. Voor die cursussen of
leergangen zijn vaak de krachten van
iene plaatselijke organisatie niet toerei-
rend, de kosten te hoog, de leerlingen te
weinig in getal! De kringen of distric
ten daarentegen zijn meestal wei in staat
om de finantieele lasten te dragen, de
deelneming op voldoende hoogte te hou
den.
En dan kan men juist door die kring-
;ui3ussen verkrijgen, dat ook de „plat-
"-patroons en middenstanders in
ie gelegenheid gesteld worden om zich
roldoende te ontwikkelen en ook de nieu
were dingen van hun vak of bedrijf in
ach op te nemen. Het heeft ook zijn
riet té miskennen voordeel voor de goede
sn degelijk ontwikkelde vakmenschen, dat
Ie kleine en minder ontwikkelden meer
jnderlegd worden. De laatsten toch zijn
aak de beunhazen in 't vak om te wei-
lig kennis van 't vak en zij maken het
Len degelijken vakman dikwijls zeer las-
ig, zij schuiven misbruiken in 't vak, om-
lat zij; zich anders niet staande kun-
ren houden, 'tls dus in beider belang:
ran degelijke en van halve vakmenschen,
lat de vakgenooten in voldoende mate
jntwikkeld zijn. En voor allen zonder
litzondering werpt dus een cursus of
eergang zeer veel vruchten a.f.
Dat alles pleit voor kring- of districts-
irganisatie, die, naar mijne ondervinding,
neer en meer burgerrecht verkrijgt, zelfs
rat de standsvereeniging betreft. Maar
lierbij mag men niet blijven staan. Wij
loeten de consequentie aanvaarden, die
ir in de organisatie der kringen gelegen
8 en komen tot de diocesane en na-
onale organisatie der beroepen en be-
rijven.
Ik zeg: tot de diocesane organisatie.
Pant al heeft deze tak van organisatie
een verband in den boom der natm
ak organisatie, toch kan zij dienen als
Jachtige stut, om de vruchten der kring-
n nationale organisatie tot rijpheid te
ifengen.
Juist die diocesane organisatie is om
ëlijkluidende kerkelijke indeeling van het
ofete nut, om de eigenaardige en nau-
'e betrekking, waarin wij, Katholieken,
n met onze geestelijke overheid, ook
raar het geldt sociale, vereenigingen. Wij
rijgen daardoor als Katholieken gemak-
:elijke en tot in bizonderheden leiding
n het sociaal-ethische zaken, die met de
jakzaken niet zelden in nauw verband
Wij krijgen dan meer en onmid
dellijk steun van onze beproefde leiders,
.e Bisschoppen, die naar de beschikking
"in Paus Leo XIII onze gezaghebbende
eraars in vereenigin-gszaken zijn.
loch zal de diocesane organisatie bij
i meeste nationale organisaties niet zoo
reet meespreken, en meer haar werk
ing vinden naar den naam, die zij
'aagt: in het diocees, waar zij be
at.
Wij moeten ten slotte komen tot de
pntralisatie der kring- of districts-orga-
satiën in de nationale.
Dat zal eene der machtigste factoren
dijken om tot volle ontwikkeling te ko-
Zeker iedere kring-organisatie vermag
ieds veel, vooral wat betreft hare in
nerlijke werking om het standsgevoel te
jrerhoogen, onderling vertrouwen te wek
en, maar terwijl hetzelfde in veel rui-
ere mate nog bewerkt wordt, als die
liden te 'samen optrekken, ontplooien zij
aarenboven een veel geduchte-re macht
aar buiten.
Hoeveel goede instellingen zijn niet door
6 T^S'^ganisatiën te krijgen en in
and houden; als daar zijn: onderlinge
erzekeringen, coöperatie voor inkoop,
productie, bewerking, crediet, vaktentoon
stellingen, cursussen, vakbladen enz.
Zou het nu niet jammer zijn als al
die legertjes van de kring-organisatiën
hun eigen program voor den veldtocht op
maken, niet zelden eikaars wegen kruisen
en legen elkaar botsen, omdat zij eikaar
niet ken-nen, niet één wachtwoord heb
ben? Zou het niet jammer zijn, dat zij,
die toch eigenlijk hetzelfde doel beo-ogen,
tegenstrijdige middelen gaan gebruiken,
middelen die de speciale vakbelangen der
andere standsbroeders weer schaden?
Dat zal het gevaar, hetwelk in elke
vakorganisatie schuilt, weren, het gevaar
dat te weinig gelet wordt op Se helangeu
van de andere middenstanders: het ge
vaar van vakegoïsme, nog gevaarlijker Jar.
individueel egoïsme, -omdat het veel mach
tiger is.
Men kan -dan meer en beter onder
ling voeling honden, en waarschuwen,
wanneer de belangen van anderen met
voeten worden getreden. Zulke waarschu
wing van een centrale leiding zal veel
krachtiger zijn en minder schijn van eigen
baat geven.
Dan moet. er zijn centralisatie in het
uiten van wenschen. Yelen, gewichtig en
gegrond zijn de wenschen die de mid
denstanders uiten, maar helaas 'I. blijfl
meestal bijl wenschen. Ze werden niet
gehoord, 'twas een fluisteren; en werd
er wat harder geroepen, da-n waren het
toch verspreide stemmen, die geen aan
dacht trokken, geen indruk maakten.
Wanneer echter die wenschen, bijv. om
minder den middenstand drukkende belas
tingwetten, betere veiligheidswetten, be
tere erkenning van den middenstand bij
aanbestedingen van het rijk, de provin
cie of gemeente, wanneer die wenschen
uitgingen van een nationale beroepsorga
nisatie, dan zou men meer gehoor vin
den; betere erkenning bij regeeringslicha-
tmen zou den middenstander een machti
gen steun zijn.
In de nationale beroepsorganisatie
wordt algemeene leiding gegeven, eene
leiding die over plaatselijke gezichtspun
ten heenziet, en het geheele werk over-
scbouwt en zorgt, dat één lijn getrok
ken wordt.
Ook zijn vele middelen niet met kracht
en succes aan te wenden dan door eene
nationale organisatie, omdat zij voor de
meeste plaateen en kringen afzonderlijk
niet zijn toe te passen oï z-o-o innig ver
band houden met wat op andere plaatsen,
in andere kringen geschiedt of geschie
den moet, dat afzonderlijk optreden
krachtsversnippering zou zijh.
Zijn de collectieve arbeidsovereenkom
sten niet dan vooral eene machtige ver
betering voor werkgever en werknemer
en hnn rustigen arbeid, als eene na
tionale beroepsorganisatie die kan tot
stand brengen? Zal de nationale orga
nisatie niet het lichaam zjjn om de na
tionale arbeidsbeurzen met vrucht te doen
werken tot betere verdeeling op de ar
beidsmarkt?
Deze en nog veel meer redenen plei
nen voor de uitgroeiing der kring-organi
satiën in. nationale heroeps-o-rganisatiën.
En dan begrijpen wij van zelf, dat
voor ons, Katholieken, die bei-de organi-
satiën Katholiek moeten zijn.
De ware Katholiek zal daarvan over
tuigd zijn. Maar helaas vele Katholieken,
fcn onder hen zijn de middenstanders weer
heel velen in getal, hebben zich laten
meesleuren door de liberale beginselen,
en meenen nog altijd dat neutraal ver-
eenigd zijn blijk geeft van verlichting en
hoogstaan in de maatschappij. Die val-
sche verdraagzaamheid hebben zij afgeke
ken bij de liberalen en zij zien de zui-
ver-Katholiek vereenigden voor dweepers
aan, die met hun godsdienst te koop
loo-pen op een terrein, waar zij niets
te maken heeft.
Alsof godsdienstige en zedelijke begin
selen niets te maken hebben met. de stof
felijke zaken van den mensch! Alsof de
Katholiek er een tweevoudige moraal op
na -mag houden: één als Katholiek en
één als zakenmenschl
Mis, gladweg mis! Zij dwalen ondanks
hun hoogen dunk van eigen wijsheid en
go-eden kijk o-p de maatschappelijke toe
standen, ondanks hun roepen en schreeu
wen, dat ook zij goede Katholieken zijn.
'tZij-n Katholieken, ja, die zich neutraal
organfseeren, Katholieken, maar, zo-oals
men dat zegt, „van den kouden grond",
wier Katholicisme verwaterd is en dan
nog door heel troebel water I
Feit i3 het, lon-omstootelijk bewezen door
alle Katholieke sociologen, feit i-s het,
dat de s-ociale kwestie bij den eersten
aanblik een economisch vraagstuk, een
welvaartskwestie, toch in den grond is
een godsdienstig-zedelijk vraagstuk. De
inensch bestaat uit ziel en lichaam. Bei
den moeten verzorgd worden, het eene
niet zonder het andere.
Het bevredigen van den honger des
lichaams, het bevorderen van stoffelijken
Welstand is half werk, minder dan half
Werk als ruiet tegelijk de honger der ziel
.wordt bevredigd, als niet tegelijk de ziel
tot hoogere goederen komt.
Zeker, honderden malen heb ik reeds
.gehoord: „In onze neutrale vergadering
werden de godsdienstige of zedelijke be
ginselen van ons Katholieken niet aan
gevallen., daar wordt eenvoudig niet over
gesproken". Openlijk aangevallen worden
zij wel niet of hoogst, zelden, maar „ste
ken onder water" komen er bij de vleet,
geniepige negatie van die beginselen is
schering en inslag, al wordt het niet
(;azegd; en in de neutrale vakbladen wordt
z-o-o dikwijls een materialisme, een stof-
verg-oding gepredikt, waarvan de ontwik
kelde Katholiek-neutraal georganiseerde
geen letter begrijpt, maar wat hij oök
als zoete koek slikt, en onbewust in zich
opneemt en later maar al te dikwijls
als hoogste wijsheid uitkraamt. Hij kan
maar niet hegrijpen, dat de eerste de
beste Katholieke priester het niet met
hem eens is. Dat moet bepaald liggen
bij dien priester aan de vraag, die hem
bovendrijft: „Wie zal baas zijn!"
(Slot volgt.)
Van twee zijden.
Uit Enschedé schrijft men aan. de N.
R. Crt., dat, nu de Kngelsche regeering
besloten heeft den toevoer van katoen
naar Nederland met 2/a te verminderen,
de spinners besloten hebben alle pogin
gen aan te wenden om dit voor de Twent-
scheindustrie zoo noodlottige besluit voor
zooveel mogelijk ongedaan te maken.
Voor dit do ei zullen de beeren H. ter
Kuile Jzn., voorzitter van de K;. v. K.
te Enschedé, en Van Dalen te Hengelo
zich eerst naar den Haag begeven, om
vervolgens met een speciaal daarvoor af
gehuurde boot van de Mij1. Zeeland naar
Engeland te vertrekken.
In verband met het bovenstaande kan
er tegenover het veroordéetenswaardig ge
schrijf van eenige grootere en kleinere
bladen, -die nummer in, nummer uit het
voorstellen, als ware 't. alleen Duitsch-
land, -dat ons in het nauw brengt, niet
genoeg de nadruk op worden gelegd,
dat ons land door zijn eigenaardige geo-
graphische ligging tusschen twee el
kander op leven en dood bestrijdende
landen als in een klem zit. E n Engeland
en Duitschland nemen allerlei maatrege
len, die met volkenrecht en vrije-zee-
pinciep spottend, onzen overzeeschen
handel, onze scheepvaart en de verbin
ding met onze koloniën allermoeilijkst,
zoo niet onmogelijk maken. En het zijn
juist de jongste maatregelen van Enge
land, die ons ten eenenmale den weg
dreigen af te sluiten om voedsel te hal en
voor mensch en dier en ons noodzaken
een groot deel van onzen kostbaren vee
stapel te gaan slachten.
De regeering, in het bijzonder minister
Posthuma, daarover aan te vallen, is on
zin, want die kunnen daar niets aan
doen. Een hooge borst zetten en zeggen:
„wij moesten ons dat alles niet laten aan-
leenen," is een goedkoope bluf van
journalistieke pennelikkers, die het van
achter de redactietafel wel aardig vinden
zoo'n oorlogsvuurtje aan te stoken, maar
wien, kwamen werkelijk de oörlogver-
schrikkingen, de ©orlogsellendö, het oor
logswee over ons land, het hazenhart
aanstonds in de schoenen zou zinken.
Alleen Duitschland zwart maken, juist
te idioen, alsof de rest der oorlogvoerende
mogendheden tegenover ons de blanke
onschuld zelve was, is een infaam bedrijf,
waartegen niet genoeg gewaarschuwd kan
worden.
D-uitschland's zondenregister ten onzen
opzichte wenscht niema-nd weg: te doe
zelen, noch voelt een vrije Nederlanden
eenige sympathie voor het land van „das
Militair". Maar men vei-gete niet, dat nog
altijd Engeland als de meest waar
schijnlijke dader geldt van den bommen-
aanslag op Zierikzee en dat in het jong
ste zeegevecht bij Bergen en Petten
Engelsche schepen op Neder -
lands ch gebied hun granaten wierpen.
Wij worden van twee zijden bemoei
lijkt tegen twee machtige nabuursta-
ten, waar wij midden tusschen in lig
gen, hebben wij voortdurend het recht on
zer -o-prechtgemeende neutraliteit, onzer,
eerlijke -onzijdigheid hoog te houden.
Tot nog toe deed onze regeering dit
met het beste succes, zij hield ons land
in vrede, dat wil zeggen in een toe
stand, die in deze vreeselijke tijden al-
lerbenijdenswaardigst mag heeten.
Alle Nederlanders,, maar vooral alle
Nederlandsche bladen, die het publiek
eerlijk willen voorlichten, behooren de
regeering in haar streven te steunen door
persoonlijke vooringenomenheid en per
soonlijke sympathieën gaarne op te of
feren voor een objectief en eerlijk
weergeven -der verschijnselen en voor
vallen in binnen- en buitenland.
Alleen op die wijze dient men het na
tionaal belaag en de zaak des vredes.
Cülltit.
Het is den keizerlijken te Peking niet
voor den wind gegaan. De republikeinsche
troepen vielen de stad aan met zwaar
geschut en spoedig waren de keizerlijke
troepen in wanorde. Hun hoofd Tsjang
Hsun moest toevlucht zoeken in het Ne
derlandsche gezantschapsgebouw.
Tien soldaten en dertig burgers zijn bij
het beleg gedood, dertig soldaten en vele
burgers gewond. Er is weinig materiëele
schade aangericht en plundering had niet
plaats.
Onder de tijdens de gevechten gewonde
vreemdelingen bevinden zich geen Ne
derlanders.
PEKING, 17 Juli. (R.O.) Wang-Shan-
Sin is tot minister van buitenlandsche
zaken, Lenk-Yuan-Shung tot minister van
marine benoemd. De president heeft zijn
voornemen te kennen gegeven om zijn
ambt niet meer te aanvaarden.
UltliriiiaABHIilA.
Den 9en Juli, op den feestdag der II. H.
Martelaren van Gorkum, is te Kopen
hagen een nieuwe Roomseh-Ka-
tholieke kerk plechtig geconsacreerd
door den Apostolischen vicaris Mgr. Joan
nes von Euch.
De kerk staat midden in de stad en
is een fraai gebouw in Romaanschen stijl
met twee torens, het werk van den Neder -
landschen bouwmeester ,T. S t u ij t. De
stichting ervan is te danken aan den
noesten vlijt van den pastoor-missionaris
Neuvels, een Nederlander, die de kérk
onder bescherming stelde van den Heili
gen Willehad, een Deen en een der Gor-
kumsche martelaren.
Losse Oorlogsberichten.
De strijd in het Westen
bracht geen groote veranderingen in de
laatste dagen; alleen plaatselijke succes
sen der Duitschers in West-Champagne
en een lichte vooruitgang der Engelschen
bij Meessen.
(Zie verder laatste berichten.)
Een betooging te Petersburg.
PETERSBURG, 17 Juli. (R.O.). Duizen
den gewapende soldaten met machinege-
weren op motorlorries hebben in den af-
geloopen nacht te Petersburg een betoo
ging gehouden.
Het Amerikaansche stoomschip „Grace"
is door een onderzeeër tot zinken ge
bracht. Drie personen zijn gedood, vijf
gewond.
Het sectarisme in Frankrijk.
In de Fransche Kamer is heftig pro
test aangeteekend tegen het feit, dat het
den militairen in actieven dienst op zwa
re straf verboden was deel te nemen
aan de groote godsdienstplechtigheden,
waarbij op het verlangen van het Episco
paat Frankrijk aan het H. Hart pléchtig
voor altoos werd toegewijd. Z. D>. H. de
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 19 Juli
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Weste
lijken wind. Meest zwaarbewolkte lucht.
Waarschijnlijk regen- of onweersbuien. Wei
nig verandering van temperatuur.
Bisschop van Périgueux heeft eveneens
een waardig, maar krachtig pro-test uit
gebracht fegen deze hatelijke handeling
van hoogerhand.
Zooals jpen uit deu brief van Fran
cois Veiuillot heeft gelezen, waren er wel
invaliede en soldaten buiten dienst, aan
wezig 'te "Parijs.
Het Russisch offensief.
LONÜiEN, 16 Juli. De admiraliteit heeft
uit Rusland het volgend draadloos bericht
ontvangen: Gedurende de gevechten van
gisteren namen wij 16 officieren en 900
man, Oostenrijkers en Buitschers- gevan
gen, wij maakten een aantal machinege
weren buit.
Hel aantal gevangenen tusschen 1 en
13 Juli bedraagt 834 officieren, 35809
man, terwijl wij in genoemd tijdperk 93
kanonnen, 28 loopgraafmortieren, 4D3 ma
chinegeweren, 43 mijnwerpers, 45 bom
menwerpers, 3 vlammenwerpers, 2 vliegr
machines en benevens ander materiaal
buit maakten.
Het wassen der rivieren heeft de Rus
sen belet onmiddellijk van hun succes
bij Stanislau profijt te trekken. De Cen-
tralen krijgen alzoo de gelegenheid adem
te scheppen en hun. weerstand te ver-
hoogen.
Reeds maakte het Russische legerhericht
melding van nieuwe tegenaanvallen der
centralen, al heeten die dan ook afgesla
gen te zijn.
Het Russische legerhericht erkent ook,
dat de Russen hij Loziaüy gedwongen
werden' om „een weinig terug te trekken"
tot den Oostelijken kant van Loziany.
Zij geven dus toe, dat door de Oosten-
rijksche tegenaanvallen het grootste deel
van de gemaakte terreinwinst te niet werd
Het legerhericht van het Duitsche
hoofdkwartier meldt dato 13 Juli:
Ten Z.-W. van den Dnjester veroverden
Rijnlandsche regimenten het woudgebied
ten Noorden van Kalusz. Daar ook van
uit het Westen de Duitsche troepen op
rukten, ontruimden de Russen de stad
en trokken ijlings terug op den Oostelij
ken oever van de Lomnica.
De Russische staf meldt via Londen:
Wij sloegen hardnekkige aanvallen ten
Noord-Oosten van Kalusz af. Uit taktische
beweegredenen verplaatsten wij onze li
nies naar den rechter Lomnica-oever, al
dus Kalusz ontruimend en belangrijke
kruispunten verzekerend.
Een hévige vijandelijke aanval dreef
ons uit Novica, dat door onze reservetroe
pen opnieuw genomen werd.
De „Vanguard".
LONDEN, 16 Juli. (H. N.) Volgens de
officiëele lijst zijn 804 man bij het on
geluk op de „Vanguard" omgekomen.
In Spanje heeft het neutrale vrouwen-
comité aan den koning verscheidene al
bums met 500.000 'handteekeningen van
Spaansche vrouwen overhandigd, waar
in deze uiting geven aan 'haar wensch
tot handhaving van den vrede.
De Duitsche rijksdag.
K-omt m-orgen (Donderdag) bijeen.
Men meldt hieromtrent nog uit Berlijn
Zoo mogelijk zullen in de a.s. Donder
dag te houden rijks-dagzitting de oorlogs-
credieten ook in de tweede en derdes
lezing behandeld worden.
De rijksdag zal dan Vrijldag tot' Septem
ber uiteengaan.
De „Voss. Ztg." meldt, dat in parle
mentaire kringen het plan b.esitaat om
Donderdag na de -rede van den rijkskan
selier een motie voor te stellen, waarin
de rijksdag tegenover de afgelegde re-
geeringsverklaringen stelling neemt.
De meerderheid in den rijksdag, sa
mengesteld uit de fracties van het cen
trum, de vooruitstrevende volkspartij, de
socialisten, de Elzas-Lotharingers, een
