De Groote Oorlog.
No. 7.
Dinsdag 16 Januari 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
HET ADVIES.
BUITENLAND.
Losse Oorlogsberichten.
BINNENLAND.
Welk weder zullen wij hebben
I T Z E E LXN dT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
klif drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoorfsfraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. h contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
H® A gulden bij A A gulden bij
I I verlies van een i I II I verlies g_ B O
iyy 1UU DU
te Schiedam.
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Reeds sinds lang liepen er geruchten,
dat hisschen de politieke partijen in de
Tweede,. Ivamer der Staten-Generaal een
overeenkomst zou zijn getroffen, om dezen
zomer (1917) de verkiezingen voor de
Tweede Kamer, wier leden volgens de
wet moeten aftreden, te doen plaats heb
ben zonder s t r ij dom dan, zooals
tuen dat noemt, te laten zitten wat zit,
$vijl, zoo do Kamer in bet najaar de Grond
wetsherziening goedkeurt en deze ook
door de Eerste Kamer wordt aangenomen,
de Tweede Kamer dan onmiddellijk daarna
volgens de Grondwettelijke voorschriften
behoort te worden ontbonden.
Voor deze overeenkomst is voel te zeg
gen, maar ook veel is er wat er tegen pleit,
Te verwachten was, dat het leidend
[poli tieke lichaam van de Katholieke Staa ts
partij, de Algemeene Bond van
R. K. Kiesvereenigingen in Ne
derland, niet in gebreke zou blijven,
om 'bij monde van zijn bestuur deze kwes
tie onder de oogen te zien en zijn oordeel
daarover uit te spreken.
Zulks is dan ook geschied in de ver
gadering welke het Bestuur van den Bond
don 7en Januari j.l. te Utrecht hield, en
do vrucht der besprekingen, aldaar over
de bovenvermelde overeenkomst gehou
den, vindt do lezer hieronder terug in
het breedgemotiveerd advies, dat het Be
stuur van den Bond van de besturen
der Centrale Kiesvereenigingen deed toe
komen.
Ofschoon het woord „advies" reeds zegt,
dat de Centrale kiesvereenigingen niet ge
houden zijn het op te volgen, zou hot
toch van groote lichtvaardigheid getuigen
wanneer de Centrale's onzer partij, zelfs
die welke niet tot d<m Bond behooren,
zónder meer liet advies van het Algemeen
Bondsbcsfuur in den wind sloegen.
Er valt niét aan te twijfelen of de
beslissing, in dat advies vervat, werd in
derdaad genomen na rij p beraad, zoo
dat reeds de voorzichtigheid alleen er toe
moet brengen in deze liever de partij
leiding te volgen dan bij eigen oordeel te
volharden.
Het advies nu luidt als volgt:
Ingevolge ©ene door de Voorzitters
der Hoofdbesturen van den Bond van
Vrij-Liberalen, van de Liberale Unie en
van den Vrijz. Dem. Bond gedane uit-
noodiging, had op 21 December 1.1. eene
bespreking plaats tusschen de Voorzitters
der zeven in de Tweede Kamer vertegen
woordigde politieke partijen, over de Ka
merverkiezingen, welke volgen moeten op
de a. s. Kamerontbinding.
Naar aanleiding daarvan hebben wij de
eer U te verzoeken, Uwe Centrale Kiesver-
eeniging te raadplegen over de vraag, of
zij genegen is mede te bewerken, dat bij
de verkiezingen voor leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, welke tenge
volge van de ontbinding met het oog op
de Grondwetsherziening in 1917 moeten
plaats hebben, de zittende leden geen be
strijding vinden, en .zoo mogelijk, hij enkele
candidaatstelling worden herkozen, waar
bij dan duidelijk zal moeten worden voor
opgesteld, dat gedurende de parlementaire
periode, aanvangende na bedoelde ver
kiezing en eindigende met de ontbinding,
tengevolge van de eerste verkiezing krach
tens evenredig kiesrecht, door alle partijen
zal worden bevorderd, dat elke beslissing
zal worden vermeden over eenig onder
werp, dat tot politieken beginselstrijd zou
de kunnen leiden.
Waar vrij zeker in den zomer van 1918
de verkiezingen krachtens evenredig kies
recht zullen plaats hebben, zal, wordt
bovenstaande vraag bevestigend beant
woord, daarvan het gevolg zijn, dat bet
tegenwoordig Kabinet en de tegenwoor
dige meerderheid tot het najaar van 1918
zullen blijven gehandhaafd.
Wij begrijpen, dat aanvankelijk bij Uwe
Kiesvereniging de neiging zal bestaan,
bovengemelde vraag te beantwoorden met'
neen.
Wanneer men toch bedenkt, dat de Re
geering zelve in het najaar van 1915
het politiek bestand afbrak, dat de linker
zijde in den afgeloopen zomer een gewel
digen gelukkig mislukten - aanval
deed, met het doel de Eerste Kamer om
te zetten, eischt de consequentie, dat pok
in 1917 de verkiezingsstrijd op de gewone
wijze worde gevoerd.
Wij verstaan het voorts, dat de kiezers,
die aanstonds na de campagne van '13
hebben bemerkt, dat de linkerzijde niet
bij machte was een Kabinet te formeeren,
aan wie voorts uit woord en daad steeds
meer duidelijk gebleken is, hoe "Xij door
de linksche verkiezingsleuzen en voorstel
lingen zijn misleid geworden, haken naar
het oogenblik, om de in 1913 begane
vergissing te herstellen.
Wij: gevoelen eindelijk, dat de steeds
toenemende ontevredenheid over den gang
van zaken op binnenlandsch terrein, dat
de verwaarloozing der sociale Verzeke
ringswetten, dank vooral den Minister
Talma tot stand gebracht, de kiezers met
ongeduld het tijdstip doen tegemoet zien,
waarop zij gelegenheid zuilen hebben een
anderen koers te geven aan de beharti
ging der binnenlandsche aangelegenheden.
Toch meenen wij, dat de vraag in be
vestigenden zin zoude kunnen beantwoord.
Wij toch blijven daarbij consequent, wijl
onzerzijds de hervatting van een binnen-
iandschen politieken strijd, in de huidig©
buitengewone tijdsomstandigheden, voort
durend is afgekeurd.
De Grondwetsherziening werd voorts in
de Tweede Kamer zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen. Verwacht mag worden,
dat ook de katholieke kiezers in de ge
dane voorstellen zullen berusten.
Werd verder dit jaar een verkiezings
strijd gevoerd, dan zouden, ongeacht den
uitslag daarvan toch èn Kamer èn Re
geering zich tot het tijdstip, waarop de
verkiezingen volgens evenredig kiesrecht
zullen hebben plaats gehad, slechts met
de afdoening der noodige administratieve
werkzaamheden kunnen bezig houden,
zonder meer.
Maar dan is het duidelijk niet van zóó
overwegend belang, in dien korten tus-
schent.ijd een rechtsch kabinet aan het
bewind te brengen, terwijl in het schier
ondenkbare geval, dat de linkerzijde den
verkiezingsstrijd zoude winnen, het op
treden van een liberaal-socialistisch ka
binet thans zeer zeker niet zonder beden
king zoude zijn.
Bovendien zal in 1918 in elk geval
een politieke strijd geleverd moeten wor
den. De door de Regeering aan de orde
gestelde Grondwetsherziening zal komt
ze tot stand zulks pnvermijdelijk maken.
Waar zoo de zaken staan, meenen wij,
dat, nu-eenmaal de tegenwoordige Regee
ring niet aanstonds in Augustus 1914 een
nationaal kabinet heeft getracht te for
meeren, aan haar ook wel in hot korte
overgangstijdvak 1718 do verantwoor
delijkheid voor de binnenlandsche admi
nistratie kon worden gelaten.
Zoo zullen wij, met terzijdelating van
een verkiezingsstrijd dit jaar, ons tijdig
en goed kunnen voorbereiden tot den po
litieken strijd, die gestreden moet worden,
en wel op geheel nieuwe wijze, in 1918,
in welk jaar de kiezers ruimschoots de
gelegenheid zullen vinden het in '13 ver
loren terrein te herwinnen.
V\ ij meenen derhalve u in overweging
te mogen geven, aan uwe vereeniging
aan te raden, bovengenoemde vraag in
bevestigenden zin te beantwoorden, in
welk geval uw hoofdbestuur zich zal ge
machtigd houden aan de hoofdbesturen
der andere politieke partijen mee te dee-
len, dat de bij den Bond aangesloten
R. K. Kiesvereenigingen, van wie een
zoodanig antwoord is ingekomen, bereid
zijn mede te werken tot boven omschre
ven doel, mits de bovengenoemde voor
waarden zoo noodig nader omschreven
worden vervuld.
Wij verzoeken u vriendelijk, vóór 15
Februari a.s., de beslissing uwer kiesver-
eeniging aan den lsten secretaris, baron
Van Lamsweerde, te Arnhem, te willen
mededeelen.
Het Bestuur van den Algemeenen Bond
van R. K. Kiesvereenigingen in Nederland.
Mr. A. I. M. J. BARON VAN WIJNBERGEN,
Voorzitter.
Mr. MAX VAN DAM, Onder-Voorzitter.
A.M. J. E.A. BARON VAN LAMSWEERDE,
le Secretaris.
Mr. J. N. J. E. HEERKENS THÏJSSEN,
Penningmeester.
J. W. VIENINGS.
Jonkheer Mr. L. E. M. VON FISENNE.
Mr. P. J. M. AALBERSE.
Mr. F. J. M. A. REEKERS.
W. FRANSEN Jzn.
Dr. H. W. TAKKENBERG.
E. A. OHMS.
Mr. A. E. BARON VAN VOORT TOT
VOORST.
J. SCHAEPKENS VAN RIEMPST Jr.
Mr. G. F. M. BARON VAN HUGENPOTH
1 TOT AERD1'.
Januari 1197.
0p het Balkanfront.
BERLIJN, 14 Januari (W.B.) Het avond
communiqué meldt:
Op het Westelijk en Oostelijk front geen
belangrijke gevechtsacties.
Aan den spoorweg BrailaGalatz is
de plaats Vadeni genomen.
De operaties op het Westerfront.
PARIJS, 14 Januari (R.O.). Het avond
communiqué meldt:
Kanonvuur ten Zuiden van de Somme
en in de streek van Verdun.
Vijandelijke vcrkenningspalrouilles ten
Zuiden van Berry-au-Bac werden met ver
liezen teruggeslagen.
Nabij Pont-a-Mousson is een vijande
lijk vliegtuig neergestort. De vliegers zijn
gevangen genomen.
Schepenverlies.
LONDEN, 12 Jan. (Reuter). Lloyds
meldt, dat het Noorsche s. s. „Cuba" do
bemanning aan boord heeft van het Deen-
sche s.s. „Fuborg", hetwelk op 10 Januari
door een onderzeeboot werd getorpedeerd.
De Italiaansche marine heeft de „Re-
gina Margherita", een slagkruiser van
ruim 13000 ton, verloren door het loopen
op een mijn. Van de circa 1000 man
tellende bemanning kwam het grootste
deel om.
De dulkbooten-oorlog.
LONDEN. Uit New-York wordt aan de
„Daily Chron." gemeldt, dat president Wil
son geprotesteerd heeft tegen de ver
scherping van den duikbootoorlog, wat
betreft de onzijdige staten.
Hij zou Duitschland er op- hebben ge
wezen, dat, indien het torpedeer-maar-
raak-systeem zou worden toegepast,
Duitschland wel eens voor verrassingen
zou komen te staan.
De nieuwe chef van den Belgischen Gene-
raien Staf.
In de plaats van generaal Wielemans
is tot chef van den Belgischen generalen
staf benoemd generaal Ruquoy, oud 55
jaar.
Het aftreden van Trepof.
Omtrent de reien van de regeerings-
verandering in Rusland blijft men nog
in het duister verkeeren. Het Deensche
blad „Socialdemokraten" weet te vertel
len, dat Trepof gevallen is, wegens het
verzet, dat tegen hem opkwam, nadat hij
de rede had gehouden, waarin hij Kon-
stantinopel en de Dardanellen het Rus
sische oorlqgdooi noemde. Zijn val zou
ïnede een gevolg 'zijn van idoor de geallieer
den geoefende pressie, in verband met
deze rede.
M li It I It A
In het PanamakanaaJ hebben weer
grondverschuivingen plaats ge
had. Alleen schepen van weinig diepgang
kunnen thans het kanaal passeeren.
Tweede Kamer.
Huurcommissiiewet;
Verworpen zijn de amendementen: le.
der socialisten om als uitgangspunt van
do wet 1 Januari 1915 te nemen in plaats
van, 1 Januari 1916 met 48 tegen 24
stemmen; 2e. een amendement van de
zelfde zijde om den huurprijs van nieuw
gebouwde woningen door de huurconi-
missie te doen vaststellen. Alleen de
socialisten stemden voor; 3e. het amen
dement Ankerman-Lohman om den nieuw
bouw vrij te laten, met 51 tegen 21
stemmen. De huurprijs waarvoor de wo
ning het eerst gehuurd wordt, zal de
standaardprijs zijn.
Aangenomen werd met 39 tegen 33
stemmen het amendement Mendels (soc.)
om de door de regeering voorgestelde
10 'pCt. bijslag op den huurprijs te schrap
pen.
Er vallen nog meer artikelen te be
handelen maar eerst, misschien reeds
morgen (Dinsdag), is de scheepsvorde-
ringswet aan de orde. Door de machinis
tenstaking liggen te Rotterdam tal van
schepen voor de graan en kolenvaart be
stemd, stil, een gezamenlijke laadruimte
uitmakend van 100.000 ton. Die minister
overweegt om nu bij1 de wet te bepalen,
dat de regeering personeel ter bedie
ning van die schepen op kan vorderen
en tot het verrichten van de noodige
diensten dwingen.
N.B. Inmiddels is de machinistenstaking
geëindigd.
J. W. van Nispen y
Na eene plechtige uitvaartdienst voor
de zielerust van het overleden Tweede
Kamerlid voor Rheden Jhr. J. W. J. C.
M. van Nispen tot Sevenaer, Zaterdag
morgen in de kerk van O. L. Vrouw
v. Goeden Raad te 's-Gravenhage gehou
den onder groote belangstelling, zoo' van
de zijde van Kamerleden als van andere
autoriteiten op alle gebied, werd het
stoffelijk overschot per auto naar Zeve
naar vervoord, vergezeld door Jhr. Mr.
Von Fisenne, dhr. Duymaer van Twist
en de commissarissen en redactie van
„De Residentiebode".
Positieve betering onderwijzers.
Indien er niets tusschenbeide is ge
komen iheeft er 'heden (Maandag) te 's Gra-
venhage een conferentie plaats van Mi
nister Cort v. d. Linden met de voor
zitters der zeven politieke Kamerfracties
in zake een spoedig tot stand te brengen
positieverbetering van de onderwijzers bij
het Lager Onderwijs.
De ^afgetreden Amerikaansche gezant dr.
Van Dijke, heeft Zondagavond j.l. de Resi
dentie voor goed verlaten en is naar
Vlissingen vertrokken om vandaag via En
geland ide terugreis paar zijn land to onder-
Kolenaanvoer.
Uit Rotterdam meldt men aan „de
Tel.", dat de onderhandelingen met En
geland het resultaat hebben gehad, dat de
aanvoer van Engelsclie kolen met meer
dan 100 pet. zal verhoogd worden. De
invoer zal bedragen tot 200.000 ton per
maand.
Verwachting tot den avond van 16 Jan.:
Zwakke tot matige winden, uit Oostelijke
tot Noordelijke richtingen, nevelig tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk eenige sneeuw, tem
peratuur om het vriespunt.
De machinistenstaking geëindigd.
De Bond van Machinisten ter Koopvaar
dij heeft aan de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel het volgende getele
grafeerd: „Wij zijn bereid op de door u
te bepalen voorwaarden naar zee te gaan".
Goes.
Nieuwe broodkaarten.
Ter gemeente-siecretarie acht men het
wenschelijk, dat de aandacht van be
langhebbenden nog eens op het volgende
wordt gevestigd
De nieuwe broodregeling zal 5 Febru
ari -in werking treden.
Gelijk hekend, is de bedoeling van mi
nister Posthum-a om te komen tot beper
king van, het meelvcrbruik. Daarvoor
wordt de broodrantsoeneering ingevoerd.
Ieder ontvangt persoonlijk een brood
kaart, waarop men óf wittebrood, óf bruin-
brood het tegenwoordige regeeringst
brood kan bekomen. Een broodkaart
geldt voor één week. Ieder kan per week
als maximum 2.8 K.G. brood krijgen of
gemiddeld 400 gram per dag. Deze hoe
veelheid is ongeveer gelijk aan het ge
wicht bruinbrood 3 K.G. dat men!
thans kan verkrijgen en lijkt ruimschoots
voldoende, omdat hot rantsoen geldt voor
alle leden van 'het gezin, behalve voor
kinderen beneden het jaar.
Het hoofd van het gezin heeft ten
plicht, op te geven, welke personen van
zijn gezin wit-, en welke er bruinbrood
©ten. Hij ontvangt zooveel wit- en bruin-
broodkaarten, als hij aangevraagd heeft en
mag 'deze geheel willekeurig, overeen-
overeenkomStig de eischen, van het ge
zin besteden.
De broodkaarten worden afgegeven voor
©en periode van vier weken; op elke
broodkaart is> Ben bepiaalde
week aangegeven. De kaarten mo
gen dus niet door elkander worden ge
bruikt.
Na elke vier weken zal het mogelijk
zijn, wijziging te brengen in de brood
kaart. Met het oog op de admini
stratie, vooral wegens den aanvoer van
bloem en meel, zal slechts bij uitzon
dering verandering van de broodkaart
worden toegestaan.
De prijs van liet bruinbrood blijft
voorloopig gehandhaaft op 12 ct.
De bruinbroodkaart bevat 7 couponjs
van 400 grami elk. Een, of meer cou
pons worden den bakker, die zelf moet
afscheuren, afgegeven. Losse coupons zijn
niet geldig. Voor een dier 7 coupons kan
ken men 250 gram tarwemeel 'bekomen
voor huiselijk gebruik.
Do wittebroodkaarten bevallen 10 cou
pons 'van 50 grami élk, 5 coupons a
100 gram, 4 coupons! a 200 gram en
4 coupons van 250 gram élk, te zamen
dus 23 coupons met een totaal gewicht
van 2800 gram.
2 coupons van deze kaart kan men
bestemmen voor het bekomen van 2 por
ties bloem, elk wegende 125 gram. Bo
vendien kunnen ©on of meer coupons
dienen tot hot verkrijgen van onverpakte
beschuit.
Verpakte beschuit zal buiten de rant
soeneering vallen. De vrije handel' in
bloem zal na 5 Februari worden stop
gezet.
Voorloopig is het de bedoeling, dat
het wittebrood niet gebakken zal wor
den naar het gewicht van de coupons.
Het tegenwoordige gewicht van dit brood
zal de eerste tijden althans worden ge
handhaafd.
Nu is het mogelijk, dat men met het
bepaalde broodrantsoen niet kan toeko
men; yoor dergelijke gevallen zijin pr 'aan-
