De Groote Oorlog.
No. 76.
Zaterdag 39 Juni 1917. Dertiende Jaargang.
Wiim eiken UUIU-. IKUOU- u MIMHffllD.
Pit nimmer testaat uit 6 blaflzliflen.
EERSTE BLAD,
Vóór Vijftig jaar.
BIKNEHLAND.
m
Welk weder zullen wij hebben?
Opening van de Staten-Generaal.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor4. Administratie: Boudewljn de WlffesfraafA 135* GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
1867 - 29 Juni 1917.
Het was de 29ste Juni 1867. Geheel
de katholieke wereld vierde met uitbun
dige blijdschap het achttiende eeuwfeest
van den roemrijken marteldood der H.H.
Apostelen Petrus en Paulus. Rome vooral,
het gelukkige Rome, dat door het bloed
der apostelvorsten is gewijd, het benij
denswaardige Rome, dat hun lichamen
als zijn kostbare relieken bewaart. Rome
was het middelpunt der grootsche wereld-
hulde. Duizenden geloovigen, honderden
bisschoppen en priesters waren uit alle
wereldstreken opgegaan ter heilige stede,
om met den hooggevierden Opperherder
Paus Pius IX het eeuwgetij te vieren.
Deze gelegenheid nu, zoo eenig schoon,
om onze geloofshelden door duizenden
en millioeuen te doen kennen en ver
eeren, had de onvergetelijke Paus uit
gekozen om de Negentien Martelaren
van Gorcum, die den 9en Juli 1572 ter
verdediging van hun katholiek geloof en
vooral tér verdediging van het Allerhei
ligste Sacrament en van het oppergezag
des PauSen hun leven hadden gegeven,
plechtig onder het getal der Heiligen op
te nemeh. Een reeds lang gekoesterd
verlangen van meerdere kloosterorden,
welke de verheerlijking van hun held
haftige medebroeders eeuwen hadden
nagestreefd, van geheel katholiek Neder
land en België, dat zijne voor het ware
geloof alles opofferende zonen zoo gaarne
met de aureool der heiligheid gesierd
zag, ja zelfs van geheel de katholieke
wereld, die de wenschen der klooster
orden en van katholiek Nederland en
België steunde en tot de hare maakte,
ging daardoor in vervulling.
O trdffend, o verblijdend oogenblik!
zoo schli-ijft de „Volksmissionaris." Ter
eere der heilige en onverdeelde Drie
vuldigheid, tot verheffing van het katho
lieke geloof en tot uitbreiding van den
christen godsdienst, op gezag van onzen
Heer Jezus Christus, van de gelukzalige
apostelen Petrus en Paulus en op zijn
eigen gezag verklaart en bepaalt de Paus,
na rijp beraad, na Gods hulp herhaalde-
lijk te hebben afgesmeekt, op raad van
'.zijn eerbiedwaardige Broeders, de Kardi
nalen, Patriarchen, Aartsbisschoppen en
Bisschoppen der H. Roomsche Kerk,
die zien in de Eeuwige Stad bevinden,
dat de negentien Gorkumsche martelaren,
namelijk Nicolaas Pieck van Gorcum,
fiiëronymus van Weert, Theodorus van
der Eem van Amersfoort, Nicasius Janssen
van Heeze, Willehad uit Denemarken,
Godfried van Mervel, Antonius van Weert,
Antonius van Hoornaer, Franciscus de
Roye van Brussel, Petrus van Assche,
Cornelius van Wijk bij Duurstede, Leo-
nardus Vechel van 's-Hertogenbosch,
Nicolaas Janssen, genaamd Poppel, van
Welde, Godfried van Duynen van Gorcum,
Joannes van Oisterwijk, Joannes van
Hoornaer, Jacobus Lacops van Oudenaar
den, Adrianus van Hilvarenbeek, Andreas
Wouters van Heynoort heilig zijn, en
'■schrijft Hij hen in op de lijst der Heiligen.
En toen dat pauselijk woord met een
zekerheid, welke geen dwalen kent, in
de majestueuze Sint-Pieter geklonken
kad, steeg er uit de duizenden pelgrims,
oMe het heiligdom vulden, een danklied
op r „U, God, loven wij voor de heerlijk
heid aan de Martelaren van Gorcum
geschonken", welk danklied gevolgd werd
door de smeekbedeBidt voor ons, H.H.
Martelaren van Gorcum, opdat wij waardig
worden de beloften van Christus".
„En intusschen", zoo zeide in 1867 de
Italiaansche levensbeschrijver onzer H.H.
Martelaren, „had het kanon van den
Engelenburg reeds aan geheel de stad
verkondigd, dat de negentien Martelaren
van Gorcum in de glorie leefden bij God,
gesierd met de schitterende aureool der
heiligen. En uit het hart van alle Romei
nen ging er een vreugdekreet op, en
weldra vermengden zich de toejuichingen
van geheel de wereld met den jubel van
■het gelukkig vaderland der glorievolle
Bloedgetuigen."
Het „gelukkig vaderland": zoo mocht
Holland toen wel genoemd worden, wijl
het toen straalde in den glans der heilig
heid, wijl het toen met fierheid mocht
opzien naar zulk een schitterend voorbeeld
van geloofsbelijdenis, wijl het toen nog
meer dan in het verleden een vertrouw-
volle bede mocht richten tot zijn hemel-
sche beschermers.
En thans na 50 jaren, nu de vereering
der H.H. Martelaren een steeds breeder
vlucht heeft genomen, nu bij de hulde,
aan de andere Nederlandsche Heiligen
geschonken, een eereplarts wordt aange
wezen aan Gorcum's Heiligen, nu er
duizenden en duizenden in den lande
dagelijks een of ander gebed tot de H.H.
Martelaren van Gorcum richten, nu mogen
wij ons vaderland nog gelukkiger prijzen
en mogen wij dat geluk uiten door een
blijde viering van dit gouden-jubelfeest.
Wij hopen dan ook dat den 29en Juni,
den eigenlijken verjaardag der heilig
verklaring, en den 9den Juli, den dag,
waarop jaarlijks hun feest in Nederland
wordt gevierd, al onze lezers God zullen
danken voor de glorie, aan Gorcum's
Martelaren geschonken, en tot de Heiligen
zelf met nog meer ijver dan gewoonlijk
de bede zullen herhalenH H. Martelaren
van Gorcum, bidt voor ons en voor de
bekeering van ons vaderland!
(Zondagsbl. „Tijd".)
Stofa dei diciannove Martiri Goreomiesi,
scritta dal P. Agostino da Osimo. 1867. p. 207.
Losse Oorlogsberichten.
Weinig nieuws.
Van de oorlogsterreinen geen nieuws
van beteekenis. De Italianen geven het
succes, door de Oostenrijkers ten Zuiden
van het Sugana-dal behaald, toe.
De betastingen in Engeland verdrievoudigd.
„L'Information" van 22 Juni bevat
een telegram uit Londen, meldende, dat
de belastingen in Engeland in den loop
van den oorlog, zijn gestegen van 95
francs per hoofd der bevolking op 265
francs.
Staking te Parijs.
De Parijsche voerlieden hebben dezer
dagen 't werk neergelegd. Ook de meeste
vrouwen, die werken in de uniformfa-
brieken voor de posterijen, staken. In
verschillende andere uniformfabrieken
is ook het werk nog steeds gestaakt.
Ook verschillende douane- en stedelijke
ambtenaren hebben een beweging voor
loonsverhooging op touw gezet.
De toestand in Griekenland.
ATHENE, 27 Jnni. Venizelos heeft een
kabinet gevormd. Hij zelf is premier en
minister van oorlogRipoelis is minister
van binnenlandsclie zaken, Politus van
buitenlandsche zaken en Koendoeristis
van marine.
Relletjes in Boedapest.
BOEDAPEST, 28 Juni. Gisteravond
organiseerden de vereenigde socialis
tische arbeiders een betooging op het
plein voor het stadhuis, waarbij alge
meen, gelijk en geheim kiesrecht geëischt
werd.
De betoogers, ongeveer 25.000 in getal,
trokken dan door de Andrassy, Rekoczy-
en Ringstrasse naar het regeeringsge-
bouw. Talrijke vensters werden ingewor
pen. Kleine groepen trokken tot laat in
den nacht door de straten en moesten
door de politie uiteengedreven worden.
De Conferentie te Stockholm.
Het Kopenhaagsche blad Sociaal-demo-
kraten verneemt uit Stockholm, dat na
afloop van de besprekingen met de af
vaardiging der Duitsche minderheid de
voorbereidende werkzaamheid van het
Nederlandsch Skandinaafsche comité als
geëindigd is te beschouwen. De buiten
landsche leden behalve Huysmans
zullen Stockholm dan ook voorloopig
verlaten. Over de hervatting van den
arbeid van het comité is nog niets be
sloten.
Amerika's weermacht.
De vliegdienst in de Vereen. Staten
wordt snel ontwikkeld 800 leerlingen
vliegers zijn reeds over de verschillende
vliegscholen verdeeld. Van 25 Augustus
af verwacht men, dat 200 vliegers per
week hun brevet zulten ontvangen.
Het leger omvat reeds 720.000 man.
De onbeperkte duikboot oorlog.
PARIJS, 28 Juni. De „Echo de Paris"
verneemt, dat in de afgeloopen week
de toestand, wat betreft den onderzeeërs
oorlog, beter was dan in de vorige week.
Een Russisch offensief?
LONDEN, 28 Juni. Men heeft eenige
reden te gelooven, dat de Kussen op
twee punten van het front een offensief
zijn begonnen.
Bomaanval In Palestina.
BERLIJN, 28 Juni. De bladen melden,
dat zes Engelsche vliegers gisteren 70
bommen op den Olijfberg geworpen
hebben. Gelukkig werd niemand gewond,
terwijl ook de materieele schade gering is.
Als het waar is getuigt het van weinig
eerbied voor de heilige plaatsen in Pale
stina.
Protest.
Naar de bladen melden is door België
opnieuw bij Z. H. den Paus geprotesteerd
tegen de wegvoering van werkwilligen
uit België, waarmede de Duitschers trots
alle beloften van het tegendeel, voort
gaan.
De zaak Grlm-Hoffmann.
Een lang telegram meldt, dat in den
Zwilserschen Nationalen Raad de zaak
Grim-Hoffmann behandeld is. De presi
dent, Bühler, verklaarde, dat de zaak in
den korst mogelijken tijd was afgehan
deld geworden, en dat wel zonder eenige
inmenging van buiten. Thans had nie
mand het recht nog iets van de Zwit-
sersche regeering te verlangen. De presi
dent van net neutraliteitscomité, Spahn,
zette daarna uiteen, dat Hoffmann slechts
voor den vrede liad willen werken, zon
der een afzonderlijken vrede tusschen
Rnsland en Duitschland te ^villen bevor
deren. Derhalve kan ook niet gezegd
worden, dat de handeling van Hoffmann
tegen de neutraliteit was. „De Tijd."
Beschieting van Duinkerken en Ostende.
BERLIJN, 28 Juni (DuitscliLeger-
bericht). Zware batterijen beschoten
gisteren met zichtbare uitwerking de
Engelsch-Fransche havenvesting Duin
kerken. Tal van schepen in alle haast
buitengaats. Als weerwraakmaatregel
nam de vijand Ostende onder vuur. Mi
litaire schade werd hier niet veroorzaakt.
In de Engelsche loopgraven aan de
kust richtte de beschieting door onze
artillerie en mijnenwerpers hevige ver
woestingen aan.
Jan Olieslagers.
Uit Havre wordt gemeld, dat de be
kende vlieger Jan Olieslagers, die reeds
ridder der Leopoldorde is en het oorlogs-
kruis kreeg, wederom eervol vermeld is,
wijl hij twee vijandelijke vliegtuigen
neergeschoten heeft.
Rondom ex-koning Konstantljn,
Volgens den Griekschen gezant in
Zwitserland stelde men den koning een
verblijf in Denemarken, Engeland of
Zwitserland voor, naar keuze. De koning
heeft toen Zwitserland gekozen en de
gezant verklaarde met nadruk, dat de
koning behoefte aan rust had. Daar hij
als particulier wenscht te leven, ontvangt
hij geen journalisten.
Wat het incident in Lugano betreft,
het opstootje was op touw gezet door
een Serviër, die vroeger in Griekschen
dienst had gestaan.
De „Basler Nachrichten" meldt, dat
ex-koning Konstantijn van Griekenland
zich vestigen zal in de Chartreuse bij
Thun. Het slot behoort aan den Prui-
sischen Freiherr yon Zedwitz, die in het
veld staat. Het is nog niet zeker, hoe
lang de koning in Zwitserland zal ver
blijven.
Omtrent den hoofdschuldige van de
relletjes te Geneve, den 17-jarigen Ge-
neefschen burger Jean Lozoron, wordt
nog bericht, dat hij uit Frankrijk, waar
heen hij was gevlucht, is teruggekeerd
en zich op het politiebureau te Genéve
heeft aangemeld.
Te Antwerpen.
De heer M. Vintges, uit Antwerpen,
in Nederland teruggekeerd, deelde aan
„De Grondwet" o.m. het volgende over
den toestand aldaar mee
„Dat het voor de Antwerpsche bevol
king nijpend wordt en de honger bij velen
voor de deur staat, kan men begrijpen,
als men de volgende prijzen nagaat.
Voor algemeene ondersteuning krijgt
een ieder 9 brooden per week voor 4
personen, voor de rest moet ieder maar
voor zichzelf zorgen. Hoe dat gaat, kan
men wel begrijpen, als men weet' dat
spek kost fr. 19, aardappelen fr. 2.50, witte
en bruine boonen fr. 12, bloem fr 15, rijst
fr. 18, chocolade fr. 36. thee fr. 40 kof
fie fr. 32, groene zeep fr. 16, alles per
K.G. Een stukje kwatta kost fr. 1.25, een
stukje zeep fr. 3.75, een zak suiker fr.
600-—800, een paar schoenen fr. 65—100.
Men begrijpt, dat bij zulke prijzen
schraalhans keukenmeester is.
Over den algemeenen toestand wist
de heer V. slechts mede te deeleu, dat
de Duitschers nog steeds doorgaan met
talrijke en zeer sterke verdedigingsmid
delen rond Antwerpen aan te leggen en
de forten te verbeteren.
Dezer dagen zijn op last van de Duitsche
overheid alle telefoontoestellen weg
gehaald en naar verschillende plaatsen
nabij de Nederlandsche grens overge
bracht, om daar voor legerdoeleinden te
dienen.
De hoofdzetel der Duitchers te Antwer
pen is thans van het Gouvernementsge
bouw op de Groenmarkt overgebracht
naar een van de paleizen op de Kunstlei
No. 98, terwijl het burgerlijke bestuur
siuds 7 Juni is verhuisd naar het hotel
„Metropole" hoek Leistraat-Kipdorpvest.
Vredeswenschen.
De vergadering van gedelegeerden
van de katholieke arbeiders en arbeid-
stersvereenigingen te Nürenberg pleitte,
met betrekking tot de oorlogs- en vredes-
quaestie, voor de voortzetting van de
vredespolitiek, gelijk die in het vredes
aanbod van 12 December tot uiting ge
komen isgeen veroveringen, geen ver
plettering van vreeuide naties doch ver
zekering van het bestaan en van de
vreedzame verdere ontwikkeling van
Duitschland. Voorts verlangt de confe
rentie een wereldvredebond, die alleen
den gewenschten duurzamen vrede kan
brengen en alle plannen van wereld
heerschappij vernietigt.
Naar Miinchen.
Het „Berliner Tageblatt" meldt, dat
de keizer en de keizerin van Oostenrijk
in de eerstvolgende dagen München
bezoeken zullen. Het geldt niet alleen
een gewoon beleefdheidsbezoek,- want
graaf Czernin en eenige ambtenaren van
Het ministerie van buitenlandsche zaken
zullen daarbij tegenwoordig zijn.
Ds ex-Tsaar en zijn gezin.
Daar er zoo buitengewoon velé zomer
gasten in Tsarskoje sjelo vertoeven, zijn
bijzondere maatregelen genomen om den
ex-tsaar en zijn gezin voor eveatuselc
indiscreties te vrijwaren. De ex-tsaar jaag
slechts eiken dag des ochtends en "des
avonds twee uur lichaamsbeweging ne
men. Een militair escorte volgt op 25 pas
afstand al' zijn bewegingen. De kinderen
mogen afzonderlijk in de buitenlucht.
De ex-tsaar en zijn gemalin moeten
twee keer per dag voor het raam; ver
schijnen en zich aan den officier, die
de wacht commandeert vertonnen. Eeln
drievoudig troepenoordon omringt het pa
leis.
De minister van justitie heeft de groot
vorstin Maria Paulowna toegestaan den
Kaukasus waar zij gedurende zes wéken
in haar eigen huis gearresteerd was te
verlaten en naar Finland te gaan.
Nader meldt men dat de revolutionai
ren te Kroonstadt met aandrang den ex-
czaar -gedagvaard hebben voor een recht
bank. Men is benieuwd of de regeering
aan den eisch zal toegeven.
Verwachting tot den avond van 30 Juni
Meest zwakke tot matigen, veranderlijken
wind. Meest zwaarbewolkt met tijdelijke op
klaringen; waarschijnlijk regen- of onweers
buien. Weinig verandering van temperatuur.
Donderdag |28 Juni heeft H. M. de
Koningin, na met het gewone ceremonieel
van 'Haar Paleis naar de Ridderzaal op
hof te 's-Gravenhage te zijn gereden, ver
gezeld van den Prins-Gemaal en na aan
den jngang der zaal door de Commissie
van ontvangst uit de Staten-Generaal te
zijn verwelkomd met de navolgende
troonrede de nieuwe zittingsperiode
der Staten-Generaal geopend
Mjjne Heeren!
De ontbonden Kamers der Staten-Gene
raal hebben bijna eenstemmig de wensche-
ljjkheid uitgesproken, dat de voorschriften
der grondwet ten aanzien van het kies
recht en het onderwijs zullen worden
herzien.
Het heeft mij bijzonder verheugd, dat
daarbjj blijk is gegeven vau zeldzaam
onderlinge waardeering en vertrouwen.
Het is thans de taak van de Staten-Ge-
raal, die heden bijeenkomen, te beslis
sen of het aangevangen werk zal' wor
den voltooid. Andere politieke wetsont
werpen zullen niet bjji U worden ingediend.
Gij zult volle aandacht kunnen wijden
aan de vragen, die de oorlogstoestand
en de voorbereiding voor een krachtige
ontwikkeling van ons land na den vre
de ons voorleggen. Indien de door mil-
lioenen vurig verbeide vrede ook dit jaar
uitblijft zullen bij voortduring velerlei of
fers van het Nederlandsche volk moeten
worden gevraagd.
Gedachtig aan hetgeen in deze tijden
aan andere volken is 'opgelegd, vertrouw
ik, dat zij bereidwillig zullen wórden-
gebracht.
Ofschoon de financieele toestand, dank
zij de heffing van nieuwe belastingen,
niet zorgwekkend is te noemen, blijft
toch aanzienlijke versterking der geld
middelen onvermijdelijk. Aan onze lajicP
en zeemacht, die reeds1 zoo langen tijd
gereed staan onze onafhankelijkheid te
verdedigen, breng ik mijn warmen dank.
De banden tusschen moederland en ko
loniën zijn in deze moeilijke tijden hecht
gebleven. De betreffende uitingen van het
gevoel van saamhoorigheid, levende in
de bevolking van Nederlandsteh-Indië, zijn
ons een waarborg, dat onze inspanning
om land en volk tot welvaart en ont
wikkeling te brengen, vrucht zal dragen.
Aan de verdediging van het grondge
bied dier Koloniën zal mijn bijzondere
zorg zijn gewijd.
Onze betrekkingen tot alle buitenland
sche mogendheden blijven gunstig. Is er
ook veel dat tot dankbaarheid ptemt, wjj(
vergeten niet dat zoolang 'de oorlog
woedt, gevaren ons land bedreigen en
ons volk nog kan geroepen worden zijne
uiterste krachten te geven voor zijne vrij
heid en zijne onafhankelijkheid.
Dat God het daarvoor behoede is mijn
innige bede.
Ik verklaar de buitengewone zitting del
Staten Generaal te zijn geopend.
Met hetzelfde ceremonieel waarmede zij
was binnen gekomen, vertrok Hare Ma
jesteit weder naar Haar paleis.
Nader meldt men
De plechtigheid der opening van de
Staten-Generaal bracht een zeer talrijke
menigte op de been langs den weg, welke
de Koningin, vergezeld van den Prins, ge
zeten in den gouden galakoets volgde
van het paleis Noordeinde naar het Bin
nenhof. Onderweg werd H. M. levendig
toegejuicht.
De Koningin-Moeder sloeg van het bal-
con van haar paleis het voorbijtrekken
van den stoet gade.
De vergaderzaal bood een geheel an
deren aanblik dan de laatste jaren, door
dat de troon werd verplaats van voor
de schouw naar de Z. W. lengtemuur.
De voorlezing van de troonrede duurde
drie minuten.
