De Groote Oorlog.
No. 73. Donderdag 31 Juni 1917. Dertiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAAH0AG-, WOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
Onder den grond.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Gees f 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, idubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor d. AdministratieBoudewijn de Wittestraaf A 135° GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclanieberichten 25 Ct. p. t. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.625, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Losse Oorlogsberichien.
De verdedigingsoorlog in Vlaanderen.
De bekende militaire medewerker van
de „Deutsche Tageszeitung", Majoor Mo-
raht schrijft het navolgende over den toe
stand:
„Do hoofdaanval der Errgelschen 'van
deni 7en en den 8en Juni, die de bocht
van Wytschaete in hun bezit bracht, is
niet meer opnieuw ontbrand. Echter heb
ben onze tegenstanders bij 'het Ploeg-
steerterbosch, daar, waar ons nieuwe front
Zich met het oude vereenigt, herhaaldelijk
uitvallen ondernomen. Het doel hiervan
j,s zich over onze groepeering ten Westen
der linie Warneton-Frelinghien te oriën-
teererr. De vermeerdering der Engelsche
pogingen langs den Yser tot aan den
duinenrand van Nieuwpoort maakt ons
duidelijk, dat de Engelschen niet onge
neigd zijn tot e.ene onderneming, welke
in samenwerking met de zeestrijdkrachten,
Jen doel zou hebben de rechterflank der
Duitsche afweer-stellingen te verontrusten,
en indien mogelijk, te vernietigen. 'Dit is
nu niets nieuws, en werd door opmerk
zame politici en militaire deskundigen
reeds langen tijd voorzien. Merkwaardig
is echter de keuze van het oogenblik,
waarop Engeland tot een uiterst lastig
offensief heeft besloten, namelijk het
oogenblik van de toenemende bedrei
ging dooi' duikbooten. De Engelsche oor
logspolitiek heeft zich reeds herhaaldelijk
ia een dwangtoestand bevonden, en oogen-
blikkelijk is dit eveneens het geval. De
„Berner Bund" heeft volkomen gelijk met
zijne opmerking, dat de doorbraak tus-
scheai Yperen en Rijssel het groote stra
tegische doel was, dat French en Joffre
.zich in October 1914 gesteld hadden. Doch
evenmin als het toenmaals aan de beide
Emtente-veldheeren gelukt is dit plan ten
uitvoer te brengen, is maarschalk Haig
er thans in geslaagd tusschen Yperen en
Rijssel door te breken." (D. INF. D.)
Een vredesaanbod.
In verband met de mededeeliug van
de „Norddeutsche" in ons vorig num
mer, door ons als vredesvliegertje gesig
naleerd, zijn andere berichten de mee
ning komen bevestigen, dat Duitschland
aan Rusland een vredesaanbod heeft ge
daan.
Moeten wij het Zweedsche blad „Social
Demokraten" gelooven, dan heeft Duitsch-
lanjd door bemiddeling van den Zwit-
serschen gezant in Petrogrado, doen ver
klaren, dat Duitschland geen offensief zal
r ondernemen, zoolang een overeenkomst
met Rusland mogelijk schijnt. Duitschland
i zal op zich nemen Rusland wederom op
do been te helpen en niet in zijn bin-
nenlandsche aangelegenheden in te grij-
1 pen. Wat Polen betreft stelt Duitschland
r voor een entente cordiale. Verder zouden
E de veroverde provincies, worden terug
gegeven.
Tegelijk met dit opzienbarend bericht,
hetwelk door het Stockholmsche blad in
19)
„Eindelijk kon hij het klooster binnen
dringen, maar daar kende zijne woede
geen grenzen meer; niet alleen waren
de gewijde vaten, het linnen, het zilver
werk, de schilderijen, alles wat werkelijk
waarde kon hebben verdwenen, maar be-
lralve eenige kreupele stoelen, eenige oude,
ledige kasten en een geheele hoop san
dalen en touwen, die in het midden dei-
spreekkamer lagen, vond de burger Hora.-
tins Codes niets.
„Er was zelfs niets om zijne manschap
pen te verfrisschen jevenwel was er een
reusachtige kelder die niet vergeten werd
maar hij was wel ruim doch slecht voor
zien, en de patriotten hadden de droef
heid uit de kraan van het eenige vat
wijn, die bestemd was voor het H. Mis
offer, de laatste druppels van het kostbare
vocht te zien neervallen.
„Het kon nog geen tien minuten gele
den zijn sinds de hand «an een reacti-
oumair de kraan geopend had. De patri
otten zwoeren zich over zulk een onbe
schaamdheid, te zullen wreken en al de
zijn oorspronkelijken diplomatieken vorm
is afgedrukt, n.l. als cijfertelegram, heeft
de Duitsche afgevaardigde Hoffmann den
Zwitserschen socialisten-leider Grimm, die
op het oogenblik in Petrogrado vertoeft
en sinds lang als vredesmakeiaar fun
geert, gemachtigd verklaringen te doen,
welke volkomen in overeenstemming zijn
met hetgeen „Social Demokraten" publi
ceert.
Waar echter, zooals wij reeds meldden,
Grimm Rusland is uitgezet en de leidende
regeeringslichamen in Rusland vooralsnog
van geen afzonderlijken vrede willen we
ten, is het niet waarschijnlijk, dat op
het Duitsche aanbod zal worden inge
gaan.
De Keizer van Oostenrijk zet zijn be
zoeken aan de verschillende fronten voort.
Nn is hij te Resztercze geweest. Daar
heeft hij weer verschillende militaire af
gevaardigden ontvangen, waaronder ook
van het lsonzo-leger. Het Weensche Korr.
meldt, dat 'keizer Karei de officieren en
manschappen in hun moedertaal aansprak
en geestdriftig werd toegejuicht. Dit. be
zoek gold in de eerste plaats den troepen
in het vak van Dorna Wfltra.
De hulp van Amerika.
De Ver. Staten zuilen blijkens .een of
ficieel© mededeeling elke maand duizend
vliegtuigen met bemanningen naar Frank
rijk zenden.
In het Engelsche Lagerhuis is ook
over de kwestie van r e p r e s a i 1' 1 e s ge
sproken. Bonar Law zeide, dat er ge
regeld bommen worden geworpen op mi
litaire inrichtingen der Duitschers achter
het front. 1
Van vergelding (d.w.z. van weerwraak
op weerloo»ze burgers) wilde hij niet be
paald hooren; maar hij hoopte afdoende
maatregelen te nemen om aanvallen uit
de lucht te verhinderen.
Reims,
de oude Fransehe kroningsstad, wordt
nog steeds zwaar geteisterd. Er werden
in de laatste dagen ruim 2000 granaten
in de stad geworpen, die onder de nog
aanwezige burgers veel slachtoffers maak
ten. De beroemde kathedraal wordt meer
en meer tot een bouwval.
Nog dit jaar het einde
Uit Weenen schrijft men aan „De Tijd"
onder meer ook dit:
Nog wil ik tenslotte schrijven, dat zeer
hoogstaande personen hier hij de miee-
ning blijven, dat van dit jaar de oor
log uit is. Evenals de minister, die ik
onlangs interviewde. De gedachte aan een
afzonderlijken vrede had velen bekoord.
Men is verstandiger geworden en wefkt
voor den algemeenen vrede.
De strijd op het Italiaan&che front.
WEENEN, 19 Juni (K.B.) Op de hoog
vlakte der Zeven Gemeenten en in het
Sugana-dal tusschen Asiago en de Brenta
is sinds gisterenmorgen een nieuwe hef-
monniken te guillotineeren, maar dezen
hadden de onkieschheid zich niet te ver-
toonen en de republikeinen de onhandig
heid hunne schuilplaats jriet te kunnen
ontdekken.
„De afgevaardigde wilde er het zijne
van hebben; 'hij verzegelde de buiten
deuren en ging heen, twee gewapende
manschappen in het klooster achterla
tende, terwijl hij een deur, die den tuin
met de straat verbond, aan liet staan
als had hij dit niet bemerkt. De wach
ters hadden den bijizonderen last de deur
en den kelder te bewaken.
„In den namiddag meenden zij; een.
vangst te doen, want door de opengela
ten deur zagen zij eenige kinderen den
tuin binnensluipen, die echter spoedig,
beangstigd door de stilte van het huis,
heengingen gelijjk zij gekomen waren.
„Eenigszins teleurgesteld, maar nog niet
alle hoop opgevende, namen de republi
keinen, die honger en dorst begonnen te
krijgen, een wanhopig besluit en sleepten
een matras naar den kelder om daar
te waken, dewijl die plaats hun het meest
verdacht voorkwam.
„Aanvankelijk hielden zij zich wakker;
doch weldra sliepen zij, daar de stilte,
de duisternis en de vochtige kilheid van
den kelder gelijktijdig op hun geest werk-
tige artillerie-slag aan den gang'.
Van de Isonzo niets bijzonder te melden.
WEENEN, 19 Juni (K.B.) Minister-pre
sident graaf Clam-Martinitz bood heden,
uitvoering gevend, aan het gisteren door
den ministerraad genomen besluit, den
keizer het ontslag van het geheele kabi
net aan.
De keizer behield zich een beslissing
voor.
Uit Spanje.
Volgens Politiken heeft Frankrijk een
sicherpe nota tot, de Spaansche regeering
gericht, waarin het heet, dat Sjranje zijne
territoriale wateren te weinig tegen de
aanvallen van Duitsche duikbooten be
veiligt. Dit moet worden beschouwd als
een stilzwijgende medewerking der Spaan
sche regeering aan den duikboot-oorlog,
en indien zij verder in dit opzicht in ge
breke blijft, zouden de geaHieerden zich
wel' genoodzaakt kunnen zien, zelf het
'toezicht in de Spaansche territoriale wa
teren ter hand te nemen.
Deze nota komt wel ongelegen, nui
Spanej met binnenlandsohe moeilijkheden
'heeft te worstelen. Het nieuwe ministerie
staat niet vast meer en het schiet te
kort in gezag, terwijl er geruchten over
'een nieuwe crisis de ronde doen. De
geschillen tusschen Duitschgezinden enj
degenen, die voor deelneming van Spanje
aan den oorlog zijn, maken den toestand
nog ingewikkelder. Men gelooft, dat op
nieuw een algemeen© staking op han
den isl. j
De toestand in Griekenland.
ATHENE, 18 Juni. Jonnart, de commis
saris der beschermende mogendheden van
Griekenland heeft een proclamatie aan 't
Grieksche volfc gezonden, waarin hij z'egt,
dat de beschermende mogendheden de on
afhankelijkheid, grootheid en welvaart van
Griekenland wenschen en dit land willen
verdedigen tegen de vereende pogingen
van Turken, Bulgaren en Duitschers.
Verder willen de beschermende moi-
gendheden aldus de proclamatie een
einde maken aan de herhaalde schendin
gen van constitutie en verdragen aan de
betreurenswaardige intriges, die leidden
tot de slachting van soldaten der ver-
eenigde landen.
De proclamatie doet verder een beroep
op het gezond verstand en de vaderlands
liefde van het Grieksche volk en deelt,
mede, dat de blokkade is opgeheven, en
dat elke represaille-maatregel tegen Grie
ken, tot welke partij zij' mogen behoo-
ren zonder pardon z:al worden onder
drukt. Geen enkele verstoring van de
openbare orde zal geduld worden. De be
zittingen en de vrijheid van eèn ieder
zullen worden beveiligd.
Een nieuw tijdperk van vrede en ar
beid gaat zich voor u openen, ltiidt het
voider.
Havas seint uit Athene, dat Koning
Alexander na de eedsaflegging een mani-
ten, op hun matras in naast hun tegen
den muur staande geweren en hunne aan
een spijker hangende sabels.
„Zij konden omtrent een uur geslapen
hebben, den kelder van hun luid gesnork
doende weergalmen, toen een hand hen
geducht schudde ;zij; sprongen verschrikt
pp en bij: het licht eener lantaarn, waarvan
de heldere stralen hunne oogen verblind
den, ontwaarden zij den ridder, vermomd
als duivel met lange horens en scherpe
klauwen.
Niemand, is bijgelooviger dan de zoo
genaamde ongeloovigen; de beide doode-
lijk ontstelde mannen vloden ijlings in
de richting van de trap, waarvan ziji de
deur gesloten vonden; en daar op het
zelfde oogenblik het licht verdween, ver
scholen zij zich vlak tegen elkander in
d,en hoek van de deur en verbeidden
daar, bibberende en tegelijk zweetende
van angst, het aanbreken van den dag.
„Toen de burger muncipaal den volgen
den ochtend terugkwam, vond hij) zijn
beide wachten halfdood van schrik, op
gesloten in den kelder, waaruit de wa
pens verdwenen waren zonder dat het
mogelijk was ze terug te vinden.
„Het voorval verwekte veel opspraak
en daar er by; verscheidene andere gele
gelegenheden buitengewone dingen plaats
fust tot het volk 'heeft gericht, waarin hij
de hoop- uitspreekt, dat God Griekenland
beseherme en het weer eendrachtig en
sterk moge worden. Hij spreekt zijn teed-
wezen uit over de bittere scheiding van
zijn vader, wiens roemrijke regeering hem
ten voorbeeld zal strekken en vraagt het
aan de dynastie verknochte volk om
steun, ten einde het land uit, zijn huidigem,
toestand te redden.
Konstantijn heeft alVorens aan boord
te gaan, een brief aan Zal mis, den mi
nister-president, geschreven, waarin hij
hem in zeer warme woorden dankt voor
de diensten, lange jaren onder moeilijke
omstandigheden aan Griekenland bewe
zen. De brief eindigt met he.t verzoek,
het vaderland en den nieuwen koning
te blijVen dienen.
Uit Rusland.
PETERSBURG. Men verwacht groote
veranderingen in de hoogere bevelvoe
ring. De generaals Judenitch bevelhebber
van het Kaukasusleger, de held van Er-
zeroem, en generaal Dragemirof, be
velhebber van het Noordelijk front, zul
len hun plaats! 'Verlaten. De laatste is ter
beschikking gesteld van de voorloopige
regeering. Generaal Gourko wordt ter be
schikking gesteld van den opperbevel
hebber. Men verwacht de benoeming van
generaal Klembow.ski tot commandant van
het leger aan het Noonl-Wesitelijik front.
Zaterdag zijn de arbeiders en soldaten
uit teel Rusland in algemeene vergade
ring bijeengekomen.
Del commissie, die belast is nret het sa
menstellen van de wet nopens de consti-
tneerende vergadering, heeft zich met 27
tjegen 9 stemmen ten gunste van het even
redig kiesrecht verklaard.
Menschenoffers-
In verband met een bericht in 'ons
vorig nummer over de schrikkelijke ver
liezen der Duitschers bij Yrperen en om
streken, meldt men aan „De Telegraaf."
In het kamp yan Beverloo, in Bel
gisch Limburg, formeeren de Duitschers
nieuwe regimenten van de geteisterde,
die van het front terugkeeren. En hoeveel
mannen er blijven, bleek toen te Gent
van Meessen's slagveld een honderdtal
geheel ontmoedigde, afgematte soldaten
terugkeerde. Dat was alles wat van een
regiment was overgebleven. Ze deelden
mede, dat .de strijd bij' Yperen moorddadig
is en de vernietiging van loopgraven en
schuilplaatsen door 't onbeschrijfelijk bom
bardement aan gansche compagnies het
leven kost. Meessen, Kortrijfc en de dor
pen in de omgeving liggen vol gewonden,
die zelfs in de kerken ondergebracht wor
den en niet voldoende verzorgd kunnen
worden. In Noord-Vlaanderen houdt men
tal van deserteurs aan, hongerige, gede
moraliseerde soldaten uit den omtrek van
Yperen weggevlucht. Ook in Zeeuwsch-
Vlaanderen ^kranen gevluehf.en van de
Leie.
grepen, die de geheime aanhangers van
het klooster met opzet overdreven, deed
zich geen kooper van nationale eigendom
men op, die zich verstoutte den inzet
van het klooster Sint-Gertrudis te ver-
hoogen, noch een huurder, die er zich
in durfde vestigen.
„Met zich ais duivel te vermommen
en zijn verspieders onder die gedaante
viees komende aanjagen, had mijn oom
de ridder de Puvabi geen ander doel
dan het huis en de kerk ongeschonden
te bewaren; ongelukkigerwijze liet de re
publiek haar prooi niet schieten, niet kun
nende vefkoopen of verhuren, deed zij
de gebouwen afbreken.
„Alleen de kelders werden gespaard;
boven die kelders strekt zich thans de
tuin uit en is mijp huis gebouwd.
„Gelijk gij ogetwijfeld reeds begrepen
hebt, bestond er in die kelders een deur,
die een trap verborg, welke naar een
eerste verdieping van catacomben of be
ver onderaardsche gewelven voerde, want
de catacomben zijn. buiten de stad,
„Die eerste verdieping was reeds he
kend, maar niet bekend.was een opening
in een hoek van een pilaar gemaakt en
door een tweede trap gemeenschap heb
bende met een net van ondergewelven,
die tot aan het Pantheon doorkropen en
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 21 Juni
Zwakke tot matige winden uit zuidelijke
richtingen. Zwaarbewolkt met tijdelijke opkla
ring. Waarschijnlijk nog regen of onweers
buien. Weinig verandering van temperatuur.
Yan de grens wordt aan de Tel. ge
meld:
In de afgeloopen week hebben te Gent
weer bom-aanvallen plaats gehad r n
wel op het vliegplein Sint Denijs, waar
een twintigtal Duitschers gedood en
eenige loodsen geraakt werden. Ook op
het Zuidstation vielen bommen, waar
veel Duitsch materiaal vernield werd en
zelfs een kleine brand ondstond ook. Het
Sint Pieterstation moest het weer ont
gelden. Geloofwaardige personen, die de
stad konden ontvluchten, verklaren, dat
de Duitschers van die aanvallen veel
last oudervinden, doch dat de burgerij
ook dikwijls in angst verkeert. In den
omtrek van het Sint Pieterstation zijn
bijna alle ruiten verbrijzeld en hebben
veel liuizen geleden. De laatste aanval
geschiedde slechts twaalf uur na den
vóórlaatsten en telkens waren er tien
tot twaalf vliegtuigen in den omtrek.
Z. K. H. de Prins heeft, een groote
zilveren eere-medaille beschikbaar' ge
steld voor het 7e wapenfeest, d'at dit jaar
te Bandoeng op Java zal! werden gehou
den dóór den Nederlandsch-Indischeni Of-
ficierssehermibond: aldaar.
Zeppelins over ons land.
Men meldt uit Hoek van Holland', d.d.
Zaterdag
Heden bewoog zich buitengaats voor
den Waterweg een Zeppelin, komend1© uit
de richting SchéYeningen. Een geheelen
tijd bleef de Zeppelin op! dezelfde plaats
drijven.
Waarschijnlijk had hetluchtschip een
Duitsch oonvooi te begeleiden, d'a.t he
denavond uit Rotterdam vertrok. Het oon
vooi bestond uit d'e „Alfred", „Johanna
Lehmann" en „Amrum".
Daar de Zeppelin buiten territoriaal ge
bied dreef, werd er niet op geschoten.
Men meldt uit 's-Gravenhag'te
Zaterdagavond omstreeks negen uur
werden hoven d'e Noordzee iets bezui
den Scheveningen en op groote hoogte
een, vélgens sommigen twee Zeppelins
Waargenomen.
Wegens het heldere avond'weer warén
de luchtschepen zeer goed' zichtbaar en
trokken door de geheele stad zeel' de
aandacht.
Zondagmorgen omstreeks 6 uur dreef
een Zeppelin .komende uit" Westelijk© rich
ting, tiaar' Duitschland terug. Te Veen-
dam] en Wildervarrk kon het gevaarte goed
worden waargenomen, hoewel het zeel:
hoog was.
Waar mijn ooms, in een vroegere gewelfde
steenhouwerij, met behulp van een ouden
koster, een noodkapel ingericht hadden,
waar iederen Zondag een zeker aantal
vertrouwde katholieken gedurende den
ganschen tijd vau het Schrikbewind het
H. Misoffer kwamen bijwonen en de oefe
ningen volgen vaneen godsdienst, die
door de aanhangers van den godsdienst
der Rede opgeheven was.
„Langer dan een jaar leefden mijne bei
de ooms, dank zij den bijstand van eenige
moedige katholieken, die langs verschil
lende punten in het tiet dor bovengeWel-
ven doordrongen, daar in gezelschap van.
eenige geestelijken en eenige andere ver
dachte personen, wie de guillotine wachtte.
„Terwijl de orkaan buiten woedde, leef
de en bad die kleine kudde onder den
grond gelijk de christenen der eerste tij
den; eiken Zondag slopen godvruchtige
geloovigeri va.n buiten in. de gewelven
en kwamen het aan den voet van een
in de rots uitgehouwen altaar geschaarde
gezelschap vermeerderen. Het Heilig Mis
offer werd opgedragen in de Icapel van
St. Gertrudis in de tegenwoordigheid van
al die verdachten, waarvan verscheidene
niet meer in de gewelven zouden afdalen.
(Wordt vervolgd.)
