Dinsdag 13 Juni 1917. Dertiende Jaargang. No. 68. Verschijnt eiken MAANDAG-,JOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. IE r EH SPEL. dberichten. erlijke Stand. FEUILLETON. Onder den grond. September a.s. de Han- et 4-jarigen cursug te tal leerlingen ongeveer neldde voor deze inrich- olking van de Handels- vele bewijzen van sym- bestuur ontving deden oote gerustlieid nemen, at de regeering ook la- iet zal onthouden waar \at een dergelijke inricht ende behoefte zal voor leidingen komen er ook plaatsen van Zeeland Walcheren als van Zuid- (Z.) n „De Raaijberg". ;er zullen op de Wieler- erg" te Bergen op Zoom e wedstrijden plaats vin- bestaat uit prof. Stayers, nsterdam, Jules Wouters, Wouters, Hoogerheide, 'gangmakers van Nigten, Uuleijns. n Meeteren Amsterdam, ag, De Vreng Amsterdam inners Brinkhof! Rotter- s Bergen op Zoom. iooals men ziet is volledig naast prachtige rensport ontwikkeling van het schier dagelijks grooteren t rK. D. O." den eersten trijd voor de R. K. V. B. Heinkenszand, des na- ur op het terrein aan den alhier. Middelburg, 7 Juni 1917. :t van heden was geen aan- verd niet opgemaakt. noteering van den ktmeester. a, f 0.97Vs. voor particulieren ilo. i-oor particulieren f 9.per an denmarktzetter 1 andb. ver. f 0.97','2, voor particulieren :ilo. voor particulieren f9.per Oostburg, 6 Juni 1917. n de V. P. N. in Westeljjk- leren. Offlcieele opgave van >r veiling. 5126 kipeieren van f 8.41 tot teneieren van f 8.85 tot f 0. a f 17.01 tot f 0—, 67 kalkoen- 29 parelhoeneieren f 4.54, tuks. G., f 1.62 a f 1.74 per K.G. flissingen, 7 Juni 1917. en gehouden groenten- en rden de volgende prijzen 10, Spinazie 8095, Krop- ct., alles per mand. Pos Kervel 1315, Snijsla 10 ie 3540, Moskrul 28 ier kleine mand. Postelein per klein rond mandje. 9.V», Aardbeien 8587 V2 kop. Radijs 3VsIV2. Rha- IJien 61/28, Peen 13l/2 21/2, Selderie IIV212, 21/2 et., alles per bos. Krop- ;t. per stuk. (Z.) n 7 en 8 Juni. aangifte: 7, Jan Marius j. jm. en Wilhelmina. Kor- jd. Cornelis Dommanschet, 26 ningen en Maria Zweedijk, roes. TG. Gehuwd: H. Kooiman, A. .1. Joosse, jd. 24 j.; jm. 25 j. en Q. W. Ver* Houssaije, jd. 22 j. M. va.n Aken, geb. Lauret, A. Caljouw, 72 j., m. v. 31 Mei6 Juni. Getrouwd: A. L. A. van 1. 24 j. en E. M. de Cuijper, Meijers, geb. De Groote, r. d. Boogaart, geb. Ver- Wa, de Bie, wed. W. Re' (M. Ct.) Gehuwd: 24, Hendrik van rd, .24 j. jm. te Kapelle en Jonge, 24 j. jd. te Baar- Jacob, z. v. Jan de Koning de Punder; 29, Pieter, zt v. Koster en Dina Lena La- 1, Jan Boonman, 64 j., echt- ohanna Acda; 30, Andriena echtgenoote van Andries Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags. Kantoor v. d. AdministratieBoudewi|n de WItfestraatA 135° GOES. Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 126 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. In verband met de nieuwe zegel wet zijn vanaf 1 Juni alle gratis verzekeringspolissen ingetrokken. De uitgegeven polissen zijn dus niet meer van kracht, zoodat bij eventueele ongevallen geen uit- keeringen worden gedaan. Nieuwe polissen worden vooiloopig niet meer uitgegeven Deze maatregel welken ook alle andere dag- en nieuwsblad-direc ties hebben moeten treffeD, is noodzakelijk geworden, wijl de polissen thans gezegeld dienen te worden, betgeen een enorme uitgaaf zou vereischen. Zoo spoedig mogelijk zullen den abonnés nadere mededeelingen worden gedaan betreffende een eventueel nieuwen of ge wijzigden I vorm van verzekering. Men be ware echter de oude polissen zorgvuldig. DE DIBECTIÜ. Alg. Bond van R. K. Kiesvereni gingen in Nederland. Zaterdag had üi het „Gebouw voor Kunsten: en Wetenschappen", te Utrecht de jaarlijksche vergadering plaats van den Alg. Bond van R.-K. Kiesvereenigingen. Mr. A. J. M. J. baron Van Wijn- I b e r g e n hield de volgende openingsrede Onder bijzondere omstandigheden heeft I ditmaal plaats onze jaarlijksche algemeene vergadering. Buiten onze grenzen nog steeds de op I geestelijk en stoffelijk gebied zooveel I rampspoed en ellende brengende oorlog. Al ondervinden wij daarvan in steeds I grootere mate den terugslag, toch is het I plichtmatig, vóór alles dankbaar te zijn I dank te brengen, grooten, hartelijken dank I aan God, Die de beden van zoovele wilde I verhooren en tot heden Zijn beschermende I hand aan ons Vaderland niet onttrok. Dank aan onze hooggeliefde Koninginne, j Die door zóózeer met haar Volk mee te lieven en mee te lijden, het tot steun on [troost weet te zijn tevens door haar [persoonlijk voorbeeld als Christen Vor- [stinne haar volk weet te toonen, hoe het lin deze ernstige tijden zich te gedragen [heeft. Dank aan onze rechtsch© Kabinetten, lldie het oog gericht op 's lands belang en lop de eischen van 's lands verdediging, in ■tijdig vooruitzien, onder vaak groote tegen- iwerking, die maatregelen hebben weten Itot stand te brengen, die mede, toen de [Ure des gevaars kwam, aan het huidig Ka- Ibinet het hebben mogelijk gemaakt te [handelen gelijk het gehandeld heeft. Dank ook aan onze tegenwoordige Re- |17) „Juist geraden, mijn waarde heer; het was een treurige (tijd, dien sommigen thans [in eere willen herstellen, maar die Tevens een zeer vreeselijke beproeving was poor Frankrijk en voor Parijs in het bij zonder. Zulke dagen, zegt men, kunnen niet terugkeeren, het Volk is te beschaafd; A zou liever zien, dat het geloovig en Igodvreezend was, dan voorzeker zou het met bloeddorstig zijn; maar als het niets pezit dan het onderwijs en de bescha ming 0m1 het te weerhouden, moet ik u ppenhartig bekennen, dat wat ik ook te- Een ltosa moge zeggen om haar gerust te stellen, ik mij zelve daarom njpt ge jast gevoel. God geve, dat ik mij ver- ïjs. Maar zeg eens, mijin vriend, will niet naar binnen gaan? ik vrees voor 11 het te lang verblijf in den nevel en Ttaarbij moet gij wel vermoeid wezen". I „ik wil gaarne uw raad opvolgen, mijn heer pastoor, hoewel men, om u de [Waarheid te zeggen, [wanneer men n hoort, geering, in het bijzonder aan onzen sym pathieken Minister van Bnitenlandsche Za ken, aan wiens even kloek als voorzichtig ipeleid het zeker voor een groot deel is toe te schrijven, dat Nederland tot den dag van heden in zijn bevoorrechte positie zich gehandhaafd mocht zien. In het binnenland ©ene politiek, die, bet zijl met leedwezen gezegd, niet staat in juiste verhouding tot den ernst der tijden, jwiaarvan allen doordrongen behoorden te [zijn. Zwaar, buitengewoon zwaar het zjj onomwonden erkend is de taak, die tengevolge van den wereldoorlog op onze Regeering werd gelegd, ook wat betreft het binnenlandseh bestuur. Dat plotseling geplaatst voor tal van maatregelen; diep ingrijpend in het maatschappelijk verkeer de Regeering vaak mistastte, alsook, dat zij, wél den goeden weg kiezend, toch niet steeds bij de bevolking tevredenheid mocht wekken, ken, behoeft allerminst verwondering te haren. Zoolang een Regeering uit menschen beslaan zal, en een volk niet tot dien trap van volmaaktheid is gekomen, dat liet zaken, die nu eenmaal gedragen moe ten worden, in blijmoedige berusting weet te dragen, zal dit steeds het geval blijven. Maai' daarom mocht juist in dezen tijd 5 eisch van goed beleid aan de Regèe- ring gesteld worden eenerzijds zich zelf geen bijzondere aanleiding tot mistasten te geven en alles 11a te laten, wat on- noodig de prikkelbaarheid des volks ver- hoogen kon, anderzijds allen tijd en alle aandacht te wijden aan die maatregelen, door de huidige kritieke omstandigheden noodig gevorderd. Dan toch zou de over tuiging gevestigd worden, dat alles yer- richt werd, teneinde het lot zoo dragelijk mogelijk te maken, en zóó de kans ver groot worden, dat niettegenstaande den zwaren druk ons volk toch met dien goeden, tevreden geest bezield bleef, dien te bewaren in ons volk z.eer zeker nu is allereerste plicht. Aan dien eisch van goed beleid heeft do Regeering niet voldaan, sinds zij in September 1915 bij nog steeds drei gend, zelfs toenemend oorlogsgevaar, bij 't steeds verzwaren der lasten op ons volk gelegd besloot uitvoering te gaan geven, daarbij gesteund door vrijzinnige concentratie en sociaal-democratie, aan eigen politiek partijprogram. Geschiedde het om mogelijk te maken den aanval op de Eerste Kamer, dien we in den zomer van het voorgaand jaar hebben gezien? We weten het niet. Wèl weten we, en we constateeren het met dank baarheid eene dankbaarheid, naar onze overtuiging allerminst uitsluitend gedeeld door personen, behoorend tot de recht- sche partijen dat de aanval mislukte en we behouden mochten onze rechtsche Eerste Kamer onze rechtsche Eerste Kamer, die juist in dezen crisistijd, en speciaal nog in de laatste weken, bij eene vergelijking tusschen de twee takken der Volksvertegenwoordiging zoo schitterend de „eerste" zich te toonen wist, die in de kunst van wetgeving, ja zelfs in die van Ministers te behouden de meerdere van dit Ministerie bleek te zijn. geen vermoeienis of nevel meel' gevoelt". „Oho! jonkman, zoudf gij ook een vlei er zijn?" sprak de geestelijke lachende, „dat zou een zeer slechte erkentelijkheid voor mijn vriendschap Wezen; maar zoo gij mij misleidt ,zal het des te erger voor u zijn en goedschiks kwaadschiks ga ik voor u een volledigen cursus van de catacomben houden". „Ik neem de straf als een beloonin(g aan, mijnheer pastoor, vooral indien gij aan de belangwekkende bijzonderheden van uw cursus de igBchiedenis van den prior en den ridder voegt". „Het is minder een geschiedenis dan een episode", antwoordde de pastoor, die 11a zijn brevier aan juffrouw Rosa ter hand gesteld te hebben ,uit zijn biblio theek een plan genomen had der cata comben van Parijis, opgemaakt door He- ricart de Thury en overdekt nïet aan- teekeningen van een klein fijn schrift, maar zoo' net, dat het zich ondanks de fijnheid even gemakkelijk lezen liet als letterdruk. „In de eerste plaats", vervolgde de priester, met vier spelden het verzamel- plan der steengroeven op de tafel vast- stekende, „moet ik u doen opmerken, dat Met de tenuitvoerlegging van eigen po litiek partijprogram werd hervat de poli tieke strijd met al de gevolgen van dien. Daarover uitweiden zullen we niet. Dat de ernst der tijden anders geëischt had, kan o. i. niet worden betwist. Een deel van het Regeermgsprogram werd afgewerkt in zooverre, dat de Grondwetsherziening in eerste lezing tot stand kwam, en omtrent haar verder lol eene voorspelling geruste- lijk gewaagd mag worden met eene aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Dat het voor den Minister-president eene voldoening zal wezen, zijn naam aan deze Grondwetsherziening te zien verbonden, begrijpen we. Toch zal de zeldzame een stemmigheid, waarmede die voorstellen zijn aangenomen, niet a.ls bewijs mogen gelden, dat omtrent de groote vragen, daarbij aan de orde gesteld, geen mee- ningsverschil bestond, wèl als kenteeken van verklaarbaar gemis aan politieke be langstelling, als kenteeken van politieke onverschilligheid in dezen oorlogstijd. Het feit echter blijft: In de Grondwets herziening gaat worden berust: ze gaat tot stand komen en met haar de gevolgen. En het eerste gevolg zal wezen, dat binnen een jaar 11a hare afkondiging zul len plaats hebben algemeene verkiezingen volgens het stelsel der Evenredige Ver tegenwoordiging. Hebben tot dusverre de rechtsche par tijen niets nagelaten om niettegenstaan de het door Regeering en linkerzijde her vatten van den politieken strijd aan dien strijd in 's lands belang zooveel mo gelijk de scherpte te ontnemen, een vol gend jaar zullen we gedwongen worden een politieken strijd in vollen omvang te voeren, en is derhalve tijdige voorberei ding plicht, voorbereiding tot een princi- pieelen strijd. 't Gevaar toch is niet denkbeeldig, dat ook onder de onzen sommigen tot een zoodanigen strijd niet zoo' gemakkelijk op te wekken zijn. Begrijpelijk is het, dat in een tijd als deze, waarin de zórgen voor de stoffelijke belangen zoo zwaar drukken, de beginselen minder aandacht trekken, de groote lijnen der Christelijke Staatkunde worden uit het oog verloren en zulks te meer, nu door zoovelen wordt voorbij gezien, hoe door anderen volgens wel overwogen plan alom ter wereld op de omverwerping van troon en altaar wordt aangestuurd. Vervolgens kan het wel niet anders, of eene zóó opportunistische politiek, als de laatste vier jaar gevoerd door onzen Minister-president, moet ten slotte het verleden heeft het zoo vaak bewezen haar schadelijken invloed doen gevoelen op het terrein der principieele staatkun de. Eene zoodanige politiek, dan den een, dan den ander in meerdere of mindere mate bekorend, moet op den duur leiden tot verflauwing, tot verslapping in het beginselvast handelen, levert voor velen o zoo groot gevaar op het juiste spoor bijster te geraken. Daartegenover staat echter, dat de lin kerzijde al geldt dit niet voor allen in dezelfde mate, al zijn daar nuanceerin gen het ons bij herhaling te verstaan gegeven en door daden heeft getoond, dat, al heeft vaak het woord „verzoening" het net der onderaardsche straten, ge lijk gij hier kunt zien, drie afzonderlijke groepen vormt, van elkander gescheiden door de Seine en de Bièvre, die alle ge meenschap tusschen haar beletten. „De eerste lgroep, die van Chaillot, waar van de bochtige gangen zich tot onder het Trooadero uitstrekken beslaat slechts een oppervlakte van 422.000 vierkante meters en zou, instortende, slechts do verwoes ting van een gedeelte van Chaillot ten gevolge hebben; het zjjln de minst be langrijke, minst gevaarlijke en tegelijk de winstgevendste voor de smokkelaars, die zich zeer dikwijls van die duistere we gen bediend hebben 0111 hun alcohol tot in het, middelpunt van Parijs binnen te smokkelen. „Ziehier de tweede groep; zij is ge wichtiger en hare vertakkingen strekken zich uit onder een oppervlakte van 590.000 vierkante meters tusschen den reohterover van de Bièvre- en den lin keroever der Seine. Vul ze met kruit en bijl de eerste vonk zullen de ^eheele voorstad Sint-Marcel' ,de barrière d'Ita- lie, de rues de la Reine Blanche en de Chantilly in een ontzettenden krater ver zwolgen worden. geklonken, niettemin de tegenstelling tus schen haar en ons blijft bestaan, dat zij, hetgeen wel niet anders te verwachten was, zal blijven voortgaan te pogen hare door ons nimmer te aanvaarden beginse len te doen doorwerken op openbaar ter rein. Wij zijn dus tijdig gewaarschuwd, dat we het volgend jaar een principieelen strijd zullen hebben te voeren tusscben rechts en links. Derhalve zullen we in de eerste plaats er naar hebben te streven, het getal ge kozen Katholieke Kamerleden zóó groot te doen zijn, dat het, gevoegd bij dat der beide andere rechtsche partijen, boven de 50 kome, zoodat er zij eene rechtsche meerderheid, waarop een rechtsch Kabinet ter uitvoering van een rechtsch program veilig rekenen kan. En zoo ooit, dan zeker nu, zullen wij, waar we God danken voor het onschat baar voorrecht ons in dezen oorlogstijd geschonken, Hem bidden het te mogen behouden, het vaste voornemen hebben te maken, onzerzijds al onze krachten 111 te spannen, opdat in de toekomst dan ook in ons vaderland als richtsnoer van handelen op openbaar terrein niet gelden wil of inzicht van den souvereinen inensch, niet de wil van een almachtigen Staat, maar dat het „Heer, Uw wil ge schiede" ook weder betracht worde in Wetgeving en Staatsbestuur. En zonder thans reeds een program saam te stellen, komen aanstonds eenige iZaken naar vpren, die duidelijk vragen om een rechtsch bewind. Eindelijk toch is eene wijziging van artikel 192 der Grondwet tot stand geko men. Maar, zoo vragen wij; gebiedt thans niet plicht jegens hen, die jaren lang dien schoolstrijd hebben gestreden en dit resultaat niet mochten beleven, te zor gen, dat de uitvoering geschiede door hun geestverwanten in dien strijd.? Is het ook niet edelmoedig onzerzijds, terwijl zoo- velen ter linkerzijde de financieele gelijk stelling nog steeds niet als recht kunnen erkennen, anderen nog pas zoo kort ge leden zich met die rechtsgedachte hebben weten vertrouwd te maken, te zorgen, dat het Grondwetsartikel door ons worde uit gevoerd, die de gelijkstelling steeds als recht gevraagd hebben, en het derhalve zonder eenige opoffering realiseeren kun nen? Is het eindelijk niet veiliger gelet op uitlatingen in woord en geschrift, hier en daar vernomen, gelet op het tegen stribbelen van verscheidenen ter linker zijde tijdens de openbare behandeling dat de uitvoering kome te liggen in onze handen teneinde de zekerheid te heb ben, dat de in de laatste jaren meer dan eens gebleken opvattingen omtrent den eerbied voor de wet, soms ook niet je gens de Grondwet worde in praktijk ge bracht? En vervolgens om slechts deze twee te noemen zal het voor een ieder duidelijk wezen, dat, wil onze sociale wet geving voortgang hebben een rechtsch be wind noodzakelijk is. Na hetgeen nog is voorgevallen onmiddellijk vóór de sluiting der Staten-Generaal, behoeft dat niet meer te worden aangetoond. Nooit zal, naar we „De derde groep, de onze, is .op zich zelve grooter dan de twee andere bij eb kaar; de oppeivlakle waaronder zijl loopt, bedraagt niet minder dan 2.395.000 vier kante meters. Sint Sulpicius, het Luxem burg, de Val-de-Grace, het Observatorium, Sa.int-Germain-des-Prés, het Odeon, die gij door die roode stippen voorgesteld ziet, en tallooze particuliere gebouw'eu zwe ven boven die gapende afgronden. „Maar het is niet enkel onder het zui delijke gedeelte der stad, dat die gewel ven. bestaan, zij loopen buiten den ring muur door tot onder de vlakte van Mont- souris en ik herinner, mij als dagteeken- de het van gisteren, zoo diep werd ik getroffen door die wandeling met fak kels in het domein van den dood eens met mijn oom in de onderaardsche ge welven afgedaald te zijn langs een trap, die op de plaats zelve uitkwam van het huis, dat wij bewonen, en ze verlaten te hebben op den hoek van den straatweg van Bagneux, .dat is te zeggen, na een onderaardschen tocht van meer dan ze ven en een halven kilometer". „Zeven en een halven kilometer"! riep Georges uit. „Ik zou nooit geloofd heb ben, dat de cataconibten zulk een uit- Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 12 Juni: Matige Oostelijke tot Noordoostelijken wind, meest licht tot halfbewolkt, droog weer, behoudens kans op onweor, vooral in het Zuiden. Droog. vastelijk vertrouwen, door ons volk, spe ciaal niet door onze arbeidersbevolking, worden vergeten, op welk eene wijze het magistraal werk der sociale verzekering, door de rechterzijde in het bijzonder door den onversaagden arbeid van den on- vergetelijken Minister Talma tot stand ge bracht, onder het huidig Kabinet door de Vrijzinnige Concentratie met medewerking der partij, die zich de arbeiderspartij bij uitstek durft te noemen, behandeld ge worden is. Wij zullen op dit alles echter niet ver der ingaan, wijl de samenstelling van een program thans niet aan de orde is. Voor heden werrschen wij er slechts aan te herinneren, dat wil men een rechts program tot uitvoering zien gebracht, onze Katholieke kiezers alle krachten zullen hebben in te spannen, opdat eene recht sche meerderheid verkregen worde. Daartoe zullen allen, zonder uitzonde ring, moeten worden saamgebracht in de bestaande of nog op te richten Katholieke kiesvereenigingen, opdat daar allen hunne meening zeggen en verdedigen, daar allen hun invloed aanwenden, en zóó in den wiaren zin des woords een uitspraak van gansch het kiezerscorps verkregen wordt. En in de tweede plaats zullen de kie zers met het nieuwe kiesstelsel moeten worden vertrouwd gemaakt, opdat het doelmatig kunnen worde gehanteerd. Moeilijkheden zullen zich hierbij voor doen, doch zij zullen worden overwonnen. Tot dusverre stuitte men bij periodieke Kamerverkiezingen in de katholieke partij niet op groote bezwaren. Waarom zou het een volgend jaar an ders zijn? Wezenlijk toch verschillen de komende verkiezingen niet van de vroegere. Wij zijn en wij blijven de ééne katholieke Staatspartij. Wij blijven Houw aan de zelfde beginselen, wij streven naar het zelfde doel als tot dusverre, dat n.l. dooi de kiezers worden afgevaardigd een zoo groot mogelijk aantal katholieken ter Tweede Kamer, en wel de zoodanigen, die het best in staat zijn gezamenlijk te vol brengen de taak, die hen daar wacht: de fehartiging van het algemeen welzijn, de verzorging der belangen van gansch het volk in al zijn geledingen, het voeren ook op staatkundig terrein der ware christe lijke actie voor het volk, der christelijke democratie. Toch komt wij weten het eene belangrijke verandering, wijl op andere wijze die kiezers hun taak zullen te ver vullen krijgen. Hier en daar is nu de vrees geuit, dat deze verandering van kiesstelsel door som migen zou werden aangegrepen, 0111 essen- tieele wijziging te brengen in de grond slagen en grondbeginselen onzer tot dus- breiding hadden en men zulk een lan gen tocht kon afleggen zonder de onder aardsche gewelven te verlaten". „Tegenwoordig zou m;en het niet meer kunnen doen of ten minste hoogst moei lijk, ten gevolge van de metselwerken on der de Barrière d'Enfer uitgevoerd, om de smokkelaars legen te houden, on on der den versterkten ringmuur om er de hechtheid van te verzekeren; maar ik heb redenen om te gelooven, dat de in genieurs op verre na niet al de bochten en kronkelingen kennen van die boven elkander loopende onderaardsche gangen, en ik yoor mij geloof, dat het met dat tweede plan, hoewel minder g^ed uitge voerd, onder het oogpunt van kunst dan het eerste, zeer goed mogelijk zou we zen een of andere vergeten gang te ont dekken langs welke men nog binnen de stad zou kunnen komen zonder octrooi- gelden te betalen". Zoo sprekende ontrolde de waardige geestelijke een vormloos, grof met de pen geteekenil plan, op hetwelk George een gedeelte van het net ontwaarde, dat zelfs in het igeheel niet voorkwam in den schoo- nen atlas van Thury. (Wordt vervolgd..

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1917 | | pagina 1