'aard,
lectra"
a lOO1
eitrefbaar.
De Groote Oorlog.
TING
Dinsdag 22 Mei 1917.
Dertiende Jaargang
Mijnt eiken MUHU-, WflENSDAG en VRIIDltiVOND.
(EDA.
ligen, enz.
;rken.
r. POLAK)
E K BAN K
Hoek Markt, Mi
De Administratie van dit
Blad is verplaatst van Gan-
zepoortstraat C 209 naar
BOUDEWIJN DE WIT-
TESTRAAT A 135e (DAM)
GOES.
*- De Provinciale Bond.
Het getuigenis van den negen
tigjarige.
Politieke sluimer.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben
e Mark"
)ut, Kerkbanken,
banken enz enz.
17
prijs:
eer [10O0 Gulden.
No. 60.
,Fper 11 loten f 10.
en per 110 loten
Telefoon interc. 236.
rstrekt.
an 99%
0.
2 /O
kantore der Bank
VAN DER MINNE.
NIH MUHSCHE COUKANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, idubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdmlnlstrafleBoudewljn de WlflesfraatA 135° GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de M gulden bij verlies van beide
li.tctie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de B I 11 I handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I I II I Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; 00S> I V duim,
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
BB gulden bij| /A gulden bij A 4| gulden bij A H
M I I verlies van een B I 11 I verlies H_ I I verlies van B
1 S g hand, voet B 11 I van een B% B B een M
I U of oogg LB duimwijsvinger U
gidden bij
verlies van
eiken andereu
vinger.
Wij moesten in ons vorig nummer ons
verslag over de oprichtingsvergadering te
Vlissingen zeer sober bewerken be-
perkle plaatsruimte dwong ons daartoe
en kondon de openingsrede van den voor
zitter der voorbereidingscommissie
thans voorzitter van den Bond zeiven
mr. II. C. J. Groot, tot onzen spijt daarin
niet opnemen. Tóch verdient deze alles
zins de aandacht onzer lezers en daarom
haasten wij ons de rede in het nummer
van heden mede te deelen.
Zij1 luidt als volgt:
„Mijne heeren afgevaardigden van de
Centrale R. K. Kiesvereenigingen te Goes,
Hulst, Middelburg en Oostburg I Als voor
zitter van het Comité van voorbereiding
voor de stichting van een Zeeuwsche»
Bond van R. K. Kiesvereenigingen, heet
ik u 'in deze vergadering van ganseher
harte welkom. In dezen tijd, nu de ge
dachten en wenschen van alle volkoren
gaan naar- dat ééne zoo begeerenswaar-
djge goed: den Vrede, welke Vrede wel
licht de teekenen wijzen er op
slechts door eene revolutie zal kunnen
worden bekomen, in deze zoo vreeselijke
tijden hebben wij het aangedurfd om te
werken aan onzen ouderlingen vrede en
aan het tot stand brengen van de moge
lijkheid tot gemeenschappelijk overleg tus
schen de politieke centra in onze schoone
provincie.
Wat reeds verschillende malen heeft
schipbreuk geleden, daarin zijn we thans
geslaagd. We he b b e n nu onzen Bond
van R. IC. Kiesvereenigingen.
Mijne heeren, daarmede wensch ik u
geluk. En niet alleen, omdat onze Bond
er thans is, maar wel speciaal omdat
de Zeeuwsche katholieken zoo uitstekend
hebben blijk gegeven de teekenen des
tijds te verstaan. Want onze Bond is
op het juiste moment tot stand ge
komen. Straks zal bet beginsel der Even-
jcdige vertegenwoordiging ook aan de
minderheden hare rechten kunnen schen
ken. Maar dan zal het ook noodig zijn,
dat elke stem tot haar recht komt en
pok, dat er gestemd wordt op de can-
didaten van onze partij1. Organisatie zal
dus noodig zijn, organisatie en politieke
opvoeding van ons kiezersvolk. En als
er candidaten zullen moeten wonden ge
steld, zal ten slotte elke kiezer door mid
del zijner organisatie (de kiesvereeniging)
en deze organisaties door middel van
onzen bond moeten aangeven, wie de
meest geschikten zijn om in Kamer en
Staten gekozen te wonden. Daarvoor is
overleg noodig en daarvoor zeer speciaal
is een Zeeuwsche Bond noodig. Niet één
district zal nu alleen enkele katholieken
afvaardigen, maai- er zal verband zijn
tusschen alle onze districten, opdat een
grooter aantal, speciaal Statenleden, zal
worden gekozen.
Daarom ook zal het van uitnemend
belang zijn, dat hoe eer hoe liever
ook Zierikzee en Tholen toetreden tot
onzen Bond. Wanneer de organisaties
dan sterk genoeg zijn, zal dat ook onge
twijfeld gebeuren.
Mijne heeren, wij gaan thans onzen
arbeid beginnen, iïoge deze tot zegen
strekken voor het katholiek politiek leven
in onze provincie.
Zaterdag is door een breede schare
van de edelste vertegenwoordigers onzer
vaderlandsche wetenschap en kunst, in
tegenwoordigheid van vertegenwoordigers
!d<jr hooge regeering, van de magistraat
van Amsterdam en van tal van vrienden
en vereerders dl'. Cuijpers gehuldigd in
het Rijksmuseum te Amsterdam, door hem
gebouwd en versierd.
De voorzitter der huldigingscommissie,
jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, oud
minister van justitie en Commissaris der
Koningin in Limburg, hield een sierlijke
rede, waarin hij de veelzijdige verdien
sten van den grijzen bouwmeester voor de
vaderlandsche kunst, huldigde en bood
hem een album aan, dat een overzicht
aanbiedt in beeld van 's meesters voor
naamste werken en waaraan 37 Neder-
landsche en 18 buitenlandsche vereenigin-
gen hadden bijgedragen. De Koninklijke fa
milie had in dit album hare handteoke-
ningen geplaatst.
Dr, Cuijpers sprak met heldere, kloeke
slem zijn dank hiervoor uit aan al zijn
vereerders, bekenden en onbekenden, om
daarna aldus voort te gaan:
„Maai- ik zou meenen ontrouw te
zijn aan de beginselen, door den voor
zitter van het Comité straks in mij
geprezen, indien ik niet openlijk er
kende en uitsprak, dat mijne dankbaar
heid op dezen dag tot hoogste voor
werp heeft God, den gever van alle
goed, en dat, walmeer ik op het ge
bied der Kunst iets goeds heb kunnen
tot stand brengen, de eer daarvan op
de eerste plaats toekomt aan den groo-
ten Bouwmeester en Kunstenaar, Wiens
wijsheid en goedheid de talenten onder
de menschen verdeelt, en wiens heer
lijkheid zich afspiegelt in de werken
■zijner handen, hun tot voorbeeld gege
ven bij het beoefenen der beeldende
kunsten. Hem zij dank voor de gaven,
mij toebedeeld; voor den werklust, die
prij den arbeid steeds leerde "beschou
wen, niet als een last, maar als een
genot; voor de levenskracht, die hot
mij mogelijk maakte vér over de grens
van het gewone menschenleven mijn
arbeid te rekken; voor de bezieling,
die mij het ideaal dor schoone kunst
deed zoeken en vinden in Hem zelf, de
onvergankelijke bron van al wat waai
en goed en schoon is."
i :M I ii i i
Wien onzer, die christelijk denken en
voelen, is het niet een verrukking, voor
een zóó hoogbegaafd gezelschap, nochtans
samengesteld uit inensclien van allerlei
levensopvatting, een man, een grijsaard,
een kunstenaar, een koning in het rijk
des geestes, fier en heerlijk, krachtig on
onverdroten getuigenis te hoeren afleggen
van eerbied voor den Schepper, Heer der
wetenschap en Bron van al het Ware,
Goede, Schoone.
Wien grijpt het niet in het hart als hij
dezen bouwmeester hij de gratie Gods
den kunstenaars, door hem gevormd,
hoort toevoegen:
„Mogen zij trouw blijven aan de eens
erkende en aangenomen beginselen. Hun
ideaal blijve steeds de hooge heerlijke
kunst, wier scheppingen zich nooit ver
nederen tot den dienst van lage drift;
die steeds blijft de fiere Koningsdoch
ter, wier voorhoofd rein en wier kleed
onbesmet is; de kostbare hemelgave, die
's menschen geest opvoert tot de waar
heid, zijn hart tot liefde voor liet. goede
en schoone ontvlamt."
Waarlijk, het is te begrijpen, dat in
den beginne het applaus slechts zacht
klonk spoedig zwol het echter aan
(tot een tnachtige ovatie izóó beheerschte
het woord van den negentigjarigen kun
stenaar aller hart en geest en werd aan
hem het Schriftuunvoord vervuld: „Die
mij hoorden waren in afwachting van
mijn uitspraak en luisterden zwijgend naar
mijnen raad" ((Job XXIX. 21).
Hoe schitterend is de glans, hoe wel
dadig de warmte, die zijn levensavond-
zonne nog uitstraalt over het land en
het volk, dat hij met zijn talenten dien
de en hoe zegenen wij, de Voorzienigheid,
die het zóó bestelde, dat onder de alter
besten van ons volk, Katholieken als dr.
Cuijpers zulk een verheven plaats in
nemen.
Wij lezen in de „N. R. Crt." van 18
Mei
ZIERIKZEE. Alhier is gisteren een
vrijzinnig-democratische kiesvereeniging
Schouwen en Duiveland opgericht. Het
bestuur van de nieuwe vereeniging, die
36 leden telt, bestaat uit de heeren
A. Geluk Mz., D. 0. G. J. de Jongh,
,W> E. B. de Jong, M. van "der Ploeg
en J. Bongertman.
1 i r i I., tl: lil II i
Wanneer zullen de Katholieken van Zie
rikzee uit hun politieken winterslaap op
staan en ook eene kiesvereeniging op
richten
Nu stemplicht met onverbiddelijken
drang de- kiezers naar de stembus gaat
brengen zullen de Katholieken of zij wil
len of niet, genoodzaakt zijn kleur te.
bekennen en zich te organiseeren.
Als de vrijzinnig-democraten te Zierik
zee zich niet schamen om voor hun be
ginsel uit te komen en het openlijk uit
dragen in de organisatie, die zij zoo juist
hebben gesticht, zullen de Zierikzeesche
Katholieken dan de struisvogels nadoen,
die hun koppen in hel zand steken, den
kende: „ik zie niemand, dus niemand
ziet mij" en onze heerlijke beginselen
angstvallig verborgen houden?. Ui "heb
ben wij dan niet meer een Evangelie waar
in geschreven staat: „Wie Mij beleden zal
hebben voor de menschen, dien zal Ik
belijden voor het aanschijn van mijin he-
melschen Vader"?
Is het niet een allerkiuderachtigste be
wering te zeggenik word geen lid van
de R.-K. Kiesvereeniging, ik help niet
mee aan het oprichten eener R.-K. Kies
vereeniging, want dat schaadt mij in mijn
zaken? Alsof uw liberale buurman toch
al niet weet dat gij Roomsch zijl in
de veronderstelling natuurlijk, dat gij niet
alleen Roomsch zijt in naam, maar ook
in de praktijk alsof het ooit gehoord
is, dat een Roomsche winkelier een cent
minder in de winkellade beurde, omdat
hij wel eens een vergadering zijner kies
vereeniging bijwoonde. Allemaal praatjes
voor de vaak, overblijfsel van den zuur-
deesem der liberale leer, welke zegt: wees
Roomsch, goed, maar alleen in de kerk,
en thuis, doch kom er niet mee voor
dan dag in het openbare leven.
Waarlijk, wij zijn benieuwd, hoe lang
de politieke sluimer onzer Zierikzeesche
geloofsgenooten nog zal duren.
Stakingen in Engeland.
LONDEN. Verscheiden leiders van de
staking in het madhinevak te Sheffield,
Liverpool, Coventry, Manchester en Lon
den zijn in hechtenis genomen op aan
klacht den aanVoer van munitie te be
lemmeren.
De textielarbeiders in Lancashire, Yorks
hire, Cheshire en Derbyshire, te zamen
een 200.000, dreigen den 26en dezer het
werk te staken, indien hun eisclh van
20 pet. loon opslag niet wordt toegestaan.
Duurte in Engeland.
De prijzen van levensmiddelen in En
geland zijn sedert het begin van den
oorlog gemiddeld met 98 percent gestegen.
De duikbootoorloj en Engeland.
De bekende Deensche staathuishoud
kundige professor Birck schrijft in „Na
tional Tidende", 'dat de Duitsohe duik
bootoorlog binnen een jaar tot uitwerking
zal hebben, dat Engeland niet alleen de
geheele toevoer van overzee zal zien af
gesneden, doch bovendien niet in staat
zal blijken een regelmatig verkeer met
Italië, Frankrijk en de koloniën te on
derhouden. (D. N. D.)
LONDEN, 18 Mei. De eerste afdeeling
van het Amerikaansche leger, met name
uit geneeskundig personeel bestaande, is
zonder ongelukken in Britannië aange?
komen.
Eene Christelijke vredesbeweging.
Naar „Svenska Morgenbladet" mede
deelt, heeft in Zwóden een Christelijke
actie een aanvang genomen, waaraan al
le Christelijke genootschappen en zendings
bonden deel&emien, idie het voornemen
heeft, tegelijk met het socialistische vre
descongres te Stockholm! een krachtig
protest tegen een voortzetting van den
oorlog te doen hooren. (D. N. D.)
Geen nieuwe winterveldtocht?
Hel Berner Tggeblatt verneemt uit Pa
rijs, dat naar aldaar verschijnende dag
bladen mededeelen^ de Fransche Minis
ter van Oorlog in de legercommissie van
dén Senaat heeft ontkend, dat een nieuwe
winterveldtocht door de Geallieerden in
overweging zou zijn genomen.
Levensmiddelangebrek In Portugal.
De „Temips" verneemt uit Lissabon,
dat in verscheidene plaatsen van Por
tugal onlusten zijn uitgebroken wegens
broodgebrek. (D. N. D.)
De toestand in Griekenland.
De „Secoio" verneemt uit Athene, dat
in overeenstemming met de nieuwe re-
geering van Griekenland dertig Fransche
soldaten een bewakingspost in het Noor
den van Corinthe zuilen betrekken om
het spoorwegverkeer tusscihen den Pelo
ponnesus en Attica te controleeren. De
poging onr zeven hoogere officieren uit
Athene te verwijderen is mislukt, dank
zij de krachtige houding van Zaïmis.
(D. N. D.)
De Anarchie in Rusland.
Een opmerkelijk staaltje van de tuch
teloosheid, die zich van het Russische
leger ,heeft meester gemaakt, vertellen de
Parijsche bladen. Kornil'off had een pa
rade van een regiment Garde-in£a.nterie
gelast. Een compagnie weigerde evenwel
halsstarrig aan de militaire vertooning
deel te nemen, aangezien het compagnies
comité te voren geen- ambtelijke aankon
diging der parade had ontvangen, ter
wijl de Arbeiders- en SoMatenraad bo
vendien ter zake geen hevelen had ge
geven. De muitende compagnie zond een
deputatie naar Korniloff, en eischle, dat
deze voor het front van de Compagnie
zou verschijnen. Het eindresultaat der his
torie is, dat de Arbeidersraad de oproe
rige soldaten de hand hoven het hoofd
hield, zoodat Korniloff gedwongen werd
zijn ambt neder te leggen. (D. N. D.)
Inmiddels schijnt het, dat generaal Broe-
siloff, hekend door zijn succesvol offensief
in Galicië, geen ontslag heeft genomen.
Hot Russische coalitiekabinet.
Het Russische coalitiekabinet is Don
derdagnacht dm 1 uur definitief gevormd.
Er hebben zes socialisten zitting in, ter
wijl 6 personen uit het vorige kabinet
in zijn o.a. prins Lwof, die minis ter-ptte-
sident is gebleven en Kerensky, die vroe
ger justitie en nu oorlog en marine heeft.
De eerste voorwaarde, door den raad
van arbeiders en soldaten aan de voor.
loopige Russische regeering gesteld voor
deelneming aan 'slands bestuur, luidde:
„een actieve buitenlandsche politiek, die
openlijk en zoo spoedig jniogelijk een al-
gemeenen vrede, zonder inlijving en oor
logsschatting, op den grondslag van liet
recht tot zelfbepaling rj^r volken wil be
reiken".
Dit program schijnt jjiet zeer in den
smaak te vallen hij de vrienden del" En-
tente. Zij noemen het „verraad aan de
heiligste zaak ter Wereld".
Het ltaliaansche blad „Secoio" b. v.
bespreekt Rusland's omkeer in zake de
qox-iogspolitiek der entente, waarvoor men
in toon-aangevende kringen te Parijs ern
stig beducht is. Te Parijs heeft men schier
alle hoop opgegeven, dat Rusland zijn
eereplicht jegens de entente nog zal na
komen. Veeleer schijnt Rusland op het
Verwachting tot den avond van 22 Mei:
Krachtige tot matigen, oostelijke tot zuid
oostelijken wind. Meest licht tot half bewolkt,
droog weer, behondens kans op onweer in
het zuiden, iets warmer in het noorden.
punt „de heiligste zaak der wereld te
verraden" (I) en door militaire werkloos
heid het den midden-mogendheden mo
gelijk te maken, zich met hun' volle macht
op het westelijk front te werpen. Rusland
moet evenwel bedenken, dat het Londen-
sche protocol (om geen afzonderlijken Vre
de te sluiten) in Vollen omvang van kracht
blijft en het nieuwe Rusland evenzeer
bindt als het Rusland van den tsaar deed.
Aan het Isonzofront
zijn de Italianen vorige week met een
nieuwen breed opgezetten aanval begon
nen, waarbij' Britsch grof geschut mee
werkt.
Ondanks al het geweld van geschutvuur,
waarmede de Italianen hun tiende offen
sief hebben ingezet en het vuur waarmede
de infanterie den nieuwen stormloop' weer
ondernam, zijn zij' er niet in kunnen sla
gen om den levenden Oostenrijkschen
muur, die Triest beschermt, op eenig
punt door te breken. W,el hebben zijl ook
nu dien muur op enkele punten afgebrok
keld en enkele vorderingen gemaakt, maai
de voordeelen bleven geheel plaatselijk
en werden 'ten koste van groote offers
slechts verkregen.
De Italianen namen 4000 Oostenrijkers
gevangen, maar de Oostenrijkers bij hum
tegenaanvallen 2000 Italianen.
Do aanval heeft zich ditmaal uitge
strekt op een veel breeder front dan een
van de vorige malen. Tusschen Plava en
Salcona ligt aan den Oostelijken kant van
de Isonzo een hoogteketen, waarvan de
voornaamste toppen, gerekend van Plava
,af, do Kuk, de Santo- en de Gabriel© zijn.
Tegen de Monte Gebriele zijn alle
aanvallen tot dusver mislukt. Op den
Monte Santo wisten de Italianen een
oogenblik door te dringen, maar zijl werden
er weer afgeworpen. Op den Kuk geschied
de, volgens! de Oosl'enrijksche lezing,
juist hetzelfde, terwijl volgens de ltaliaan
sche lezing deze berg na een zWaren
strijd in Italiaansch bezit gekomen is.
Ten oosten yan Gorz behaalden de
Italianen ondanks' geweldige aanvallen,
geringe successen.
Verder naar hel zuiden konden zlij' geen
voordeelen behalen. Maar geheel aan het
noorden van het gevechtsfront, zijn ze bij
verrassing de Isonzo overgestoken.
De correspondent van de Diaily Tele
graph noemt het offensief gunstig voor de
Italianen voor zoover het hun eigen
voorbereidselen betreft, die nog nimmer
zoo zeer in orde z:ijn geweest, een feit,
dat ook door den tegenstander wordt er
kend. Ongunstig is echter, dat de Russen
op dit oogenblik nog niet aan een offen
sief kunnen denken en dat de Italianen
derhalve met een sterkeren vijandelijken
tegenstand zullen moeten rekenen dan in
vroegere slagen aan de Isonzo kon wor
den gebeden.
Daarbij komt, dat het ltaliaansche volk
den oorlog moede is en deze stemming
heeft zich ook van het leger meester
gemaakt. Het nieuwe offensief vermag dan
ook niet het verlangen naar den vrede
te verstikken.
Keizer Karei van Oostenrijk heeft, een
kort bezoek aan het Isonzoleger gebracht.
De landbouw achter het front.
PARIJS, 18 Mei (R. O.) De correspon
dent van de ..Temps" opi het Engelsche
front brengt in een artikel hulde aan
het "werk van het Jïngelsche leger om
den Ffanschen oogst door een georga-
niseerden landboüvvldïenst te hel'pen be
vorderen.
Elk tegei-corps, zegt de correspondent,
heeft een afdeeling van 500 geoefende
werklieden, onder leiding van officieren,
