Ireedten.
ie Etalage.
De Groote Oorlog.
tfo. 57.
Maandag 15 Mei 1917.
Dertiende Jaargang
lusdiijm eiken IIAAHBASWSE1S0AG- m VRIIDAGAfOHD.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
en Veeteelt.
»erichten
I Oostburg, 9 Mei 1917.
|e V. P. N. in Westelij k-
n. Officieele opgave van
|eiling.
[lijke Stand.
ardstraat.
jl I I verlies van een jl I 11 I verbes I I verlies van 1^—
Staatssocialisme.
Losse Oorlogsberiohten.
Welk weder zullen wij hebben?
Ido Mid. Crt.
Iwsch-Vl'aanderen hooft
jscheideïie akkers konl-
Iwijl nu bij bet uitgroei-
lgrootste deal van tiet
ar zooveel had. gelo-
i/i van een gewone
ne'n worden gerekend,
kn landbouwers is het
Ihadepost.
kipeieren van f7.93 tot
bieren van f 8.50 tot f 0.—
(7.13 tot f 057 kalkoen-
parelhoeneieren f 0.
ES.
f 1.50 af 1.65 per K.G.
Jddelburg, 10 Mei 1917.
van heden was geen aa 1-
frd niet opgemaakt.
>teering van den
Itmeester.
If 1.05 voor particulieren
Lr particulieren f 8.20 per
In denmarktzetter
|andb. ver.
1.05, voor particulieren
lor particulieren f8.20 per
lo en 11 Mei.
lang.8, Leendert Johan-
Ï29 j. jin. te Dordrecht
|Johanna Yerburg, 24 j.
dangs te Ede; 9, Adri-
jm-, en Dina van Liere,
|zias Abraham de Koster,
netje Wilhelmina Rooze,
I Pieter Cornelis Adriaarn
jm. te 's-Gravenhage en
lamia Wilhelmina von
Itenstadt, 27 jd. te Goes.
I Pieter Bruel, 27 j. jm,
Lria Korstanje, 27 j. ]d.
|s te 's-Heer Abtskerke
bus Hillebrand, 24 j. jm.
n Itossnm, 24 j. jd.;
Is, 20 j. jm. te Goes en
I Wiilekens, 21 j. jd. te
te Hulst.
Adriaan ,z. v. Izak van
Idriana Jaooba Van Fraas-
.0, Jacob Hoogorlaad, 82
van Cornelia Boomslui-
Cornelia Moerman.
G. Ondertrouwd: L. Ro-
23 j. en H. R. J. van
A. Maljaars, jm. 23 j.
23 j.; N. (Riksen, jm. 26
A. Tamson, wed. 39 j.;
30 j. en J. C. Verbeeme,
C. Stam, jm. 27 j. on E.
23 j.; R. van de Bunt, jm.
e Poorte, jd. 25 j.; J. A.
!l j. en D. C. van Steen-
j.; A. de Klerk, jm. 40
Broekert, jd. 32 j.
Gunst, geb. Huibregt, z.
I. H. Spitman, 71J., wedn.
Vegte; C. Verdoosdonk, J
igenhuis, 90 jwed. v. Th.
H. de Meersseman, 61 j.,
kam.
an 29 Mei.
Gehuwd: C. Regoort, 22
eije, 24 j. jd.L. J. Lok-
I. en N. Hoekman, 20 j.
oets, 39 j. jm. en L. Wil-
1.; C. Lensom, wettig gesch.
van Burg, 49 j. enC. Tuin-
wed. van J. Tuinman.
A. v. Duin, geb. Hodde, z.
er, geb. v. Dam, d.; C. van
v. Burgh, z. (M. Ct.)
0 wij U hiermede
,r ook tevens
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, tdubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór (ïalf een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Gancepoorfatraat C 209, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Eedactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Biji abonnement Speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.625, iedere regel meer 125 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, -
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: IWWw verstandsverbijstering; |W of oog; IVw duun;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij| gulden bij ffc gulden bij
D I 8 hand, voet 11 11 I van een 8% 8 8 een m
of oog; duim; wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Staatssocialisme en staatsbemoeiing zijn
twee geheel verschillende zaken, doch die
nog al eens met elkander worden Ver
ward.
Soms zooals b. V. in dezen oor
logstijd kan staatsbemoeiing noodig zijn
voor bet algemeen welzijn. Dat lijkt dan
wel vreemd of verdacht, maar is daarom
nog geen staatssocialisme.
in „De Tijd" werd dezer dagen de aan
dacht gevestigd op een artikel van het
door Duitsche Jezuïeten geredigeerde tijd
schrift „Stimmen der Zeit", waarin o.a.
het, volgende voorkomt
„Na de ontberingen van den oorlogs
tijd zal het verlangen van het volk zich
bijzonder wenden tot ruimere en betere
verzorging met artikelen van dagelijkseh
gebruik, vooral1 van levensmiddelen.
Hierbij ontstaan voor het zichzelf heb
pen der consumenten zoowel als voor de
staats- en gemeenteorganen' groote moei
lijkheden. Vóór alles zal het noodig zijn,
de inlandsche productie naar best ver
mogen te bevorderen. Ook zal' dan meer
bijzonder de aandacht moeten gevestigd
>vorden op de regeling van en de con
trole op de levensmiddelenvoorziening. Het
is aanbevelenswaardig de inrichting! der
levenamididelenbureaux, zooals die gedu
rende den oorlog voor rijk, staat en gyoo-
tere gemeenten geschapen werden, in
stand te houden ter regeling! van den
toevoer, tot voorbereiding van langduren
de leveringscontracten tusschen het ge
organiseerde bedrijf in de stad en de
georganiseerde producenten op het land,
tot onderzoek naar de kwaliteit der wa
ren en tot het houden van toezicht op
de prijzen.
„Uit haar natuur strijden de Verkeers-
instellingen min of meer met particulie
re en privaatkapitalistische hedrïijven. In
ieder geval winnen ze veel door een
heid in leiding en samenvatting in groo-
tere gebieden. De toekomst zal ook op
dit punt voor de gunstige ontwikkeling
va.n de Duitsche volkshuishouding zeer
gewichtig© beslissingen moeten geven.
„Er is een tijd geweest, dat zelfs mien-
schen met veel doorzicht in de Staats
exploitatie der spoorwegen reeds het zui
verste staatssocialisme wilden zien. Thans
zal Wel niemand meer Ivan de Staatsspoor
wegen willen afzien. En als do toekomst
ons zelfs nog een zeer aanzienlijke toe
name der openbare bedrijven en mono
polies zal brengen, zijn we daarom, dan
reddeloos aan het staatssocialimse over
geleverd Geenszins.
„Zeker is de uitbreiding Van de staats
bedrijven op zich zelf niet aanbevelens
waardig, niet reeds daardoor gerechtvaar
digd, dat de „Verstaatlichungi" of ver
maatschappelijking technisch en econo
misch mogelijk blijkt te zijh.
„Zwaarwegende practisohe gronden Van
financiëelen en volkshuishoudeljjken aard
kunnen evenwel een dergelijke vermaat
schappelijking noodwendig of doelmatig
maken. Zoolang het privaat eigendom van
de productiemiddelen niet principieel aan
den staat wordt geofferd of als een ge
schiedkundig iets alleen nog tot het ver-
l'edene gaat behooren, zoolang is er geen
staatssocialisme.
Tegen de naasting van speciale gehie
den zijn dus geen principieel© bezwaren,
in zooverre slechts de vermaatschappe
lijking in ieder geval afzonderlijk als prao-
tisch noodzakelijk is bewezen
P. F,
De voedselvoorziening in bezet België en
Noord Frankrijk.
BERLIJN, 11 Mei. (W,B.) Nadat de
Vereenigde Staten de neutraliteit hadden
opgegeven, werden vrij langdurige on
derhandelingen gevoerd over de voortzet
ting van de ondersteuningsarbeid in Bel1
gië. Deze onderhandelingen zijn thans "ge
ëindigd en de levensmiddelenvoorziening
yaa dei bevolking in de bezette gebieden
van België en Noord-Frankrijk kan ook
voor het vervolg als verzekerd worden
beschouwd.
De bureaux van de Ondersteuningscom
missie te New-York, Londen en Botterdam
zullen het werk, dat zij tot dusverre op
zich hadden genomen voortzetten en voor
de financieering, den aankoop en het ver
voer van. de voor de bezette gebieden
bestemde levensmiddelen zorgen. Met het
oog op het neutrale karakter van het on-
dersteuningswerk is de leiding van het
bureau te Londen 'in handen van een
Spaanschen directeur, die van het Rotter-
damsche in die van een Nederlander.
De directeuren zullen de op de over
eenkomsten betrekking hebbende aange
legenheden behandelen met de Tegeering
van het betrokken land, terwijl de af
wikkeling der loopende zaken zal ge
schieden door de Amerikanen, die tot dus
verre deel uitmaakten van de ondersteu
ningscommissie.
Theodore Botrel bij den Paus.
Theodore Botrel, de bekende Bretonsdhe
dichter-zanger, is dezer dagen door den
Paus in particuliere audiëntie ontvangen.
Botrel was diep ontroerd door de liefde,
waarmede de H. Vader over Frankrijk
sprak. („Maasbode")
Godsdienstvrijheid In Rusland.
.Naar uit Petersburg gemeld wordt, is
door deu minister van binnenlandsche
zaken eene oommissie benoemd ter her
ziening der wetten betreffende de uitoefe
ning van den Katholieken godsdienst.
(„Maasbode")
Vreeselijk.
De oorrespondent van de Londensche
„Daily Telegraph" meldde den 3den Mei,
dat op het Britsche front in Noord-Frank
rijk dien dag aan beide zijden (dus aan
Britsehen en Duitschen kant) samen
B.000.000 mannen in een strijd op leven
en dood waren gewikkeld.
De „Chemin-des Dames" een Damesweg.
't Klinkt op dit oogenblik, nu de, naam
ons onmiddellijk aan een bloedig gevecht
doet denken, eenigszins zonderling, maar
toch -staat het als een paal boven water,
dat de Chemin-des-Dames zijn ontstaan
dankt aan elegante dameslaarsjes.
De dochters van Lodewijk XV hadden
de gewoonte gedurende den zomer steeds
enkele dagen door te brengen bij een
vroegere hofdame, madame de Narbonne,
wier kasteel bij Bouconville in de graaf
schap Laon lag.
Omdat de streek zeer heuvelachtig is en
de wegen toen van diep. aard waren,
dat damesschoentjes kans liepen in de
modder te blijven steken, werd in 1770
ten gerieve van de prinsessen een straat
weg aangelegd, die drie mijlen van Sois-
sons op het kruispunt van den weg Pa
rijsMaubeuga begon en langs de heuve
len van Craonne het dal van de Ailetta
kruiste, om vervolgens door de boschjes
van Vauclerc he;t grondgebied van ma
dame Narbonne, te bereiken. In verband
met ihej doel, waarvoor hij werd aange
legd, noemde men den nieuwen straat
weg „Le Chemiin des Dames" en onder
dien naam heeft de geheele wereld hem
thans leeren kennen. („Hbl.")
Een zeegevecht.
BERLIJN, 12 Mei (Off.). Bij een aanval
van lichte Duitsche strijdkrachten in de
Hoofden werden op 10 mijl ten Westen
van ,het lichtschip „Noordhinder" vijan
delijke strijdkrachten ontdekt. Het waren
drie moderne Engelsche kleine kruisers
en 4 jagers. Eerst ontwikkelde zich een
gevecht in de verte in de richting van de
Vlaamsche kust. Onze kruisers matigden
hun vaart om den vijand onder vuur te
krijgen. Een vijandelijke torpedojager zonk.
zonk. Bij een -aanval op de overige jagers
gingen deze op de vlucht.
Op den lOen Mei werden 60 bommen
geworpen op Zeebrugge. Er werd geen
militaire schade aangericht. Een vlieg
tuig werd naar beneden geschoten.
Joffre bleef kalm.
Fransehe bladen berichten, dat bij Ar
eola in den staat Illinois, de trein, waar
in zich de bijzondere Fransehe missie
bevond, is ontspoord. Het „Journal" weot
te verzekeren, dat bij onderzoek niets
is gebleken van eenig boosaardig opzet.
Niemand van de in hun specialen wagen
aan tafel door het ongeVal overrompelde
leden der Fransehe missie is gekwetst
geworden. Viviani en admiraal Choche-
prat sprongen uit huu wagen, maar Joffre
bleef aan zijn ontbijttafel.
De anti-duikboot prijsvraag.
Een fder eerste gevolgen van de dis
cussies over het duikbootenvraagstuk in
Amerika is geweest, dat een belooning
vain 500.000 dollar is uitgeloofd voor den-
gene, die een middel aan de hand doet
om het duikbootengevaar te bezweren.
Dicht bij den vrede?
In een Parijsche correspondentie aan
,,De Tijd" lezen wij:
De meening hier over het algemeen is,
dat we ons dicht, misschien heel dicht bij
den vrede bevinden en.bij de vrijheid
van Europa.
Ood igeve hetl is Zijn hulp niet het
dichtst nabij', als de nood het hoogste is?
Vleeschlooze dagen in Frankrijk.
Naar de Schweizerische Presstelegraph"
meldt, hebben de sedert korten tijd te Pa
rijs ingevoerde vleeschlooze avonden
slechts een besparing van 10 pet. opge
leverd. Met het oog hierop is. het Mini
sterie van voedselvoorziening voornemens
met ingang van 15 Mei a.s. 2 vleesch
looze dagen per week in te voeren.
Een Engelsch oordeel over het duikbootgevaar
Met betrekking tot den verscherpten
duikbootoorlog, schrijft het Engelsche
weekblad „John Buil"„Hoe wezenlijk het
gevaar is, blijkt uit de uitlatingen van
Mr. R. White, iemand van groote kennis
en (aanzien in de scheepvaartwereld, die
a.ls president van de jaarvergadering dor
General Steam Navigation Company, ver
klaarde, (dat hij de door de Duitschers
aan de wereldscheepvaart toegebrachte
schade bereids op do kolossale en wel
haast ongelooflijke soni van twaalf dub
zend Imillioen pond sterling raamde. Mr.
White voegde aan deze mededeeling nog
toe, dat de scheepvaart nog jaren lang
verlamd zou wonden door deze vernieti
gingen. Deze verliezen nemen dag en
nacht toe. 12.000.000.000, het bedrag
(alleen is reeds in staat om iemand deni
adem te benemen. (D. N. D.)
De rede van den rijkskanselier.
BERLIJN, 12 Mei. Het Seniorenconvent
uit den Rijksdag heeft de bespreking van
de interpellaties over het oorlogsdoel op
Dinsdag ft. s. vastgesteld.
Dan zal de rijkskanselfcier er op ant
woorden.
De strijd in het Westen.
BERLIJN, 12 Mei. (Wolff.) Officieel
jivondberichtDe vanochtend gemelde
aanvallen der Engelschen zijn uitgevoerd
tusschen Gavrelle en de Scarpe, aan
weerszijden van den weg AtrechtKa-
merijk en bij Bullecourt. Zij zijn, onder
de zwaarste verliezen voor den vijand,
mislukt.
Bij Roeux wordt nog gevochten.
Aan de Aisne en in Champagne niets
nieuws.
PARIJS, 12 Mei. (Havas) Officieel: De
Duitsche artillerie heeft zich vannacht
der bedrijvig getoond bij den Chemin des
Dames. Fransehe batterjjen richtten ver
nietigende schoten op de Duitsche wer
ken en deden een munitiestapel ten N.O.
van Juvincourt in de lucht vliegen.
Patroelje-schermutselingen in de Streek
van Panthéon (ten Z, van Pargny) en in
Champagne in het bosch bewesten den
Mont Cornillet.
Op den linker Maasoever verwoede ge-
schutstrijd.
Afdeelingen der Fransehe infanterie zijn
in de Duitsche linies gedrongen benoor
den Bezonvoux en op verschillende pun
ten in den Elzas. In het vak van Am-
mertzweiler maakten de Franschen ge
vangenen.
Overigens bleef het 's nachts kalm.
LONDEN, 12 Mei. (Reuter). Officieel:
In den afgeloopen nacht en vanochtend
vroeg hebben wij de Hindenburg-linie met
goed gevolg aangevallen in de buurt van
Bullecourt, aan weerskanten van den weg
van Atrecht naar Kamerijk en benoor
den de Scarpe. Overal verkregen wij de
punten waar we het oog op hadden ge
vestigd. We maakten eenige honderden
gevangenen.
Voorspoedige plaatselijke strijd, beoosten
Lempire. Geslaagde overvallen, in den
nacht oostelijk van Yperen gedaan, brach
ten gevangenen op.
Door honger tot vrede.
De social. „Arbeiter Ztg." te Weenen.
schrijft over den dreigenden wereldhon
gersnood: Het is een verderfelijke waan
te -gelooven, dat de ekonomische toestan
den langzamerhand zich aan den steeds
voortdurenden oorlog zullen aanpassen.
Iedere maand, die de oorlog langer duurt,
werd het dreigend noodlot verhaast. Men
ziet den wereldhongersnood met zeker
heid naderen. Deze hongersnood zal zeer
'zeker den oorlog doen eindigen, maaT het
(zal dan te laat zijn. Desondanks zijn er
toch nog altijd leiders van staten en vol
ken, die willen wachten op de definitieve
overwinning en die daarbij over het hoofd
izien, 'dat zij niets kunnen bereiken, dan
den onderga,ng van de eeuwen-oude kui
tuur van geheel Europa.
Het „Journal de Genève" publiceert de
volgende passage uit een brief uit Duitsch-
land
Voor levensmiddelen, welke men zich
nog kan verschaffen, betaalt men buiten
sporige prijzen. Te Frankfort betaalt men
op 't oogenblik 100 mark voor een gaas
en 120 a 150 mark voor een ham. Na
tuurlijk slaan millionnairs er zich wel
door, maar onder de volksklassen brengen
het gebrek en de slechte hoedanigheid
van. het voedsel, de gezondheid in gevaar.
De ontevredenheid neemt steeds toe. Al
len, die de laatste weken in Duitschland
hebben vertoefd, constateerden de buiten
gewoon snelle verbreiding van revolution-
naire denkbeelden.
De honger heeft zóó groote ontevreden
heid gewekt, dat men zelfs in leidende
kringen bereid schijnt, zich in het on
vermijdelijke te schikken. E,r gaat een
hardnekkig gerucht, dat de Duitsche re
geering opnieuw vredesvoorstellen zal
doen.
Nog een bekentenis van gewicht: In
een brief uit Hannover-Westfalen aan de
„N. R. Ct." wordt o.a. geschreven:
„Men lijdt en hoopt maar, dat er spoe
dig vrede komen moge. Maar dit willen
we ten slotte in allen ernst nog wel
zeggen: De Duitsche liefde voor het mi
litairisme kivijpt, ja gaat in menig hart
geheel te loor. Men beseft ook in Duitsch
land hoe langer hoe meer, dat de oor
log het economisch leven ver
woest van alle volkeren, die
zich in den strijd werpen. En
daarom hebben ook wij allen maar één
wensch: Dat de vrede spoedig komel"
Liberia.
Ook de Afrikaansche republiek Liberia
1.500.000 inwoners heeft nu met
Duitschland gebroken, nadat regeering en
volk van dit staatje er reeds lang op
uit wareu geweest om eeu einde te ma
ken aan den Duitschen invloed, die al
tijd de ontwikkeling des lands belet had.
Ongeveer 70 pCt. van den Liberischen
handel was in handen van Duitschers.
De regeering denkt nu ertoe te zullen
overgaan, de geheele Duitsche kolonie te
deporteeren.
Tengevolge van het óptreden der regee
ring zullen do Duitschers dus volkomen,
uit Afrika verdreven worden,
Verwachting tot den avond van 15 Mei
Zwakke tot matige veranderlijke wind.
Meest zwaarbewolkte lucht; waarschijnlijk
enkele regen of onweersbuien. Weinig ver
andering van temperatuur.
Gevechtsactie boven Vlaanderen.
Men meldt ons uit Oostburg:
Zaterdagmorgen omstreeks vier wur wer
den de bewoners van onze en omliggende
gemeenten uit hun slaap gewekt, door
het schieten in de richting van Zee brugge.
Hoewel gewoon aan het schieten en hoo
rei! ontploffen van bommen, waren allen
onrustig. Voorzichtigheidshalve werden
van de groote gebouwen de deuren en ra
men opengezet. Naar we vernemen, heeft
men van uit Cadzand kunnen waarne
men, dat Zeebrugge geheel yemield isl.
Denzelfden morgen werd een Franse h
vliegtuig aangeschoten, dat t,e Cadzand
gedaald ist Vliegenier, een 'Engelschman
en de waarnemer een Transvaler, werden
geïnterneerd.
BGIiGlË.
Een verblijdende verzoening.
Ook in Nederland, waar men van zoo
nabij bekend is met het verleden der fa
milieverhoudingen van het Belgische Ko
ningshuis, zal men ongetwijfeld met Vol
doening vernemen, idat in de langen tijd
zoo ergerniswekkende fel'atie van prin
ses Louise van België met den niet schit
terend befaamlden uhlanen-lüitenant Geza
Matatich, een gelukkigen keer is gekomen,
dank zij het liefde- en tactvolle optre
den van een katholieken kerkvorst.
De prinses, die in 1916 scheidde van.
prins Philips van Saksen Coburg Go-tha,
heeft ingezien, dat de verbintenis met deni
eerstgenoemde niet l'anger m'ag voortduren.
Nadat zij sedert eenigem tijd hare gees
telijke belangen had toevertrouwd aan Z.
Emi. den Kardinaal-aartsbisschop: Czer-
noch, is zij weder in den familiekring,
waarvan zij. zich had verwijderd, evem
Bis tot het religieuze leven harer jeugd,
teruggekeerd. Ook met hare dochter, de
gade van hertog Ernst Gunther van Slees,-
wijk-Hoistein is zij geheel verzoend.
(„De Tjjd")
Het heengaan van minister Bosboom.
„De Tijd" merkt naar aanleiding van
dit heengaan op, dat de houding! van
minister Bosboom tegenover de eerste mo
tie Mardhand constitutioneel in den haak
was.
De minister is verantwoordelijk en hoeft
niet onder alle omstandigheden een mo
tie van de Kamer uit te voerenmag
het zelfs niet doen, wanneer hiji meent.,
dat zij in strijd is met het landsbelang.
Hadde de minister nu dit slechts bij de
behandeling van de motie-Marchant Vrij
dag j.l. in het licht gesteldI Hadde hij:
duidelijk verklaard, waarom' hjj de land-
stormplichtigen niet missen kon en dat
hij reeds op 20 Maart de oproepingen
had verzonden I Dan ware het misverstand
voorkomen, dat Donderdag geleid heeft
tot een ministerieele crisisdan ware toch
duidelijk geworden, dat de eerste motie-
Marchant, dus die van 4 Mei j.l., niet
bedoelde wantrouwen uit te spreken in
het ministerieel beleid en dat de minis
ter aan de motie geen gevolg zon
geven
Wel' heeft de heer Bosboom' uitvoeri
ger dan op 4 Mei zijn motieven tot den
gewraakten maatregel uiteengezet, maar
ook alles terzijde geschoven van hetgëen
vershillende Kamerleden voorstelden, ten
einde aan het conflict tusschen minister
en Kamer te ontkomen. Ook Donderdag
leek ons de verdediging van het oproe-
