EN.
eekbank
nstbode,
k's Bank
n.
of aank. Monteur
fto. 56.
Zaterdag 12 Mei 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt eiken MAANBAG-.JWQENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITEN LAN D.
tarieven vervallen
>17 als volgt bepaald
ets. per M3.
eind der maand
letalen.
(as te kunnen voor
traden de uiterste
den.
ttTHUIS.
M.
dieven,
EGINNEN IN 1917,
o.-,
fan fondsen.
te Dienstbode
Dit mier bestaat Dit 6 blaflzijflen.
EERSTE BLAD.
De Algemeene Bond.
Muziek.
Mendelssohn's Elias.
Losse Oorlogsberichten.
II
II
II
II
II
II
II
II
II
^ABEIEK GOES,
ïcteur,
opende rente.
lar
-19 en
MIDDENDORP,
negen alle voorkomende
1 te verrichten.
met motoren strekt tot
EN YAN WEEL, Goes.
Juli, in een klein gezin,
shuis. Te bevragen bij
N WEIJNSBERGEN, L.
5, Middelburg.
TUMMEKS, Prinsegracht
vraagt tegen 1 Juli of
k. een niet te Jonge
>n f ISOwaschgeld f 30.
an het nummer 6 van de
3, hield de colonne stand,
ter 6 heeft niets opmerkë-
er binnen door een koets
its overgaande, aan welks
woonhuis verheft, klein,
t twee verdiepingen, witte
ie blinden, met een rustig
c, dat het aan zijne ligging
►laats en tuin te danken
minder bestemd om het
n ontzettende misdaad te
hun- commandant wend-
le gardes zich onverhoeds
en gingen de plaats over.
'ong de menigte de be-
binnen, niet de geheele
nog verre in de straat
e razende voorhoede, die
ijonetten ten tweede male
van het huis tegenhield,
ld aan. Het verdubbelde,
sten bemerkten, dat men,
le gevangenen naar boven
de onvoorzichtigheid be-
loers op te sluiten.
(Wordt vervolgd.)
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten/1.10.
Afzonderlijke nummers B cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
balf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjj»
Advertentiën van 16 regels ƒ0.625, iedere regel meeil25C
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekent.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 30 Ct. k contant.
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bijj
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
-Jhf ctie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
verlies van een
hand, voet
of oog;
60
gulden bij
verlies
van een
duim;
te Schiedam.
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verhes van
eiken anderen
vinger.
i De Algemeene Bond van R. K. Kies-
vereenigingen kan men zonder tegen
spraak beschouwen als het orgaan en
de beknopte samenvatting der Katholie
ke Staatspartij in Nederland.
Wat in die partij leeft komt in den
Bond tot [uiting en in de jaarlijiksehe bij!-
eenkomsten van den Bond brengen de
afgevaardigden van schier alle centrale
Roomsche Kiesvereenigingen des lands de
verlangens en begeerten, de zienswijzen
cu opmerkingen te berde, waartoe de po
litieke vraagstukken van den dag aanlei
ding geven.
Het is dan ook te verwachten dat de
■weinige cealrale's die zich tot nu toe
van dein Bond afzijdig hielden hier in
Zeeland o.a. de Centrale van Oostburg
hun isolement zullen opgeven en zich
- vooral waar de komende nieuwe Kies
recht toestanden geheel andere behoeften
sieheppen zullen scharen onder het
vaandel van den Argemeenen Bond, een
veilige gids' op de van klippen en k'olkèn
niet misdeelde politieke zee.
Dat het Bestuur van den Bond zich
met ernst voorbereidt op de nieuwe taak
die de Katholieke partij1 na de .invoe
ring van de Grondwetsherziening, speciaal
wat betreft de kiesrechtkwestie, wacht,
moge blijken uit de volgende voorsteDen
die op1 Ide a.sl Bondsvergadering te Utrecht
aan de afgevaardigden zullen worden voor
gelegd en met hun toelichting aldus lui
den:
Bestuursvoorstel a.
De Algemeene Bond van R. K. Kiesver
eenigingen draagt het bestuur op om
zijn de thans1 voorgestelde veranderingen
in de Additioneele Artikelen dier Grond
wet tot stand gekomen door tijdig
overleg met de thans bestaande Besturen
van Provinciale Bonden en Centrale R.
K. Kiesvereenigingen en verder met die
organisaties en personen, die het dienstig
zal oordeelen de samenwerking dier Katho
lieke kiezers in Nederland zoodanig te be
vorderen, dat bij de eventueel het vol
gend jaar plaats hebbende verkiezingen,
volgens het stelsel van Evenredige Ver
tegenwoordiging, in eiken kieskring slechts
ééne katholieke lijst zal worden ingeleverd.
Toelichti ng.
Komen de voorgestelde wijzigingen in
de Grondwet en in de Additioneels Ar
tikelen tot .stand, dan vervallen de thans
bestaande kiesdistricten en daarmede de
grondslag, waaiop de organisatie van den
Algemeenen Bond isteunt. Eene- nieuwe po
litieke organisatie en eene daarop zich
grondende reorganisatie van den Algemee
nen Bond zal dus' te zijner tijd moeten
.worden tot stand gebracht. Detinitief zal
zulks' pas geschieden kunnen, wanneer na
de eerste verkiezingen onder het stelsel
van Evenredige Vertegenwoordiging en
Stemplicht, duidelijk zal gebleken zijn, hoe
groot het aantal katholieke kiezers, in el-
ken 'kieskring is. En afgezien daarvan,
is de tijd, gelegen tusschen eventueele
afkondiging der veranderingen in |de
Grondwet en de nieuwe verkiezingen te
kort, om eerst nog eene geheel© nieuwe
politieke organisatie in het leven te roe
pen, die dat verkiezingswerk zeulde kun
nen volbrengen.
De het volgend jaar eventueel te hou
den verkiezingen toch, waarbij1 zóó groote
belangen op het slpel staan, zullen met
de grootste zorg, ernstig, maar overal
ook tijdig moeten worden voorbereid.
Veel, zeer veel overleg zal daartoe noo-
dig zijn.
Het Bestuur vertrouwt daarom, dat de
or varen mannen, thans' vormend de Be-
sturen der Provinciale Bonden en Centrale
Kiesvereenigingen, die steeds met zooveel
toewijding den politieken arbeid hebben
verricht, in de eerste plaats bereid zullen
zijn dit groote verkiezingswerk mede te
verrichten.
Maar dan rekent het Bondsbestuur
zich ook verplicht tot bereidverklaring
aan dat in gansch 'het land te plegen
overleg 'leiding te geven, om de bemid
delaar te zijn tusschen overlegplegenden,
om het centraal pnnt te wezen, waar ver
schillende moeilijkheden steeds ter oplos
sing zullen kunnen worden voorgelegd,
waar men steeds zal kunnen vernemen,
tot welke resultaten reeds gehouden ba-
sprekingen hebben .geleid.
Mocht de Algemeene Vergadering aan
het Bestuur die opdracht geven, dan is
het bereid die te aanvaarden, daaraan
tevens, de machtiging .ontleenend al die
besprekingen te ho.uden, 'die in het be
lang der zaak noodig 'zjullen worden ge
acht.
Het Bondsbestuur ontveinst zich niet
de omvangrijkheid der taaik, die bij' aanne
ming van dit voorstel wordt opgelegd.
Niettemin aanvaardt het die gaarne, in
(het vaslt vertrouwen alom de medewerking
te zullen ondervinden, waarop een beroep
zal worden gedaan, teneinde zóó in sa
menwerking van allen met Godsl hulp
in dit belangrijk politiek tijdsgewricht te
bewaren iln de Katholieke Staatspartij vóór
alles de eenheid, waaraan zij steeds voor
een zóó groot deel haar kracht heeft
ontleend.
Bestuursvoorstel b.
De Algemeene Bond van II. K. Kiesver
eenigingen in Nederland besluite zoo
mogelijk ten 'spoedigste uitvoering te ge-
evn aan de conclusiën, neergelegd in het
rapport der Commissie in zake contralisee-
ring der R. IC. Politieke Propaganda in
Nederland. Daartoe worde in de eerste
pl'aats getracht in elke gemeente of pa
rochie :sham te stellen een comité, dat
zich wil belasten met het aanwerven van
personen, bereid door jaarlijksche bijdra
gen het in het rapport bedoeld Bureau
financieel te siteunen.
T o el i c hit i n g.
Op de gronden, neergelegd in bovenbe
doeld 'rapport, is het Bestuur van oor
deel, dat, zoo eenigszins mogelijk, een
Centraal-Bureau voor de R. K. P'olitieke-
Propaganda moet worden saamgesteld. Of
het mogelijk zal wezen, hangt voor een
goed deel hiervan af, of de daarvoor be-
noodigde geldmiddelen zullen kunnen wor
den gevonden. Isl niet een jaarlijks inko
men 'van plm. f 8000 gewaarborgd, dan
zal' tot de oprichting niet kunnen wor
den overgegaan.
He|t Bestuur vertrouwt, dat, mits de izhafc
goed worde aangepakt, door aanwerving
van donateurs', bijdragend f10, f5, f2.50,
f 1, f 0.50 ,of f 0.25, genoemd bedrag zal
worden verkregen.
Daar, waar eene Centrale R. IC. Kies1-
vereeniging bestaat, is deze bet aange-
jveizen lichaam oan te bevorderen, dat aloimi
in het district comité's, als bovenbedoeld,
worden opgericht, terwijl waar ze niet
bestaat, ongetwijfeld eenige personen zul
len gevonden worden, bereid dit nuttige
werk ter hand te nemen.
N.B. De a. s. jaarvergadering van den
Bond heeft plaats op 9 Juni.
Al moge dit oratorium eenige sporen
van verbleeking vertoonen in het licht
der hedendaagsche muzikale eischen, het
blijft een geliefkoosd nummer op het re
pertoire van zangvereenigingen en zoo
vaak men het hoort, komt men onder
den indruk van den fijnen smaak, de
heerschappij over harmonie en instrumen
tatie en de levendige phantasie, die de
beroemde componist in al zijn werken
wist te leggen. Daarbij is de „Elias"
door zijn solo's, dubbel quartetten, quar-
tetten, duetten en terzetten bijzonder rijk
geschakeerd en zoo-doende een in alle
opzichten dankbaar toonwerk.
De Goesche afdeeling van „Toonkunst"
heeft dit werk Woensdagavond j.l. in de
groote nieuw en practisch gearrangeerde
concertzaal der sociëteit V. O. V. met
veel talent ten gehoore gebracht onder de
verdienstelijke leiding van den heer Otto
Lies. De koren waren met eenige dames
en heeren uit Bergen-op-Zoom versterkt,
wat goed te bemerken was, vooral bij
de altpartij.
In klankgehalte was ook nu weer de
tenorpartij de mindere, terwijl bij de
dames de sopraanafdeeling soms niet vol
doende uitkwam. Overigens werd met veel
toewijding gezongen, o-, a. in de Baais
passage en klonk de samenzang steeds
waardig, in meer dan een gedeelte voor
treffelijk, aan het slot gloedvol.
De dubbele kwartetten, terzetten enz.
gaven gelegenheid de uitstekende krachten
waarover „Toonkunst" beschikt, tot hun
recht te doen komen en zoo- maakten
deze dames en heeren met den solisten-
staf een zeer goed figuur.
De solisten waren oude, goede bekenden
van het Goesche publiek; over hun be
gaafdheden weidden wij reeds vroeger uït,
gelijk over die van den bekwamen pianist
dhr. A. A. Noske, die ook nu weer door
zijn tot in de puntjes verzorgd accompag
nement een groot deel van het succes
van den 'avond inoogstte.
Mevr. B. HendrikseVersloot bleek nog
steeds over hare rijke stemmiddelen met
veel talent te kunnen beschikken, zij bleef
tot het einde de glasheldere sopraan,
die wij reeds zoo vaak bewonderden.
De altstem van mej. De Vey Mestdagh
moge volgens de schoolsche regelen der
kunst van superieure kwaliteit zijn, ons
en meerderen kon zij niet bekoren'. „Man
kann des guten zu viel haben". Zoo is
het ook met deze zangeres. Haar stem
volume is te forsch, was althans te
forsch in deze zaal, zoodat bijna iedere
gezongen lettergreep met een hinderlijk
vibreeren bet oor van den luisteraar be
reikt en de stem zelf dat vrouwelijk-
teere mist, dat zelfs aan het altgeluid,
wil het perfect zijn, niet mag ontbreken.
Wat niet weg neemt, dat mejuffrouw De
Vey Mestdagh met veel meesterschap over
toon en dictie hare partij behandelde.
Frisch en kloek als vroeger klonk ons
het sympathieke tenorgeluid van den heer
Dr. W. J. M. Van Bijsterveld tegen. Toch
mist zijn stem de diepte en „ausdauer"
aan sterren van de eerste grootte aan den
vocalen hemel eigen. De op zichzelf prij
zenswaardige zorg, die de heer Bijster
veld aan den dag legt bij de klank- en
woordvorming, ontaardt bij hem in het
overdrevene, zoodat hij zijn mond soms
tot een waren grijns vertrekt. Waar de
Kunst de Natuur wel mag veredelen, maar
niet misvormen, daar zal de heer Bijs
terveld de eerste zijn om te beamen,
dat onberispelijke articulatie met een na
tuurlijke gelaatsuitdrukking behoort sa
men te gaan.
Wat die articulatie betreft, ziedaar iets
wat de heer H. v. d. Kamp nu en dan
wel eens wat al te losjes behandelde.
Overigens alle lof voor zijn verdienstvol
weergeven van de zware Eliaspartij. Voor
al in de aria „1st nicht des Herrn Wort
wie ein Feuer, und wie ein Hammer,
der Felsen zerschlagt?" spreidde hij zijn
talenten op het gelukkigst ten toon, ge
lijk ook daar de heer Noske in zijn
accompagnement bijzonder uitschitterde.
Het auditorium volgde terecht met
groote aandacht de verdienstvolle ver
tolking van dit oratorium, waarvan ook
de tekst, aan de H. Schrift ontleend en
van den (schriftuurlijken geest doordron
gen, door zijn adel imponeerde.
Het applaus, door solisten en koor zoo
dubbel en dwars verdiend, had wel wat
warmer mogen zijn. Er zjjn nog altijd
menschen, die zich geneeren hun gevoe
len van tevredenheid, genot en bewonde
ring op zoo'n avond in een klinkend
applaus om te zetten. O, die z.g. „bon
ton", die van menschen onnatuurlijke
„mannequins" maakt.
BGliHIË.
Het Belgische pïinsesje.
De correspondent te Rome van „Het
Nieuws van den Dag" schrijft:
En ten slotte dit. Florence heeft on
langs het bezoek gehad van koningin Eli
sabeth van België met haar twaalfjarige
dochter, die aldaar haar opvoeding zal'
ontvangen. In strikte incognito heeft de
Koningin er een paar Weken doorgebracht,
in een hotel aan de Lungarno, vlak. bij
Ponte Veochio. Met haal" dochtertje heeft
ze de stad en de mooie omstreken be
zocht. Alle militaire hospitalen van FIoh
rence zagen de blonde Koningin in haar
uiterst eenvoudige kleeding langs de witte'
bedden der zieken gaan; met velen spre
kende, naar alles informeerende, doch dooi'
niemand herkend. Ze heeft haar dochtertje
daar achtergelaten in de prachtige villa
van P-oggio- Imperiale, waar de eerste Koi-
ning van Italië, Victor Emanuel' de lie,
als kind vertoefde, en waar nu meisjes
van de hoogste standen .onderwezen en
opgevoed worden.
Het is een staatsschool, een leeken-
inrichting. Het prinsesje is er met haar
Engelsche gouvernante en heeft een slaap
kamer en een salonnetje. Verder wordt
ze zooal's alle andere leerlingen behan
deld. Ze draagt hetzelfde grijze costuum
met een wit kraagje, deelt denzelfden
maaltijd, woont alle lessen bij, ze wordt
„mademoiselle" genoemd en ondergaat de
zelfde discipline als de anderen. Daar
het meisje nog weinig Italiaansch ver
staat, vervelen sommige lessen haar en
dan moet ze Wel' eens kattekwaad uitvoe
ren, tot groot vermaak van haar klas
genootjes.
Dat ze zooi ver van haar land hierheen
gebracht is, om in een Italiaansche staats
school haar opvoeding te ontvangen, heeft
hij eenigen de gedachte gewekt, dat ze
misschien eens ook Italiaansch zal wor
den, als echtgenoote van 't prinsje. Ze
is echter pas 12 jaar, prins Umberto
14, dus is 't nog wel' wat Vroeg om aan
zulke dingen te denken.
Men vertelt ook als zeker, dat de En
gelsche kroonprins en de oudste dochter
van koning Victor Emanuel den llleni
met elkaar geëngageerd zijn. Prinses Jo-
landa is bijna 17 jaar.
OOSTESIK IJ K.
De verjaardag van keizerin
Z ita.
WEENEN, 9 Mei (K,B.) De vérjaardag
van de keizerin is in de geheele monar
chie feestelijk gevierd. Godsdienstoefenin
gen werden gehouden. Van de openbare
en van talrijke particuliere gebouwen wap
perde ide vlag. Liefdadigheidsfeesten wa
ren georganiseerd, vooral voor de verzor
ging der oorlogskinderen.
DtllTSCHMSI».
De Jezuïeten'wet in Duits c-h
1' a n d.
De provinciaal der Duitsclie Jezuïeten,
pater Kosters, betuigt in de „Stimmen
der Zeit" namens zijn ordebroeders, zijn
dank voor het opheffen der Jezuïetenwet.
Hij schrijft o.a.:
„Van gansoher harte brengen wij allen,
die zich ons in onze verbanning hebben
herinnerd en onzen terugkeer hebben be
werkt, innigen dank en, in het bewust
zijn onzer eigen onmacht, een oprecht,
diep gevoeld „God loone 't u", dat wij
dagelijks in het gebed en aan het altaar
herhalenWij verheugen ons, in ge
hoorzaamheid jegens God, en daarom in
godsdienstige achting voor ieder gezag,
zoowel in Kerk als in Staat, aan de zijde
van den eerwaarden clerus, waarmede de
zelfde liefde tot Kerk en vaderland ons
verbindt, in broederlijk» samenwerking me
de te mogen arbeiden als Katholieke
priesters, in den geest van Christis en
Zijne Kerk, in den geest der waarheid
en der liefde en daarom, zo® hopen wij
van God, tot grootere eer van God en
tot het ware welzijn van ons vaderland".
(Msbode.)
In de vernielde districten.
Miss. E. Almazi Stouit, de eerste En
gelsche vrouw, die het op de Duitsche.'s
heroverde deel van Frankrijk bezocht
heeft, beschrijft hare indrukken, in te
„Daily Mail"
„Eenige mijlen van de linie, welke t"e
Diuitschers zoovele maanden bezet heli-
ben gehouden in het groote saillant in
de streek van Roye, Lassigny en Noyou,
ligt een dorp, waar in den eenen
sector niets dan afgrijselijkheid, naak' e
afgrijselijkheid te vinden is.
Dicht bij het .station van het dorp
iigt een groep lange houten loodsen
welke dienst deden als militair hospi
taal in da dagen, vóór den grooten ferug-
tocht, toen de gevechtslinie vela mijle.i
verder naar het Noorden werd veflegd.
En nu dienen deze loodsen voor een
ander, niet minder hartverscheurend Hoek
Want hier zijn, bij! honderden en dui
zenden, oude mannen, vrouwen en .'kin
deren uit de geheele -.streek, welke do
Diuits'chers zoo systematisch en op zoo
dudvelsche wijze vernield hebben, hij
een gebracht, en nog steeds houdt do
stroom aan.
Drie jaren geleden waren dit de ge
lukkige, nijvere, hardwerkende leden van
een welvarende kleine gemeente. Vandaag
zijn het daklooze, berooide, uitgeteerde
wrakken, die bundeltjes! goed, alles, wat
er van hun eens gelukkig tehuis is over
gebleven, in hun verzwakte armen dra
gen. Toen ik van loods, tot loods ging,
elk 'tot overs'troomings toe vol met men-
schelijfce wrakken, stapte ik moeilijker
voort en kwam het opwekkende woord
van sympathie, dat men van mijl ver
wachtte, mij' moeilijker over de lippen.
Eerst bezócht ik een paar 'loodsen,
waarin naar schatting een paar Jiondeid
oude manuen en vrouwen bijeen waren,
de meeste kindsch en zonder besef van
hunnen toestand. Velen1 van hen hadden,
ziek en verzwakt, dertig maanden lang
in een Kelder gewoond. Sommigen had
den zóó afschuwelijke wonden, dat d'e
toestand, waarin zij! aankwamen, niet te
besehrijVen is. Zoo ik (le naakte waar
heid vertellen wilde, dan zou die niet
geschikt zijn om te drukken.
Van hen was het bijna onmogelijk ,een
samenhangend verhaal te krijgen. Zij
weenden toen ik hen aansprak, of kus
ten mij ide 'hand, of bogen slechts het
hoofd in eene hopelooze ellende, niet
in staat om te begrijpen, dat de dagen
van het zwaarste lijden voorbij! zijn.
Een andere loods: was gevuld met vrou
wen en kinderen, meest zieken, sommi
gen stervende van uitputting. Dertig maan
den lang hadden ;zij geen vleesch ge
proefd, noch eenig ander degelijk voedL
sel gegeten.
Ik Kan nog de herinnering niet kwijt
raken aan eene moeder, die b-eurtelingsl
hare drie kinderen verzorgde, arme stak
kertjes met uitgeteerde lichaampjes en
witte gezichtjes, met vroeg-oude en ang
stige oogen. Tusschen hare tranen door
vertelde :zij mij, dat die kindertjes qlles
was, wat zij 'in de wereld nog bezat; en
twee van hen waren blijkbaar stervende.
Haar man is1 krijgsgevangene, haar huisje
is verbrand en alles, wat z;ij 'bezat, is
van haar weggenomen. Zijl bezat geen
andere Heeren dan die, welkte Mj aan
had. Zij kwam van een dorp-, dat d'e
Diuitschers wat overhaast verlieten
te haastig om alles te vernielen zoo
dat zij) het, toen zij er een eind vandaan
waren, bombardeerden tot er bijlna geen
hutje meer overeind stond, ofschoon zij
wisten, dat de vrouwen, kinderen emi
eenige oude mannen er nog woonden.
Zij wees' .mij' twee in lompen gehuld©
kleine meisjes, die in een hoek zaten
en drie kleine jongens, die op d-eni grond!
speelden, en zeide: „Die kinderen. Mjb
er slechter aan toe dan de mijlne. Hun
moeders waren jong en sterk "en beiden
zij;n door Diuifcstehe officieren meegeno
men, om in Buitschland te werken. Wat
weenden zij, toen de officieren haar van
hare kinderen wegliaalden!"
