J. MOOT,
m
OR
G 130.
De Groote Oorlog,
MIDDELBURG,
Zaterdag 2i April
Dertiende Jaargang
Fa
,11
"tP
Mijnt eiken UMIU-, IIEISDU- VRIIDAG1V0HD.
Dit miner bestaat 6 bladzijden.
EERSTE BLAD.
UIT DE PERS.
Losse Oorlogsberichten.
l\o. 47.
ir
en 's avonds van G '/i uur
7 --
V \::V'
v--*\
V; "r
l i 7v4''
i zijt", grijnslachte de
verbeeldde hem vrees
|bhen; „maar ik houd
rien mij beschimpt, en
pier niet gezwind weer
het weggenomen hebt,
wat anders vertellen",
r de oogen van den
de Elzasser koolbloe-
„Parijs prijsgeven
iapier teruggegeven, jfl
ie woedende burger,
r?" vervolgde de heer
le groep te lachen e'n
en met den afscheur-
(wiens kameraden, hun
peds bijna beneden aan
die van alle kanten
I deden zijn woede ten
lertoon te maken raak-
zijn bajonet de borst
onder het uitbra-
kettende godslastering,
loeling was den colos-
jagen, zou hij weldra
ij zich sterk bedrogen
(Wordt vervolgd.)
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag yóór
Hslf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale priji
Advertentiën van 15 regels /0.625, iedere regei meeil25C;
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekent.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 30 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
di.- ctie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I F Iftl gulden bij J gulden bij A A gulden bij |W
j§ K verlies van een i I 11 verlies gI 8 verlies van JJ
i jl hand, voet 1 19 van een B I een M r*"B
°°g^flp duimPv wijsvinger pgjL.
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog8 LJ duim
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam
gulden bij
verlies van
eiken ander
vinger.
Statenverkiezing van 18 April.
De Statenverkiezing, den 18eu April j.l.
in het district Goes gehouden ter aan
vulling van de vacature Duvekot en ge
ëindigd met de verkiezing bij enkele can-
didaatstelling van den Katholieken, Goe-
schen jurist mr. J. H. M. Stieger, is wel
waard er een oogenblik bij stil te staan.
Immers, met deze verkiezing is aan
een verlangen, beter gezegd aan een recht,
sinds jaar en dag geuit en gevoeld, der
Katholieke kiezers van het district Goes
tegemoet gekomen, en wel op een wijze,
die alle partijen bevredigt en degenen eert,
die de toekenning van dat recht niet al
leen niet betwistten, maar zelfs gracieu-
selijk toestonden, n.l. de Antirevolutio
naire en Christelijk-Historische partijen.
Nu was er wel geen schooner gele
genheid dan deze denkbaar, om een zaak,
die aan de leiders der christelijke par
tijen in het district reeds zooveel hoofd
brekens had bezorgd: de realiseering van
het recht der Katholieken op een Staten-
zetel, tot een goed einde te brengen. Want
de door den dood van den heer Duvekot
opengevallen zetel werd zoowel door do
Vrijzinnige als door de Sociaal-democra
tische partij aan de rechterzijde ter be
schikking gelaten. En waar nu reeds her
haaldelijk, zoowel schriftelijk als monde
ling het goed recht der Katholieken op
een Statenzetel door de leiders der Anti
revolutionaire als Christelijk-Historische
kiesvereenigingen was erkend, kon thans
met eenigen goeden wil hunnerzijds die
belofte zonder strijd, zonder vrees voor
teleurstelling, zonder offers van geld, toe
wijding en krachten worden ingelost.
Dat die goede wil er was en op de
meest loyale wijze die inlossing der be
lofte .aan, de Katholieke partij werd toe
gezegd, strekt onze coalitiegeno-oten in het
district 'Goes tot eere en zij, kunnen er
zich van verzekerd houden, dat het Ka
tholieke kiezersvolk, dat zoo menigmaal
voor hunne can-didaten als één man ter
stembus toog, deze nobele houding, zal
weten te waardeeren en de coalitieband
tusschen de Christelijk-Historische en An
tirevolutionaire eener- en de Katholieke
staatspartij anderszijds in dit district nau
wer is toegehaald en de schoonste belof
ten inhoudt voor de toekomst. Want, al
moge zoo de Grondwetsherziening haar
beslag krijgt de coalitie aan de stem
bus tot het verledene gaan behooren, de
coalitie iu de regeeringscolleges, d.w.z.
het samengaan van al wie omtrent chris
telijke staatkunde in hoofdzaak dezelfde
gedachte hebben, blijft en dan is weder-
zijdsch vertrouwen, door erkentelijkheid
voor onderling bewezen diensten ge
adeld, een machtige factor tot samen
werking en versterking der bondsbroeder-
schap.
Verder was het begrijpelijk, dat, waar
de Katholieke partij in het district Goes
zich de aangename taak zag opgelegd
een geloofsgenoot tot candidaat te pro-
clameeren, de aandacht in hoofdzaak viel
op den man, die reeds voor negen jaren
het aandurfde zich te leenen voor een
stembusstrijd als coalitiecandidaat, hoe
zeer ook de voorteekenen ten opzichte
van een eventueel succes ongunstig waren.
Sindsdien heeft de coalitie in het dis
trict onbetwistbare vorderingen gemaakt.
Tal van niet-Katholieke christelijke kie
zers der heide andere coalitievleugels heb
ben geleerd trouw op een Roomschen
candidaat te stemmen, zooals o.a. de ver
kiezing van Fruijtier voor deTweede
Kamer heeft bewezen
Toch zou het de vraag zijn of thans
reeds liet christelijk kiezerscorps in zijn
geheel rijp is om bij een stembusstrijd
voor de Staten aan een Katholieken can
didaat de zege te bezorgen
l) Zooala men weel, behoort een aanzienlijk
deel van het 8 tatendiatrict Ooes lot het
Tweede Kamer-district Honteniase.
Kenners van de politieke kaart van
het district beweren, dat het nog jaren
zou geduurd hebben, alvorens men zoo
ver was gekomen, ondanks den ijver en
de goede bedoelingen der leiders.
Des te verblijdender is het, dat alles
thans zóó geloopen is, dat de Katholieken
in het district Goes hun rechtmatig ver
langen voldaan zien en dat "dezelfde, die
weleer een lans brak voor het coalitie-
princiep, thans zonder strijd als eerste
Katholiek Statenlid van het Goesche land
zijn intrede doet In het goevernements-
paleis 'te Middelburg. Wij roepen hem
van harte een „ad muitos annos" toe.
Een merkwaardige motie.
Te Vlissingen bestaat een Vrijizininige
Bond en Donderdagavond tralden voor de
leden daarvan als sprekers op de afge
vaardigden der Tweede Kamer Eeid-
mans en De Muralt.
Beiden hadden, naar wij iezen, tot on
derwerp van behandeling de evenredige
vertegenwoordiging gekozen, nioemjdlan
kleuir bekennen als eisch, omi invloed
uit te oefenen, en bevalen de Liberale
Unie aan, waartoe 'ziji zeiven behoorept
Ken der sprekers wees er nog op, dat
de Bond in den huldigen vormi geen
reden van bestaan meer had.
Het liep echter anders dan zij wensch-
ten.
De voorzitter van den 'Bond kwain
tegen hun woorlen in scherp verzet en
stelde de volgende motie voor, die mist
groote meerderheid werd aangenomen.
„De vergadering van vrijzinnigen op
Donderdag 12 April te Vlissingen ge
houden, overtuigd, le dat het idee
vrijzinnigheid in geen enkel der be
staande politieke partijen uitsluitend
wordt gevonden; 2e. dat de zaak der
vrijzinnigen geschaad, althans niet ge
diend wordt door het op den voor
grond stellen van de scherp© afschei
ding der verschillende fraction orator
vrijzinnigen, spreekt als haar mieeming
uit dat het wen'sfchelij'k is, dat de vrij-
'ziilnige concentratie blijft voortbe
staan."
De beide kamerleden waren daarover
weinig gesticht, wat zich begrijpen laat.
Het feit geeft inmiddels! te denken.
Want in de motie en hare aanneming
met groote meerderheid is een der symp
tomen te onderkennen, dat met de Con
centratie ook voor het vervolg aan 'de
stembus zal zijn rekening te houdettf
Rechts zal dus verstandig doen aan
zulke feiten de vereischte 'aandacht te
schenken. [„Centrum!.")
0e strijd in hut Westen.
Volgens inlichtingen uit zekere bron,
zoo verklaart de Matin," heeft het dub-
Del offensief der Engelschen en F-ran-
schen de plannen der 'Duitschers ver
ijdeld, vooral de operaties- tegen Riga en
Italië en de stooten tegen Calais en in
do richting van Parijs. Dit. offensief toch
noodzaakte de Duitschers hun effectieven
terug le 'halen van het Russische front
en de Beieren en Pruisen, die achter
Innsbrück waren gelegerd.
Door hun offensief hebben do gealli
eerden elk initiatief aan Von Hinden
burg ontnomen.
De „Pelit Parisien" verzekert, dat de
tactiek van het Fransche co-mlmando den
duur zoowel als de kracht der actie
waarborgt.
-De „Excelsior" meldt, dat de Duit
schers tusschen Soissons en Reims alle
artillerie- en infanteriekrachten ophoop
ten, \yaarover zij beschikten. Niet alleen
de eenheden der eerste linie, maar ook
de tactische en strategische reserves wer
den in den sitrijcl gebracht.
De „Echo de Paris" zegt, dat de -re
serves 200.000 man bereiken.
De Etigelschsn in het Westen.
De Engelschen hebben enkele nieuwe
plaatselijke successen behaald, maar zijn
niet tot een doorzetting van hun offensief
over een groot front overgegaan.
Nieuwe Fransche successen i i het Westen.
PARIJS, 18 April. (R. O.) Het staf-
communiqué meldt:
Ten 'Zuiden van St. Quentin hebben
de Duitschers ten Oosten van Gauchy
aangevallen. De eerste aanval mislukte.
Bij -den tweeden slaagde de vijand er in
onze vooruitgeschoven elementen binnen
te dringen. Door een tegenaanval doodden
wij een gedeelte der vijanden, terwijl de
rest gevangen werd genomen. Onze linie
werd geheel hersteld.
Tusschen Soissons en Auberive duurt
ons offensief voort. Wij namen Ostel en
Braye en Laonnais en het geheele ter
rein Oostwaarts tot de buitenwijken van
Courteeou. De vijand trok in wanorde
terug een belangrijke hoeveelheid mate
riaal, voorraden en 19 kanonnen achter
latende.
Ten Zuiden van Laffaux hebben wij
den vijand teruggeworpen en namen Nan-
teuil la Fosse.
Ten Zuiden van de Aisne namen wij
het bruggenhoofd tusschen Co-ndê en Vail-
ly, alsmede Vailly zelf.
Wij hebben een belangrijk Duitsch nest
in Ville aux Bois omsingeld, waarhij 1300
gevangenen werden gemaakt en 180 ma
chine-geweren genomen.
Een hevige Duitsche aanval met een
macht van twee divisies sterk tusschen
Juvin-eourt en de Aisne mislukte onder
bloedige verliezen.
Ten Oosten van Courcy veroverden de
Russen een veldversterking en namen ge
vangenen. In deze streek werden 24 zwa
re kanonnen genomen. Drie waren onbe
schadigd eni werden onmiddellijk tegen
den vijand gekeerd.
In Champagne werden verscheidene cen
tra van tegenstand vernietigd en steun
punten veroverd. Wij namen 20 kanon
nen, waaronder 8 zware en 500 gevan
genen.
Het totaal aantal ongewonde gevange
nen, die sinds het begin van den slag
naar de achterhoede werden- gebracht, be
draagt meer dan 17.000.
Tot nu toe zijn 75 veroverde kanonnen
geteld.
Op den Balkan.
Op het Balkonfront hebben de centralen
van hun kant een succesje kunnen beha
len. De Bulgaarsche en Duitsche troepen
hebben de Franschen ten Westen van
Moniastir uit een aantal loopgraven ge
worpen, die deze in Maart veroverd had
den, waarhij zij enkele stukken buit en
20 gevangenen maakten.
llit Rusland.
KEULEN, 19 April. De „Köln. Zeilung"
verneemt uit Haparanda, dat in Peters
burg tegen de voorloopige Regeering
nieuwe zware oproerige bewegingen uit
gebroken zijn. Deze zijn ernstiger dan in
Maart. Zweedsche reizigers worden in
Haparanda vastgehouden omdat het trein
verkeer gevaar loopt. De post uït Rusland
is reeds 4 dagen uitgebleven.
Von Bissing -j-
De Duitsche Gouverneur-generaal van
België, Moritz, baron Von Bissing, een
Sileziër van geboorte en Pruisisch gene
raal, is aan longontsteking overleden.
Einde 1914 volgde hij Van der Goltz
op als gouverneur-generaal van België.
Hij werd 73 jaar.
De Vredesac ie.
LONDEN, 18 April. (O.V.) Naar aan
leiding van het door een Diuitsch pers
agentschap aan de „Progrès de Lyon"
ontleende bericht, volgens, hetwelk de
Entente opnieuw haar oorlogsdoel zou
hekend maken, kan worden medegedeeld,
dat omtrent dergelijke voornemensvan
de Entente te Londen niets- bekend is.
LUGANO, 18 April. (H.N.) De „In-
formazione" zegt, dat van 22 -tot 24
April te Milaan een congres van Itali-
aansche ofl'icieele socialisten zal plaats
hebben tot bespreking van de vraagstuk
ken. die van actueel belang .geworden
zijn door de nieuwe vredesverklaringen
der Middel-Europeesche mogendheden.
De duikbooten-oorlog.
CAD1X, 18 April. (W.B.) Tusschen La-
rasch en Tanger zijn den 13 dezer 4
vrachtschepen en een groot 'transportschip
door een Diuitsehen onderzeeër tot zin
ken gebracht
Vliegeraanval [op Freiburg.
Op Zaterdag 14 dezer, 's middags te
12 uur, viel aldus meldt een Wo-lff -
bericht 'een vijandelijk .vliegtuigenes1-
kader van J.2 toestellen de open stad
Freiburg in Brei-sgau aan. De aanval
werd te 's namiddags 5 uur door 2 an
dere eskaders, met tezamen 23 vlieg
tuigen, herhaald. Bij dezen overval vie
len helaas verscheiden mmschen-levtens
ten offer. Zeven vrouwen, vier mannen,
waaronder een soldaat, werden gedood;
17 vrouwen, 8 mannen en 2 kindeien
weiden gewond. De vijandelijke vliegers
kozen als aanvalsdoel, behalve den nieu
wen gemeentelijken .schouwburg vooral de
instituten en klinieken der universiteit.
Het anatomisch instituut wenl belangrijk
beschadigd. Door onze krachtdadige tegen
maatregelen kwami de aanval niet vol
komen 'tot uitvoering.
Amerika en de oorlog,
,E e n v r ij w i 11 i g e r .s c o r p s van
Roosevelt.
Roosevelt zond een brief aan den voor-
zi Iter van de militaire commissie in den
Seinaat en het Huis van Afgevaardigden,
waarin hij voorstelt, dat de president zou
Woivlen gemachtigd, een troepenmacht van
vrijv villigers op de been te brengen voor
drie jaar of den duur van den oorlog.
Ro Osevelt zou dan een infanjterie-di-
visie itjtet cavalerie, artillerie, genie len
WEENEN, 17 April, (H.N.) De „H.
Fr. Presse" publiceert een onderhoud
met Scheidemann, waarin deze Ttet vol
gende verklaarde:
Er kan thans geen twijfel iraeer aan
bestaan, of Tisz-a, Czernin en Bethmianin
Heilweg zij-n iederen dag bereid 'yrede
te sluiten. Het zal een duurzame vrede
mioetep zijn, die, gelijk TisZa het uit
drukte, bij niemand revanche-gedachteia
zou kunnen opwekken. Duitschland, Oos-
tenrijk-Hongarije en Rusland zijn landen,
waarin de volken den vrede wenschen
en wel zoo snel mogelijk. Wie zou in
ernst willen beweren, dat d© Franschen
en dei ^Engelschen deal oorlog willen
voortzetten -om- de eischen van een Lloyd
George, een Vivani, een Brianid en eein
Ribo-l te verwezenlijken? .Maar laten wij'
van het dejmiocratische Westen, waar
thans de kanonnen weder liu|n moordend
geluid doen hooren, op het oogenblik
niet te spreken. 'De vrede zal van het
Oosten komen.
De Duitsche oorlogsleening.
BERLIJN, 18 April (W.B.) Bij de op
gaven over het resultaat der zesde oor
logsleening ontbreken1 nog de kleine ge
deeltelijke inschrijvingen. Bovendien zijjn
de inschrijvingen der troepen te velde,
voor wie de inteekeningsiterm-ijn eerst in
Mei is afgeloopen, in de som van 12.770
millioen "Mark slechts gedeeltelijk 'begre
pen. Reeds thans staat buiten twijfel vast,
dat door -de gezamenlijke intoektening op
alle 6 o-orlogsüeeningen een som van 60
milliard is overschreden. Wat niemand
voor mogelijk heeft gehouden is' geschied.
Het resultaat der tot nu toe meest suc
cesvolle derde oorlogsleening is met 700
millioen Mark overtroffen.
vliegers op de been brengen, die biinl-
nen twee h drie maanden gereed zon
zijn voor het transport naar Frankrijjk.
Mexico blijft neutraal.
MEXICO-CITY, 16 April. (Reuter..) Car-
ranza heeft iu het congres- medegedeeld,
dat Mexico ten opzichte van den wereld
oorlog een strikte neutraliteit zal hand
haven.
Mgr Legraive in vrijheid gesteld
Volgens een bericht van de „Corriere
d'Italia" heeft de Duitsche regeering, o-p
verzoek van Z. H. den P'ausi, Mgr. Le
graive, president van het groot-seminarie
in het aartsbisdom Mechelen, die gevan
kelijk naar Duitschland was gevoerd, we
der op vrije voeten gesteld.
De groote verwachting
In de „Daily Mail" schrijft Lovat Fra-
ser: Ik weet o-p geen stukken na hoe
veel divisies de regeering der Unie op
een zeker oogenblik in he'; veld kam
brengen en dit kan mij ook niets sche
len, maar wel ken 'ilc den Amerikaatechem
geest en ik weet, dat op den grooten
dag, waarop de ruterij van alle naties1,
die de vrijheid liefhebben, door Pots
dam zal rijden, Amerika zal ziijn ver
tegenwoordigd.
De toestand in Duitschland.
Aan den naar ons land gevluchlen Rus
eischen generaal Astasjef is door een
persman van „De Telegraaf" o.a. ge
vraagd
Hoe is de stemming in Duitschland,
in verband met den voedselnood?
O, u moet niet denken, antwoord
de de heer Astasjef, dat de nood hen
zoodanig ontmoedigt, dat zij op die wijze
overwonnen kunnen worden! Ze zullen
desnoods gras of hout gaan eten, maar
doorvechten zullen ze, tot het eind.
Er komen anders den laatsten tijd
veel berichten uit Duitschland over de
sterke ontmoediging, die daar moet hecr-
schen.
De meening van generaal Astajef was
echter, dat men de Duitschers er niet
door economische middelen onder zal
krijgen. De mannen, de vrouwen, de jon
gens en de meisjes, allen willen ze vol
houden, zeide hij.
Wil men de Duitschers verslaan, dan
moet men dat doen met kanonnen, ge
weren en mitrailleurs.
De hulp van Portugal.
Volgens een mededeeling in de „Frei-
burger Nachrichten", een Zwitsersch blad,
is er tot dusverre nog g-een enkel P'ortu-
geesch soldaat op het Westelijk front ver
schenen. Het is namelijk een onloochen
baar feit, dat het leger tegen den oorlog
is, en dat de soldaten van d-e eenige di
visie, die gemobiliseerd is, gedreigd heb
ben de ministers te vermoorden, zoodra
de eerste compagnie naar Frankrijk zou
worden ingescheept.
In het Portugeesche volk bestaan ver
schillende stroomingen, monarchistische
en republikeinsche, maar alle zijn eens
gezind op dit eene punt, dat zij niet bui
ten de grenzen willen vechten. De repu
blikeinen zijn verdeeld in twee partijen:
die van den afgezetten president Pimenta
de Castro, en die van den tegenwoordigen
president Alfonso Costas. Deze laatste re
geert me.t behulp van Engeland. De monar
chisten zijn aanhangers van den ex-koning
Manuel, die in het Engelsche leger dient,
of van den hertog van Braganza don
Miguel, die aan de zijde der Centralen
strijdt.
Het kleine Portugeesche volk is dus
hopeloos verdeeld, en zijn meedoen aan
den grooten oorlog is niets anders als
een slecht gespeelde comedie, waardoor
het per saldo misschien nog zijn koloniën
zal verliezen. (St.)
N.B. In de laatste dagen schijnt in-
tusschen -een Portugeesch hulpcorps op
het W-esterfront te zijn verschenen.
Red. N. Z. Crt.