De Groote Oorlog.
No. 40.
Dinsdag 3 April 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt eiken MjUHBiG-,JIOEIMB- en VillBltiVUNO.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Losse Oorlogsberichten.
Sociale Berichten.
Welk weder zullen wij hebben?
WE ZEEUWS® CODRAHT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
talf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9> GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Eedactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bjj abonnement Bpeciale prSp.
Advertentiën van 16 regels ƒ0.625; iedere regel meer 125 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekena.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 30 Ct. k contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
li,; atie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekerings voor waarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij 4* gulden bij 4% gulden b(j A
I I verlies van een jl I 11 I .verlies I verlies van m
1 I fl hand, voet 11 fl fl I van een B% I I een M
I Up oogB duimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken andereu
vinger.
Verbetering drukfout.
Door het zetten van tweemaal denzelf
den regel en het weglaten van den eigen
lijken wat aan het oog van den cor
rector ontsnapte is de aanhaling der
woorden van metropoliet Nicodemus in
het hoofdartikel van ons vorig nummer
(2e kol. 2e alinea) onverstaanbaar gewor
den. Zij moet luiden als volgt:
„Ik ben niets, o mijn God, maar
ik waag het toch" medelij den te
hebben met de slavernij, waar
onder onzie Kerk ten opzichte
der burgerlijke macht gebukt
gaat". Red.
Duitschland en Amerika.
De verhouding 'tusschen Amerika en
Duitschland is thans, tengevolge van de
jongste redevoeringen van den Rijkskanse
lier en van de leden van den Rijksdag,
waardoor de Yankees zich blijkbaar ge
prikkeld gevoelen, van dien aard gewor
den, dal in de bijzondere zitting van het
Congres, te houden op heden Maandag,
niets anders verwacht kan worden dan
een oorlogsverklaring. Zoo meldt althans
uit Washington, Reuter. („De Tijd")
Prins Friedrich Karl niet gestorven.
STOCKHOLM, 30 Maart. (V.D.) Naar uit
gezaghebbende bron wordt bericht, is de
toestand van prins Friedrich Karl, die in
zijn vliegtuig zwaar gewond werd en daar
na in Engelsche gevangenschap geraakte,
veel beter.
(Het overlijdensbericht van den prins,
onlangs door de „Daily Express" gemeld,
was dus blijkbaar onjuist. Red.)
Een gevecht met de „Möwe"
Volgens uitlatingen van neutrale zeelie
den, die met de „Möwe" naar Duitsch
land zijn gekomen, heeft het Engelsch s.s.
„Otaki" een formeel gevecht met de „Mö
we" gevoerd, waarbij zes man van de
Duitsche bemanning van de „Möwe" en
twee van de gevangen genomen Hindoes
gedood werden. De „Möwe" geraakte ïn
brand; het vuur werd pas na drie dagen
gebluscht. De talrijke Engelsche gevange
nen waren afzonderlijk opgesloten; toen
het gevecht met de „Otaki" begon, maak
ten zij de ijzeren deur met geweld open,
maar Duitsche matrozen stonden reeds
met handgranaten gereed en beletten den
Engelsehen naar 't dek te gaan.
De „Möwe" werd door zeven projec
tielen getroffen. Toen op de „Otaki" de
kapitein, de eerste stuurman, de eerste
ingenieur en twee matrozen gedood wa
ren, gaf het schip zich over, de overleven
den werden naar de „Möwe" overgebracht.
De duurte te Antwerpen
is schrikbarend, volgens de mededeelingen
van een Hollander aan „Het Volk". Alle
levensbehoeften zijn daar buitengewoon
schaarsch en duur. Het brood is zeer
slecht, moeilijk verteerbaar en kost i/2
fr. per K.G. Vleesch kost 8 A 9 fr. per
.K.G., vet 14 fr., boter 18 fr. Een stukje;
stuiverszeep kost 3Va fr., ieen stukje kwatta
85 ct. Voor het maken van een paar zo
len en hakken betaalde de Hollander 14
fr.een paai' goede schoenen kosten 65 fr.
De katten zijn goeddeels verdwenen;
ze zijn verorberd. En nu zijn de honden
aan de beurt.
Mgr. Szeptycki
Te Stockholm" wordt uit-Petersburg ver
nomen, dat de gevangen metropoliet van
Lamberg, Mgr. Szeptycki reeds verlof heeft
gekregen om Rusland te verlaten.
Nader meldt men:
PETERSBURG, 30 Maart. De metropo
liet van Galicië mgr. Szeptycki is heden
hier aangekomen. De voorloopige regee-
ring heeft hem toegestaan naar Galicië
terug te keeren.
De „Retsj" hecht haar volle goedkeu
ring aan dit besluit der nieuw© regee
ring, die zich gehaast heeft om het onrecht,
jegens den Metropoliet begaan, wéder te
herstellen.
Van de grens.
Naar „Vrij België" mededeelt, hebben
de Duitschers in de onmiddellijke nabijheid
van Maaseijck niet minder dan 200 ma
chinegeweren opgesteld aan onze grens.
Polen.
De nieuwe Russische regeering heeft
aan Polen plechtig „de volheid van het
recht om met eigen wil zijn lot te bepa
len", toegezegd. De oprichting van een
onafhankelijken Poolschen staat, wordt in
het vooruitzicht gesteld, gevormd uit alle
grondgebieden, waarvan de meerderheid
der bevolking tot het Poolsche volk be
hoort, en alleen door een militair verbond
met Rusland vereenigd.
De onafhankelijkheids-toezeggingen van
de nieuweTegeering van Rusland gaan dus
verder dan die van den Czaar en van de
centrale mogendheden. Alleen.heel Po
len moet nog door Rusland op de Cen-
tralen worden veroverd!
Generaal Roeski.
Volgens een bericht uit Petersburg aan
de „Echo de Paris" heeft generaal Roeski
de meeste kans opperbevelhebber van het
Russische leger te worden.
Democratische regeering.
Duitschland wil den weg op naar een
meer democratischen regeeringsvorm, on
danks de afwijzende houding van den
kanselier.
De rijksdag toch heeft met overgroote
meerderheid een voorstel aangenomen om
een commissie van 28 leden in het leven
te roepen, teneinde de wettelijke kwestie
van de samenstelling van de volksver
tegenwoordiging en haar verhouding tot de
regeering vast te stellen. Aan die commis
sie zullen, op voorstel van de socialisten,
alle desbetreffende, bij den rijksdag inge
diende voorstellen en resoluties, worden
voorgelegd.
Tweede Kamer.
Er is over een weerbaar Indië in
do vorige week heel wat gesproken.
Vooral de heer Troelstra (S. D. A. P.)
heeft zich niet onbetuigd gelaten.
Het verlies onzer politieke heerschap
pij over de kolonie, meende hij, zou niet
het afbreken onzer economische betrek
kingen met Indië tengevolge behoeven te
hebben en zou de economische ontwikke
ling van het eigen land niet verstoren.
Van een levensbelang voor volk en arbei
dersklasse bij het behoud van Indië zou
dan ook geen sprake zijn.
Het zal wel geen verwondering wekken,
dat sprekers rede sloot met de verklaring,
dat de S.D.A.P. niet met het wetsontwerp
zal kunnen meegaan.
Tot een geheel tegenovergestelde slot
som voerde de rede van den heer Bo-
gaardt (R.K.), die verklaarde, zich met de
strekking van het ontwerp te kunnen ver
eenigen, daarbij vooropstellende, dat het
hier voornamelijk gaat om het vastleggen
van een beginsel.
Minister Pleyte zal eveneens kunnen
rekenen op de stem van den heer Heeres
(U.L.), die het ontwerp als beslist nood
zakelijk toejuichte, evenwel onder voor
behoud, dat het alleen zal worden be
schouwd als een beginselverklaring.
Ook de heer Scheurer (A.R.) schaarde
zich aan de zijde van de voorstanders van
het ontwerp. Hij waarschuwde daarbij
evenwel tegen achterstelling van de vloot
hij het landleger en tegen een te zuinige
uitvoering der plannen, waaraan ook Ne
derland z. i. zal moeten meebetalen.
De heer De Visser (C.-H.) schonk even
eens den Minister krachtigen steun.
Dhr. Marchant is het met het karakter
der beweging niet eens. Het Indische leger
moet zijn hulpbronnen in het land zelf
vinden. Tegenover dhr. Dresseihuis betoog
de spr. het onverbrekelijk verband tus
schen deze kwestie en de staatkundige ont
wikkeling van Indië.
De minister betoogde dat Indie toch weer
baar moet gemaakt worden, ook al is
een volksbeweging niet mogelijk.
Daarom moet eerst het ontwerp nu
worden aangenomen. En de voorbereiding
moet dan zoo spoedig mogelijk worden
ter hand genomen.
De heer Notens verklaarde het eens te
zijn met liet voorstel. Hoofdzaak voor
het Indische leger is niet in welk tempo;
dat is een kwestie van later zorg, voor
de regeering en voor het departement..
Het voornaamste is het wegnemen van
het beletsel togen het Indische leger.
Dhr. van Voort van Zijp hoopt, dat de
zaak met bekwame spoed zal worden aan
gevoerd.
Dhr. Snoeck Henkemans kreeg verlof
tot het houden eener interpellatie betref
fende de buitengewone landbomvverloven
in het voorjaar.
Dé Tweed.© Kamer is thans tot. 24 Apr"
op Paaschreces.
Na het reces zal de stemming plaats
hebben over de volgende motie:
D'e Kamer, van oordeel dat de Rijksbij
dragen ten behoeve van het bijzonder
middelbaar onderwijs ten spoedigste moe
ten worden verhoogd en dat daarmede
niet behoort te worden gewacht tot de
uitvoering van het nieuwe artikel 192
van d'e Grondwet, gaat over 'tot de orde
van dén dag.
Het heeft de grootste beteekenis, voegt
„De Maasbode" hieraan toe, dat de pe
riode van het bestand, welke met Juni
begint, nu zal worden ingegaan met zulk
een, naar wij hopen door een groote
meerderheid te aanvaarden formulee
ring van wat billijk en gewenscht is voor
het bijzonder middelbaar onderwijs.
Aanvoer Kunstmest.
Naar wij vernemen is aan het Noor-
sche stoomschip „Hercules", dat met een
lading phosphaat voor de Kunstmestcom-
missie geruimen tijd in Engeland was vast
gehouden thans vergunning verleend de
reis naar Nederland voort te zetten.
Engeland en onze scheepvaart
Uit Rotterdam kwamen berichten, dat
de Engelsche Regeering thans geweigerd
zou hebben de Nederlandsche schepen in
het vervolg te Halifax te laten onderzoe
ken. Ze zouden in het vervolg weder
alle een Engelsche haven moeten aan
doen.
De „N. Ct." kan meedeelen, dat van
een definitief besluit van de Engelsche
Regeering in dezen nog geen sprake is.
Wel zijn de vergunningen, aan de op 17
Maart uit Amsterdam en "Rotterdam uit
gevaren graanschepen, om direct naar Ha
lifax te gaan, sedert niet door andere
gevolgdmaar in r eederskringen acht men
de mogelijkheid, dat dit zal geschieden,
volstrekt niet uitgesloten.
De Ned. gezant bij den Paus.
Jhr. van Nispen tot Sevenaar, de bui
tengewone Ned. gezant bij den Paus is
dezer dagen met verlof in ons land en
wel te 's Hertogenbosch bij familieleden
aangekomen.
Voedselvoorziening.
Wij vernemen dat dhr. Knobel, lid van
de Tweede Kamer en van oordeel zijnde
dat de voedselvoorziening tot de lands
verdediging behoort, tot den minister een
schriftelijke vraag heeft gericht, strekken
de om het leger zooveel mogelijk ter be
schikking van den landbouw te stellen
opdat met behulp, der gemobiliseerden de
beschikbare gronden worden dienstbaar
gemaakt voor den landbouw.
Dit zou naar het voorbeeld zjjn van
Zwitserland en Frankrijk,
Verbod tot vervoer van en handel In
petroleum.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft bepaald:
1. Het is verboden petroleum of^gas-
olie te vervoeren, to verkoopen of af te
leveren, tenzij door den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel daar
toe vergunning is verleend.
2. De voorwaarden, onder welke ver
gunning zal worden verleend, zullen na
der worden vastgesteld.
Het Haagsche Corr.-bureau meldt in
verband hiermee nog het volgende:
De aanleiding tot dezen maatregel is
vrij plotseling ontstaan, en wel tengevolge
van de groote verliezen, die de tankboo
ten dezer dagen hebben geleden.
Zoo werd het stoomschip „Healdton",
met ongeveer 45.0U0 vaten petroleum op
iveg naar Rotterdam, in de nabijheid van
Terschelling door een Duitsche duikboot
getorpedeerd. Het stoomschip „Charlois",
met ruim 23.000 vaten voor Rotterdam
aan boord en 19 dezer Bergen gepas
seerd, is niet aangekomen, zoodat helaas
is aan te nemen, dat dit schip met man
en muis is vergaan.
(Andere berichten spreken er van, dat
de „Charlois" zou zijn opgebracht.
Red.)
Is door d,eze verliezen een plotselinge
petroleumnood ontstaan, ook op verderen
aanvoer is voorloopig niet, te rekenen.
Onze uitvoerhandel.
Volgens het „Hbld." itijn er maatregelen
in overweging, om pnzen uitvoerhandel
op geheel andere leest te schoeien, dan
tot nu toe het geval is.
Dezer dagen kan men verwachten een
opheffing van aile rijkscommissies. Daarna
zal de uitvoerhandel worden geconcen
treerd in een soort van officieuze naam-
looze vennootschap voor den uitvoer,
waarvoor de leden yan de commissie van
bjjstand voor de distributie als college
van commissarissen zullen optreden. Men
hoopt aldus onzen ganschen uitvoerliandel
te concentreeren in een centraal bureau.
Bezuiniging vo^r Restaurants.
De minister van landbouw heeft met
ingang van 1 April voor het gansche
land de navolgende vereenvoudiging dei-
menu's in de restauraties voorgeschreven:
De spijslijst zal bestaan uitlen hoogste
zes gerechten.
Menu's A prix fixe mogen uitsluitend
bestaan uit daarop voorkomende gerech
ten.
Het dejeuner bestaat pit ten hoogste
twee gerechten, waarvan één voorgerecht.
Het diner bestaat uit ten hoogste drie
gerechten, waarvan één voorgerecht.
Soep en voorgerecht worden samen als
één gerecht beschouwd.
Pudding en dessert worden niet als
één gerecht beschouwd.
Na des avonds negen uur zullen noch in
hotels, noch in restaurants, met het oog
op de bezuiniging op stookmateriaal, war
me spijzen verstrekt mogen worden.
Regeer Ingsvarkens.
Op 10 April zullen de leveringen van
regeeringsvarkens weer plaats hebben.
Gemarineerde haring.
Van Vrijdag af werd de distributie van
gemarineerde haring stopgezet.
Vlissingen. „St. Rafaël". Donderdag
vergaderden alhier de R. K. Spoor- en
Tramwegmannen. De voorzitter opende de
drukbezochte vergadering met den chr.
groet en riep 'n hartelijk welkom toe
aan den nieuwen Geestelijken adviseur
den Weleerw. heer P. Verwer, daarbij de
hoop uitsprekende, dat Zijn Eerw. met
Gods zegen en verzekerd van den steun
der leden moge meewerken tot heil der
Organisatie. Vervolgens heette 'de voor-
Verwachting tot den avond van 3 April.:
Matige tot kraohtigen, Zuidelijken tot Wes
telijken wma; toenemende bewoUing met
veel kans op regen, later tijdelijk opklarend.
Iets zaohter.
zitter alle leden welkom en zette uiteen
't doel van de vergaderingen. Na 't lezen
en goedkeuren der notulen werden ver
schillende zakelijke mededeelingen gedaan
over tot de Bisschoppen gerichte verzoe
ken en verkregen resultaten. Alvorens over
te gaan tot 't kiezen van 'n nieuwen
secrateris, sprak de voorzitter den secre
taris toe, hem namens de leden dankzeg
gend voor wat hij deed voor de organisa
tie. De secretaris, 't woord verkrijgend,
sprak de leden toe met 't geen hij schreef
in zijn jaarverslag over 1915: „wanneer
men spreekt tot vrienden, wanneer men
Samenwerkt, dan wordt 't u warm om
't hart, als men weet dat onderlinge liefde
steeds bij ons heerschte". Hij dankte de
leden voor 't vertrouwen dat zij steeds
in hem stelden en zeide niets anders
gedaan te hebben dan zijn socialen plicht.
Hjj sprak de hoop uit, dat „St. Rafaël"
te Vlissingen steeds in innerlijke kracht
en werkzaamheid moge vooruit gaan en
dat van haar kan gezegd worden: „St.
Rafaël docet", „St. Rafaël leert".
Vervolgens bracht een der leden nog
hulde aan den scheidenden secz-etaris voor
zijn organisatiewerk.
De heer L. M. M. van Hove werd bij
2e stemming alsnu tot secretaris benoemd.
Het bestuur werd uitgebreid met een tram
man, n.l. de heer Ebert, terwijl de heeren
Ehert en Cremers gekozen werden tot lid
van het plaatselijk comité voor „Herwon
nen Levenskracht".
De heeren Kuipers en Stokx brachten
resp. verslag uit der vergaderingen van
vakafdeeling VI en III.
Eenige huishoudelijke zaken wei'den als
dan geregeld. Voor do tramwegmannen
komt weer 'n afzonderlijke vergadering.
Bij de rondvraag werden enkele vQor-
stellen ter behandeling ingediend.
Vei-voigens voerde de Geestelijke Advi
seur het woord. Hij dankt den voorzitter
voor "de tot hem gerichte woorden en
ziet in de eendrachtelijke saamwerking
der leden en den geest die op de ver
gadering heerschte' een blijde toekomst
voor de vereeniging. Hij roept de mede
werking in van allen tot samenwerking.
Vervolgens sloot de voorzitter met dank
aan den Geestelijken Adviseur en allen
deze drukke en leerzame vergadering.
Goes. Dat hier ter stede nog steeds
groote schaarschte aan brandstoffen is
bleek Zaterdag j.l. toen er steenkolen
(eierkolen) voor de klanten van het steun
comité waren aangekomen. Rij den kolen
handelaar Bliek was lz^t gedrang zoo groot
da,t de politie er aan te pas moest ko
men om de orde te herstellen en on
gelukken te voorkomen.
Gemeente Gasfabriek. Gas
besparing Maart 1917.
Over de maand Maart 1917 werden
afgeleverd 48881 M3.; over de maand
Maart 1916 werden afgeleverd 83769 M3.;
65 pet. van het gasverbruik van het vo
rige jaar bedraagt 54450 M3., zoodat
meer is bezuinigd 5569 M3. of 6.4 pet
De heer Jac. den Hordei-, vroeger
te Goes, thans te 'sHage, is benoemd
tot referendaris aan het Departement van
Financiën, afd. 'Registratie en Domeinen
De laatste dagen is hier herhaal
delijk proces-verbaal opgemaakt tegen
voerlieden wegens het vervoeren van ar
tikelen in strijd met de distributiewet.
Tegen den winkelier T. is procesver
baal opgemaakt wegens het verkoopen van
eieren boven den maximumprijs van 8
et. (M. Ct.)
