\AD.
Inbesfedinj
De Groote Oorlog.
No. 29.
[ardappelen.
Donderdag 8 Maart 1917.
Dertiende Jaargang
I
nt-Aardappelen
ARWESTROO
HOEN GULDEN.
RIJNSTRAAT 11.
tjn - Telef. 2267.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WQEISDAG- en VRIJDAGAVOND.
an te besteden:
PETRUS HOPMANS.
III. (Slot.)
coop bij inschrijving:
'LAMING te lersek"
leubileerde Kamer:
ineensluitende Kamers,
Losse Oorlogsberichten
Welk weder zullen wij hebben?
T. A. TEN CATE.
[5.met premie-uitloting
1 Juli a.s. der volgende
25000.—
50.0.—
1000.—
100.—
p van een Notaris en wordt
eenige groote bladen,
jng onverkort het eigendom
re uitgelote obligatiën over-
|>ot en wel voor 't eerst in
Ie trekking betaald zonder
Zeeland, J. VAN ACKER,
aanvragen ter deelname
jentschappen te richten.
rsdraad No. 13,
te geven door
NIEUWE ZEEUHSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
kalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gaiuepoorfafraaf C 209, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bjj abonnement Bpeciale prijs.
Advertentiën vim 16 regels ƒ0.50; iedeTe regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekent»,
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de mm gm mm gulden bij verlies van' beide gm gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I 111 handen, voeten of oogen. J IZ II verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 I Voorts bij ongeneeselijke 1 I 0 hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
P" gulden bij A gm gulden bij gulden bij §3*
I 1^ I I verlies van een 11 11 I verlies l_^ I I verlies van 1
1 I hand, voet 11 11 I van een 1% I I een M
of oog; duim; wijsvinger
guides bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
■TUUR van den Nieuwe Kraaijert-
il op
ïdag den 12 Maart 1917,
riddags om 2 uur in het koffie-
de Wed. van dsn Bdlck te
hoek trachten
Het begrindén van ver-
billende wegen en wegsge-
elten in dien polder ter ge-
menlijke lengte van 12773
met de levering der daar-
benoodigde materialen
ijzing zal plaats hebben op den
aanbesteding, des voormiddag!
ur. samenkomst aan de h;
Kraaijert".
kken zijn tegen betaling van f 0.75
baar ter drukkerij van de firma
KtSAAN LE L'OÏNTRE te Goes,
Het Bestuur voornoemd,
BOONMAN, Dijkgraaf.
G. P. TIMANS, Ontv.-Griffier.
door d? genade Gods en de gunst van den
Apostolischen Stoel
Bisschop van Breda.
lluisprelaat van Z. II. den Paus, Assistent-
Bisschop bij den Pauselijken troon,
ain de Geestelijkheid en de Geloovigen van
one Bisdom
Zaligheid in den Heer.
In onzen bedorven tijd, nu, het onge
loof en hot zedenbederf op schrikbaren
de wij-ze in de hand worden gewerkt, zijn
de geestelijken alleen niet bij machte den
stroom, des bederfs te stuiten !en het gebrek)
aan godsdienstkennis te verhelpon, zij heb
ben hulptroepen noodig. Tot die hulp
troepen behooren de goed-onderlegde Tee-
ken, die uit oprechte liefdia voor den
naaste zich aanbieden om achterlijke en
verwaarloosde Janderen voort te helpen
bij 'het aanleeren van den katechismus,
een heerlijk liefdewerk, dat vooral in de
steden met vrucht zal beoefend worden.
Mogen de hulpvaardige leekenaposte'en
in aantal toenemen en met hemelschien;
ijver bezield zich alle moeite getroosten
voor die yerlaten zielen, die zij door
hun opofferende liefde wellicht voor iden
hemel zullen winnen.
Tot die hulptroepen behooren niet het
minst onze religieuze Broeders en Zusters
en onze Katholieke onderwijzers, die door
God geroepen zijn tot de verheven bedie
ning om kinderen voor den hemel op
te voeden. Do eerste taak, hun opgelegd,
is do kennis van God, van de geloofswaar
heden en de zedewetton te verspreiden,
te prenten diep in den geest der kin
deren. Hiervoor is hun echter noodig te
zorgen, zelf in den godsdienst goed onder
wezen !te zijn. Het zal derhalve hoogst
nuttig zijn voor hen, die de allerklein
sten aan hun zorgen zullen zion toever
trouwd, om hen voor te bereiden tot de
eerste H. Communie, Katholieke opleiding
to zoeken voor bewaarschoolonderwijs, en
voor hen, die aan de leerschool zijn ver
bonden, een cursus te volgen in gods-
.Jdienstleer 'en een. diploma van godsdienst-
kennis-' te behalen. In de naaste toekomst
itoch zal 'zulk een diploma gevorderd wor
den f>m in aanmerking te kunnen komen
voor -een benoeming aan bijzondere Katho
lieke scholen, wier getal ondier onze aan-
ïlmoediging yan lieverlede toeneemt. Het
program^ der leerschool wordt aldoor hoo
ger opgevoerd, de eisch des tij-is is de
kinderen tot hooge ontwikkeling te bren
gen, jn alle aardsche kundigheden (moe
ten zij onderlegd worden, daaraan moet
alle zorg en bijna alle tijd worden besteed.
Voor het aanbrengen der voornaamste,
Womoldinflic'16 meest noodzakelijke, onmisbare kennis van
-ea. den godsdienst worden §lechts weinig
.ekend geschikt voor werkhout. fcjrell beschikbaar gesteld en staan soms
i. f» lever gebrekkige hulpmiddelen ten dienste. Omi
de liefde tot de onsterfelijke zieltjes, die
vpm Uwe zorg worden toevertrouwd, reli-
Mze en lcekenonderwijzers en -onder-
a>ressen, smeeken wij u naar best ver
ban den priester behulpzaam- te zijn
rf het aanleeren van den k'atechisnïus,
bn jn de bijzondere scholen, want uit
Ie openbare scholen is de godsdienst
.oorgaans verbannen, te zorgen, dat uw
-nderwijsin geheel zijn omvang, alle vak
tea van het onderwijs, van den godsdienst
'oortrokken gijn.
'Het godsdienstig beginsel, zegt het. rraaa-
.ement der Bisschoppen van 1868, moet
fiheel het onderwjjs doordringen en over-
aj moet de invloed van den godsdienst
■stond benoodigd zich doen gevoelen. De godsdienst moet.
am A v-kztSri^l' ia alles doorstralen.
.6ll MrUCIU^1 1 Doch hiermee is uw plicht nog niet
werkend eezin Nieuwe WoWf fwvuld, gij moet. bovendien 'de kinderen
Bkbaar bij B P. REMIJN, if'rpn- -godsdienst in beoefening te
-r Noord Kraaijert 's Heer Aren»' brengen, de geloofswaarheden in 'hun eigen
(«1 -.et laven toe te passen, hun leven overeen-
t- pomstig de geloofsleer in te richten.
Hiernaar moet gij streven door uw woord,
inaar nog meer door uw voorbeeld, dat
een krachtigen invloed uitoefent- op het
kinderhart. Gelijk Jezus eerst begon te
ftoen en daarna te leeren, zoo ook moet
vraagd prijsopgave van
groote en kleine partijen.
biedingen met prijsopgave en soort
1 DE JONG, Hillegom.
e aan
E'eg
den
trijvmgsbiljetten in te
f op 15 Maart a.s., bij
Terstond gevraagd
lichting Kantoor, voor ongeveer1
pien. Br. met prijsopgave o. 1-
d. B.
TE KOOP
J. VAN'T WESl'ENDE, 's
gij eerst zelf .een voorbeeldig Christelijk
leven leiden, om- uwe leerlingen op uw
eigen levensgedrag te kunnen wijzen en
tot navolging op te wekken. iWat een zegen
voor een parochie, onderwijzers- en on
derwijzeressen te hebben, die zooals wij
er Goddank velen kennen, dagelijks O©
II. Mis bijwonen, veelvuldig communi-
ceeren en voor allen een voorbeeld zijn
van Christelijkon levenswandel.
Eendrachtige samenwerking van ouders,
priesters, religieuze en leek'enonderwijzers
en -onderwijzeressen voor d© god&Jienstig-a
opvoeding van het kind, ziedaar een
zwaarwiehtigen plicht, dien wij meenden
u met alle klem te moeten voorhouden.
Dringend smeeken wij u ons herderlijk
woord, dat wij enkel uit liefde tot uwe
kinderen tot u hebben gesproken, ter harte
te nemen en den u voorgehouden plicht
met Just en een heilig inzicht te ver
vullen.
Alvorens te eindigen verzoeken- wij
ouder gewoonte uw gebed voor den bloei
en de uitbreiding der Kerk. voor onzen
H. Vader Benedictus XV, opdat God zijn
pogingen pm den wereldvrede te herstel
len zegen©, voor onze geëerbiedigde en
geliefde Koningin en gelreel hot Koninklijk
Huis, en ook voor ons, opdat het gegeven
.worde (het ware geloof en den waren Chris-
telijken geest in ons Bisdom te bewaren.
Smeeken wij deze genade al door de
machtige voorbede van onze goede Moe
der Maria, do Patrones' van ons Bisdom.
F.n zal dit ons herderlijk schrijven op
de gebruikelijke wijze op Zondag Quin-
quagenima in al de kerken van ons Bis
dom en waar verder gewoon, van den
predikstoel worden voorgelezen.
Gegeven te Breda, 14 Febr. 1917.
f P. HOPMANS,
Bisschop van Breda.
Op last van Z- D. Hoogwaardigheid,
L. DE MEULEMEESTEB,
Secretaris.
Spanje en de Ver. Staten.
(FRANKFORT, 4 Maart. (V. D.) De „Frank
furter Zeitung" verneemt uit Madrid, dat
de afgetreden Amerikaansche ambassadeur
Gerard een eigenhandig schrijven van ko
ning Alfonso aan president Wilson zal
overbrengen.
100.000 Vrijwilligers voor den nationalen
hulpdienst.
LONDEN, 4 Maart. (Reuter). Neville
Chamberlain, de chef van den nationalen
hulpdienst, deelde heden in een redevoe
ring mede, dat hij reeds honderdduizend
vrijwilligers had voor het. nieuwe in-
dustrieele leger en dat hij vertrouwde,
het getal op een half millioen te kunnen
brengen.
Fransche soldaten.
Sprekend over de Franschen, zeide de
bekende Duitsche generaal Von Klück de
vorige week in een interview: ,,De Fran
schen zijn geestdriftige en prachtige solda
ten, hetgeen trouwens in de Fransche tra
ditie ligt. Men kan slechts met bewonde
ring van de Franèche soldaten spreken."
De duurte In België.
Volgens mededeeling van naar ons land
gevluchte Belgen, is het leven daar zóó
duur, dat. het voor menschen van niet
zeer groot vermogen haast, niet meer is
vol te houden.
Herderlijk schrijven van kardinaal Von
Hartmann.
KEULEN, 5 Maart. (Particulier). Kardi
naal Von Hartmann heeft in een harder-
lijk schrijven een 13-uren-geberl vóór het
Allerheiligste uitgeschreven legen den vier
den Zondag van de Vasten. De kardinaal
gaat uit van de overtuiging, dat ongetwij
feld in de naaste toekomst belangrijke
oorlogsgebeurtenissen op handen zijn, die
over het lot van het, Duitsche volk gaan
beslissen. Hij voelt zich derhalve gedron
gen, de hem onderhoorige geloovigen lot.
een vurig gebed aan te sporen. De biddag
wordt 's avonds beëindigd met. de Litanie
van Allerheiligen, het vredesgebed des
Pausen en den zegen met bet. Allerhei
ligste. (Maasbode.)
Een Duitsch succes.
Op hel Verdun-front, juist daar, waar
de Franschen dit bij hun offensief in
't laaste deel van 't vorig jaar zoo aan
merkelijk hadden vooruitgebracht, hebben
de Duitschers 'n krachtigen aanval gedaan
en daarmede 'n voordeel verworven.
't Duitsche legerberieht meldt 't nemen
van een reeks Fransche stellingen bij het
Caurières-bosch over een breedte van
1500 meter.
Het Fransche legerberieht van Maandag
middag _geeft het 'échec toe. In het avond-
communiqué wordt echter gezegd, dat
aoor een tegenaanval een "deel er van
weder heroverd worden kon.
Een samenzwering tegen Wilson.
NEW-YORK, 6 Maart. (R.O.) De po
litie van Hoboken, heeft Fritz Kolb in
hechtenis genomen, die bekende betrok
ken te zijn in een complot van een bom
aanslag op Wilson. Hij was ook betrok
ken bij bomaanslagen op magazijnen bij
de haven van New-York.
Twee totaal afgewerkte bommen wer
den in zijn kamers in een hotel tegen
over de kade, waar de Duitsche stoom
schepen gemeerd liggen, gevonden.
Een dective verklaarde, dat dé bommen
Maandagavond naar Wilson zouden ge
zonden worden.
NEW-YORK, 6 Maart. (R.O.) Kolb ver
schafte inlichtingen, welke tot de arres
tatie van twee andere personen als me
deplichtigen aanleiding gaven. Hun na
men worden voorioopig geheim gehoud-
den.
De politie stelt een onderzoek in naar
de vertakkingen van het complot, dat
naar verluidt de vernietiging van de
Tampico-Oil-werken en van munitiefa
brieken op het oog heeft.
China en Duitschland.
LONDEN, 5 Maart. (R.O.) De bladen
ontvingen het volgende telegram uit Now-
York: Volgens 'n telegram uit Peking
stemde 't. kabinet unanium voor een af
breking der betrekkingen met Duitsch
land. De president keurde dit niet. goed
en verklaarde, dat hij grondwettelijk alleen
deze macht bezit. De minister-president
diende zijn ontslag in. De andere mi
nisters zullen waarschijnlijk hetzelfde
doen.
Kardinaal Mercier naar Rome?
Uit Rome wordt aan de „Secoio" ge
seind, dat in de kringen van het Vati-
caan wordt bevestigd, dat binnenkort, kar
dinaal Mercier naar Rome zal vertrek
ken in verband met een kerkelijke plech
tigheid, welke België betreft.
Op het oogenblik onderhandelt de Hei
lige Stoel met de Duitsche autoriteiten
door bemiddeling van den nuntius te Brus
sel over de wijze, waarop de reis van
den kardinaal zal plaats hebben.
De kardinaal zal België voor eenige
weken slechts verlaten. Hij is speciaal
door Z. H. den Paus „naar Rome ont
boden. In verband met dit Pauselijk ver
zoek, hebben de Duitschers geen bezwa
ren in den weg gelegd. (Maasbode.)
Do duikbootoorlog.
GENEVE, 6 Maart. (H.N.) Hot Spaan-
sche stoomschip „Infante Isabella", waar
op de vroegere Amerikaansche gezant te
Berlijn, Gerard, zijn terugreis naar Ame
rika heeft-aanvaard, is volgens een draad
loos bericht, het gevaarlijk gebied zonder
eenig incident gepasseerd.
De rede van Wilson.
Bij do plechtige aanvaarding van den
tweedon termijn van zijn presidentschap
heeft Wilson den 5en Maart op het
Capilool te Washington eene rede
uitgesproken, waarvan, de telegrafische
samenvatting volgons „De Maasbode" al
dus luidt:
Van het. begin af heeft het huidig con
flict. onvermijdelijk zijn stempel gedrukt
op onze gedachten, onze industrie, onzen
handel en onze politiek. Het was onmoge
lijk er onverschillig tegenover te staan of
onafhankelijk er van te blijven. Ondanks
vele verdeeldheden zijn wij nauwer te za-
men gedrongen. Wij zijn diep onrecht
vaardig behandeld op de zeeën, doch wij
wenschten geen ongelijk to doen en on
recht te begaan op onze beurt.
Terwijl sommige onrechtvaardigheden,
tegenover ons begaan, onverdragelijk wer
den, is het steeds duidelijk voor ons ge
weest, dat wij niets wenschten voor ons
zelf, wat wij niet bereid waren te vragen
voor de heele menschheid, n.l. goede be
handeling, rechtvaardigheid en vrijheid om
te leven en verzekerd te zijn tegen het
georganiseerde onrecht. Het was in dezen
geest en met deze gedachte, dat wij ons
meer en meer er van bewust, meer en
meer zeker er van zijn geworden, dat
de rol, die wij wenschten te spelen, de
rol was van hen, die den vrede willen
verdedigen en versterken.
Wij zijn genoodzaakt geworden ons zelf
te wapenen om onze aanspraak te doen
gelden op een zeker minimum van recht
en vrijheid van actie. Wij staan vast in
een gewapende neutraliteit, sinds het ons
toeschijnt, dat wij op geen andere wij-ze
kunnen toonen, wat bet is, waarop wij
aanspraak maken en wat wij niet kunnen
prijsgeven. Wij zouden zelfs door de om
standigheden gedwongen kunnen worden
tot een actieve bevestiging van onze rech
ten en tot eon meer onmiddellijke deel
neming aan de groote worsteling zelf, doch
niets zal onze gedachten of ons voornemen
wijzigen. Wij wenschen niets, wat alleen
kan verkregen worden ten koste van een
ander volk.
Wij zijn niet langer „provincialen"; de
tragische gebeurtenissen van dertig maan
den in het leven ingrijpende verwarring
hebben ons wereldburgers gemaakt. Er is
geen temgkeer mogelijk. Ons eigen lot als
nalie staat op het spel.
De kwesties, waarvoor wij moeten op
komen, zijn de volgende:
dat allo naties gelijkelijk belang hebben
bij een verantwoordelijk zijn voor don
wereldvrede en de politieke stabiliteit dei-
vrije naties
dat het essentieele beginsel van den
vrede is de actueel© gelijkheid der naties
in alle rechtskwesties;
dat de vrede niet veilig en rechtvaardig
kan steunen op het aangenomen machts
evenwicht;
dat de regeeringen al haar rechtvaar
dige macht aan de toestemming der ge-
regeerden ontleenen;
dat de zeeën gelijkelijk vrij en veilig
moeten zijn voor het gebruik van allo vol
keren onder de wetten, welke door ge
meenschappelijke overeenkomst vastge
steld zijn
dat de nationale bewapeningen beperkt
moeten blijven tot de noodzakelijkheden
der nationale orde en binnenlandsche vei
ligheid;
dat, het plicht van iedere natie is alle.
invloeden van eigen burgers in andere
staten met het doel daar revolutie aan
te moedigen ofte steunen, streng en krach
tig te voorkomen ot te onderdrukken,
oor deze beginselen kunnen wij allen
te zaam gedwongen t.e midden van de
gloeiende vuren, opkomen.
M ij worden tot. een. nieuwe eensgezind
heid, welke ons van alle partijdigheid
en scheiding zullen zuiveren, één in de
opvatting van onzen plicht en in het
groote besluit om deze beginselen tegen
over alle menschen boog te houden.
Laat ons ons zelf aan deze groote taak
wijden, waarvoor wij nu de hanci aan
den ploeg slaan.
Verwachting tot den avond van 8 Maart.
Aanvankelijk stormaohtige Oostelijke wind,
zwaarbewolkt, weinig of geen sneeuw met
matige tot lichte vorst in het Noorden, in
het Zuiden meer kens op sneeuw. Tempera
tuur om het vriespunt.
Sucoes der Italianen.
ROME, o Maart. (Stefani.) Het staf-
communiqué meldt: Op 4 Maart op het
front in Trente grooter levendigheid van
het geschut van de Travignolo-vallei tot
boven-Cordevole.
Bij het begin der vallei van San Pel-
legri.no (Aviso) bracht een schitterende!
aanval onzer troepen, .ons in het bezit van
een sterke stelling, meer dan 2700 meter
hoog. in het Costabella-gebergte. Wij
maakten 61 gevangenen on namen I
machinegeweer.
Op het Giulia front nu en dan artille
rie-gevechten. Ons geschut bracht ont
ploffingen en brand teweeg in de vijande
lijke linies nabij, Lastivnizza (Midden-
Isonzo).
Vijandelijke afdeelingen, die ouZe stel
lingen ten Zuid-Oosten van Vertogbiz'za
trachtten 'te naderen, werden aanstonds!
afgeslagen.
De onbeperkte duikbootoorlog.
I'ABIJS. 5 Maart (Havas.) De volgende
cijfers wijzen er op, hoe Duitschland
zichzelf misleidt door te geloove.n in het
beslissende resultaat van rijn duikboot
oorlog.
Op 24 Febr. 1.1. liepen 142, op 25
Febr. 126, op 26 Febr. 160 schepen de
Fransche havens binnen.
Gedurende ïle eerste week der blokkade
was het gemiddeld© aantal der in Fran
sche havens aangekomen schepen 108.
De bewapening der Amerikaansohe schepen.
WASHINGTON, 4 Maart. (Reuter.) De
Senaat ging om 12 uur uiteen, zonder
over de wet omtrent de gewapende'neu
traliteit te hebben gestemd.
Echter hadden 83 van de 96 Senaats
leden een manifest onderteekend, waarin
zij de wet ten krachtigste steunen cn de
onmogelijkheid betreuren,, haar aan te
nemen. Slechts '12 Senaatsleden weiger
den te teekenen, terwijl er 1 wegens ziekte
afwezig was.
(Zie laatste berichten.)
WASHINGTON, 4 Maart. (Reuter.)
Naar wij van de meest gezaghebbende
zijde vernemen, zal Wilson de koopvaar
dijschepen bewapenen en andere stappen
doen ter bescherming van de Amerikaan-
schie scheepvaart, zelfs in geval de Se
naat de wet. op de gewapende neutrali
teit zou verwerpen. De president vertrouwd
de macht (te hebben zulks te kunnen
doen op grond van de stemming van het
parlement en do algemeene houding, door
den Senaat, aangenomen, die bewijzen,- dat
hij1 het Congres achter zich hoeft.
Bernstortfs houding in het complot.
PARIJS, 4 Maart. (Havas.) Pit New-York
wordt bericht:
De Amerikaansche regeering bezit de
bewijzen van de navolgende feiten:
De Duitsche reg'eering gaf op 17 Janu
ari 1.1. telegrafische instructies afin graaf
Bernstorff, opdat, do machines der geïn
terneerde Duitsche schepen bedorven en
onbruikbaar gemaakt zouden worden, zoo
dra de diplomatieke betrekkingen zouden
worden afgebroken.
Bovendien verzocht Bernstorff verschei
dene malen verlof aan staatssecretaris
Lansing, om een bijzondere cijfercode te
mogen gebruiken, teneinde dringende te
legrammen aan zijn regeering te zenden.
Hij gaf daarbij zijn „oerewoord als gentle
man", dat deze telegrammen alleen tan
doel hadden, de goede betrekkingen tus-
sëhen beide landen te bevorderen. Lan
sing gaf dgn'rop hoffelijk zijn toestemming.
Thans echter heeft men de bewijzen in
handen, dat de bewuste telegrammen jnist
ten doel hadden ©en samenzwering tegen
Amerika te beramen.