iad in
Hofstede,
De Groote Oorlog.
No. 21.
Zaterdag 17 Februari 1917.
Dertiende Jaar gan
In
fen enz. enz.
aankondiging.
[d April 1917. zal ten
dfe Notarissen J.
jViissingen en JOH.
noes puüliek worden
West-, Noord- en
ayertpolders, groot
90 c.A,, in pacht
Iekkeb Fz.
jving te koop:
een net
|1 5 Aren 70 Centi-
bewoond door de
Moison te 's Gra-
Igsbiljetten in te lé-
lof op Zaterdag 24
bij
)BUS DAALMAN,
te Oudelande.
ilenmerrie's
.'.J .JJ
Verschijnt eiken MAANDAG-.JVOENSOAO- en VRIJDAGAVOND.
Pil miner Maat i 6 M\Wi
EERSTE BLAD.
UIT DE PERS.
Losse Oorlogsberichten
gaarne offerte.
iOES.
kan geldleening oor-
f 60.000 vpn 1904
|n 381/5 ad f500.
Pastoor-Deken J.M,
rood gelaat.
iet. Purolzeep!
[ite 's Heer Arer.ds-
|e koop
las, bij A. ECKHARDT,
een honger en ik ben
taeht. Jan er "met moeite
bef je stoete, kind!" sprak
Ihet meisje, dat op hare
led volgens het bevel en
lof boterham aan den jon-
let no$' naar grijpen kon
Fiel.
pe nou maar" op en wacht
J] zal ik mijn broer roe-
Jhalenl"
[gd Ie hebben verwijderde
Kg er even groezelig uit
fen als indertijd zijne moe-
pongen had zulk een ba-
nemen en op te eten.
doen geweest zijn. Nu
het. brood, zoo grauw,
lals het was, uit het vuist-
was alsof hg een konings-
toen de boterham reeds
was, zocht hij nog overal
op.
(Wordt vervolgd.)
NIEUWE ZEEÜWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
kalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 C'
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 J< berekent.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zjjn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
(GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank'
gulden bij J A gulden bij A gulden bij BW
M L. 9 9 verbes van een Jj 9 9 9 9 verlies 9_ 9 9 verlies van 9 9^
y hand, voet II van een V91 B een m 1
O of oogU LS duimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
Liberale zedelijkheid''.
De Maasbode schrijft:
Leiden is weer in last, nu ter Kamer
zitting van Woensdag door enkele woord
voerders der rechterzijde de minister van
Oorlog is gewezen op- zijn plicht om over
de zedelijke en geestelijke belangen te
waken van hen, die hij tot den krijgs
dienst oproept en pp eenige tekortkomin
gen ten deze de aandacht werd gevestigd.
De overzichtschrijvers der vrijzinnige
pers gloeien van verontwaardiging over
zooveel om met den man der „N. R.
Ct." te spreken „farizeeïsme en „schijn
heilige vitzucht" van „bedilzieke Binnen-
bofcensoren", die den oppersten krijgt
Jieer gaarne als „een even kerksche als
::eurige kindermeid" zagen optreden, „die
til maar zit te piekeren over de vraag, of
dit wel goed voor de jongetjes is en of
dat hun zieleleven niet schaadt".
En met zulke versleten trucjes, die
dienst moeten doen om zijn tegenstanders
te ridiculiseeren, hoopt men dan voor
I et publiek het pleit te winnen.
Terwijl men van de zaak zelf die in
discussie is, met nietszeggende algemeen
heden de aandacht afleidt.
Intusschen is ook hier weer de liberale
opvatting van „zedelijkheid" duidelijk naar
voren gekomen, welke het beginsel huldigt,
dat alleen voor hem, die zelf onzedelijk
denkt en onzedelijk is, een zaak onzede
lijk mag genoemd worden.
De heeren sluiten dus bij de beoor
deeling van de vraag of iets met de, goede
zeden in strijd is van te voren eiken
objectieven maatstaf uit. En zoo wordt
het verklaarbaar, dat de vunzigheden van
Nap de la Mar en bet schunnig gedoe in
Tilburg om ons bij deze beide fei
ten te bepalen in de reine oogen van
den vrijzinnigen toeschouwer allerminst
zedekwetsend zijn.
Dit js inderdaad een stelregel, welke
icderen geloovigen ouder ,die zijn zoon
aan het leger toevertrouwt, den schrik
om het hart moet doen slaan. Waar moet
het heen, wanneer de meest grove schen
nis der eerbaarheid derwijs wordt ver
goelijkt?
En dat de militaire autoriteiten om
de staagaanhoudende klachten, van onzen
kant geuit, zich over het geheel weinig
1 ekommeren, blijkt wederom uit een in
gezonden stuk in ons nummer van heden,
dat over hetzelfde euvel handelt.
Waarlijk, er is weinig reden, om ern
stige menschen, die in 's lands vergader
zaal op dit droevig teeken des trjds wij
zen, te belachen. Deze moreele verwor-
<ling, die tot in onze hoogste kringen
is doorgedrongen, waar men alle besef
van wat passend en niet-passend is,
schijnt verloren te hebben, wekt integen
deel te meer bezorgdheid naar mate men
er aan dien kant te ongeneeslijker blind
voor geworden is.
Borgesius herinneringen.
In De Telegraaf geeft de heer Hans
oen aantal Varia uit het leven van Mr.
Goeman Borgesius:
Zoo memoreert hij hoe minister Bor
gesius eens over de helft der maand den
hoofdambtenaar om zijn salaris vroeg. De
minister zat er wel niet verlegen om,
doch hij zei 't alleen
Maar Exc. zei de ambtenaar, ik heb
't U werkelijk gegevenpersoonlijk.
Twee dagen later bleek, dat de heer
Borgesius 't achteloos in den binnenzak
van zijn jas had gestoken.
De heer Goeman Borgesius was ontzet
tend verstrooid.
Eens vond men, toen hij nog Kamer
lid was, op zijn bank f 50.000 aan pa
ppier. Hij had ze vergeten. In de koffie
kamer ontdekte men eens zijn aanslag-bil
jet voor de vermogensbelasting. De se
cretaris van. 'n politieke vereeniging ont
ving eenmaal over de post in gewone
enveloppe 'n stapeltje effecten, terwijl)
natuurlijk de politieke brief bij den
bankier was terecht gekomen.
Toen Borgesius Kamer-voorzitter werd
schafte hij zich 'n nieuwe rok aan. in-
plaats van den nieuwen aan te trekken
verzond hij 't fonkelnieuwe exemplaar
uaar huis, in de vaste overtuiging, dat
't de oude rok was. EnZ.Ex. bleef
zitten in 't oude kleed.
Nog "'n staaltje:
Borgesius en zijn vrouw moesten eens
naar een diner. Op het allerlaatste oogen-
blik miste mevrouw een kostbare diaman
ten speld. Alles werd rondgezocht, maar
men vond niets en onder den indruk van
het verlies ging men weg.
Tot 's avonds
Toen Borgesius zich uitkleedde, vond
hij boven aan zijn onderpantalon de kost
bare diamanten speld.
Wat was er gebeurd? Toen hij zich
had gekleed, was er een knoop afge
sprongen en Borgesius, die de speld zag
liggen, had deze zonder verder te kij
ken gegrepen en daarmee de pantalon
vastgemaakt. Hij wist niet wat voor fraais
het was, maar in den laten avond kwam
het uit. En mevrouw verheugd I
Juist zijn opgaan in zijn werk was
meermalen oorzaak van deze verstrooid
heid, waaraan altijd 'n komische kant
zat.
Komisch waren ook zijn versprekin
gen. Op de meest kritieke momenten kon
hij een woord verdraaien, een paar let
ters of lettergrepen van volgorde doen
veranderen, dat heel de Kamer in een
schaterlach schoot. Nooit vergeet ik het
oogenblik ,dat hij in een parlementaire
speech had over „den beroemden Ita-
liaanschen geleerde Bromloso". Met som
mige woorden had hij ontzaglijke moeite.
„Argument" kon hij niet zeggen, hij wrong
er altijd „aggrement" van, en over het
woord „constitutioneel" maakte hij drie
of vier oratorische saltomortales. Van
hem is het beroemde „kouwevriesrecht".
De namen van sommige leden kon hij
prachtig verhaspelen. Hij gaf eenmaal het
woord aan den heer Henk Snoekemans",
en deelde mede, dat in een commissie
waren benoemd „de heeren Berekooper
en Kleeresteijn". En hoe dikwijls hij, zit
tende op zrjn voorzitterszetel ,een toe
spraak tot de Kamer aanving met de woor
den: „Mijnheer de voorzitter", weet ik
niet. Dat is ontelbare malen gebeurd en
soms verscheidene keeren in eenzelfde
toespraak.
Het aardigste van dit alles was, dat
Borgesius zijn vergissing nooit zelf be
merkte. Als er vroolijk gelachen werd,
keek ihrj hyper-verbaasd rond en vroeg
aan een medelid of aan den griffier,
wat er was
Borgesius .en zijn echtgenoote zijn, om
't zoo te zeggen, van de wieg tot 't graf
bijeen geweest.
De schrijver deelt dit als volgt mede:
Ik heb mij door een van zijn familie
leden laten vertellen, dat Borgesius zijn
rrouw, toen zij nog een meisje was, eens
het leven heeft gered. Zij viel in het
water en hij sprong haar na. Kort daarna
zijn ze geëngageerd.
Dezelfde bloedverwant vertelde ook,
dat Borgesius en zijn vrouw in den meest
letterlijken zin van het woord, van de
wieg tot het graf" bijeen zijn geweest.
Hij was de zoon van den dokter en
zij de dochter van den dominéé. En wan
neer de dominees-vrouw op bezoek kwam
bij de dokters-vrouw of omgekeerd
en de kleine meebracht, werden de kin
deren zoolang bij elkaar in dezelfde wieg
gelegd.
Toen waren zij samen.
Hun heele leven zijn ze elkaar trouw
geweest. Bijna op hetzelfde oogenblik
werden ze ten grave gedragen.
Wetsontwerp ten gunste van de oorlogs
schepen, der entente.
WASHINGTON, 13 Febr. (Reuter.)
Saulsbury, waarnemend president van
den Senaat, heeft een wetsontwerp inge
diend, waardoor bij aanneming de havens
der Vereen. Staten van N.-Amerika open
gesteld zouden worden voor oorlogssche
pen der geallieerden, die handelsschepen
begeleiden ter bescherming tegen aanval
len van duikbooten en aan deze oorlogs
schepen zou worden toegestaan fe pa
trouilleeren in de wateren der Vereenigde
Staten en te waken tegen Duitsche onder
zeeërs.
Naar men verneemt, zóu het ontwerp
wel aannemelijk zijn voor de regeering.
als een maatregel, oro den verscherpten
duikbootenoorlog te sluiten.
Saulsbury verklaarde, dat het ook in de
huidige crisis van nut zou blijken zonder
een feitelijke oorlogsverklaring door de
Vereenigde Staten.
De mobilisatie van de Amerikaansche vloot.
Parijsche bladen vernemen ,uit New-
York: Fort Monroe, in de Chesapeake^
baai, heeft bevel gekregen, zich slagvaar
dig te maken. Voor Ellis Island liggen
de gepantserde kruisers „New Dakota"
en „Kansas" gereed, om zee te kiezen.
Alle andere oorlogsschepen hebben de
vuren aan en sfaan onder stoom.
Alle strategische punten te New-York
zijn door militairen bezet, terwijl de po
litie alle openbare gebouwen bewaakt.
Volgens de „Züricher Nachrichten"
heeft schout-bij-nacht Peary president
Wilson verzocht, terstond een luchteska
der tot bescherming van de kusten te
vormen. In het eerste halfjaar zullen er
2500, in het tweede 5000 vliegtuigen ge
bouwd worden.
De volmacht van Wilson.
De Amerikaansche regeering bestudeert,
volgens Parijsche bladen, een wetsont
werp, dat de volmacht van den president
ten opzichte van den oorlog uitbreidt.
Er is besloten, dat stakende arbeiders
en ambtenaren van de voor den Ameri-
kaanschen staat werkende munitiefabrie
ken voortaan gerechtelijk gestraft zullen
worden.
De neutralen en Wilson's uitnoodiging.
Vijf Duitsche legerkorpsen, schrijft uit
New-York de correspondent van de „As
sociated Press", die geruimen tijd te Ber
lijn is werkzaam geweest, zijn geconcen
treerd aan de Nederlandsche grens en
geven een duidelijke en overwegende re
den, naast andere, waarom Nederland
Wilson's politiek niet kan steunen.
Dat Duitsche troepen op groote schaal
werden saamgetrokken aan de Nederland
sche grens, was reeds in Berlijnsche krin
gen bekend, weken voordat de nieuwe
duikboot-oorlog werd afgekondigd. De aan
wezigheid dier troepen werd, in den tijd
toen Duitschland over vrede sprak, ais
een voorzorgsmaatregel aangegeven, of
alleen als hehoorende tot de distributie
van de statregische reserve voor de voor-
jaars-campagne.
Niet minder zorgelijk dan de positie
van Nederland is die der andere 'aan
Duitschland grenzende neutrale staten,
die allen min of meer open liggen voor
een aanval van de Duitsche legers, die
allen voor oogen hebben de voorbeelden
van België, Servië en nog onlangs Ru-
menië.
Reeds weken geleden werd in de Zwit-
sersche en entente-pers melding gemaakt-
van troepenconcentratie aan de Zwitser-
sche grens, hoewel Zwitserland beter dan
eenig ander land kan worden verdedigd.
Denemarken, welks grenzen open liggen,
en welks verdedigingscentrum in een ver
sterkt kamp om Kopenhagen bestaat, moet
bovendien nog rekening houden met het
bestaan van een gterke Duitsche vloot,
die het Oostelijk deel van de Oostzee
beheerscht en met Zeppelin-gevaren.
De minister van buitenlandsche zaken
van een der Skandinavische staten had
het recht aan zijn zijde, toen hij tot den
Amerikaanschen gezant, die hem de nöïa
van Wilson bracht en een antwoord vroeg,
zeide :„Wel, dat kunt uzelf wel schrijven."
En het was geen wonder dat de eerste
tocht der Skandinavische vertegenwoor
digers naar het Duitsche departement van
buitenlandsche zaken was, omi te zien,
of zij steenkolen zouden kunnen (krijgen
en niet om ©en protest in te dienen.
Het Vaticaan en de vredesbemiddeling.
Een telegram uit Ziirich aan de „Reichs-
post" maakt melding van een mededee-
ling der „Press© Information" uit goed-
ingelichte bron, waarin vastgesteld wordt,
dat van 't bericht, als zou de faus bin
nenkort zijne terughouding laten varen
doch zich daarna terugtrekken (en aldus
aan een vredescongres niet zou deelne
men,) zoodra de neutralen onder leiding
van Spanje met de gemeenschappelijke
vredesactie begonnen zijn, geen enkel
woord waar is.
Alle raadgevingen, die het Vaticaan
steeds weer van dezelfde zijde hereiken,
zijn niet in staat den Paus er toe 'te
brengen, andore wegen in te slaan, dan
die hij zelf kiest.
Volgens den correspondent van de
„Reichspost" komen dergelijke berichten
uit bet Italiaansche propaganda-bureau
voor de buitenlandsche pers. (Maasbode)
In Frankrijk zal ^van 25 dezer geen
versch en geen .witbrood meer verkrijg
baar zijn. Van dien datum af zal het
brood uitsluitend 12 uur nadat het ge
bakken is verkocht mogen worden. Mi
nister Herriot heeft een wetsontwerp bij
de Kamer ingediend volgens .hetwelk het
brood bereid zal moeten worden van
tarwemeel, vermengd met rogge-, mars
en gerstmeel. (N. R. Ct.)
De Amerikanen en België
Zooals wij in ons vorig nummer meld
den, hebben de Amerikanen zich uit het
„reliefwerk" in België moeten terug
trekken.
De uiterst f^lelmoedige en zoo sym
pathieke rol, 'die Amerika tot leniging
van den nood van een der meest ge
troffen slachtoffers van den oorlog ge
speeld heeft, is ten einde. Maar gelukkig
bestaat er alle waarschijnlijkheid, dat de
rol wel door een ander zal worden over
genomen en voortgezet.
De voorzitter van de relief-commission
heeft, volgens een Reuter-telegram, reeds
meegedeeld, dat de commissie gelden en
voorraden zal blijven verzamelen en een
nieuwe onzijdige commissie, wanneer die
gevormd zal zijn, steunen zal. In de pak
huizen van de commissie in België en
Noord-Frankrijk was voor 25 millioen dol
lars voedsel, genoeg voor zes weken. De
voorraden stonden onder toezicht van Bel
gische autoriteiten, die gemachtigd wa
ren ze te verdeelen, tot een andere or
ganisatie de controle zou overnemen. Er
was alle hoop, dat binnen deze zes we
ken een andere onzijdige groep gevormd
zou zijn en dan zou alles weer geregeld
loopen.
Zou het, zoo vraagt „De Maasbode",
voor Nederland geen hooge roeping zijn
het werk, dat Amerika nu moet neer
leggen, op zich J.e nemen en de edel
moedige rol, die broeder Jonathan tot
dusver gespeeld heeft ten gunste van het
verjammerde België voort te zetten? Daar
door kan een neutrale kleine staat te
midden van de algemeene verdwazing en
vernietiging zich waarlijk weer groot en
door de meest verheven gevoelens be
zield toonen.
I
Gerard.
Gerard heeft wat er ook tusschen
Berlijn en Washington door middel van
Zwitserland nog moge bedisseld worden
als onderhandelaar afgedaan. „Ik
neem", zeide hij tot den correspondent
van „Daily Mail", „geen nieuwe vredes
voorstellen mede of eenig voorstel van
do Duitsche regeering, dat zou kunnen
leiden tot een oplossing van de quaes-
tie 'tusschen beide landen. Ik keer te
rug niet als onderhandelaar, maar een
voudig als diplomaat, die door de verbre
king der diplomatieke betrekkingen in zijn
arbeid gestoord is".
Amerika en Duitechland.
LONDEN, 14 Febr. (Part. Tel.) De
„Times" verneemt uit WashingtonIn den
gisteren gehouden Kabinetsraad is beslo
ten krachtige maatregelen te nemen be
treffende de gevangenhouding, van de
Amerikaansche zeelieden aan boord van
de „Yarrewdale".
Gezonken.
WASHINGTON, 14 Febr. Volgens ont
vangen bericht is de Amerikaansche
schoener „Lyman M. Law" door een
Oostenrijksche duikboot in de buurt van
G'agliari door een bom in brand gesto
ken en gezonken.
Menschenlevens gingen niet verloren.
NEW-YOBK, 14 Febr. Aan boord van
het passagiersschip „Frederik VIII",
waarmede de Duitsche gezant graaf Bern-
storff vertrekt, werden na onderzoek
eenige honderden ponden rubber ontdekt;
revolvers, die op de passagiers werden
gevonden, werden aan den kapitein in
bewaring gegeven.
Het hoogverradersproces te Serajevo.
WEENEN. In het in de laatste dagen
te Serajevo behandelde proces tegen Ban-
jac, den voorzitter van den gemeenteraad
te LjesDica, zijn opnieuw bewijzen aan
den dag gekomen van de deelneming van
de Servische oflicieele kringen aan den
moord op den kroonprins en zijn gemalin.
Er bleek, dat de bekende Servische po
litieke vereeniging „Narodna Odbrana",
die ten doel had een revolutie in Bosnië
voor te bereiden, en de afscheiding van
Bosnië en flerzegowina, benevens de
vereenigÏDg van die landen met Servië
op alle mogelijke wijzen te bevorderen,
beslist een Servische staatsinstelling was.
President der vereeniging was de Servi
sche generaal Boso Jankovic, als secretaris
fungeerde majoor Pribecevic.
Van de overige leden van de Narodna
Odbranaheeftzich vooral majoor Tankusic
berucht gemaakt. Lancovic was de man,
die hen, die den aanslag hebhen gepleegd,
van revolvers en geld voorzag.
Ook is bewezen, dat kroonprins Alexan
der vroeger deel h eef tgeuomen aan de intri
ges. Hij ontzag zich niet den student Jukic,
die den aanslag op den banus Cuvag
pleegde, in den tijd, dat hij gevangen zat,,
zijn groeten te laten overbrengen door
prof. Pavlovic.
Verder werd ter tafel gebracht een
origineel document van het Servische
ministerie van butenlandsche zaken, ge
richt aan het ministerie van oorlog, waar
uit blijkt, dat de Narodna Odbrana geleid
werd door het centrale bestuur.
Ook de beklaagde Banjac was, volgens
de overtuiging van de rechtbank, in dienst
van de Narodna Odbrana Bewezen werd,
dat hij Princip Cabrinovicen Grabiz, die
den aanslag pleegden, gastvrijheid had
verleend en hun de reis naar Bosnië
vergemakkelijkte, ofschoon hij wist, dat
zij met het doel, hoogverraad te plegen,
in het geheim naar Bosnië werden gezon
den en van wapens waren voorzien.
Banjac werd tot twaalf jaren zware
celstraf veroordeeld.
