uiten.
balsem
tiden ruw
loven?
De Groote Oorlog.
ezer,
No. 20.
Donderdag 15 Februari 1917.
Dertiende Jaargang
lullen onder,
anufacturen,
srdag,
n 7 uur.
:gt.
)t.
met het oog op
eopend zijn van
Des Zaterdags
lORDIJK'S BANK.
aten netjes met pas-
F. SANDIJCK, Goes.
A N T O O R-
Verschijnt eiken MAANDAfi-.JVOENSDAG- en VRIJDAfiAVOHO.
1 i8® gulden bij gulden bij gulden bij H
j 9 9 verlies van een 9 9 99 9 verlies 9_ H verlies van
K.G. Kopervitriool en
K.G. verschillende
Landbouwraden,
VISIOENEN EN DE
TIJDSOMSTANDIGHEDEN.
LT™11611 vmet oon heilz^
Losse Oorlogsberichten
Welk weder zullen wij hebben
WESSELS.
'1ST.
P. v. d. REIT.
TIEGER.
U
VM.
toevlucht tot den veel-
fvelke uw handen spoe
maken, beter bestand
guur weder. De Kloo-
pijn en zuivert,
net den Kloosterbalsem
,IS, Land'bouwer te St.
klaarde:
.uw en vol kloven, zoo-
u buitenten slotte zoo
voortdurend bloedden,
|sn en ik ze niet meer
j werd mij de Klooster-
l-lke onmiddellijk de pijn
lag werden mijn handen
I kloven verdwenen, daar
|t een nieuwe huid over-
Kloosterbalsem was
handen geheel te ge
bij wonden, brandbla-
iltslag, winterhanden
stramheid, spit in den
en aambeien.
m 85 cent, van 100 gram
;ischt rooden band met
,ge Dame, B. K. 18 jaar,»»!
Schoonschrijven en Typen,
plaatsing op een kantoor te
Middelburg. Salaris geen ver-
rieven onder motto „Kantoor
m dit blad te Goes.
NIEUWE Wil COURAHT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
kalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
p. r. Bij abonnement speciale prjje.
Reclameberichten 25 Ct.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10
Eenzelfde advertentie 3 x geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
1500
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zjjn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
gulden bij verbes van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I 1 1 hand> voet I 91 I van een P1 I een M aï
igg of oog; I vf duim; wijsvinger
„Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank'
gulden bij
verbes van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
sstuur der L. T. B. te Ovezand,
voor hare leden aan te be-
In onder A. H. V. vóór of op 15
ijvingsbiljetten in te leveren bij
vóór of op 17 Febr. 1917, waar
adere inlichtingen zijn te be-
Namens het Besta ar,
k VAN 'T WESTENDE, Voorz.
N. DE JONGE, Secr.
O
Schriftuurlijk aangelegde mouse hen, in
bijzonder zij, (li© alleen in hun eisen
meemng oen richtsnoer vinden bij 't be
oordelen van Gods Woord, plegen ge
meenlijk kritieke tijdsomstandigheden ais
do vervulling "te beschouwen van het-
geen zij in de H. Schrilt zien aange
kondigd. Ook thans, nu een gruwzame oor
log een halve wereld teistert en duurte en
gebrek de volkeren slaan, die zich bui
ten den krijg wisten te houden, worden
schriftuurplaatsen aangehaald in kwistig
getal, die bewijzen moeten, dat de vi
sioenen van Israel's profeten en van den
ziener van Padmos thans hun verwezen-
Jgking nabij zijn.
In den woedenden oorlog, die over
Europa vaart, ziet men dan het roode
vierspan uit Zacharias VI of het rosso
paard van Apocalypsis VIA) De schaarsch-
to van levensmiddelen, die tot hon
gersnood dreigt te worden, heet de ver-
klaring van het zwarte paard uit het
zelfde boek der Openbaring 2) en het drei
gende overwicht van Azië over de oudo
wereld heet in vage trekken reeds deer
Isaias aangeduid.3)
Een aanlokkelijk werk, dat aanpassen
van do gebeurtenissen van het heden aan
de voorzeggingen der Schrift. 'Een ieder
hangt zich gaarne den profetenmantel om
en maakt zich zoo gemakkelijk diets
de gewijde Godsorakelen te verstaan'
-tiaar ook eene gevaarlijke bezigheid, voor
al wanneer men bij het navorschen der
Schriftuur-mysteriën slechts vaart, on het
kompas der feilbare mensohelijke rede-
men sfrchi verwarring bij zich zelf 0I1 i,jj
anderen. J
Speciaal wat de visioenen der profe-
ten en van Johannes den Evangelist be-
ireit, valt, naar menschelijke bevatting
m verreweg de meeste gevallen slechts
te gissen, wat de juiste beleekenis is
der geheimvolle teekenen, die God zijnen
dienaren wilde toonen, aldus een tipje
oplichtende van den sluier, die het ruk
der toekomst voor ons verborgen houdt 'i
En hiermede is die bezigheid feitelijk ver
oordeeld, want het spreekwoord zegt-
„gissen doet vaak missen".
Juist het feit, dat, men meermalen tijdens
de christelijke jaartelling, als enorme
rampen en oorlogen de wereld overstroom-
afÜ'xf" men d<,nke h-v- aaa den inval
ef r^'la "en'i wi<>rJ aanvoorder niet ineer
ot minder dan „de geesel Gods" heette
met den Apocalypsis in de hand eene
I kyinR v°or die plagen zocht, bewijst
j emig houvast men aan die bij
belplaatsen heeft voor den j ui sten en
waren uitleg der huidige bezoeking
dier h God ons niet d(>or middel
sluierd 0Pf:nbaringmi, hoe om
sluierd ook van inhoud, een vinger-
Wijzing heeft willen geven van het
geen eenmaal geschieden lal, om ons zoo
tüTTa 0011 zeker uitsluitsel om
trent den juisten tijd, waarop liet einde
der wereld en wat daaraan onmiddellijk
voorafgaat, heeft Hij ons blijkbaar niet
•nullen geven, overeenkomstig Christus'
eigen woorden: „Het komt u niet toe de
tgden e„ «ogenblikken te weten, die de
(ïd. u7)ZIjn macht
Daarom 'fceft de Ji. Kerk steeds ba.ro
kinderen gewaarschuwd voor een licht
vaardig naspeuren van de geheimen welke
Gods wgsheid ons wge, alg
me. den vinger hee.tt aangeraakt maar
met ontsluierd. En waar zij het godvruch-
hg lezen en overwegen der 11 Schrift
m«:\leiding- pr«st' d-r 5
tet 8 huiv«n"g ervan af, Gods woord
tors^nT0™^ ijdeleTa
Wat dl It nieuwsgierigheid.-'')
at de H. Geest door den mom! van
do TOrheven zieners des Ouden en Nieu
ÏZr Z T h,fft zal ook
weten V vervuld worden- Git
beuren WCn?.a°0k'-dat wat' Pr mog°
Zijn rifk feu v ZIJnetJ °iet verlaat en
<T rtfk ten slotte zal zegevieren 0ver
alle boosheid en satanische list. Daarom
blijft ook op die Schriftuurgedeelten, hoe
geheimnisvol ook, Paulus' woord van toe
passing: „al >vat geschreven werd, is tot
onze onderrichting geschreven, opdat wij
door de lijdzaamheid en de vertroosting
der Schriften hoop mogen hebben. (Rom.
XV: 4.)
Maar het hoe en wanneer "blijft
voor ons verborgen. Dit leere de toe
komst, welke alleen in staat, is tot het
verdrijven der duisternissen, waarin eene
nog onvervulde prol'elie altijd gehuld is.6)
„De Standaard" van 10 Februari 1917.
2) T. a. pJ.
3) „De Zeeuw" van 12 Februari 1917.
4) Alliuli zag in de eerste reeks der apocalyp
tische gezichten (VXII) de voorspelling van
de verwoesting van Jeruzalem. Maar vele nieuwe
uitleggers en bijna alle oudere zijn van meening,
dat Johannes den Apocalypsis eerst lang na
Jeruzalem's ondergang heeft opgeteekend, waar
door Allioli's meening tot een ongerijmdheid
vervalt.
5) Zie Muré, Bijbelsche Geschiedenis, 2e Deel
blz. 757—759.
6) Zelfs groote heiligen en door God bijzonder
begenadigde zieleD, wier geestelijk leven gevoed
werd met het merg der Schrift, b.v. St. Bernar-
dus, St. Thomas van Aquine, uitten zich niet
dan met groote schroomvalligheid over de ge-
heimnisvolle plaatsen der Schriftuur, als Apoca
lyps, Hooglied enz.
De toestand.
Twee Amerikaansche vrachtschepen, 'de
„Orleans" en de „Rochester", zijn met
gewone lading, géén contrabande, aan
boord naar Bordeaux op weg, de nieu
we Duitsche onderzeeoorlogbepalingen
trotseerende. Men is natuurlijk hoogelijk
benieuwd of zij, wanneer zij de gevaar
lijke zóne bevaren, ten offer zullen vallen
aan het Duitsche geweld.
Inmiddels schijnt men van invloedrijke
zijde door middel van den Spaanschen
en Zwitserschen gezant te Berlijn de
Duitsche regeering te hebben gepolst over
een mogelijke verzachting van den duik
bootenoorlog, terwijl volgens anderen
Duitschland aan Amerika zou hebben te
kennen gegeven, wat water in zijn wijn
te willen doen, om zoodoende het deel
nemen van de Vereenigde Staten aan den
oorlog te voorkomen. In Oostenrijk is
de stemming over de toekomstige hou
ding van de groote Amerikaansche repu
bliek zeer optimistisch. Misschien houdt
dat wel verband met de omstandigheid,
dat "Wilson de diplomatieke betrekkingen
met Oostenrijk niet wil verbreken en de
verhoudingen tusschen de regeering der
Unie en den Oostenrijkschen-Hongaarschen
gezant zeer hoffelijk blijven.
Nu meldt het Amerikaansche departe
ment van buitenlandsche zaken:
„De Zwitsersche gezant heeft Zater
dag mondeling medegedeeld, dat
Duitschland wilde onderhandelen. Deze
mededeeling werd Zondagavond op ver
zoek van Lansing schriftelijk herhaald
in de volgende bewoordingen:
„Duitschland heeft verzocht aan
Zwitserland, te willen zeggen, dat
Duitschland alsnog bereid was met de
Vereenigde Staten te onderhandelen,
mits de handelsblokkade van Engeland
daarbij niet verbroken werd."
In haar antwoord op het Duitsche
voorstel, dat beden aan den Zwitser
schen gezant werd medegedeeld, ver
klaart de regeering der Vereenigde Sta
ten niet in onderhandelingen te willen
treden, tenzij Duitschland zijn belofte
bij de „Sussex"-k\vestie gegeven, her
haalt en zijn proclamatie van den be
perkten duikboot-oorlog intrekt."
Dit komt dus hierop neer: waar Jan
over wil praten, daar wil Piet niets van
I hooren en wat Het als voorwerp van
bespreking voorstelt vindt bij Jan geen
j gehoor.
j De pas te Kopenhagen aangekomen Ber-
lijnsche correspondent van de „Associated
Press" meldt vandaar, dat hij den oorlog
tusschen Amerika en Duitschland onver-
mijdeijjk acht.
De Duitsche regeeriffg, zoo verhaalt hjj,
heeft den commandanten harer onderzee
ërs bevel gegeven om, voor zoover moge
lijk is, geen neutrale schepen, en vooral
geen Amerikaansche, zonder 'waarschu
wing -in den grond'te boren, doch het
kan niet uitblijven of er moeten geval
len voorkomen waarin een Amerikaansch
schip getorpedeerd wordt of Amerikaan
sche burgers .aan boord van neutrale
schepen bij zulk een ramp betrokken zul
len zijn. 1
Duitschland is niet van plan at te zien
van de duikbooten-oorlogvoering, zooals
het die onlangs "geproclameerd heeft. Des
kundigen berekenen, dat, zoo er een mat
hoen ton Enge.lsche schepen vernield kun
nen worden er bovendien 'drie milliosn
ton neutrale schepen ervan weerhouden
kan worden voor Engeland te varen,
Duitschland Engeland zal kunnen dwin
gen om de wenschelijkheid te overwegen
omi vrede te sluite-n.
Dit resultaat zal dan door twee derden
der beschikbare .onderzeeërs bereikt wor
den, want één derde is steeds op de
■uit- of thuisreis, ofwel in reparatie. Al
dus de correspondent.
De woedende eindstrijd tusschen de
Entente en de Centralen schijnt aan het
"Westerfront langzamerhand te beginnen.
Op' de andere fronten is er nog niet veel
van te bespeuren.
De Britsche minister van Arbeid, Hodge,
is er zóó zeker van dat het nu met den
oorlog spoedig gedaan zal zijn, dat hij
zich daarover, naar de „Secoio" beweert,
op de meest positieve wijze heeft uitge
laten. De oorlog moet vóór den aanstaan
den zomer geëindigd zijn.
Beide partijen doen natuurlijk hun best
hun eigen toestand zoo goed mogelijk voor
te stellen.
Zoo heeft de Fransche generaal Do
Castelnau, die een der voornaamste per
sonen der militaire conferentie van ge
allieerden te Petersburg is en door den
Czaar mot groote onderscheiding is be
jegend, zich als volgt aan een corres
pondent van de „Tempo" uitgelaten:
Men behoeft den militairen toestand
van de geallieerden in de maand Januari
1916 slechts te vergelijken met dien van
Januari 1917 en men zal gedwongen zijn
te erkennen, dat de omstandigheden, die
zich voor de naderende voorjaarscampagne
aankondigen, veel gunstiger zijn dan het
vorige jaar. Iedere dag brengt ons nader
hij de verwezenlijking van ons plan.
Onze eindoverwinning moet binnen
niet al te langen tijd komen. Het jaar
1916 is in het algemeen gunstig ge
weest voor de geallieerden. Het ernstig
oogenblik is doorgemaakt in den loop
van de operaties bij Verdun. De Duit.-
schers hebben niet opgehouden te herha
len, dat van de inneming van onze ves
ting, al het militaire prestige van
Duitschland afhing. Niettegenstaande de
werkelijk vreeselijke verliezen, die zijl
geleden hebben, niettegenstaande een
ongehoorde krachtsinspanning, zijn zij
er niet in geslaagd, onze roemrijke cita
del te doen vallen.
In de militaire balans van 1916, be
treffende de Roemeensche campagne,
kan men er zeker van zijn, dat de ver
liezen door de geallieerden geleden, niet
anders dan tijdelijk zullen zijn. De Duit-
schers hebben over het geheel' slechts
successen behaald opi de ondergeschik
te fronten. Wat de iioofdfronten betreft,
waarop de beslissende actie gevoerd
zal worden, hebben onze vijanden zich
onmachtig betoond er iets ernstigs Ie
verrichten.
Ten slotte heeft, de generaal ver
klaard: Ik verlaat Petersburg met het.
volledig vertrouwen, dat alle geallioei
den bezield zijn door dezelfde beginse
len en dezelfde plichten en dat allen een
eenig en gemeenschappelijk doel na
streven.
Ja, ja, het streven. Wat. zegt de dichter
ook weer?
,,Iiet. streven ze|fs is schoon in
't, Worstelperk der eer."
Maar liet volbrenjéMi daar komt het
op aan. En eer de Eijtente zoo ver is...
Mocht toch de God des vredes de harten
der regeerders bewefen tot het sluiten
van een vrede, die het bloedbad, dat met
dat. streven gepaard gaat, overbodig maakt.
Gestraft
ROME, 12 Febr. (part.) Uit Jassy
wordt het volgende officieele bericht ge
seind
De gevolmachtigde Roemeensche mi
nisters Mavrocordais, Mama en Bioska
zijn ontslagen, voordat zij geweigerd heb
ben de Regeering naar Jassy te volgen
en in bezet gebied zijn gebleven.
Generaal Soceu is veroordeeld tot vijf
jaren dwangarbeid en degredatie, we
gens zijne handelingen tijdens den slag
aan de Arges.
Een succes der Engelschen.
LONDEN, 12 Febr. (officieel.) Door
voorwaartsche bewegingen afwisselend
van 800 tot 8l 00 yards op een front
breedte van 5000 yards, hebben wij de
Turken in de Daiabocht, ten Westen
van Koet-el-Amara, totaal ingesloten.
Wegvoering van Belgen.
HAVRE. Werklieden uit Brugge zijn
door de Duitschers in de straten der
stad aangehouden en zonder uitstel naar
het Duitsche front aan den Yzer gezon
den. Zij worden daar gedwongen tot het
verrichten van militaire werkzaamheden
en het aanbrengen van ijzerdraadversper
ringen en het maken van loopgraven.
De strijd bij Görz.
De Oostenrijkers hebben een geslaag
den aanval ondernomen op> de Italianen
bij Görz, waar zij een duizendtal der
laatsten gevangen namen en een dozijn
machinegeweren en anderen oorlogsbuit
binnenhaalden.
Vliegeractie.
De comnmniqué's van het Westerfront
maken in den jongsten tijd druk melding
over vliegeraanvallen. Een Fransch oor
logsbericht deelt o.a.. mede, dat de be
kende vlieger-luitenant Guynemer zijn 31e
Duitsche vliegtuig huiten gevecht heeft
gesteld.
Keizer Wilhelm te Weenen.
Keizer Wilhelm heeft een officieel be
zoek gebracht aan het Oostenrijksch-Hon-
gaarsche Keizerspaar en daarmede aan
gezeten aan een galamaaltijd, waarbij de
twee monarchen elkander in hun tafel
reden van hun trouwe vriendschap en
het blijvend verbond hunner volkeren de
verzekering gaven.
De Oostenrijksche keizer werd door Kei
zer Wilhelm tot eere-veldmaarschalk be
noemd.
De pers der Centrale rijken hecht groot
gewicht, aan dit bezoek.
Dinsdag j.l. heeft Keizer Wilhelm Wee
nen verlaten.
Het duikbootwapen.
Waarom wordt door alle neutrale sta
ten tegen liet duikbootwapen geprotes
teerd V Omdat het een verraderlijk wapen
is, dat. daarenboven nog slachtoffers maakt
onder hen, die niets met den oorlog te
maken hebben.
De heele kracht van een duikboot schuilt,
in haar vermogen om ónder te duiken en
onder water aan te vallen. Boven water
is een duikboot, weinig waard, ook niet.
tegermver een koopvaarder, als deze met
geschut is bewapend. Voor het waarschu
wen is het noodzakelijk, dat een duikboot
zich aan de oppervlakte vertoont, als een
Simson zonder haar. Het succes van de
bewapening der koopvaarders is dan ook
aan de gedurende de beperking van den
duikbooténoorlog in den regel in acht
genomen waarschuwing toe te schrijven.
Door het vervallen van de waarschuwing
komen de duikbooten eerst in staat, van
hun eigenljjke kracht gebruik te maken:
de aanval uit een hinderlaag,
Verwachting tot den avond van IS Fetr.
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot
Noordoostelijken wind, nevelig tot licht of
haifoewolkt, waarschijnlijk droog weer, lichte
tot matige vorst 's nachts, overdsg om het
vriespunt.
Duitschland en de Neutralen.
De Duitsche. „Reichepost" schrijft naar
aanleiding van do protesten van ons larnl
en van Spanje:
„Waar het staten betreft, die zooals
Spanje en Nederland zich erop kunnen
beroepen, dat zij gedurende den oorlog
volkomen neutraal zijn gebleven of tegen
willekeurige handelingen op- zee ook dan
hebben geprotesteerd, wanneer zulke da
den in strijd met de wet van Engelschc
of andere zijde werden gepleegd, is niets
te zeggen tegen het bekendmaken van
eigen principieel standpunt in kwesties
van zeerecht".
Het blad vervolgt:
„Het antwoord op alle dergelijke klach
ten is trouwens even kort ais eenvoudig
Wanneer de neutrale regeeringen met
haar protesten tegen gewelddaden van
onze vijanden succes hadden gehad, dan
zouden de centrale mogendheden niet ge
noodzaakt zijn geweest haar toevlucht te
nemen tot den verscherpten duikbooten
oorlog. Onze maatregelen zijn alleen tot
verdediging, afweer en uit noodweer. D-
protesten der neutralen zijn protesten
tegen de onvermijdelijke gevolgen van oor
zaken, die de neutralen niet uit den.
weg hebben kunnen ruimen. Het spreekt
vanzelf, dat de gevolgen en uitwerkingen
eerst kunnen verdwijnen, wanneer ook
de oorzaken verdwenen zijn".
De gewone Duitsche lezing, welke nu
eenmaal geen onderscheid ziet in een:
effectieve blokkade en een duikhooten-
guerilla, zegt „De Tijd".
LONDEN, 12 Februari (R.O.) Lloyds
meldt: Do brigatijn „Ada" (163 netto ton)
is door kanonvuur va.n een vijandelijken.
onderzeeër zonder waarschuwing tot zin
ken gebracht.. De bemanning is geland-
Het Grieksche stoomschip' „Aghios Spy-
ridion" (1019 netto ton) is door een on
derzeeër tot zinken gebracht. Vijf man
van de equipage zijn geland.
De „V 69".
Officieel wordt uit Berlijn gemeld:
De Duitsche torpedoboot V 69", welke,
nadat zij met eigen middelen weer zee
waardig geworden was, Zondagnacht
IJmuiden verlaten had, is Maandagmor
gen behouden in een Duitsch steunpunt
(De Eems Red.) aangekomen.
N.B. Men heeft ons gevraagd, wat dat
„Y 69" beduidt. Dat wil zeggen, dat die
torpedoboot afkomstig is van de „Vulkan"-
werf te Stettin en onder no. 69 van dat
booten-type in de registers is 'ingeschrei-
ven. Red.
De Zwitsersche Nota.
Het „Journal do Genève" verneemt uit
Bern: De protestnota, welke de bondsraad
naar Berlijn gezonden heeft, zal door het
geheele Zwitsersche volk goedgekeurd
worden. Steunende op het internationale
recht, weigert Zwitserland de Duitsche
onderzeeërsblokkade te aanvaarden, en
behoudt zich dan ook vóór alles, wat in
zijn macht, ligt, te doen om de schepen
welke voor zijn bevorrading dienen, door
de geblokkeerde zone te doen passeeren.
Amerika en Duitschland.
BERLIJN, 1'2 Februari j'Veuter
heeft een bericht van de „Associated
Press" verbreid, volgens hetwelk de Duit
sche regeering 'tot de Vereenigde Staten
een nota gericht heeft, waarin voorstel
len ter vermijding van den o'oriög gedaan
woTd®n.
