De Groote Oorlog,
No. 19,
Dinsdag 18 Februari 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt ellen HUIDIG-,JIEISltf- en VRIJDAGAVOND.
fêeêrland's protest.
Losse Oorlogsberichten
BUITENLAND.
BINNENLAND.
NIEUWE ZEEUWS» COURfUfT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Adverteatiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Sanzepoorfstraaf C 2©5. GOES*
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjfl.
Advertentie» van 15 regel3 f 0.50; iedere regel meer 10 C'
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekent..
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Ct. k contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: jg «fcg» verstandsverbijsteringjg ot oog; g duim; ^ypi wijsvmger
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I S® gulden bij J 4% 0% gulden bij gulden bij j|% M
'9 !§Sk S B verlies van een M h 9 9 verlies SI M g verlies van lL>.
j g| hand, voet g g g g S van een §jrg p g een JÊ
tij M feof oogg |LJp |L& duim«Ji BLal wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
BERICHT.
Wij brengen nog eens het volgende onder
de aandacht van belanghebbenden
De gasbesparing, die ook voor de
industrieën, waar gas voor bedrijfskracht
wordt aangewend, thans eene gebiedende
noodzakelijkheid is, noodzaakt de Directie
der „Nieuwe Zeeuwsche Courant"
tot een tijdelijke vervroeging van bet
verschijningsuur der courant over te
gaan. Zij brengt hierbij dan ook ter kennis
van correspondenten, lezers en adverteer
ders, dat te beginnen heden 12 Fe
bruari de „Nieuwe Zeeuwsche Cou
rant" om 4 uur 's namiddags wordt
afgedrukt.
De post van half vier is de laatste, die voor
het nummer van den verschijningsdag be
nuttigd wordt.
Adverteniiën voor het nummer van een
bepaalden verschijningsdag worden tot uiter
lijk 10 uur voormiddags van dien dag
door de Administratie ter plaatsing aange
nomen.
Toen wij vorige week in een artikel
de 'Vraag stelden: moeten wij meedoen,
betoogden wij, dat het afslaan van Wil
son's verzoek om het Amerikaansche voor
beeld te volgen, geenszins beteekent, dat
wij ons maar goedsmoeds bij Duitschland's
verscherpten duikbootenoorlog moeten
neerleggen.
Dit lieeft onze regeering dan ook niet
gedaan, maar in ©en waardig doch krach
lig gesteld staatsstuk tegen dien maat
regel geprotesteerd.
„De Maasbode" schrijft ervan:
Om te doen uitkomen, hoe ver de Duit
sche taktiek zich verwijdert van het vol
kenrecht, brengt de nota onzer Regce-
ring aan de Duitsclie Regeering eerst on
der 'het oog, dat afkondiging van het mili
tair gebied nog lang niet is een blok
kade; en vervolgens, dat zelfs een blok
kade nog geen recht zou geven op
maatregelen als de Duitsche zeemacht zich
voorneemt. Immers is er van blokkade
(d. i. effectieve afsluiting) geen sprake bij
een zoo groot gebied.
Maar wijders kan blokkade slechts ge
richt zijn op schepen, die van en naar
den vijand varen en zeker niet tegen
schepen, die lusschen twee neutrale lan
den verbinding brengen. En zelfs dan nog
niet is vernietiging geoorloofd; maar wel
het nemen der neutrale schepen.
Zooals men ziet, heeft de Regeering
van bet kleine, strikt neutrale Nederland,
naast den fermen wil om jegens allen
onzijdig te blijven, ook de hoogheid en
fierheid behouden van dengene, die zijn
kracht weet in het recht en die nog
niet alle vertrouwen in de eerbiedwaardig
heid van het volkenrecht verloren heeft.
Nederlands kracht is vooral gelegen in
de m o 1' c e 1 e middelen, welke onze Re-
peering tot nu toe heeft aangewend.
.Niet op de macht van geweld hebben
wij tot heden onze hoop behoeven te
bouwen. Nederland zoekt boven alles en
voor alles het recht, waardoor ons eigen
belang tevens gewaarborgd is.
Zelfs een toespeling op machtsgebruik
blijft zeer naar den wenscli van alle Neder
landers achterwege.
Want de afkeer van het oorlogvoeren
zit ons in het bloed en is bij den aanblik
der ontzettende oorlogsto-oneqlen der laat
ste jaren nog vermeerderd. Die afkeer is
ook de oorzaak geweest van het overal
toegejuichte besluit der Regeering om den
Jaatsten stap van Wilson niet te volgen.
Nederland wenscht geen perspectieven
te openen, die op geweld eindigen.
Maar de onbuigbaarheid van onzen
volksaard staat er ieder, die Nederland
ook maar oppervlakkig leent, borg voor,
dat het onverstandige politiek zou wezen
ons vredelievende land in de engte te
d r ij v e n.
Duitselilands jongste maatregel moet
verzacht worden en zich richten naar het
goed recht der neutralen.
Daarop stuurt blijkbaar het vertoog on
zer Regeering aan.
Als Duitschland een gelegenheid om zijn
eerbied voor het recht der onzijdige» te
toonen gebruiken wil hier is zulk
een schöone gelegenheid.
Voor dreigement behoeft het niet te
wijken; want dreigement bevat de nota
onzer Regeering niet.
Slechts deze noodzakelijke conclusie
komt 'er in voor, dat onze Regeering
Duitschland voor eventueel onrechtmatige
daden verantwoordelijk stelt.
Zooals trouwens tot op heden de ver
houding der beide nabuurstaten was.
Aldus blijve het.
De duikbootan-actie.
BERLIJN, 9 Febr. (W. B.) Een van
onze, zich in zee bevindende duikbooten
rapporteert tot dusverre 16.000 ton
scheepsruimte in den grond te hebben
geboord. Een andere duikboot boorde tot
dusverre zeven stoomschepen en drie zeil
schepen in den grond.
LONDEN, 9 Febr. (Reuter). Hier kwam
een stoomschip aan, met den tweeden
officier en een matroos aan boord van de
Xoorsche bark „Storkog", door een Duit
sche duikboot in den grond geboord. Het
lot van de overige bemanning is onbekend.
LONDEN, 9 Febr. (Reuter). Het Spaan-
sche stoomschip ,,Nueva Montana" is ge
torpedeerd.
MADRID, 9 Febr. (Reuter). Te Gijon
zijn dertien leden der bemanning van het
Noorsclie schip „Kolbakken" aan land ge
komen, dat bij Kaap Finisterre getorpe
deerd is geworden. Het schip was van
Buenos-Ayres met eene lading koren op
weg naar Cherbourg. Eén der opvarenden
is verdronken en een ander is van koude
omgekomen. Een boot, waarin zich de
kapitein met 14 man bevonden, wordt
nog vermist.
Een Engelsche torpedojager gezonken.
LONDEN, 9 Febr. (Reuter). Officieel.
Een torpedojager van een oud type, welke
dienst deed bij den patrouille-dienst in
het Kanaal, is gisternacht op een mijn
gestooten en gezonken. Alle officieren zijn
omgekomen; vijf man van de equipage
zijn gered.
Van het Westelijk front
Van de oorlogstooneelen blijft hel
nieuws schaarsch. Doch op het Engelsch-
Belgische front begint zich de actie lang
zaam te ontwikkelen. De bittere koude
heeft ook aan dit front belemmerend op do
operaties gewerkt, maar zij heeft het voor
deel, dat zij de moerassige relden van hel
front in België en Noord-Frankrijk tot goed
operatie-terrein heeft gemaakt. De Leie
en zijrivieren liggen onder dik ijs, waar
over op de meeste punten het lichte ge
schut met groot gemak vervoerbaar is
De Duitschers leggen ook een groote
activiteit aan den dag en huil geschut
bestookt regelmatig de vijandelijke linies
Vooral in den sector ArmentièresLa Bas-
sée is reeds sedert meer dan 14 dagen een
artillerieduel aan den gang, dat de stout
ste fantasie overtreft. De Duitschers heb
bón Engelsche troepenconcentraties waar
genomen, hetgeen uit den aard en de
woede van het bombardement duidelijk
blijkt. Daartegenover hebben de Engel
schen opgemerkt, door stoute luchtverken-
ningen, dat hunne tegenstander achter Rij-
sel en vooral in de streek van Roubaix
buitengewone bewegingen onderneemt mei
sterke afdeelingen infanterie.
Deze bewegingen worden trouwens langs
het geheele Noord-Fransche en Belgische
front waargenomen. Dat de Duitschers
veel geschut achter de frontlijn concen
treeren, staat boven twijfel. („De Tijd")
Miiiiaire bedrijvigheid in België
Bij de heerschende vorst wordt geen
enkel ©ogenblik gerust aan de veldwerken,
die door geheel België worden aangelegd
Het vervoer van zwaar geschut en aller
hand-e krijgsmateriaal gaat onverpoosd
voort, zelfs in den nacht. In de africh
tingskampen van Limburg, Brabant en W.
Vlaanderen worden schietoefeningen ge
houden door mannen op leeftijd, men schat
van 40 tot 50 jaar. Er worden ook ver
schillende hulplijnen aangelegd van de
spoorhall-en naar de bewaakte groote pak
huizen, die als tijdelijke munitie-depots
zijn ingericht. (Vrij België)
Bombardement van Zeebrugge.
Naar „de Tel." verneemt, had Vrijdag
avond ongeveer half zes boven Zeebrugge
een vlieger-aanval plaats. Van de .grens
kon men duidelijk waarnemen, hoe ge
weldig het eskader, waarvan de grootte
wegens de duisternis niet kon worden
nagegaan, beschoten werd, Er werden
minstens 300 granaten afgevuurd.
Burgerlijke dienstplicht in Frankrijk.
PARIJS, 10 Febr. (N.D.). Door den mi
nister van nationale economie is bij den
Senaat een wetsontwerp ingediend, waar
bij de regeering de beschikking krijgt over
alle handwerk en overige diensten van
Franschen van 16 tot 60 jaar, die niet
gemobiliseerd zijn.
iatnrafisatie van Duitsch-Amerikanen.
LONDEN, 10 Febr. (V.D.). Uit New-
York wordt aan de Daily Mail gemeld,
dat in de laatste vier dagen 4700 Duit
schers en Oostenrijkers zich aangemeld
hebben om genaturaliseerd te worden.
Zvvitsersche Persstemmen.
Te oordeelen naar inhoud eu toon
van de Zwitsersche pers over Wil
son's verzoek tot de neutrale sta
ten, zal ook het antwoord der regeering
te Bern hierop afwijzend luiden. Zelfs het
„Journal de Genève", dat over den nieuw-
sten Duitschen duikbooten-maatregel zeer
verontwaardigd is en engergiek van de
Zwitsersche regeering een protest te Ber
lijn vordert, is van oordeel, dat men niet
verder kan gaan. Het inaakt integendeel
Wilson erop opmerkzaam, dat de Zwit
sersche grenzen aan het Duitsche front
raken, en dat Zwitserland, indien het de
betrekkingen met Duitschland zou afbre
ken, eventueel ook verder zou moeten
gaan.
Het antwoord van Bern aan Washington
is intusschen op weg, en zal eerst bekend
gemaakt worden, wanneer men verwach
ten mag, dat het aan Wilson bekend is.
Oostenrijksche Persstemmen.
De Oostenrijksche bladen beschouwen de
afwijzende houding der Europeesche neu
tralen in hetzelfde licht als de Zwitsersche
pers en wijzen op de bijzondere moeilijke
en gevaarlijke geopgraphische ligging van
Zwitserland en Nederland, iets waarmede
Wilson blijkbaar geen rekening houdt.
Amerika's toebereidselen
Volgons een bericht uit New-York heeft
Wilson langdurige besprekingen gehad met
de ministers van Oorlog en Marine, Baker
en Daniels betreffende de te nemen maat
regelen. Naar verluidt ontving generaal
Perslang, die met de Amerikaansche troe
pen uit Mexico- zou terugtrekken, tegen
bevel, wegens de daar opnieuw uitge
broken onlusten.
In de Golf van Mexico zullen, aan de
kust van den Atlantischen Oceaan, sta
tions voor onderzeebooten worden aan
gelegd. Admiraal Peary heeft in een schrij
ven aan Wilson aangeraden, terstond een
eskader watervliegtuigen te vormen ter
verdediging van de Amerikaansche kusten.
Er is besloten tot mobilisatie van tech-
tici en hunne aanwending in de fabrieken,
die -door den Staat in exploitatie zijn ge
nomen en voor oorlogsdoeleinden geschikt
zijn.
Duitschland en de neutralen.
BERLIJN, 7 Febr. (K N.) Volgens de
„Korr. Norden" inaakt het te Berlijn
een zeer goeden indruk, dat bijna de
geheele neutrale pers de uitnoodiging
van Wilson aan de kleinere neutrale
staten om zich bij Amerika's optreden
aan te sluiten kalm en beslitst van de
hand wijst, gelijk men dit overigens in
Duitschland niet anders verwacht had.
In wei-onderrichte kringen is men van
meening, dat deze houding er niet weinig
toe zal bijdragen eventueele wensclien
der neutralen, die uit den tegenwoordige»
geheel veranderden toestand geboren
worden te bevorderen en de afdoening
van eventueele klachten te v< rgemakke-
lijken, voor zoover zulks in Duitschland's
vermogen ligt en voor zoover de duik
bootoorlog daardoor niet gehinderd zou
worden, waarvan de doorvoering in al
liaar verscherptheid thans een uitgemaak
te zaak is.
Anton Haus. f
De bevelhebber der Oostenrijksch-
Hongaarsche vloot, groot-admiraal Anton
Haus, die verscheidene dagen aan long
ontsteking leed, is 7 Febr. j.l. om kwart
over een 's nachts overleden.
Het antwoord van Zwaden.
Do Zweedsche regeering heeft Wilson's
aanbod tot eene gezamenlijke actie afge
wezen en verklaard strikt neutraal te zul
len blijven.
AZIË.
Aardbeving in Azië.
Volgens een bericht uit Stockholm aan
de „Frankfurter Zeitung", heeft op 30
Januari in het noordelijk gedeelte van
Oost-Azië een ontzettende aardbeving ge
woed, waarbij een groot deel van het
schiereiland Kamsjatka in zee verdwenen
zou zijn.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft Vrijdag de
Schepenvorderingswet z. h. s. aange
nomen.
Tweede Kamer.
Vrijdag was de Marinebegrooting aan
de orde.
Dhr. De Meester achtte het voor Moe
derland en Koloniën noodig een behoor
lijke zeemacht to vormen. Daarom ook
zal hij den minister steunen bij zijn aan
vrage van kruisers en klein materiaal,
doch liever meer klein materiaal. Toch
wil hij alvorens zijn oordeel over het
amendement-Bichon uit te spreken, welen
of het aangevraagde geld kan verwerkt
worden.
Dhr. Jansen (Haag) vond het slotplan
zeker duur, doch wanneer men de resul
taten van een oorlog afwacht is dit nog
duurder. Hij kon zich dus bij het amen
dement neerleggen.
Dhr. Nolens betoogt dat, zoolang wij
koloniën hebben, wij die zoo goed moge
lijk moeten verdedigen en geven wat
noodig is.
Nadat besloten was Donderdag a.s een
avondvergadering te houden, werd ver
der gegaan met het amendemeut-Bichon.
De Minister deelt mede in zooverre
met het amendement mede te gaan, wat
betreft voorloopig uitstel van de inrich
ting der kruisers I en II, verder de aan
schaffing van geschut voor onderzeeboo-
ten. Pricipieele bezwaren tegen dit amen
dement heeft de Minister niet-, daar
verschuiving van dit amendement ook
bezwaren mede zou brengen Spr is
overtuigd, dat ons land in den oorlog
betrokken zou zijn, indien het weerloos
are geweest. Ook onze positie wijst ep
Weik weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 13 Fet r.
Zwakke tot matigen wind, aanvan'-Jijk
uit noordelijks richtingen; nevelig tot zwaar
bewolkt; weinig ot geen neerslag ;temp a-
tuur om het vriespunt in het westen en
noorden, in het zuidoosten lichte vorst.
de noodzakelijkheid van zulk een nond-
bouw, daar anders toch Indië niel te
verdedigen is. De min ster deelt verder
mede dat z i. de aanbouw moet besla in
uit: 4 slagschepen, 4 kruisers en 25
onderzeeërs, uitsluitend ter verdediging
van den Oost-Indischen archipel. 1)3
Minister is bereid de zaak ook nadei t3
bekijken, vooral wat betreft het bar- li
nen dier schepen.
De maildienst op Engeland.
De directeur-generaal der posten'ion
en telegraphie maakt bekend dat z Jniig
de dienst van de stoomschepen der M." t-
schappij Zeeland is gestaakt, de post veor
en over Engeland met andere van Neder
land varende schepen naar Engeland /al
worden medegegeven.
Dagen of tijdstippen van vertrek van
laatstbedoelde schepen kunnen niet vooi af
worden opgegeven.
De stoomtreilsr „Derika" tot zinken gebracht.
Over het in den grond boren van den
stoomtreiler „Derika' uit IJmuid.n,
wordt nader aan het „Hbl." gemeld:
De „Derika" was Donderdagmoig i
tegen elf uur visschende 35 mijlen N \V.
ten W. van IJmuiden, toen men opeens
schoten hoerde knallen.
Men kon niet waarnemen vanwaar
die kwamen, daar men niets op het wa
ter zag. Een zevental schoten volg 1;
achtereen, van welke een door het sti. ir-
buis ging en het peilkompas verbrijzelde.
De roerganger bleef echter ontreden d.
Pas toen zag men een duikboot nuuer
komen van zeer groote afmetingen en
Duitsche nationaliteit, doch ongenum
merd
Middelerwijl gelastte de schipper zijn
schepelingen de zwemvesten om te dien
en in de boot te gaan, welke reeds
over boord was gezet. De schipper nam
alle papieren mede om aan den duikbu )t-
kommandant te toonen.
Zoo kwam men naar de duikboot wslke
tot op zeer korten afstand was nadei ou
gekomen De papieren werden ingezien
en den schipper medegedeeld dat zijn
schip zou warden tot zinken gebracht,
omdat hij in het verboden gebied was.
Ofschoon de schipper protested de
omdat hij 31 Januari was vertrokken r;
dus van geen verboden gebied afe ist
werd het bevel niet ingetrokken, om lat
de commandant niet kon afwijken v in
zijn voorschriften.
Van de duikboot gingen eenige sche
pelingen mede naar den trawler en leg
den tweetal bommen, een in de machi
nekamer en een in de achterkajuit.
Nadat het schip verlaten was volg le
spoedig een ontploffing, waardoor liet
vaartuig zonk.
15 Februari.
Deze datum is de uiterlijke vóór m
ken degenen, die dit jaar in aanmerking
komen voor het kiezerschap, zich ter
gemeente-secretarie kunnen opgeven. M ie
twijfelt onder welke klasse der kienvet
Van Houten hij behoort, vervoege- zich
bij het bestuur zijner kiesvereeniging. 's
nog tijd, al is het niet lang meer
N. B. Onze Katholieken te Goesi, die
in de termen vallen dit jaar kiezer le
worden, kunnen zich ook vervoegen bij
het bestuur der R. IC. Propaganda!'! b
„Pius X" die ook dit jaar de Kieuvor-
eeniging bij de kiezerskweek met prijs »uin-
>n ijver ter zijde staat.