esfeding
PAARDEN,
17
Oe Groote Oorlog.
te Goes
SOEDEL,
No. 17.
Donderdag 8 Februari 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt eiken MAAKDAG-.JTQENSDAG- en VRI1DA0AVQHQ,
I 1 s 1 hand, voet f i 1 1 1 van een W% 8 f| een M 8
BINNENLAND.
Ir. Jan van Best.
14 Februari 1917,
ian te besteden
Jag 1 Maart 1917,
MOETEN WIJ MEEDOEN?
Losse Oorlogsberichten
K. Kiesvereeniging.n
lot Oostende" aldaar
Bond door de afgevaardig-
|ntenisse - Hulst, Oostburg,
ardigden
(dezelfde zaal, ■waarbij het
nde Roomsch Katholieken.
ISDE KAM, Architect te
|op
ten 3 ure, in Café Huige
tuwen van een nieuw
jonhuis voor den heer
IDekkf/r, t andbouwer
jNieuwdorp, op zijne
Ifstede aldaar.
I teekening a f 1 75, en in-
rkrijgbaar bij voornoemden
J. C. A. HUVERS te
lags om 9J/2 uur, ten ver-
Fn heer H. M I E R A S op
ke Wemeldinge,
bestaande uit:
Ie Merrie 11 jaar, zwarte
pndragend) 5 jaar, bruine
ar, bruine Merrie 2 jaar,
lie 2 jaar, bruin Hengst-
lar en bruin Hengstveulen
'baatgevende Melkkoeien, 1
b tweejarige Ossen en Vaar-
rhalfjarige Ossen en Vaar-
houdkalveren en 1 vet Kalf.
rkens, ongeveer 60 Kippen
9 Eenden en 1 Woerd, 3
op ijzeren assen, waarvan
n Rongen, Driewielskar op
net Lemoen, 8 Ploegen in
gen in soort, 2 Sleepborden,
ijzeren Rolblok, Cultivator,
Vleeschboom, Aardappel-
Iproeikuipett, Bascule met
Geeselsteen met Paard, 100
s, Tolhouten, Windmolen,
Iften, Aardappelzeeft.Water-
ïin, Kiekenren, Wagenzeil
nijmolen, Peeënmolen met
en, Koppenmolen, Wagen-
tplanken, Koebak en Goot,
>rken, Griepen, Schoppen,
nen. Reepen, Pleien, Aard-
Fornuis, Melkbak, 24 Stal-
Melkontroomer (Melotte),
Roombussen, Emmers, Bus-
Boterbak en Klieder, Har-
Hevies, Landbouw-en Stal-
open, ongeveer 2000 K.G.
noi, enz.
Voorts:
edden, Tafels, Stoelen, Spie-
Kleeden en Matten, Kachel
ooren, koperen Jager, Naai-
jlas- en Aardewerk en wat
voorschijn zal worden ge-
van f3 en minder contant,
wordt crediet verleend tot 1
a s., mits 2 bekende en solide
Rende
i verkoop van bet beestiaal
12!/2 uur begonnen,
tailing, wel bergplaats voor
en vermakelijkheden worden
aten.
UWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d, Administratie: Ganzepoortstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 O
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 j< bereken.,.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
lirectie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
1 1" gulden bij g gulden bij gulden bij
H IL. j| verlies van een 11 11 verlies |j g te verlies van §L~.
I |kjP of oogg U duimwijsvinger ggig jfoM
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
President Wilson heeft zoo meldden
wij in de laatste oorlogsberichten van
ons vorig nummer tot de neutrale
mogendheden eene nota gericht, waarin
ze uitgénoodigd worden het protest tegen
het Duitsche ingrijpen tegen den neutra
len zeehandel te steunen. Deze stap is
een voorbereiding tot het plan om ge
meenschappelijk werkzaam te zijn tot be
spoediging van den vrede en bescherming
van de rechten der neutralen.
Voor een land als het onze brengt het
vccrste], in het eerste gedeelte dezer nota
neergelegd gesteld dat wij het aan»
vaarden geen bijzondere gevaren mede.
Een in krachtige, maar waardige taal ge
steld en op. het onverwoestbaar fundament
van het Hecht steunend protest aller neu
trale landen tegen den „rücksichtlosen"
of zooals de term thans in Duitschland
luidt: „uneingeschrankten" duikbooten-
oorlog, die de welvaart der neutrale vol
ken met verwoesting bedreigt en zulks
builen hun schuld, zou niet nalaten in
druk te maken, ook bij de regeering van
het land, dat deze „Ü-bootkrieg" decre
teerde.
Maar het tweede gedeelte van Wilson's
nota maakt het inwilligen der uitnoodi-
ging, in het eerste gedeelte gedaan, voor
een neutralen staat als de onze hoogst-
bezwaarlijk, zoo niet onmogelijk.
Immers, gaan wij er op in, dan doen wij
met Wilson „een stap in de richting van
het plan om gemeenschappelijk werkzaam
te zijn tot bespoediging van den vrede en
tot bescherming van de rechten der neu
tralen". Wat willen als men de hou
ding beschouwt, die de Noord-Aznerikaan-
sclie republiek thans aanneemt de tus-
schen aanlialingsteek'ens geplaatste woor
den anders zeggen dan dat wij de be
spoediging van den vrede en de bescher
ming onzer rechten niet meer langs den
weg van vreedzaam overleg, maar
door représaill e-m aatregelen,
door daden van geweld zoeken te
verkrijgen? Zoo dat al niet hetzelfde is
als land en volk op liet bloedig oorlogs
pad drijven, het heeft er toch machtig
veel van.
En dat juist mag onze regeering alleen
dan doen, wanneer 1°. de maatregelen
van een oorlogvoerende mogendheid de
ongeschondenheid van ons
grondgebieden de onafhanke-
lijkheid van ons volksbestaan
bedreigen en 2°. alle vreedzame
m i d d e 1 e n om die gevaren van ons
land af te wenden, nutteloos blijken.
Welnu, geen van beide is hier 't geval.
Ongetwijfeld is de duikbootenmaatregel
liard voor ons land, zelfs een ramp in
economischen zin. Maar ook de Entente
behandelde ons niet met fluweelen hand
schoen; integendeel, wij werden, dank zij
haar economische politiek, zoo goed als
op rantsoen gezet. Gelegen tusschen twee
vuren, die der Centralen en die der En
tente, moest het arme Nederland van
weerszijden, van den eenen kant mis
schien wat meer dan van den anderen,
de afstraling hunner verschroeiende hitte
aan den lijve gevoelen. Toch zal niemand
durven beweren, dat Duitschland's ver
scherpte duikbootenoorlog ons onafhanke
lijk volksbestaan of de integriteit van ons
grondgebied bedreigt, evenmin als Enge-
lands blokkademaatregelen. Daarenboven
werd ons de weg van vreedzaam overleg
met Duitschland niet afgesneden. Onze re
geering, die steeds op haar „qui vive" is,
mocht reeds aanstonds van haar beleid
vol optreden, onmiddellijk na het bekend
worden van de Duitsche duikbootennota,
de vruchten plukkenDuitschland legde dé
lijn van zijn duikbootenactie terug, zoo
dat tusschen deze en de grens van het
Engelsche blokkadegebied een -ongevaar
lijke, althans veel minder gevaarlijke zee-
strcok ter bevaring voor onze schepen
vrij blijft. En niemand twijfelt, of de tact
onz. r regeering, speciaal van onzen be
kwamen minister van buitenlandsche za
ken, zal ook ons land uit deze „impasse"
van de duikbootencrisis weten te bren
gen, mits ons volk zich in rustige bedaard
heid en nobel zelfvertrouwen eendrachtig
om haar schaart, wars van chauvinistisch
geschetter en hoera-politiek, ongevoelig
voor het zoet gefluit der buitenlandsche
lokvinken, die o, zoo gaarne zouden zien,
dat Nederland van den solieden weg een-er
strikt eerlijke neutraliteit zou afglijden
naar het hellende pad van een z.g. neu
tralen bond, den zekeren weg tot zijn
ondergang.
Men verlieze toch niet uit het oog,
dat de Nederlandsche toestanden hemels
breed van die der Vereenigde Staten ver
schillen. Ginds een groote, machtige repu
bliek, rijk van levensmiddelen en grond
stoffen voor de industrie voorzien, daar
bij bonderden mijlen verwijderd van het
land waar tegen het de wapenen scherpt.
Hier een landje, waar trots een zekeren
schijn van welvaart, de nood heerscht op
schier gansch het terrein des economi
schen levens, voor tal van behoeften
men denke maar eens aan ijzer, staal
en kolen op Duitschland aangewezen,
daarbij te klein om een eenigszins over
wegend gewicht in de schaal te leggen,
al slaat men zijn militaire waarde nog
zo o hoog aan.
Amerika kan hoog spel spelen, wij kun
nen bet niet, op straffe van onder te
gaan als -een tweede Rumenië.
Maar mo-et er dan niet gestreden wor
den voo-r de heilige rechten der mensch-
heid? Men late zich bij dergelijke groote
woorden niet te zeer door zijn gevoel
medesleepen, doch zorge dat het koel ver
stand de teugels houdt. Is het in den
grond niet de grootste zotternij geschon
den rechten te willen herstellen met het
zwaard, waar d-e ondervinding in dezen
wereldkrijg ons leert, hoe de heiligste
rechten vertrapt worden door wie over
de zwaarste kanonnen, de beste legers be
schikt?
Nog eens, als het moet, in het geval
van uiterste noodzaak, geldt voor ieder
volk, ook voor het onze: „potius mori
quam foedari", „liever ondergaan dan
Onteerd te worden". Maar zoolang die
noodzaak er niet is, onthoude men dit wel:
de meest drukkende economische crisis,
die ons land onder den invloed van do
maatregelen der oorlogvoerenden moet
doormaken, maar met het behoud
vanden vrede is ejmPARADIJS tegen
over, DE HEL, die ontstaat, als wij i n
oorlog gaan. Oorlog is de negatie van
alle recht, de afwezigheid van alle ge
luk, de ontketening van alle geweld, de
losbarsting aller jammeren over een volk
en niet ten onrechte behoort deze geesel
tot den trits van plagen, waarvoor de Ka
tholieke Kerk in haar meest officieel ge
bed de Litanie van Alle Heiligen
Gode smeekt -ons te behoeden.
Wij twijfelen -dan ook geen oogenblik,
of onze Regeering zal de nota van Wilson
bezien in het licht der eigenaardige posi
tie van neutrale landen als 'het onze. i)
Bidden wij haar in deze dagen licht en
sterkte toe van Hem, die het lot der vol
ken, ook dat van Nederland, in Zijne
Handen houdt. En laten wij onszelven niet
opwinden, maar in kalm vertrouwen de
toekomst tegenblikken. Wij zijn in Gods
hand, vergeten wij dat nooit.
1) Volgons een telegram aan de „Kölnische
VolkszeituBg" zon Zwitserland, dt ongeveer in
dezelfde condities verkeert als ons land, het
voorstel van Wilson hebben van de band ge
wezen. Ook Spanje zal zyn neutraliteit niet
prijs geven.
Da s<rijd In het Weden.
BERLIJN, 6 Febr. (W.B. )Het groot
hoofdkwartier meldt: Tengevolge van hel
nevelachtige vriesweer bleef de actie der
artillerie en der vliegers gering. Slechts
tusschen de Ancre en de Somme was tij
delijk de artillerie-strijd sterk. Van ver
kenningstochten in het Somme-gebied op
den Oostelijken oever der Maas en aan
do Lotharingsche grens werden meer dan
30 Engelschen en Franschen en eenige
machinegeweren teruggebracht.
PARIJS, 6 Febr. (Havas). Het namiddag-
communiqué meldt: Op den rechteroever
der Maas mislukten 2 verrassende Duit
sche aanvallen, één ten Oosten van Lou-
vemont en een andere te Les Eparges
door het vuur der Franschen.
In Lotharingen vielen de Duitschers in
den lo-op van den nacht een Fransche
loopgraaf nabij Parroy, ten Noord-Westen
van het woud van dien naam, aan. Een
Duitsche afdeeling, die tot de eerste Fran
sche linie doorgedrongen was, werd door
een Franschen tegenaanval onmiddellijk
teruggedreven.
In de streek van Ancervill-ers namen
de 'Franschen Duitsche patrouilles ge
vangen.
In den Elzas, in de streek van Aspacb
ton Noord-Westen van Altkirch, drongen
Fransche patrouilles na artillerie-voorbe
reiding op drie verschillende punten in
de Duitsche stellingen door. Na de vij
andelijke werken te hebben vernield en
de schuilplaatsen verwoest, keerden dc
Fransche troepen terug, zonder verliezen
te hebben geleden.
Op het overige front was de nacht
kalm.
Het Duitsche legerbericht gewaagd van
veel actie op het Westelijk front, waar
de Duitschers ten O. van Beaucourt de
hun onlangs ontnomen loopgraven groo-
tendeels terugnamen.
BERLIJN. Het avond-communiqué van
6 Febr. meldt:
Ten Noord-Westen van Mülhausen ble
ven bij een mislukten Franschen aanval
gevangenen in onze handen.
In het Oosten had een onderneming
aan de Beresina voor ons succes.
Aan het Macedonisch front nu en dan
levendig vuur in de Tserna-ochht.
Duitschland on Amerika
Het H. N.-bureau verneemt uit Berlijn;
Naar de „Voss. Ztg." verneemt, legde
Gerard gisteren, behalve bij den Spaan-
sch-en, ook bij den Nederlandschen gezant
een bezoek af. Overeenkomstig het verlan
gen van Engeland zal niet Spanje, doch
Nederland de belangen van de hier aan
wezige Engelschen waarnemen en Spanje
die der overige vreemdelingen, welker be
langen tot dusver door Amerika werden
behartigd.
Bernstorff, de Duitsche gezant te Was-
liington, is uit Amerika vertrokken. Hij
zal eerst naar Denemarken gaan.
De Amerikaansche gezant Whitlock zal
te Brussel blijven totdat hij gedwongen
wordt, de Belgische regeering naar Havre
te volgen.
Spanje en dn duikbootoorlog
PARIJS, 5 Febr. (Part.) De Liberie be
vat een telegram uit Madrid, meldende:
Men denkt, dat Spanje tegen de wijze,
waarop Duitschland de duikbootoorlog toe
past, in verzet zal komen. In politieke
kringen van Madrid heerscht de algemeene
indruk, dat Spanje zich bij protesteeron
zal bepalen en de onzijdigheid zal hand
haven met het oog op de Spaansche be
langen en ook op die der oorlogvoeren
den.
De duikbeot- en mijnoorlog.
LONDEN, 5 Febr. (Reuter). Officieel.
De overlevenden van het Britsehe s.s. Ba-
vestone zijn heden geland. Zij hebben
medegedeeld, dat het schip door granaat-
vuur van een Duitsche duikboot is tot
zinken gebracht. De bemanning verliet
het zinkende schip en werd in de booten
door de duikboot onder granaatvuur ge
nomen,
De schipper en drie matrozen zijn ge
dood, de tweede officier is zwaar ge
kwetst.
Onder de dooden is de matroos Wallace,
uit Baltimore (V, St.).
Het is nog niet zeker of die dood door
de regeering der V. S. als een oorlogs
daad zal worden beschouwd.
WASHINGTON, 6 Febr. Maatregelen
worden getroffen voor het vertrek van
alle Duitsche consulaire ambtenaren en
het personeel, dat Bernstorff zal verge
zellen. In het geheel zuilen plm. 300 per
sonen vertrekken. Vermoedelijk zal de
route over Cuba en Spanje worden ge
volgd.
KEULEN,- 6 Febr. Uit Berlijn wordt ge
seind, dat de staatssecretaris van buitenl.
zaken, Zimmerman, een Amerikaanscüe
journalist ontving. Hij verklaarde, dat
Duitschland verwonderd en teleurgesteld
was over de boodschap van Wilson.
Duitschland, zei hij, heeft geen schuld
aan den toestand. Onder geen voorwaar
de kan Duitschland op zijn stap terug
komen.
De staatssecretaris verklaarde hetzelf
de aan vertegenwoordigers der Zweed-
sche pers.
NEW-YORK, G Febr. De machines van
alle 29 stoomschepen, welke in de haven
liggen, zijn vernield. Hierbij is opzet in
bet spei. De schade bedraagt 300.000
dollars.
NEW-YORK, 6 Febr. De regeering heeft
beslag gelegd op het draadloos station
„Tuckerton" in New-Yersey. De Duitsche
wacht is door Amerikaansche zeelieden
vervangen.
LONDEN, 6 Febr. De „Daily Telegraph"
meldt uit New-York, dat men in Was
hington nog steeds op vrede hoo-pt, doch
zich klaar maakt voor den oorlog.
Verwacht wordt, dat, wanneer het tot
oorlog mocht komen, de Ver. Staten een
passieve houding zouden aannemen en
er zich voornamelijk toe zouden bepalen
de munitiefabrieken met alle kracnt te
doen werken.
De houding van onzijdigen.
Het Amerikaansche blad de „Herald"
beweert, dat Brazilië en Argentinië de
Vereenigde Staten zullen volgen.
De Zwitsersche pers zegt over het alge
meen, dat Zwitserland eene strikte neu
traliteit in acht behoort te blijven nemen.
(Zie onder laatste berichten. Red.j
„Do kruik gaat te water
Duitschland heeft vaak gepoogd, de toe
standen te iorceeren. Het tracht.e dit ook
te doen, toen het den nieuwe nduikhoo-
ten- en mijnenmaatregel uitschreef. Maar
de kruik gaat zoo lang bei water tot zij
breekt, is een spreekwoord van de erva
ring. En dat de ervaring opgedaan niet
den door de Duitsche militaire leiders
van den gematigden Rijkskanselier afge
dwongen inval in België, die ïmumers
de eigenlijke oorzaaJi kan worden ge
noemd van het verspelen der sympa
thieën, welke het begaafde en voorbed
dig werkzame DuiLclie volk .voorheen
veel mieter dan tot dusver bezat, nog
niets aan Duitschland heeft geleerd, is
een veeg teeken.
Waarlijk het zijn de slechtste vrienden
niet van Duitschland, die het aanraden,
wijs te zijn en te letten op de bittere
lessen van den oorlog, welke het prijs
geven prediken van een systeem, waarin
een teven krachtige als koortsachtige oor
logsorganisatie het eerste en 'laatste woord
wil spreken der moraal! („IJe Tijd.")
Duitsche schepen in AmeriKaarscne havens.
HAMBURG. 6 Febr. (O. V.) In verband
met de inbeslagneming van Dui.sche sche
pen in de Amerikaansche havens meldl
„Hamburger Neueste Nachrichten," da
van de HamburgAmerika lijn 21 scire
pen met 365.000-ton inhoud in genoemde
havens liggen en van den „Norddentsche
Lloyd" 11 schepen, waarvan ©venwel dc
totale tonneninhoud niet wordt opgegeven
De inhoud van deze schepen varieer!
van 10.000 'tot 25.600 ton. Bovendien zijn
ïiog in de havens van de Vereenigde
Staten schepen van vele kleine Duitsche
We!k weder zuilen wij hebben
Verwachting tot den avond van 8 Febr.:
Zwakke tot matigen wind uit Oostelijke
richtingen; nevelig tot iichtbewolkt; droog
weer: strenge vorst.
firma's.
Het blad zegt nog, dat men geen-izins
blind is voor het feit, dat deze schapen
de scheepsruim!© voor de Entente ver-
jhoogen kunnon, doch dat men niet aar
zelen zal ook de eigen schepen in den
grond te boren.
Tweede Kamer.
(Zitting van 6 Februari.)
Na de regeeringsvcrklaring over den
toestand (zie elders onder Binnenland)
werd door gegaan met de behandeling
van onderwijs.
De Minister zegt den beer Van Wijn
bergen ernstige overweging toe van een
ander subsidiestelsel voor de cursussen
tot opleiding van leeraren M. O. en den
teekenonderwijzers en de school voor
de leeraren aan de kweekschool vovir
machinisten te Amsterdam.
De commissie van rapporteurs dient
een motie in om de normaalschool voor
teekenouderwijzers en de school voor
kunstnijverheid en van kunsten en we
tenschappen naar het M. O. over te bren
gen.
Dhr. Gerhard dringt aan op uitstel van
de subsidieering van de R. K. Handels
school te Waalwijk, waar men ook een
neutrale Handelsschool wil stichten, die
echter geen subsidie van de provincie
kan krijgen.
De Minister zegt, dat aan liet verzoek
van den heer Gerhard niet kan worden
voldaan.
De heer Gerhard dient een amende
ment in om de subsidie van Waalwijk
af te voeren, doch dat wordt verworpen,
met 41 tegen 17 stemmen.
Bij het Lager onderwijs kondigt de
heer de Meester een initiatiefvoorstel
van de fractievoorzitters aan in zake
de verbetering van de onderwijzerssart
iarissen, waarom de motie Ter Laan in
zake de verhooging van de minima met
f200 wordt uitgesteld.
Duitsche versterkingen iangs de grens.
Men schrijft aan de bladen:
Wij vernemen van gezaghebbende per
sonen aan de Duitseh-Geldersche grens.,
dat de Duitsche militaire versterkingen
langs onze grens vermeerderen, fn het
Reickswald" bij Kleef in het z.g.n. Him-
melslhal moeten zelfs zeppelinloodsen
verdekt zijn gebouwd.
Volgens Duitschers, die juist Kleef en
ICrenenburg gepasseerd zijn, vertoeven in
de Duitsche grensplaatsen, duizenden sol
daten allen zwaar bewapend. Vele grens
bewoners hebben den laatsten tijd hun
meest waardevolle voorwerpen ingepakt
om op bet eerste sein te kunnen vluch
ten. Zaterdag kwamen een vijftal Duit
sche deserteurs te Nijmegen aan w.o. een
sergeant-majoor.
Men kan den Duitsche grensbewoners
die groot gebrek lijden, de Engelsclie
invalsvrees maar niet uit het hoofd pra
ten. De onrust en het gebrek nemen
toe.
Twsedi Kamerverkiezing Rheaen.
To Rheden (vac. jhr. v. Nispen tot Se-
venaer) is bij enkele candidaatstelling ge
kozen mr. J. R. H. van Schaik (R.-K.) te
Arnhem.
Staatsraad btruyeken,
Staatsraad mr. Struycken heeft, hcewel
hij nog niet geheel hersteld is, het R. K.
Ziekenhuis verlaten. Zijn toestand is van
dien aard, dat hij in zijne woning weer
reeds eenige ambtebszigheden verricht.
(„Maasbode")