De Groote Oorlog.
Dinsdag 23 Januari 1917.
Dertiende Jaargang
Verschijnt eiken MAAHDAO-, WOENSDAG- en VfiIJDAOAVQND.
ferij.
ren.
n, en?.
|e Stand.
No. 10.
Losse Oorlogsberichten
BINNENLAND."
I fen tal&StfïW-
waarden van
aanvaarden,
jivalspogingen
Van de Oitoz
Ten zuiden
pitschers door
dié bij Pra-
en veal ge-
kking 17 Jan.
6711
1061 1064
4035 4050
5625 5634
14275 14300
14745 16513
hiking 18 Jan.
I. 11359 13224
17 16281 16658
3 18222.
2 14263 14269
6
3 4207 4910
1 14268 14233
f Januari 1917.
isn was c'e aan-
ei den aan vorige
I" 38.50; per mud,
1.kroonerwten
ng van den
ter.
roor particulieren
ulieren f 10.40 per
marktzetter
ver.
voor particulieren
ulieren f 10.40 per
18 Jan. 1917
Haver f
If—.— a f—
JChevalier
loo K.G.Rogge
Be Boonen f24.
1 f a f
J.Kroonerwten
Irs f 24.a f 26.
If 0.per H.L
l.juin f 5 50 a f 8 25
Ta f—
fringsprijzen.
18 Jan. 1917.
rekenprijs f 0.975
50 a f 0.kleine
ren f 0.a f 0.
i. Aanvoer Eieren
I it maakt Macht",
ke, 17 Jan. 1917.
1.20, idem 15.70
73 per 1000 K.G.
^ag gehouden aan-
erschap> Schouwen-
machinebehoeft en-
in aan diverse dis-
pgund.
Gebroeders De.Vos
Timmerman Cz.
f 1729.50; J. Kor
te Zierikzee.
(M. Ct.)
19 Jan.
Je: 18, Willem Henri
en Elisabeth Koo-
:r Adrianus Willem
n Dingena Cornelia
cobus Abraham, de
i Goes, onlangs te
Schrijver, 28 j. jd.
prnella, d. v. Adriaan
I Ventevogel.
Briaan Ruijsaard, 38
I Versprille; Geer-
fcd. van Petrus Fran»
lidertr.H. J. Lacor,
lluijmers .19 j. jd.; J.
IC. D. W. M. Horvers
Bosdijk geb. de Smit
llleboordse z.; C. Gut-
z,
|Messer 78 j. wedn. v.
J. Bondewel 32 j.
M. J. Corné 85 j.
(ersJ. Wt. Janssen 87
tjper.
'allen: L. Hillebrand,
J. Stoutjesdijk, geb.
van der Welle, geb.
l. Verton, 2 j., d.; R-
ived. van D. Jansen;
pan van M. Cashoek;
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gansepoortstraat C 2o9, SOES,
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de B gjBM gulden bij verlies van beide g jg® AHfc gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de Jj 1 handen, voeten of oogen. jfi I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, B Voorts bij ongeneeselijke 9 S g hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: g «Jg verstandsverbijstering; li of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies
van een
duim;
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Abonnementsgelden bij vooruitbetaling kun
nen nog betaald worden tot en met 23
Januari a.8. f4.10.
Na dien tijd wordt het abonnementsgeld
berekend a f4.40.
De Administratie.
Politiek doorzicht.
Er beginnen thans meerdere R.-K. Kies-
vereenigingen in onze provincie zich te
interesseeren voor de nieuwe vraagstuk
ken van algemeen kiesrecht stemplicht,
evenredige vertegenwoordiging, die, als de
Grondwetsherziening wordt aangenomen
wat vrij zeker is de practische
politiek zullen gaan beheerschen.
„Als liet, getij verloopt, moet men de
bakens verzetten". Gelukkig de politieke
partij, die dit thans, begrijpt en hare voor
bereidingen treft om, wanneer straks een
geheel nieuwe orde van zaken op electo
raal gebied intreedt, gereed te zijn pn
in stede van door de nieuwe stroomin
gen te worden verrast, die stroomingen
weet te leiden in do voor- haar geschikte
bedding.
Het getuigt daarom ,van goed politiek
inzicht van een kiesvereeniging als zij
deze nieuwe vraagstukken voor hare leden
en niet-leden laat toelichten Wie die toe
lichting geeft mits bet goed geschiede
is van minder belang, maar dlit het
gebeurt ziedaar wat toejuiching ver
dient.
Laat nu de politieke slapers en suffers
onder cle onzen eens wakker worden.
Als straks de nieuwe toestand intreedt
en de stemplicht ook de meest onverschil
ligen dwingt aan de stembus te verschij
nen, kan men zich niet meer met een:
„wat kan 't mij schelen" van zijn staats
burgerlijke verplichtingen afmaken. Dan
zal 'men kleur moeten bekennen of mea
wil of niet. En zou het dan niet aller-
beschamondst zijn als men daar voor de
stembus kwam, geheel onvoorbereid en
onkundig van de hooge belangen, die bij
verkiezingen op het spel staan?
Vooral wij, Katholieken, wien geleerd is,
dat het Roomsch jzijn zich niet moet be
palen bij kerk en bidvertrek, zijn gehou
den het voorbeeld to geven onzer belang
stelling in de nieuwe politieke vraagstuk
ken, die zich voor de hand doen. Zeker,
het was in deze ernstige tijden, nu het
oorlogsspook ons allenvege tegengrijnst,
beter geweest indien de regeering de staat
kundige binnenlandsche strijdvragen had
laten rusten tot na den oorlog de Ka
tholieken hebben dat in ons Parlement
meermalen met klem betoogd maar nu
dat niet is geschied, nu de liberale re
geering een Grondwetsherziening heeft
aanhangig gemaakt, mggen wij ons niet
onttrekken aan de verplichting, dio her
ziening eventueel zoo goed mógelijk te hel
pen uitvoeren en met zoo voórdeelig mo
gelijke gevolgen voor onze partij. Deden
wij dat niet, wij zouden met recht ervan
verdacht kunnen worden politieke sabo
tage te plegen.
De ontploffing in een munitiefabriek.
LONDEN, 20 Januari. (Officieel). Gister
avond om 7 uur brak brand uit in een
fabriek in East End (Londen) welke als
munitie-fabriek gebruikt werd. Twee mi
nuten verliepen, voordat de ontploffing
(plaats greep en vele werklieden hadden
de gelegenheid te ontkomen uit de fabriek,
welke totaal werd vernield.
Het vuur sloeg over naar de naburige
pakhuizen en fabrieken.
De ontploffing word op groolen afstand
gevoeld.
Drie rijen kleine buizen in de onmiddel
lijke nabijheid werden feitelijk vernield
en groote schade is aan andere eigen
dommen veroorzaakt
Een brandspuit was ter plaatse, toon do
ontploffing gebeurde; twee brandweerlie
den werden gedood en de brandspuit ver
nield.
Het aantal slachtoffers is nog niet vast
gesteld, maar het is niet zoo groot als
eerst gevreesd werd.
Onder de dooden is ook de chef-chmist.
LONDEN, 20 Januari (Officieel). In de
ruïnes van de munitie-fabriek, waar gister
een ontploffing heeft plaats gehad, zijn
tot nu toe 30 a 40 lijken gevonden. Een
honderdtal personen is zwaar gewond.
De fabriek is totaal vernield.
De toestand in Griekenland.
ATHENE, 19 Jan. (Reuter). De toestand
verbetert. Gisteren zijn de onderhandelin
gen tusschen de regeering en de Entente
Over do eischen, vervat in bet ultimatum,
begonnen.
De Venizelisten hebben van den politie
chef de verzekering ontvangen, dat zij niet
gemolesteerd zullen worden, zooals enkele
bladen dreigden. De veiligheid der Venize
listen zou door een gemengde commissie
ziin gewaarborgd.
Officieren van de gemengde militaire
controle kwamen te Athene aan. De op
roerige elementen leggen zich bij den toe
stand neer en wachten de beslissing van
den koning af.
Da onzijdigheid van Zwitserland.
GENÈVE, 19 Jan. De Zwitsersche ge
zant te Rome beeft een langdurig onder
houd gehad met den Minister van buitenl.
zaken Sonnino. De gezant verklaarde, dat
Zwitserland ten oorlog- zal gaan, zoo'dra
een der oorlogvoerenden met geweld het
Zwitsersch gebied binnendringt.
De Rcgecring koestert echter niet de
geringste vrees na de verklaringen, door
de oorlogvoerenden afgelegd.
Zwitsersoha maatregelen.
WASHINGTON, 20 Januari. (R.O.) De
consuls van Zwitserland hebben opdracht
gekregen, dat zij den dienstplichtigen van
de 2de divisie van het Zwitsersche leger
en van do gedeelten, van ds 4de en ödo
divisie moeten mededeelen, dat dezen zich
onmiddellijk bij hun corpsen moeten ver-
vvoegen.
Deze Zwitsers hebben vérlof gekregen
Zwitserland te verlaten op voorwaarde,
dat zij onmiddellijk zouden terugkeeren,
als zij opgeroepen werden.
De „broodpolonaise" te Berlijn.
Sedert het begin van deze maand laat
de broodvoorziening te Berlijn, volgens de
Duitsche bladen, zeer veel te wenschen
over. De vrouwen moeten weder evenals
vroeger van de eene bakkerij naar de
andore loop en en op bare beurt wachten.
„Brotpolonaise" maken, zooals het in den
volksmond heet. De oorzaak voor deze
moeilijkheden kon nog niet nauwkeurig
worden vastgesteld. De bakkers werpen de
schuld op den magistraat en deze weer
op het publiek.
Een der voornaamste oorzaken schijnt
echter de transportmoeilijkheid te zijn.
De bladen dringen ernstig op voorzie
ning in den nood aan en eischen, dat
den bakkers kleine voorraden aan meel
en kolen verschaft worden, zoodat zij
niet als er moeilijkheden voorkomen, on
middellijk het. publiek moeten teleurstel
len.
Vernietigde schepen.
De „Frankfurter Ztg." heeft onlangs oen
berekening gegeven van de waaide der
tijdens den oorlog vernietigde oorlogssche
pen der Entente en die becijferd op rond
13/4 Mark. Het blad ontvangt thans van
een vakman, een berekening der waarde
van de door den oorlog verloren ^gegane
handelsschepen der Entente. Volgens de
officieele medcdeelingen van den Diiit-
schen admiralen staf zijn thans 3.338,500
ton vijandelijke schepen vernietigd, in
hoofdzaak Engelsche schepen, n. 1.
2.794.800 ton. Under deze schepen zijn
allo soorten vertegenwoordigd, van de
duursten tot ,dc kleinsten.
In den grond geboord.
Een Duitsche duikboot heeft, naar offi
cieel door Wolff gemeld wordt, den 9en
Januari 60 zeemijlen ten Z. O. van Malta
het door lichte strijdkrachten beschermde
linieschip Cornwallis (14.200 ton) door
een torpedoschot in den grond geboord.
Een aanval op Engeland
Naar een deserteur van de Duitsche
marine aan de „N. Arnh. Ct." meedeelt, is
het in Duitsche marine-kringen beknd, dat
alles in gereedheid wordt gebracht, om
eerstdaags een aanval op de Engelsche
kust te doen. Negenhonderd duikbootcn
zouden voor dit doel zijn aangewezen en
gereed liggen.
Ds strijd aan het Westerfront.
PARIJS, 21 Januari (R.O.) Het avond-
communiqué meldt: Onze artillerie ver
strooide vijandelijke troepen op marsch
'in de streek van Mont St. Quentin.
Groote wederzijdsche artillerie-actie op
den rechteroever van de Maas, in de
sectors van Vaclierauville, Chambrettes
en het Carrièreswoud.
Wij, ondernamen met succes een over
rompeling der Duitsche linies ten Noor
den van Ban de Sapt.
LONDEN, 21 Januari (R.O.) Het En
gelsche communiqué meldt: Wij onder
namen hedenmorgen met succes een
„raid" op de vijandelijke loopgraven ten
Zuid-Oosten van Loos. Schuilplaatsen vol
Duitschers werden vernield on den vijand
vele verliezen toegebracht, terwijl de onze
licht waren. Wij maakten ook gevangenen.
Wij drongen in den afgeloopen nacht
in de vijandelijke linies ten Noorden van
'Neuve Chapelle.
De vijandelijke artillerie was gedurende
den dag actief in de nabijheid van Ran-
coui't, Beaucourt en Serre, alsmede in den
sector van Yperen.
Wij bombardeei'den met succes de vij
andelijke stellingen in het St. Pierre Vaast-
bosch en in de nabijheid van Gommecourt,
Atrecht en Armentières.
Keizer Karei aan het Zuidelijk front.
WEENEN, 21 Januari. (W.B.) De kei
zer en de keizerin keerden terug van
een bezoek aan de troepen op' het Ita-
liaansche front, dat tot een triomftocht
door Tirol werd.
Die reis ging over Triës't, het plateau
van Vielgereuth door het Luganadal en
het Fleinsdal naar Inusbriick. Overal' be
groette de bevolking den monarch met
stormachtige geesdrift.
WEENEN. 21 Januari (C.B.) Staats
secretaris Zimmerman verscheen gister
morgen opi het ministerie van buiten
landsche zaken, waar hij met den mi
nister van huitenlandsche zaken, graaf
Czernin, een gesprek voerde.
Om drie uur werd de staatssecreta-
ris met den minister van buitenlandsche
zaken door den keizer in audiëntie ont
vangen. De keizer verleende aan Zim-
mermann het grootkruis van .de Leopold-
orde.
Op het ministerie van buitenlandsche
zaken zetten de beide staatslieden hun
ne besprekingen voort.
Dies avonds om half negen gaven de
minister van buitenlandsche zaken en
zijne gemalin een diner ter eere van
den Duitschen gast, waaraan verschei
dene autoriteiten deelnamen.
De strijd in Rumenië.
BERLIJN, 21 Jan. (W. B.) Door verbit
terde» tegenaanvallen trachten Russen en
Roemenen het voortdringen van het leger
van aartshertog Joseph naar do Sereth-
vlaktc tegen te houden oml het gevaar
eener flankbedreiging hunner stellingen
aan de Sereth en de Putna at te wenden.
Vooral tegen de stellingen op de hel
lingen der Karpathea jen Noorden van
het Su.tita-dal ondernamen zij in do laatste
dagen een reeks hevige aanvallen, die
hun geen succes, doch wel zware verlie
zen aan dooden en gevangenen brachten.
De hoop der Russisch- Roemieenscho
legeraanvoering, omi in het bergachtig ter
rein tot het offensief over te gaan, werd
niet vervuld.
Daarentegen behaalden de centralen
twee successen van groote beteekanis.
Aa.11 het Karpathenfrant in hot gebied
van Ojloz brachten zij hunne stellingen
zoover vooruit, dat zij het dal van Ocna
onder vuur konden nemen.
Alle hardnekkige pogingen dei' Rassen
en Roemenen pm ten -Zuiden van de
Sereth hunne smalle basis te vergroofen,
bleven min of .meer zonder succes. Duit
sche troepen namen daarentegen met de
verovering van het dorp Nanesti een
steunpunt der Russische verdediging. Na-
Nanesti wordt strategisch het middel
punt van het bruggenhoofd van Fun-
deni. Het d-ekl de groote ijzeren brug
over d© Sereth. Het geheel© als een vekl-
vesting verschanste bruggenhoofd Na-
nesti-Fundeni wijst op zijne waarde als
midden-steunpunt der Sereth-linie.
Sneeuwstormen en hevel beiemmerden
de gevechtsactie in de overige Serath-
sectors.
BERLIJN, 20 Jan. Wolft meldt: Op 12
Januari vermaande een Duitsche duik
boot in ©en Kanaal een stoomboot te
stoppen. Op het schip werden duidelijk
de Deensclie neutralileitsleekens aange
bracht. Op het schip zag men duidelijk ge
schilderd Kai, Denemarken. Do comman
dant meende met een Deensch schip te
doen te hebben. Op ©enige honderden
mieters afstand werd esn kanoin waarge
nomen en rieten ook schoten uit verbor
gen kanonnen. Een Engelsch schip heeft
dus neutraliteitsvlag en kleuren misbruikt.
De „Temps" ontvangt uit Odessa
een speciaal bericht, waarmede de toe
stand van uit Braila en andere Roemeen-
sche plaatsen naar Odessa gevluchte fa
milies, als haast onhoudbaar wordt be
schreven. Tengevolge van de duurte, die
nog nooit zoo heerschte als nu, en nog
niet eens gesproken over de vrees van
politieken en militairen aard, bevindt zich
de geheele bevolking van Odessa in een
zeer gedrukte stemming. (Z.)
Voor het op 31 October 1916 af
geloopen oorlogsjaar bedroegen de oor
logskosten van Italië 9 milliard Lire, het
geen in (joorsnede voor een maand is
750 millioen Lire.
Mr. dr. H. Goeman Borgesius
Met Goeman Borgesius schrijft „Do
Tijd" is een man heengegaan van
groote bekwaamheid. Als Kamerlid .gedu
rende bijna veertig jaren, waarvan vier
jaren als Minister van Binnenlandsche
Zaken in het Ministerie-Pierson, heeft hij
zich gekenmerkt door een buitengewonen
arbeid in het belang der liberale partij,
welke hij allengs zich splitsen zag door de
afscheiding van conservatieven en radi
calen, doch welke liij weer bijeen wist te
brengen tot een Concentratie, toen de
groote slag moest geslagen worden tegen
de Rechterzijde.
Tacticus was Goeman Borgesius in
hooge mate en als zoodanig wij be
hoeven dit ook thans niet te verzwijgen
versmaadde hij de kleine middelen niet,
doch vielen dan ook op hem de felste
slagen, die de Rechterzijde haar politieken
tegenstander, die zonder ophouden het
werk der christelijke ministeries bestreed,
wist toe te brengen.
Staande aan zijn graf, willen wij liever
gedenken de goede hoedanigheden en
hij had er vele die hem sierden.
Dwingt zijn ongemeene werkkracht, eerst
als journalist, later als Kamerlid, minis
ter, partijleider en Kamervoorzitter, reeds
bewondering af, bet vele, dat Hij op staat
kundig en maatschappelijk gebied heeft
tot stand gebracht, geeft hem recht op
een eereplaats in onze geschiedenis. Toen
hij. in 1912 zijn jubileum vierde wegens het
35-iarig Kamerlidmaatschap werd bij in
Welk weder zullen wij hebben?
Verwachting tot den avond van 23 Jan.:
Zwakke tot matigen wind uit Oostelijke
richtingennevelig tot lichtbswolkt in het
noorden, in het zuiden gedeeltelijk bew olkt
droog weerlichte tot matige vorst.
mei-voorzitter jhr. mr. Van Nispen tot
Sevenaer, en door Minister Talma. En
wanneer hij bad mogen beleven zijn veer
tig-jarig jubileum, dat den 17den October
van dit jaar gevierd zou worden, dan zou
ongetwijfeld ook de Rechterzijde hem haar
hulde niet hebben onthouden.
Want Goeman Borgesius was een be
langrijk© figuur.
Ons land verliest in hem een politicus
van groote beteekenis en de Kamer een
lid, dat tal van vrienden telde onder
alle partijen om zijn aangename om
gangsvormen en zijn onmiskenbare ta
lenten.
Het Kamervoorzitterschap.
In parlementaire kringen wordt ver
wacht, dat in den loop dezer week ver
moedelijk reeds Woensdag de nomina
tie yoor het Voorzitterschap der Tweede
Kamer ,za.l aan de orde komen. Als candi-
daten, die in aanmerking zouden komen
als opvolger van mr. Goeman Borgesius,
worden genoemd de namen van mrs. Fock
en Rink, en op de eerste plaats van den
beer De Meester, voorzitter der Unie-
Liberale fractie.
Or Kuyper.
Wij vernemen, dat de aanval van in
fluenza, waaraan dr. Kuyper lijdt, het
gevaarlijk tijdperk te boven is. De genees
heer .beeft zijn patiënt echter wegens diens
zwakte voortoopig het verrichten van allen
arbeid .verboden.
De „Ursula Fischer."
Het stoomschip, dat onder den naam
„Ursula Fischer" de Schelde zou opvaren,
beeft nog een tijd op de reede van Vlis-
singen gelegen onder marineloezicbt.
Naar pan de „Ttelegr." wordt gemeld,
is ,het schip de „Lesti'is", die door de
Duitschers op de Engelschen is veroverd.
Romp en pijp waren nieuw geschilderd,
maar de loodsen te Missingen zagen toch
dadelijk, dat het- een Liverpoolboot was.
Distributie van meel en bloem.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, heeft vastgesteld de volgende
Distributie-regeling van meel cn bloem:
lo. verkoop zoowel als aflevering van,
meel en bloem is vanaf heden verboden;
2o. van het verbod, gesteld in, art.
1, is uitgezonderd de verkoop en. ,de af
levering van meel ©n bloem aan hen,
die meel en bloem voor de uitoefening
van 'hun bedrijf behoeven;
3o. deze regeling houdt op van kracht
te zijn bij de inwerking trading van de
distributieregeling van brood, bloem; meel
en rogge d.d. 27 December 1917.
no. 109441, afd. Handel.
Medcdeelingen, welke d© minister uit
verschillende doelen van hot land ont
ving, 'schijnen ter op te wijzen, dat ge
durende de laatste dagen in vrij belangrijke
male meel en vooral ook blceini .door par
ticulieren werd gekocht. Het doel van die
aankoopen schijnt in heefdznak van twee
ërlei aard te zijn
Sommigen mieenen, dat met invoering
der brooddistributieregeling de tijd ge
komen is een voorraad grondstoffen to
maken voor het geval 1.1 ©eniger tijd bet
broodrantsoen naar hunn© meaning 'te
klein voor hunne behoeft© mlocht worden,
anderen stellen zich voor gedurende den
tijd, dat die regeling van kracht blijft,
van dien voorraad brood te bakken of te
doen bakken en hot brood, op broodkaart
te verkrijgen, ander» ie gebruiken dan
voor men-.chelijk voedsel.
De ondergeteekende betreurt de aan
koopen in lioog© mate, onverschillig het
oogmerk, waarmede zij w-rden gedaan en
