Ifstede
N,
en ZOO».
bestemd,
De Groote Oorlog.
No. 8.
Donderdag 18 Januari 1917.
Dertiende Jaargang
9
POI\
elea eo lluip.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
ld April 1917,
ide in de Middel-
vermeld staat, dat
de levering van
irteurs van groen-
IELDIG zijn, inge-
:len Minister van
ld werd, dat
immissie van Toe
geschreven veilings-
Zee^nd van den
ïbouwraad,
(JTJB.CH, Voorzitter.
Secret.-Penningm.
i zoons, dankt zijn
en', liem gedurende
irs in Uw gewaar-
wij ons beleefd
billijke bediening-
waardig te maken,
im
SZAND.
het
ten dienste.
b koop gevraagd.
'en bij Inschrijving:
leermak^rsknecht,
Losse Oorlogsberichten.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
|an den >Totaris JOH.
ien verkocht:
Heinkenszand en
btte van 30 H.A. 45
C. Meeuwse; de ge-
Irt 1918, het weiland
11917 en het bouwland
ft 1917.
Iders.
erwarmbare, Stofvrije
iivenaDfiL
er Arendskerke.
verstrekt
J. NOTEBOOM.
gemeen te Driewegen, groot
Heet. eigendom van
E te Baarland, die inlichtingen
wien tot en met 27 Januari
iDgen kunnen worden inge-
HIH ZEEUHSCHE OMIRANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoortstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de 0^ 0^ gulden bij verlies van beide 0^ gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de M I II I handen, voeten of oogen. M I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 I Voorts bij ongeneeselijke I 0 hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voorverstandsverbijsteringof oog
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I gulden bij A gulden bij 0k 0»k gulden bij mg
1 1% I I Verli8S VaD een 1 I 11 I verlies LTI I verlies van B t
I -1 I E hand' voet 11 van een I I een
I of oog; duim; wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
om terstond in dienst te
In inwoning. Adres: r. de
lendijke.
Nota's en nog eens nota's.
Terwijl de legers der oorlogvoerende
landen elkaar met bommen en handgra
naten te lijf gaan, slaan de regeeringen
dier landen elkaar met nota's om de
ooren. Schier iederen dag verschijnt er
een nieuwe, 't Is voor een gewoon mensch
om van te duizelen.
Wil men de regeeringen der oorlog
voerenden gelooven, dan is elk hunner
aan het uitbarsten van den wereldkrijg
zoo onschuldig als een pasgeboren kind.
Waarlijk, men mag hier met „De Tijd"
zeggen:
„Er is in dit gepolemiseer vooral
in zooverre het de houding van België
vóór den oorlog betreft zóóveel weer
zinwekkends, de halve beweging van het
toesteken der „gepantserde vuist" dooi
de Centralen heeft zóóveel onbetrouw
baars, eu van den anderen kant het ver
bluffende overvragen in de Entente-voor-
waarden zóóveel onsympathieks, dat er
voor de neutralen (de Amerikanen, wier
pers sterk Entente-gezind blijkt, misschien
uitgezonderd) niet veel beters overblijft
dan hun genegenheid los te maken van
elk der beide groepen en zich te iso-
leeren in een tot de uiterste kracht opge
voerde capaciteit van zorg voor eigen
belang en zelfverdediging."
V* Halve waarheden.
In de nota's der oorlogvoerende naties,
geschreven vooral om indruk te maken
op de neutrale landen, stuit men steeds
op halve waarheden en onjuiste bewe
ringen.
„De geallieerde naties zijn overtuigd,
dat zij niet voor zelfzuchtige belangen
strijden", zegt de Entent». Maar waar
voor wierp Italië onder de opzweepende
taal van Annunzio zich in den oorlog?
Was het niet om Trente en Triëst te „ver
lossen", die heelemaal niet verlost wilde
worden, daar zij zich onder Oostenrijk
tevreden en veilig voelden, terwijl verder
de Donaumonarchie zich bereid had ver
klaard aan Italië's verlangens grootelijks
tegemoet te komen?
En Rusland. Heeft nog niet onlangs
Trepoff die loslippigheid kostte den
man zijn rainisterszetel -verklaard, dat
niet de bevrijding van den door den vijand
bezetten Russischen bodem, maar 'Con-
stantinopel en de Dardanellen het doel
zijn van de Russische oorlogsactie en
hechtte de heerscher der Moscovieten
daaraan niet zijn goedkeuring?
De Centralen Duitschland voorop
zjjn gloeiend verontwaardigd over de hou
ding der Entente, die het vredesaanbod
der Centralen zonder voorafgaand onder
zoek, zonder tegenvoorstellen, bruutweg
van de hand wezen.
Maar wat geschiedde in 1907 op de
Vredesconferentie te 's Gravenhage, toen
inen wilde gaan spreken over de invoe
ring van verminderde bewapening? Toen
verklaarde Duitschland bij monde van
Marschall von Bieberstein, dat het, als
men daarover ging spreken, gewoonweg
van de vergaderingen zou wegblijven. Ook
hier dus geen voorafgaand onderzoek,
geen tegenvoorstellen.
En toch, wat zou er een leed aan de
menschheid zijn bespaard, indien men op
die conferentie gezamenlijk 'had kunnen
hesluiten tot vermindering van bewape
ning, welke als een centenaarslast op
de volkeren drukte.
De neutraliteit van België
De Fransche regeering heeft een at-
zonderlijke nota doen publiceeren, waar
in zij opkomt tegen, de bewering van de
jongste nota, door Duitschland aan de
neutralen gericht, dat jn.l. België reeds
vóór den oorlog „onder inwerking van En
geland in militairen zin Engeland en
Frankrijk genaderd zou zijn en het zoo
dus zelf den geest der verdragen geschon-
den heeft, die zijn onafhankelijkheid en
neutraliteit zouden moeten waarborgen".
In de jongste Duitsche nota aan de
neutralen, zoo heet het in dit politiek-
polemisch stuk waarvan wij de
vertaling aan „De Tijd" ontleenen
wordt getracht het optreden van
Duitschland tegen België te recht
vaardigen met een drogreden, dat de
keizerlijke regeering stelt in de plaats
van de ronde verklaringen van 1914, dat
nood wet breekt („Noth kennt kein Ge
bot"). De Duitsche nota houdt echter
geen rekening ermee, dat, volgens in
ternationaal verdrag, België verplicht was
zijn neutraliteit te doen eerbiedigen, dat
het verplicht was zich met alle midde
len te verzetten tegen het betreden van
zijn gebied door troepen van oorlog-voe
renden.
„Tegen de Duitsche opvatting zjjn ove
rigens twee gewichtige bezwaren in te
brengen. Volgens de- Duitsohers zou Bel
gië, door den Duitschen troepen door
tocht over Belgisch gebied toe te staan,
de lasten van den oorlog Jiebben ver
meden. Diat zou juist kunnen zijn geweest,
indien deze doortocht slechts voor
korten duur zou zijn geweest en
gevolgd zou Zijn door een volledige
en snelle Duitsche overwinning op1 Frank
rijk. Doch indien Frankrijk niet onmid
dellijk was verpletterd, indien het weer
stand biedende, was overgegaan tot een
oontrtooffensief, zouden de Duitsche troe
pen het verblijf in België hebben moeten
rekken, zouden zij er hun etappendienst
hebben moeten inrichten. Dan zouden
de Enteute-troepen hen er hebben aan
gevallen en zou België dus Joch het too-
neel der .vijandelijkheden zijn geworden.
Maar zelfs indien men veronderstelt, dat
het succes van Duitschland's plannen
groot genoeg was om den strijd buiten
België's grens te houden, is het nog piet
juist, dat door het verieenen van door
tocht België zou hebben vermeden in den
oorlog te worden betrokken. Het toestaan
van doortocht zou immers in strijd zijn
geweest met de internationale verplich
tingen van België en zou dat land heb
ben gemaakt tot den medeplichtige van
de Centrale mogendheden. België zou al
dus partij hebben gekozen tegen Frank
rijk, waardoor het krachtens wet en recht
als vijand behandeld had mogen worden.
België zou aldus in den oorlog zijn ge
wikkeld en het optreden van Duitschland
zou België veroordeeld hebben tot het
ondergaan van alle gruwelen van den
oorlog. Het is dus jeer zeker het Duit
sche rijk, dat de verantwoordelijkheid
draagt voor het lot, hetwelk België trof.
„De geschiedenis leert, dat zoolang Bel
gië niet bij speciaal verdrag neutraal was
verklaard, het Belgische gebied steeds
het slagveld was van de naburige mo
gendheden, en dat het eeuwenlang de
gruwelen van den oorlog moest onder
gaan. Van 1831 tot 1914 vervulde het
neutraliteitsverdrag zijn dubbel doel; het
waar-borgde zoowel de veiligheid van het
Belgische volk als den algemeenen vre
de. Ongetwijfeld was het tot bijna een
eeuw het meest krachtige pacifistisch in
stituut van de nieuwere geschiedenis".
Westerfront.
PARIJS, 16 Jan. (Havas). Hot stafcom
muniqué meldt:
Onder dekking van torpedo-vuur en gra
naten met vergiftige gassen, hebben de
Duitsehers in de streek van de Samme
een verrassenden aanval gepoogd, welk©
gemakkelijk werd afgeslagen. Do Fran-
schen antwoordden krachtdadig.
Schermutselingen tusschen patrouilles.
Op de rest van het front kanonnades.
BERLIJN, 16 Jan. (W.B.) Het avond
communiqué meldt:
In het IVesten geen bijzond.ere gebeur
tenissen.
In het Oosten ontwikkelden zich ten
Zuiden yan Smorgon gevechten.
Zuiderfront.
WEENEN, 16 Jan. (K.B.) Het stafcom-
muniqué meldt:
Geen bijzondere gebeurtenissen. Op het
Karstplateau duurt de artillerie-actie voort.
Balkanfront.
WEENEN, 16 Jan. (K.B.) Het stafcom-
muniqué meldt:
Toestand onveranderd.
Engeland en Nederland
In de „Kölnische Volkszeitung" van 14
Jan, heeft de majoor Scheibert oen stuk
geschreven waaruit zou moeten blijken,
dat Engeland in het begin van den oor
log ernstig van plan Was met een lan
dingsleger het- eiland Walcheren te be
zetten, om van daaruit Antwerpen en
het Duitsche front van achteren aan te
vallen. Slechts de onbuigzame vasthou
dendheid en de sterke militaire uitrus
ting van Nederland hebben Engeland van
dat plan doen afzien. Het voor Walcheren
bestemde leger ging naar de Dardanellen.
Aldus majoor Scheibert.
De Paus en de vredesactie.
Volgens de „Daily Mail" is een ver
trouwd afgevaardigde des Pausen in Zwit
serland aangekomen, blijkbaar belast met
een gewichtige zending, die het blad in
verband brengt met de Duitsche vredes
beweging.
Boekarest.
De chef van den Roemeenschen gene-
ralen staf, generaal Iliesco, die thans in
Zuid-Rusland vertoeft, deelde aan een cor
respondent van de „Journal" het volgende
mede: „Toen ik op den dag na den
val van Boekarest afscheid van den Ko
ning .nam, riep hij mij diep bewogen
toe: „Het is een zware slag, maar, zoo
ik vandaag nogmaals kon beslissen over
het al of niet in den oorlog gaan van
Roemenië aan de zijde der Entente, dan
zou ik geen «ogenblik wachten, om het
bevel tot uitrukken te geven".
Schepenverlies.
De „Frankfurter Ztg." verneemt uit Chris-
tiania, dat de Noorsche handelsvloot in
December 34 schepen heeft verloren van
te zamen 45.172 ton.
De gezanten in Boekarest.
BERLIJN, 14 Januari (W.B.). (Officieel).
Aan de neutrale regeeringen, die diploma
tieke vertegenwoordigers in Boekarest heb
ben, werd verzocht deze terug te roepen,
daar na het vertrek der Roemeensche
regeering uit Boekarest, de verovering dei-
vesting en het instellen van een militair
bestuur voor de uitoefening der diplo
matieke functies geen terrein meer over
blijft. De neutrale gezanten verlieten Boe
karest den 13den Januari in een ter hun
ner beschikking gestelden extra-trein.
De in de vijandelijke pers verbreide
geruchten van uitzetting der gezanten en
de daaraan vastgeknoopte kwaadwillige
beschouwingen missen eiken grond.
(Maasbode).
De Paus voor Fransche en Engelsche gevan
genen.
De „Messagero" meldt uit Rome, dat
Z. H. de Paus tweemaal geprotesteerd
heeft tegen de verdrukkingen, die de Fran
sche en Engelsche gevangenen van de
Duitsche autoriteiten hebben te door
staan. In den tijd van enkele weken schreef
de Paus twee brieven aan den Bisschop
van Paderborn, waarin Z. II. verzoekt
er voor te ijveren, dat de gevangenen
minder barbaarsch worden behandeld,
doch tot nn toe hebben de pogingen van
den Heiligen Stoel geen succes gehad.
(„De Tijd")
De conferentie van minister Cort
v. d. Linden met de voorzitters der poli
tieke Kamerfracties over de onderwijzers
salarissen, Maandag gehouden, duurde
twee uur en werd bijgewoond door den
minister van financiën.
Do ministers hebben met aandacht de
argumenten der partijleiders aangehoord
en tegenover hen het regeeringsstandpunt
uitvoerig uiteengezet. Tot een bepaald re
sultaat leidde deze conferentie voorloo-
pig niet.
Nederland en Wilson's nota.
Volgens de „Vossische Zeitung" heeft
een te Berlijn vertoevend Nederlandsch
staatsman het volgende in een persge-
sprek verklaard:
Wij weten zeer nauwkeurig, dat alleen
woorden, al zijn ze nog zoo goed ge
meend, den vrede niet kunnen brengen,
wanneer niet achter die woorden bereid
willigheid tot doen schuilt. Wij in Neder
land zijn misschien beter en eerder dan
meer afgelegen landen in staat den stand
van zaken in Londen te overzien. Wij
waren van de weigering van Engeland,
om op de Duitsche voorstellen in te gaan,
zoo vlug op de hoogte, dat daaruit de
terughouding van Nederland is te ver
klaren.
Wij wachten in Nederland alleen op
het psychologische «ogenblik, dat wij, op
grond van onze kennis van zaken, nog
niet gekomen achten. Zoodra echter de
Nederlandsche Regeering de overtuiging
heeft, dat men over het doode punt heen
is, zal zij ongetwijfeld geen oogenblik
aarzelen om harerzijds stappen te doen,
die naar haar inzien zullen kunnen lei
den tot beëindiging van den wereld
oorlog.
Cacao.
,_Naar de „N. R. Ct." verneemt, is alle
cacao, die hier te lande was aangeko
men vóór '31 December en tot dusver
was vastgehouden, thans vrijgegeven. In
totaal bedraagt de vrijgegeven hoeveel
heid cacao ongeveer 17000 balen.
Belgische kinderen.
Maandagmiddag zijn te Rosendaal ruim
500 kinderen uit verscheidene plaatsen
in België, o.a. Antwerpen, St. Nicolaas,
Dlendermonde en Leuven, aangekomen.
92 dezer kinderen zijn om half 4 te
Vlissingen gearriveerd ,waar zij door het
comité van „Santé a l'enfance" in het
Strandhotel gedurende enkele weken zul
len worden verzorgd. (M. Ct.)
(Zie verder onder Vlissingen.)
J W. van Nispsn. f
Bladen van alle richtingen schrijven
zeer waardeerende artikelen over den
ontslapen journalist-Kamerlid.
De Haagsche correspondent van de Vlis.
Crt. schrijft o.a.:
„Bij de discussies over het vrouwen
kiesrecht, welke onlangs plaats hadden,
heeft hij met alle kracht zich tegen de
opneming daarvan in de grondwet ver
zet. Hij had weinig medestanders en
zijn rede werd door het rumoer voor
het grootste gedeelte onverstaanbaar.
Wie zijn rede in de Handelingen na
leest, zal ervaren dat ze heusch geen
afgezaagd praatje tegen het vrouwen
kiesrecht was; uit zijn betoog spreekt
een groote ernst en wie weet hoe zeer
het hem den zwakken alleenstaander
wellicht heeft getroffen, dat hij zijn
stem niet forscber kan doen klinken.
Met den <heer Van Nispen gaat een
eerlijk en rechtschapen mensch, een
ijverig en bekwaam Kamerlid, een
scherpzinnig en oprecht journalist heen".
Goes. De Veil i n g s v e reen i g i n g
„Z u id-B ie vel and" alhier hield Dins
dagnamiddag in de Prins van Oranje al
hier eene spoedeischen.de 'bui
tengewone Algem. vergadering,
welke zich door yeel misverstand en on-
eenigheid kenmerkte. Aanleiding daar-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 18 Jan.:
Meest matige noordelijke tot oostelijken
wind, betrokken tot zwaarbewolkt, waar
schijnlijk sneeuwbuien. Temperatuur om het
vriespunt.
toe gaf de agenda: 1. Aankoop grond
veilingsgebouw; 2. Bespreking bouwplan
nen en eventueele geJdleening.
Do voorzitter, de heer II. A. Hanken,
doelde mede, dat de Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen bereid
is tegen zeer gunstige voorwaarden aan
do V eilingsvereeniging af te staan een
perceel grond, toebehoorende aan het
Burgerlijk Armbestuur, maar dat door dit
lichaam ."aan de S.S. zal verkocht worden
wanneer Ged. Staten daartegen geen be
zwaar maken, om daarop een nieuw vei-
Jingsgebouw te „zetten. Dit terrein zal deel
uitmaken van het toekomstige stationsom-
plaoement te Goes, Een stuk ervan zal
voor andere doeleinden gebezigd worden.
Maar het aan de Veilingsvereeniging toe
gedachte zal voor den bouw van het
nieuwe veilingsgebouw voldoende zijn en
imocht later uitbreiding gewenscht zijn,
dan is de S.S. bereid om pan aangren
zend stuk op even gemakkelijke yoor-
waarden aan de Veilingsvereeniging in,
erfpacht te geven. De Veilingsvereeniging
behoeft nu voor het perceel in kwestie
slechts te betalen 5 pet. van f 1677.55 (de
koopsom) plus f 80 voor afkoop van pacht-
recht, plus polderlasten enz.
Later zal slechts betaald behoeven te
worden voor het stuk grond, dat door
het nieuw© veilingsgebouw wordt bezet.
Sporen en wissels in de onmiddellijke
nabijheid van het daar te stichten vei
lingsgebouw zullen het vervoer der pro
ducten aanzienlijk vergemakkelijken. Een
en ander is 'te danken aan de bemoei
ingen van dr. Jenny Weyerman, mede
ter vergadering aanwezig. Nadat in 'de be
stuursvergadering van 10 Januari bekend
was geworden, dat de S.S. voor het af
staan van den grond, bovengenoemd, te
vinden was en Burgemeester en Wethou
ders van Goes, blijkens hun brief aan dr.
Weijerman, niet van zins bleken aan den
Raad den bouw van een veilingsgebouw
van gemeentewege voor te stellen, meen
de het bestuur goed te doen eene spoed-
cischende vergadering uit te schrijven ami
den aankoop van den grond en het voor
eigen rekening bonwen van een nieuw;
veilingsgebouw aan de vergadering voor
te .leggen.
Hiermede was de hoer 'F. Kakebeeke,
secretaris der vereeniging, het niet eens.
Hij had wegens dringende conferentie in
Den Haag de bestuursvergadering van 10
Januari niet kunnen bijwonen. Qp alle
vroegere vergaderingen had bij het bestuur
het plan voorgezeten, dat de vereeniging
zich met een schriftelijk request zou wen
den tot den raad van Goes om den bouw
van een gemeentelijk veilingsgebouw te
vragen. En ziet, nu wordt op een ibrief
van B. en W. aan den heer Weijerman,
door het bestuur zonder meer besloten
in spcedeischende vergadering aankoop
van grond en eigen bouw voor te stel
len. Dat de heer Rothuizen, die de be
stuursvergadering van 10 Januari bijwoon
de, dit alles had goedgevonden is te be
grijpen. Een architect "die tevens stads
bouwmeester is, bouwt liever voor parti
culiere rekening dan als gemeente-ambte
naar. Die heer Kakebeeke oord;eelt, dat
de manier waarop het bestuur buiten hem
om,in deze zaak thans is opgetreden,
beneden de waardigheid is der vereeni
ging-
Dan heeft men hem (dhr. F. Kakebeeke)
nog venveten, zich te interesseeren voor
de nieuwe Veilingsvereeniging te ICapelle,
die hij geadviseerd heeft in het algemeen
veilingsverband op te nemen, omdat dia
vereeniging geen 0. W.er (Oorlogswinst
maker) is, maar eene die goal in elkaar
zit en zelfs het verplichte veilen 'heeft
ingevoerd.
Dit alles tezamen genomen had den