i Co., Gz. ende a 100 I Wijnen, ie LIKEUREN. it dooiers). De Groote Oorlog. GOES. >H. DE VALK. >rteerd. loonend. ijnhandelaar. NCH No. 150. Dinsdag 19 December 1916. Twaalfde Jaargang. Verschijnt eiken MAANDAG-, «DAG- en VRIJDAGAVOND. HEEKBANK gas-artikelen ge- erberg Kloetinge. Billijke prijzen. tot 8 uur.) ornmarkt 7, Tel. 436. MIDDELBURG. Bericht. Zij die zich met ingang van 1 Januari a.s. abonneeren ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis en franco. Losse Oorlogsberichten V |coers van 99% 1/ o/ /O ten kantore der Bank rectie, M. C. VAN DER MINNE. t 8','j uur des avonds, ber tot 22 December en lelwijn per flesch 40 cent ?i.j11 80 J? 11 80 Roode 'ij11 85 n n 100 11 ;en Boeremeisjes 125 11 65 11 ten Boerejongens 125 1) ii ii 65 11 ten Kersen 115 11 11 60 11 sclien Advocaat 140 11 ii ii 70 11 Posco 90 11 11 1! 45 m. gevestigd: P. VAN HEST. F. M. JOOSEN. Mr. H. C. J. GROOT, oh. L. BUISSING ten in Rekening-Courant lillijke rente. diteuren 2'/» °/0. 0 dagen maanden opzegging 1 2 V, °/o Firma Snijders en Zoon.) Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: Gangepoorfstraaf C 2o9, GOES. Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prirja. Advertentiën van 16 regels /0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend. Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant. De abonné's op dit blad, in het bezit der door de directie uitgereikte polis, zjjn, overeenkomstig de daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: gulden bij verlies van beide handen, voeten of oogen. Voorts bij ongeneeselijke verstandsverbijstering 150 gulden bij verlies van een hand, voet of oog; De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. gulden bij verlies van een duim; M gulden bij SB verlies van m gL^. een J wijsvinger gulden bij verlies van eiken andoren vinger. Gelijk andere jaren stellen wij onze abonné's thans weer in de gelegenheid hun abonne ment voor een jaar vooruit te betalen. Voor abonné's, die hun courant per post ontvangen, bedraagt het abonnementsgeld per jaar bij vooruitbetaling f4.10. Voor nieuwe abonné's bedraagt het abon nementsgeld per jaar bij vooruitbetaling f 4.10 f 9.10 voor poliskosten Zij die hun abonnement per postwissel vooruitbetalen worden dringend verzocht duidelijk hun naam en woonplaats daarop te vermel den. Voor Goes en Middelburg bedraagt het abonnementsgeld per jaar bij vooruitbe taling f 3.60. De Administratie. V* Een beroep. Het voorstel van het vrijzinnige Goe- gchc raadslid Van Dissel, waarbij werd voorgesteld, dat de gemeenteraad zich in beginsel zal uitspreken overlietal of niet subsidieeren van BIJZONDERE BEWAARSCHOLEN uit de gemeentekas, werd in de raadsvergadering Van 8 December j.I. door de beide vrijzinnige wethouders, mitsga ders door drie raadsleden van linies met een afwijzende stem bejegend. Overi gens staakten de stemmen. Den 2Qen December a. s. zal over het voorstel-Van Dissel opnieuw iu de raadsvergadering der gemeente Goes worden gestemd. Wij willen een beroep doen ophot gezond verstand en het bill ijk- heidsgevoel der tegenstemmers door bun voor te leggen de uitlatingen van eenhunnergeest verwanten over de onderwijskwestie, zooals die thans door b r ee db 1 ikken de, onbe vangen oordeelende on vorzoe- ningsgozindemannenvan links wordt begrepen. De uitlatingen, waar wij op. dooien, zijn de bewoordingen van de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag der Tweede Kamer in Zake de herziening van artikel 192 dei- Grondwet, bewoordingen, gebezigd door minister Cort van der Linden, on verdacht vrijzinnig en portefeuilledrager der liberale concentratie. Het meest frap pante uit die Memorie, dato 1 September 1916, luidt als volgt: „De opvoeding der kinderen (dus ook het onderwijs, Red.) is in de ec rste plaats de taak der ouders.... do staat kan alleen rege lend en aanvullend optreden, niet echter de taak dor ouders overnemen". De bevoegdheid van don staat om door overheidsonderwijs in deze aanvullend op te treden, staat boven twijfel vast, mits dat liet, zooals do minister zegt, „n i e t s t r ij d c met do v r ij h e i d do r ouders om hun taak naar de inspraak van hun geweten te vervullen". Nu spreekt het vanzelf, dat „in een land met zoo uiteenloopende geestesrichting als het onze, het o v e r- heidsonderwijs niet anders z ijn kan dan neutraal.... niet, om dat neutraliteit de beste vorm van onderwijs is, maar omdat de openbare school geen ander dan neutraal onderwijs kan geven". Uit deze ministerieele woorden blijkt voor .een ieder, die niet ziende blind en hoorende doof is, dat de neutraliteit niet .als een positieve verdien ste der openbare (overheids) school moet worden aangemerkt, maar als een karaktertrek, die zij noodgedwongen meet vertoonen. Maar minister Cort van der Linden igaat verder. „Voor een groot deel der natie is het neutraal overheids onderwijs niet overeen te bren gen met de taak der ouders, zoo als godsdienst en geweten die voorschrijven". Ziedaar een bekentenis, die hem, die ze neerschreef, eert. Zeker, 1848 gaf ook aan Nederland de vrijheid tot ihet geven van bijzonder onderwijs, maar, zegt minister Cort van der Linden, tegelijk „DWONG men de ouders als BE LASTINGBETALENDE BURGERS (hee- ren Wethouders van Goes, attentie alstublieft) tot instandhouding van een onderwijs, VOOR HEN ONBRUIKBAAR, jnaar voor een ander deel der natie ge heel bevredigend. De overheid zeide: gij zijt vrij (luistert, o, tegenstemmers van 8 December!) maar gij bekostigt uw eigen onderwijs en TEVENS DAT VAN UWE MEDEBURGERS. Deze onge lijke verdeeling van lasten wordt gevoeld als eene ONRECHTVAARDIG HEID. Subsidiëering van het bijzondere onderwijs kan de onrechtvaardigheid ver minderen, niet opheffen. Alleen a 1 g c- heele financiën Ie gelij'kstel- 1 i n g is logisch en zij; alleen k a n vrede b re n ge n." Deze woorden wij herhalen liet, niet van ons, maar van den vrijzinnigen mi nister Cort van der Linden zijn do woorden van een eerlijk man, die tot de overtuiging is gekomen, dat in zake het onderwijs gedurende tal van jaren aan een groot deel van ons volk onrecht is gedaan. Tegenstemmers van 8 December, .kunt gij m lot 'dat peil van eerlijkheid verhef fen? Durft gij de waarheid onder de oogen te zien, gelijk in de Tweede Kamer 81 van de 82 leden die onder de oogen zagen? Kunt gij begrijpen en wilt gij be grijpen, dat het subsidiëeren van bijzondere bewaarscholen in uwe gemeente niet slechts een acte is van edelmoedigheid, hot bewijzen van een gunst, maar de n o o d z a k e 1 ij k e ge volgtrekking van de ware vrij zinnige gedachten: GELIJKHEID VAN DE BURGERS VOOR DE WET; ONPARTIJDIGHEID VAN DEN .MAGI STRAAT TAN AANZIEN VAN DE GODS DIENSTIGE GESCHILLEN DER BUR GERS; EERBIED VOOR DE VRIJE ONT WIKKELING VAN DE VERSTANDELIJKE KRACHTEN DES VOLKS? (Ziet, als ge u in die ideeën wilt inden ken, als ge wilt inzien, dat gij; niet alleen te maken hebt met liberale gemeentena ren, maar ook met tal van andere, aan wie ie e n beslist onrecht valt goed te maken, dan is cr hoop, dat gij in deze, op het voetspoor van minister Cort van der Linden en alle toonaangevende vrij zinnigen in den lande, op het voetspoor van uw collega Van Dissel, breekt met het verleden en den koninklijken weg der verzoening en van het „g e 1 ij k recht voor allen" wilt inslaan. Denkt er aan, de oogen van alle eerlijk- denkende, rechtlievende burgers zijn aan staanden Woensdag op u gevestigd. Komt gij. terug op uw votum van 8 December, het zal u tot eere strekken, want de edel moedige en vrijwillige bekentenis gefaald te hebben, ontzenuwt het verwijlt en ont wapent het onrecht. Dwalen toch is men schel ijk, zegt het spreekwoord. Maar vol harden, willens en wetens volharden in de dwaling zie het is een hard -woord, maar toch het staat er „diabolicum est", d.w.z. is duivolsch. N. B. Onlangs besloot de gemeenteraad van Franeker om onder zekere voorvvaar- dt-n goedkoope cokes te verschaffen, waar bij de gemeente uit hare kas 11'/., ct. voor eiken Hectoliter zou bij pa sen. 'Het Katholieke raadslid stelde voor, ook de bij zondere scholen der gemeente h ervan te laten pmfiteeren. De in meerderheid liberale raad toonde in deze geen subsidievrees, maar nam het voorstel van bet katholieke raadslid zonder discussie aan. De Vredesaanbieding van Duitschland. De H. Stoel en de Vrede. De Romeinsche correspondent van „De Tijd' 'schrijft: Ten Vatica.no is niet de minste inlich ting te bekomen nopens den indruk, dien aldaar het vredesaanbod der Centrale Machten heeft gemaakt, en alle personen van invloed houden hunne meening zorg vuldig besloten. Slechts een hunner ver heelde zich niet, dat de zinsnede dei- nota, aan den pauselijken nuntius te Wee- nen overhandigd en doelende op den door de krijgsverrichtingen geschapen toe stand, waarmee rekening zou moeten wor den gehouden, een geschikte basis voor onderhandelingen moeilijk zal maken, zoo daarbij niet in aanmerking wordt geno men de staat van reeds voorbereide krachtsinspanningen. De H. Stoel zal geen stappen onder nemen, alvorens hij zich verzekerd heeft, dat zij, gevolgen zullen hebben, maar in middels laat hij niets onbeproefd, om de redelijkheid te doen inzien van bespre kingen over een basis, waarop een recht vaardige en duurzame vrede te bouwen is. Reeds eerder was 'het mij beken'd, dat de II. Vader heeft aangedrongen op zoo verregaand mogelijk gematigde vréües- desvoorstellen, indien die gelijk thans is geschied zouden worden ge daan. Do n a t i o n aa 1-1 i b e r a 1 e R ij ksdagfractieoverv re de s y o o r waarden. BERLIJN; 15 Dec, (W.B.) Naar do „Kölnische Zeitung" mededeelt, heeft de nationaaUiberale Rijksdagfractie den Rijkskanselier een schriftelijk protest te gen de uilschakeling van den Rijksdag bij de opstelling der vredesvoorwaarden toegezonden. (De nationaal-liberale partij is de voorstandster der torpedeer-maar- in-den-blinde en slik-slok-op-annexeer- taiethode, zegt „De Tijd".) Hindenburg en de vrede. Onder den titel „De ernst van den Vrede" schrijft de socialistische afgevaar digde van den Rijksdag, Quark, in de „Vdlksstimme": Deze actie is niet gébo ren uit een overwinningsroes na de Roe- meensche successen. Het komt er op aan, dat ook het buitenland niet in deze dwa ling verkeert. Het v red es -aanbod werd reeds, wekenlang overwogen en beoordeeld. Het werd geboren uit het besef, dat men rekening moest houden met de groote volksmassa, die de lasten van den oorlog te dragen heeft. Ook Hindenburg heeft sede.rt weken aan de onderhandeling me degewerkt. Daarmede wordt ook de hou ding van de meerderheidspartij in de Rijks dagzitting ve.rklaard. Japan en do v,redc. LONDEN, 15 Dec. (Reuter). Wij ver nemen, dat. g.ra,af Teranchi, op een tele gram, waarin hem de vorming van het Engeische Kabinet werd medegedeeld, ant woordde met een dankbetuiging en tevens Verklaarde, dat Japan vertrouwt, dat Gfoot-Britanmö, onder leiding van Lloyd George, in samenwerking met de andere geallieerde mogendheden, den oorlog zal blijven voortzetten ter verzekering van een volkomen, duurzame overwinning. l)e Ver. Staten en de vrede. WASHINGTON, 15 Dec. (Reuter. Het kabinet heeft in een zitting van drie uur het Duitséhe vredesaanbod en de houding, die de Vereenigde Staten zouden moeten aannemen bij het ove.rbrengen van dit aanbod aan de entente, besproken. WASHINGTON, 15 Dec. (Reuter), In het Witte Huis wordt officiëel medege deeld, dat de vredesvoorstellen der Cen- tralen door 'de Vereenigde Staten zullen worden overgebracht zonder eenige hijvoe ging en dat nog niet is beslist, welke stap pen later zullen worden gedaan. (Inderdaad zijn de vredesvoorslelleu of ficieel overgebracht zonder op- of aanmer king van de zijde der Vereenigde Staten. Red.) Rusland en de v,rede. Een bericht uit Petersburg aan de „Ti mes' 'meldt: De ontvangst, welke in Rusland aan de Duifcsche voorstellen ten deel is ge vallen, kan in weinige woorden aldus worden geresumeerd: Onafhankelijk van de houding van Amerika, Spanje, Zwit serland en het Va.ticaan, kan de vrede slechts gesloten worden, wanneer de vij and van het bezette gebied is verdreven, wanneer België en Servië bevrijd zijn, wanneer alle Poolsche landen vereenigd zijn, wanneer Roemenië en Italië hunne nationale wenschen bevredigd hebben, en, zegt de „Novoje Vremja", Europa is op geruimd". Hetzelfde blad verklaart, dat Rusland, door den mond van zijn heer- scher, van de Doema, en van den Rijks raad eens voor altijd zijn vast besluit iheeft te kennen gegeven om den aanran der tot den laatsten man te bestrijden. s België en de vrede. LYON, 17 Dec. (Ilavas). In een Donder dagmiddag te Sainte Adresse gehouden ministerraad van alle leden der Belgi sche regeering onder voorzitterschap van de B.roqueville, verklaarde deze, ofschoon zij nog slechts kennis gekregen had van het vijandelijk vredesaanbod door Duit- sche dyaadlooze telegrammen, dat zij een stemmig van meening was, dat er slechts een vrede zal mogelijk zijn, wanneer de geallieerden hem den vijand kunnen op leggen. Italië en de vrede. Uit Lugano wordt in een particulier: telegram, d.d. 15 Dec. aan „De Tijd" geseind Over de vredesvoorstellen confereerde iSonnino met de Fransche, Engeische en Amerikaansche gezanten. De Italiaansche .pers staat reeds niet meer op het oor spronkelijk ingenomen standpunt, dat men het Duitsche vredesvoorstel botweg moet weigeren, maar vindt het goed, dat be sprekingen zullen worden gehouden, voor opgesteld altijd, dat Duitschland zijn voor waarden vooraf publiceert en aan zekere voorwaarden voldoet, als b.v. de ontrui ming van 'het bezette gebied. Successen der Franschen bij Douaumont. PARIJS, 15 Dec. (Reuter). Na oen artil- loristische voorbereiding, die verscheidene dagen had geduurd, doden de Franschen een aanval ten noorden van Douaumont tussclien de Maas en Woëvre op oen. front van meer dan 10 K.M. De aanval werd gedaan te 10 uur 's och tends. Het front van den vijand werd, overal doorbroken tot een diepte van on geveer drie K.M. Behalve een groot aantal loopgraven veroverden de Franschen de dorpen Va- cherauville en Louvemont, de hoeve Chambrettes en de versterkingen van Har- daumont en Besonvaux. Zij maakten een menigte krijgsgevangenen, hun aantal is echter nog niet nauwkeurig vastgesteld. Tot dusverre z ij n 7500 roods do verzamelstations gepas seerd. De Franschen veroverden of verniel de neen groot aantal veldstukken, zware kanonnen, loopg.raafmortieren en veel an der materieel. Niettegenstaande het ongunstige weder, namen de Fransche vliegers op schitte rende wijze deel aan het gevecht. Het succes der Franschen is volkomen, er heerscht onder de troepen groote geestdrift en de verliezen zijn gering. PARIJS, 16 December. (Havas). Het avondcommuniqué meldt': In aansluiting met het succes aan den rechteroever dei- Maas maakten wij; voortgang in het Cau- rièresbosch en namen het dorp; Bezon- vanx. Een hevige aanval der Duitscliers op den Peperheuvel word beslissend afge slagen. Wij handhaafden het heele niéu we front. Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 19 Dec.: Zwakke tot matigen, veranderlijke wind, nevelig tot zwaarbewolkt, waarschijnlijk eenige neerslag. Weinig verandering van temperatuur. Hel aantal gevangenen, tot nu toe bin nengekomen, bedraagt meer dan 9000, waaronder 250 officieren. Het materiaal is nog niet geteld, maar 81 kanonnen werden genomen of vernield. Het Duitsche communiqué van Wolff zegt van deze successen: Een dergelijke met aanwending van alle middelen toegebrachte aanvallende stoot, moet bij den eersten stormloop altijd voor- deelen uitwerken. Maar als de Franschen op deze manier het heele hij Verdun verloren terrein heroveren willen, zal Frankrijk nog doodbloeden, waar alle ern stige Fransche staatslieden juist zorg voor koesteren. Een kleine tegenslag der Engelschen. Het Wolffbureau meldt dato 17 Dec.: De Engelschen hebben intusschen een ikleinen tegenslag geleden, en wel ton Zuid oosten van Zillebeeke, waar Duitsche aan- valstroepen na een beschieting door de artillerie tot in de tweede Engeische li nie doordrongen. Zij vonden deze verwoest en verlaten. Gebrek in Duitschland. In onze provincie is een gezin, bestaande uit 5 personen, uit Duitschland terugge keerd, hoewel het reeds 15 jaren da,ar woonde. Wij vernamen, dat het nijpend gebrek aan levensmiddelen de oorzaak is van dezen terugkeer. Het testament van Keizer Frans lozef. MüNC'HEN, 14 Dec. (II.N.) Volgens de „Münchener Neueste Nachriehten" heeft keizer Frans Jozef in zijn testament in de eerste plaats aan de verzorging vani do slachtoffers van den oorlog gedacht en aan gewonden, invaliden en achter gebleven betrekkingen van gevallen sol daten, 60.000.000 kronen vermaakt. Zijn beide dochters en zijn kleindochter, prin ses Wmdischgratz, de erfgename van kroonprins Rudolf, ontvangen elk 20 mil- lliocn kronen. Het overblijvende ten be drage van 10 millioen is voor verschil lende legaten bestemd. De omkooperQ in Rusland. De Russische bladen van 4 Dec., bevat ten een deel van het stenografisch ver slag der rede, die Miljoekof vóór den val van Sturmer als minister-president, in de Doema heeft gehouden. Stiirmeiy die zich door do rede beleedigd. acht, heeft een aanklacht wegens laster tegen .Miljoekof ingediend. Deze laatste had beweerd, dat het proces tegen een leverancier van het leger, Manocïlof, niet was doorgezet, om dat deze in instructie had gezegd, dat. hij do helft van hem ter hand gestelde om- koopingsgelden aan Stiirmer had gegeven. De afgevaardigde Ra.dil.sjef riep na deze mcdedoeling uit: „dat wist eigenlijk ieder een". Miljoekof heeft aan journalisten ver teld, dat hij kan bewijzen hetgeen hij ge zegd heeft en dus voor veroordeeling niet bang behoeft te zijn. Als getuigen wil hij vele staatslieden, ministers en gezanten dagvaarden. (N. R. Ct.) Hevig geschutvuur. Uit Z'eeuwscli-Vlaanderen, meldt men aan de N. R. Ct., dat het schieten, het geen een harer lezers aldaar heeft ge hooid, ongetwijfeld van het Westelijke front afkomstig was. Gedurende de laat ste dagen en nachten is, pr ontzettend geschoten, vooral Vrijdagavond- ongeveer 11 uur. Toen waren de slagen zöo heftig, dat alles stond le trillen. Ook Zaterdag ochtend werd er nog hevig geschoten. Tegen den middag begon het wat te ver-

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1916 | | pagina 1