De Groote Oorlog.
No. 144.
Dinsdag 5 December 1916.
Twaalfde Jaargang.
Mijnt tlbn MMHDiE-JfUill- tn VMMHD.
I vaneen |)|1 ,.een Mu\
BINNENLAND.
Losse Oorlogsberichten
BUITENLAND.
Welk weder zullen wij hebben?
UIT DE PERS.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten/1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
kalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prm.
Advertentiën van 15 regels /0.60; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 4< berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zjjn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
i500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
I A &ulden bü fik sulden bij 4% jg«*
S 11 I verlies I verlies van M
B ^1 duim; wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „HoUandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
i i I I..J j i
0e strijd aan Somme en Maas.
PARIJS, 3 Dec. (Havas), Het middag
communiqué meldt:
Ten Zuiden van de Somme hevig artil
lerieduel in de streek van Barleux.
Overal elders was de nacht kalm.
In den nacht van den 2den op den
3den tusschen. half zes en tien uur wier
pen zeven Fransche vliegers 720 K.G.
bommen op de fabrieken van Thionville
cn het station en het Duitsche vligkarnp
van Eton.
In den avond van den 2den wierpen de
Duitschers wederom granaten van zwaar
kaliber in de richting va n Nancy.
BERLIJN, 3 Dec. (W.B.). De groote
generale stai meldt:
In het Somme- en Maasgebied nam jde
artillerie-activiteit gedurende enkele uren
van den dag 'toe en bleef ook 's nachts
hier. en daar boven de normale sterkte.
Engelsche ministercrisis.
LONDEN, 3 December (R.O.) „Reyno-ls
Newspaper" verklaart: Lloyd George heeft
zijn ontslag aangeboden, wijl hij onte
vreden is over de vertragingen in; 'do
leiding van den oorlog.
Bo-nar Law en Derby zullen waarschijn
lijk zijn voorbeeld volgen. (Msb.)'
LONDEN, 3 December. (R.O.) De Zon
dagavondbladen meldden, dat Lloyd Geor
ge zijn ontslag hij Asquith ingediend heeft.
Het is échter nog niet aanvaard.
Asquith die gisteren Londen verlaten
had, is hedenmorgen teruggekeerden had
leen onderhoud met Lloyd George en ver
scheidene andere ministers.
Hij overweegt nu maatregelen om aan
de bezwaren tegemoet te kómen, welke
tot Lloyd George's beslissing leidden.
Men hoopt nog, dat een modus, vive-ndi
tot stand zal komen.
Carson en Bonar Law richtten heden
©en toespraaktot het unionistische co
mité. Hun beider tegenwoordigheid op
deze vergadering wordt als van het hoog
ste gewicht beschouwd.
Men verwacht, dat Asquith morgen in
het parlement -een verklaring zal afleggen.
Griekenland en de geallieerden.
ATHENE, 1 Dec. (Reuter). 7.30 u.
's avonds. De Grieksche troepen trachtten
de geallieerden te beletten zekere punten
te passeeren. Er volgden gevechten en
geweervuur, welke den geheele namiddag
duurden.
ATHENE, 2 Dec. (Reuter). Uit diplo
matieke bron komt het bericht, dat de Ko
ning zou hebben aangenomen, zes bat
terijen berggeschut aan admiraal Fournet
te verkoopen, die erin zou hebben toege
stemd onmiddellijk alle troepen terug te
trekken, behalve een wacht van dz-iehon-
derd zappeions. Van de schikking zou
mede-deeling zjjn gedaan aan de andere
Entente-regeeringen.
ATHENE, 2 December. (Havas.) De
Grieksche troepen namen .gisteren plot
seling een aanvallende houding aantegen
de afd-eeling Fransche niurinetrcepen in
het Zappeion, tegen de legaties en, de
Fransche school te Athene en tegen de
V-eniz-elisten. Er werden geweerschoten
gelost en men fnaakte zelfs gebruik van
een machinegeweer. Op het Zappeion zijn
herhaaldelijk kanonschoten gelost. Er zijn
dood-en en gewonden.
De regeeringen der geallieerden heb
ben besloten krachtige maatregelen 'te
nomien om genoegdoening te krijgen.
ATHENE, 2 December. (R.O.) ('s-Mid-
dagsl 1 hur. De eerste minister Lambros
heeft vandaag de Britsche gewonden be
zocht en maatregelen gelast ter hunner
verpleging. De Grieksche en Britsche ge
wonden werden in dezelfde hospitalen,
verpleegd.
Lambros- heeft Reuter'» berichtgever
verteld, dat -de regeering besloten js -de
orde- te- herstellen.
De -mini-ster van .oorlog heeft last ge
geven o-mi de gebarricadeerde huizen in
verschillende wijken, vanwaar tal van per
sonen op 'da soldaten, die de orde hand
haven en o-p bnrge-rs Vuren, te- n-emien.
De strijd in en om Rumenië.
De Russen doen nu werkelijk hun uiter
ste best, om de Rumeniërs te hulp te
komen. Zij vallen met groote kracht aan
langs de geheele grens van Moldavië en
Bukowina, een front van ten naastebij 300
K.M. En de correspondent van de „Daily
Telegraph" te "St. Petersburg qualificeert'
dit offensief reeds als de „rem" voor
de operaties van Falkenhayn en Von
Mackensen.
Intusschen bieden de Oostenrijkers hard-
nekkigen tegenstand aan dit nieuwe Rus
sische offensief en is Von Mackensen met
zijn verst vooruitgeschoven troepen reeds
tot op 30 K.M. afstand van Boekarest
genaderd, waarbij hij wederom eenige dui
zenden gevangenen maakte.
Het besluit, of de Rumeniërs hun hoofd
stad al dan niet zullen verdedigen zal dus
spoedig moeten worden genomen.
Volgens een telegram uit Jassy, waar
heen de Rumeensche regeering de wijk
heeft genomen, heeft de Rumeensche over
heid maatregelen genomen, om alle voor
raden graan en olie te vernietigen in dat
deel van Rumenië, hetwelk gevaar loopt
in handen der Centralen te vallen. („CV')
De koningsgraven van Koertea de Argesch.
Met de inneming van Koertea de Ar
gesch, zijn ook de daar liggende Roe-
meensche koningsgraven onder de be
scherming der Duitsche troepen gekomen.
De keizer heeft bevolen, dat de Duit
sche troepen, die Koertea de Argesch door
trekken, 'de graven van het overleden|
koningspaar zullen eerbiedigen en met
kransen bedekken. Hierbij merkt de „Köln.
Ztg." op:
Koning Karei I en Koningin Carmen
Sylva zijn gedurende hun leven steeds met
Duitsc.hland goed bevriend geweest.
Een nieuw offensief tegen Italië 7
Uit Milaan wordt aan een Engelsch
blad gemeld, dat een nieuw Duitsch offen
sief tegen de Italianen aanstaande is.
Blijkens Duitsche berichten zijn onder
de stormachtige toejuichingen der heele
bevolking de Poolsche legioenen
het feestelijk getooide Warschau binnenge
rukt, waar zij voor den Duitschen bevel
hebber defileerden.
- Vliegers boven Noord-Vlaanderen.
Men seint uit Cadz&nd aan „De Maas
bode": klil
Sedert een maand hebben we van geen
vliegeractie gehoord. Vrijdagnacht kwam
een sterk eskader der Verbondenen boven
Heyst, Zeebrugg-e en Sint-Pieters-Brugge.
Het afweergeschut trad spoedig in wér
king, waarna alles weer stil werd.
Aan het Belgische strand zijn deze
week weer enkele mijnen aangespoeld,
waarvan een ontploft is, die alleen stoffe
lijke schade aanrichtte.
Zwitserland zal protesteeren tegen de ver
banning der Belgen.
Men seint (uit Bern aan de „Tribune,
d© Gie-nèv-e" o-ver de verbanning dor Bel
gisch© w-erkeloozen:
In de- regeeringskringen, waar wij ge
tracht hebben d-e-n indruk op te vangen,
verwekt door de kreten van verontwaar
diging «n angst, die bijna overal uit den
boezem- der bevolking opwellen, heeft men
ons verzekerd, dat d-e Zwitsersche Bon-Is-
re-geering niet onverschillig blijft, en dat
zij zich bezig houdt har© sympathie- te
ybetuig-e-n aan de verbannen volk-en, e-n
dat -er eens -een dag zal aanbreken, dat
m-en d-e- ingrijpende rol van Zwitserland
in deze tragedie zal zien. Maar voor het
oogienblik kan m-en niet meer zeggen, om
d-e verwezenlijking der plannen niet te
verhinderen. Wij gelooven, dat er hier
©en practischer -middel dan een protest-
nota bedoeld wordt, om- de- sympathie
van den Bondstaat aan de 'slachtoffers
van de Duitsche handelwijze te bewijzen.
(„De Tijd")
35000 man in de Kempen weggevoerd.
Het „Belgisch 'Dagblad" schrijft:
Met ongekende hardvochtigheid treden
de Duitschers ook op h-et platteland van
België en Limburg o-p. Onder de gear
resteerden zijn wederom- vooral óp
het platteland verscheidene honder
den, die- niet to-t de werkloozen en niet
tot de armlastigen konden gerekend
worden.
Op last van Z. Ero.-kardinaal Mercier
hebben d-e verschillende defctens en pas
toors een poging gewaagd onn d-e cle
mentie van den overweldiger in te roe
pen, maar naar hen wordt niet geluisd
teid. De landbouwdistricten worden thans
stelselmatig van alle mannelijke krachten
ontbloot. Z-elfs- zijn. hier eenige vrouwen
aangehouden.
Naar het blad van betrouwbare zijde
verneemt, zijn uit bovenbedoelde plaat
sten in drie dagen meer dan 35.000 man-
men en jongelingen weggevoerd.
Dure levensmiddelen in België.
Door een Belg, die er in was ge
slaagd over de N-ederlandsche grens te
ko-men, werd le-sn treurig beeld gegeven
va de-n .oeeonomischen toestand jin Bel
gië. Hij wo-o-nde in 'Luik-en had aldaar
sedert 3 -maanden geen aardappelen, ge
geten. Spe-k kostte '16 Mark de K.G.;
koffie 16 Mk.gebrand meel wordt in
plaats van fcoffi© gedronken. Tal van kin
deren sterven van ontbering. (M. Ct.)
Slechts vier dagen
Hoezeer het in den modern-en oor
log aankomt op- de vraag, wie het eerst
met de mobilisatie klaar is en het eerst
kan toeslaan, kan nog .eens blijken uit
een rede, die de gewezen Fransche mi
nister van oorlog Millerand te Versail
les heeft gehouden. „Frankrijk", zoo zei-
de .hij, naar wij in een Duitsch blad
vinden aangehaald „wist, dat D-uitseh-
land -door België en Luxemburg zou trek
ken. De Fransch-e tegenmaatregelen wa
ren steeds daarop- berekend. Hadden wij-
slechts vier dagen meer tijd gehad, dan
zouden de Duitschers België noch Frank
rijk hebben betreden. D-e groote (Fran
sche) manoeuvres van 1912 aan de Elzas-
Lotharingsche grens, die ook grootvorst
Nikolajewitsj heeft bijgewoond, berustten,
geheel op- den grondslag van de tegen
woordige omstandigheden. De generaals
Joffre, Michel en Pau 'hebben destijds-
de komende gebeurtenissen volkomen
voorzien".
OostenrijkHongarije.
De O o s t e nrij k s ch c Keizer en
de Rijksraad.
WEENEN, 1 D-ee, (Corr. Bur.) Bij de
ontvangst van het bureau van den Rijkst
raad door den Keizer en de 'Keizerin,
hield president Sylvester een korte toe
spraak, waarin hij uiting gaf aan de
diepe smart van den Rijksraad over het
overlijden van keizer Frans Jozef en het
keizerlijk paar tevens de verzekering gaf
van zijn onwankelbare trouw en de eer-
biedigste toewijding.
D-e Keizer betuigde zijn dank en sprak
de hoop- uit, dat het parlement sp-oedig
weder tot vruchtbaren arbeid zou komen.
Tevens tuitte fde Keizer de hoop, dat
spoedig een eervolle vrede bereikt zou
worden.
De Keizer betrok behalve den president,
ook -de anjdere aanwezigen in het ge
sprek, informeerde naar de toestanden in
hunfhe kiesdistricten en z-eide tot denl
vice-president Pogacnik, die als kolonel
der infanterie in veldtenue was geko
men, dat hij buitengewoon gunstige berich
ten had ontvangen over het kranig op
treden der „Lan-desgeschützen" uit Krain,
waaraan hij toevoegde, dat Krain zich in
dezen -oorlog buitengewoon vaderlandlie
vend had betoond. Het [had hem! derhalve
verheugd het Krainsche 17de infanterie-
regiment een onderscheiding te kunnen
verleenen -door den kroonprins ,tot „In-
habe-r" te benoemen.
Ook de Keizerin informeerde naar de
economische gevolgen van d-en oorlog in
de verschillende landen.
Bij het heengaan, namen de Keizer en
de Keizerin- van ieder der afgevaardig
den met een handdruk afscheid.
Spoorwegongeluk in Honga-
rij e.
BOEDAPEST, 1 Dec. (W. B.) B-ij de
spoorwegramp van gi-steren zijn 66 per
sonen, grootendeel-s soldaten, gedood en
150 ge-w-ond, onder wie 60 zwaar. De
civiele adlatus (den gouverneur toege
voegde, dezen -eventueel vervangend©
hoofdambtenaar) in Servië, Thall-oczy, die
in een salonwagen zat, werd gedood, maar
een bloedverwante, en -een eerst-e-luite-
niant, die in denzelfden wagen zaten, ble
ven ongedeerd.
D-e gewonden zijn -gro-otende-els p-er am
bulance-trein naar Boedapest gebracht.
Het ongeluk werd veroorzaakt doordat
ten gevolge van een te laat gegeven sigf-
naal om te stopipen, de sneltrein uit
Weenen -op den personentrein uit Graz
intreed, waarbij een groot aantal wagens
werden verbrijzeld.
Nader meldt men, dat de machinist
van den exp-res-s trein die al 28 jaar op
de lijn rijdt, het groene glas, van h-et stop'-
signaal niet heeft gezien. Bij onderzoek
is gebleken; dat de groene- glasschijf ge
broken in de lantaarn lag.
Het s.s. „Kediri" gezonken.
Llo-yds -mieldt, dat -he-t Nederlandse!»
S.s. „Kediri" (o-p reis van Java naar
Marseille) gezonken is.
Het s.s. „Kediri" was een vrachtboot
van d-en B otterdam,sch-e-n Lloyd, 2435
netto- ton groot, in 1901 te- Ham-burg ge
bouwd.
H-et laatste- bericht (van dit schip was,
dat het 10 Nove-m-ber van Kaapstad is
vertrokken. Het vermoeden ligt voor de
hand, dat het ter hoogte van Gibraltar
of in de Middellandse!® Ze-s door een
duikboot -is. aangehouden en tot zinken
gebracht. In dat geval is de bemanning
ongetwijfeld in veiligheid, ;hoewel het te
legram- over het lot der opvarenden niets-
mededeelt.
Naar „De Maasbode" verneemt, komt de
■bemanning van het door een 'Duitsche U-
boot ter hoogte van Las Palmas to-t zinken
gebrachte s.s. „Kediri" met het s.s. „Rind-
jani" naar Rotterdam. De „Rindjani" is
30 November van Las Palmas vertrokken
en wordt half December te Rottendam
verwacht.
Kamerverkiezing Haarlemmermeer.
Uitgebracht 10518 geldige stemmen. Vol
strekte meerderheid 5260. S. W. de Clercq
(vrijzinnig) 4019, mr. J. B. Bonmns (R..K.)
6499 stemmen.
Gekozen J. B. Bomans.
De Onderwijswet.
D;c regcering heeft de additioneele' ar
tikelen -nog aangevuld met d-e bepaling
dat binnen drie jaar na afkondiging dei-
Grondwetswijziging voorstellen moeten,
worden gedaan tot uitvoering der -on-
dérwijsbep-alingen van art. 192.
Een Nederl. Driemaster in den grond
Reuter seint uit Kopenhagen:
Visschers hebben gezien, hoe een on
derzeeboot een Hollandschen driemaster
aanhield. Spoedig daarop hoorde men ka
nonschoten. Het schip is vermoedelijk tot.
zinken gebracht.
Uitvaartdienst Keizer Frans Jezef.
De uitvaartdienst voor de zielerust van
wijlen Keizer Frans Jozel', Zg-terdag j.l.
Verwachting tot den avond van 5 Dec.:
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Weste
lijken wind, zwaarbewolkt met tijdelijke
opklaring, wellicht enkele regen óf hagelbui
buien, mogelijk nachtvorst. Weinig verande
ring van temperatuur overdag.
te 's Gravenhage op last van den Oosten-
rijkschen gezant gehouden, is in de St.
Jacobuskerk opgedragen door Mgr. Callier,
bisschop van Haarlem. T)e gezant der
Donaumonarchie, baron Giskra, ontving
de vertegenwoordigers van het Koninklijk
Hnis en leidde hen naar hun plaatsen,
terwijl hij hen na den dienst uitgeleide
deed.
Bij het uitgaan der kerkgangers uit
het tempelgebouw speelde het orgel het
Oostenrijksche volkslied.
Ministerieele crisis.
„Het Centrum" driestart:
Dat de minister van Financiën bij de
behandeling der Sucessie-wet een kwade
kans in de Eerste Kamer liep-, kan, na
de oppositie, welke dit ontwerp 'in de
Tweede Kamer reeds vond, niet worden
betwijfeld.
Dat er ter Rechterzijde ernstige be
zwaren tegen de successie-verhooging in
de rechte lijn bestaan, is bekend, en bo
vendien wer-d bij de behandeling van het
ontwerp aan de overzijde van het Binnen
hof terstond de vraag gesteld, of de mi
nister de millioenen, welke hij met zijn
vijf wetsontwerpen tot dekking van het
tekort wilde binnenhalen, wel alle be
hoefde.
Had van de verhooging in de rechte
lijn niet kunnen worden afgezien, nu de
middelen zoo ruim vloeiden?
Het wetsontwerp- is er ten slotte in
de Tweede Kamer gekomen, maar de
Rechterzijde stemde, op- enkele leden na,
tegen, hoewel het nog menige wijziging
had ondergaan.
De Eerste Kamer heeft geen recht van
amendement en hare meerderheid heeft
het ontwerp zonder veel woorden afge
stemd.
Gelegen komt de daardoor ontstane cri
sis zeker niet.
En wanneer het geld er inderdaad ten
volle zijn moet, gelijk de minister zich
beijverde aan te toonen waarbjj hij
echter '-dien toestand wel wat donker
scheen te zien dan doet zich aanstonds
de verre van gemakkelijke vraag op, uit
welke bron zal moeten worden geput,
of ivelke bereids lang werkende schroef
nog sterker zal moeten worden aange
draaid, om het te krijgen.
Moge het in elk geval niet de in
komstenbelasting zijn, welke reeds zoo
zwaar drukt, speciaal op den middenstand.
De minister kondigde voor het volgende
jaar reeds 10 opcenten aan, en nieuwe
eischen zullen straks aan den fiscus wor
den gesteld.
De toekomst lijkt daardoor zeer onzeker,
ook wat de oplossing der crisis en de
eventneele vervanging van clen heer Van
Gijn betreft, wiens remplaceering op dit
oogen blik niet zoo heel gemakkelijk
schijnt.
Belgisch annexlonisme.
Canaille Iluysmans, een van de leiders
der Belgische soc.-demokraten, heeft in
Het Volk van 14 Aug. (1916) verze
kerd, dat „volgens eene verklaring dei-
Belgische regeering aan de Nederlandse!»,
(dat) zij vijandig is aan alle oplossing
van het Scheldevraagstuk, berustend op
annexatie van Hollandsch grondgebied."
Nu in eene brochure van den heer
Deibei, door de „Vaderlandsche Club"
uitgegeven, twijfel was gewekt over de
zekerheid dezer verklaring, en opgemerkt
was, „dat zij- door geen enkele officieel©
of officieuse publicatie is bevestigd",
schrijft de heer Huysmans aan Het
