1011 1UU OU
De Groote Oorlog.
No. 135.
Dinsdag 14 November 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-.JVQENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
actief Correspondent.
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfsfraaf C 2o9> GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
IfH ®ulden bïi $^ft gulden bs A ft
m gL*. w verlies van een ffl B verlies I
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wordt gevraagd voor 's Heerenhoek
en omstreken een
Men gelieve zich schriftelijk te wenden
tot de Redactie der „Nieuwe Zeeuwsclre
Courant", Goes. De Redactie.
De Eerste stap?
De rede, door den Duitschen kanselier
Von Bethmann Heilweg, den 9en Novem
ber j.l, in de vergadering der hoofdcom
missie van den Rijksdag gehouden, liep
over den oorlogstoestand en was vooral
gericht tegen de jongste rede van den
Engelschen minister Grey.
In deze rede werden eenige klanken
vernomen, die mogfcn gelden als een eerste,
stap in de richting van een scheidsrech
terlijke beslissing van de veeten der na
tiën in de toekomst en een minder cy
nische houding tegenover dit vredesideaal
dan voor een jaar of tien de Duitsche
diplomaat Marschall von Biberstein na
mens zijne regeering op de Tweede Haag
se he Vredesconferentie aannam.
En in deze staat de Rijkskanselier niet
alleen.
De bekende professor in het staats
recht en vroegere vertegenwoordiger van
Duitsehland op de Haagsche vredesconfe
renties, Philipp Zorn, heeft onlangs in
j,Der lag" geschreven, dat de weg naar
Den Haag voor Duitsehland in het geheel
niet onaannemelijk is. Het probleem om
hlle twistvragen op te lossen langs scheids-
rechtelijken weg 'heeft weliswaar groote,
maar niet onoverkomelijke bezwaren. Prof.
Zorn schrijft: „Nog is de tijd niet gekomen,
om over detailvragen te onderhandelen.
Maar zóóver is wel de tijd gekomen, dat
ook van Duitsche zijde de bekentenis kan
worden afgelegd, dat de vredelievende en,
in het bijzonder de scheidsrechterlijke af
wikkeling van internationale twistvragen,
zoover deze inogelijk is, volkomen in over
eenstemming is met de grondbeginselen
der Duitsche politiek."
De passage nu uit do rede van den
rijkskanselier, die als gunstig voor de
scheidsrechterlijke beslissing van interna
tionale geschillen 'mag worden uitgelegd,
luidt volgens 'de. verslagen der couranten
als volgt:
>,De eerste voorwaarde voor de ont
wikkeling der internationale betrekkingen
langs den weg van scheidsgerecht en vre
delievende overeenkomst bij mogelijke te
genstellingen, zon zijn, dat geen agres
sieve coalities meer gevormd worden.
Duitsehland is ten allen tijde bereid
tot den bond der volkeren toe te treden,
ja, zich aan het hoofd van dezen bond
te stellen, \velke de verstoorders van den
vrede in toom zal houden."
De „Tijd" schrijft hierover:
„In het machteloos tasten der staats
lieden naar een oplossing uit de blinde
verwaring, waarin de naties in hun on
derlinge verhoudingen zijn geraakt, geeft
de Duitsche Rijkskanselier blijk, te besef
fen, dat de houding der Duitsche chauvi
nisten in elk geval den vrede eindeloos zou
tegenhouden. En zoo de rede van lord
Grey een zet was op het schaakbord van
de naaste toekomst, dan heeft Von Beth
mann Hollweg met geen kwaden tegenzet
geantwoord: De vijand wil Konstantinopel
ienz. en ik heb niet gezegd, dat wij België
willen houden; 'daarentegen wil Duitseh
land zich zélfs aan het hoofd stellen
van de door de Entente gewenschte rege
ling tot voorkoming van oorlogen.
Er dient afgewacht of een Engelsch
staatsman het denkbeeld, dat een denk
beeld van 'hereeniging zou kunnen worden,
nu verder zal detailleeren op de practijk
van het oogenblik."
En dan laat „De Tijd" volgen:
„Voor de vrienden van den vrede in
het algemeen, en de vredelievende Katho
lieken in het bijzonder, zal het intus-
schen bitter worden gewoeld, dat het juist
pen lid van het Centrum moest zijn, die
onmiddellijk na de rede van den Rijks
kanselier werkelijke waarborgen verlangde,,
dat hetzelfde klachtoffer van dezen oor
log, hetwelk op de meest edelmoedig©
behandeling tot herstel van zijn geschon
den rechten aanspraak heeft, „dat België
in politieken, militairen en economischen
zin in Duitsche handen moet blijven", daar
het niet „meer" mag dienen als een in
valspoort van Engeland". En deze cyni
sche eisch moet het „onrecht" dekken,
door den eerlijken Von Bethmann Holl
weg tot groote ergernis der politieke fa
natici ponduit erkend en in de bekende
Consistoriale toespraak van Januari 1915
(door Paus Benedictus XV) veroordeeld 1"
Het is inderdaad verbijsterend de Katho
lieke partij in Duitsehland een dusdanige
chauvinistische rol te zien vervullen. Ken
ners van Duitsche toestanden meenen dit
te moeten verklaren uit de vrees, welke
veelvuldig in Katholieke kringen aldaar
heerscht, dat, evenals na den oorlog
van 1870, ook na dezen krijg een „Kul-
turkampf", een onderdrukkingsperiode der
Katholieken in Duitsehland, speciaal in
Pruisen, zal 'intreden, waarom de Katho
lieke vertegenwoordigers 'in den Rijksdag
zich beijveren zich zoo „Reichsfreundlich"
mogelijk voor te doen, ja zelfs zich te
toonen „plus royaliste que Ie roi", d.w.z.
verder te nullen gaan dan de regeering
zelf van plan is.
Het wegvoeren van Franschen naar
Duitsehland.
PARIJS, 12 Nov. (Havasj. Onder den
titel: „Een nieuwe Duitsche misdaad"
schrijft de „Libre Parole": De Duitschers
zetten hun systeem van verschrikking
voort en hebben 200 notabelen uit de
Noordelijke departementen naar het kamp
te Holzminden gedeporteerd. Vijf-en-vijftig
vrouwen, waaronder een moeder van 9
kinderen staan op de lijsten. De bevol
kingen van Rijssel, Tourcoing en Douai
zijn bijzonder door den maatregel getrof
fen. (Maasbode.)
Een succes der Serviërs.
PARIJS, 12 Nov. (Havas). Het namid
dag-communiqué meldt: In den Tserna-
boog zetten Servische troepen, de Bulgaar-
sche contingenten terugdrijvend,; Zegevie
rend hun opmarsch voort. De berggroep
van Culce viel geheel in hun handen even
als het dorp Polog, waarvan zij zich na
een schitterenden aanval meester maak
ten. Alle tegenaanvallen der Bulgaren
mislukten onder zware verliezen.
Meer Westelijk vorderden de Serviërs
insgelijks ten Noorden van Veljeso. Op
de rest van het front nu en dan onder
broken kanonnade.
Keizer Frans Jozef.
WEENEN, 11 Nov. (W.B.) Naar w ijver-
nemen lijdt de keizer sinds eenigen dagen
aan een lichte katharrale aandoening. De
keizer, in wiens dagverdeeling geen ver
andering gekomen is, heeft de dagelijksch©
rapporten in ontvangst genomen.
(„Maasbode")
De beschieting van Reims volgens Duitsche
opvatting.
BERLIJN, 12 Nov. (W.B.). Naar aan
leiding van de beschieting van Reims door
de Duitschers merkt Wolff op, dat Reims
door zijn bekend soldatenkwartier en sta
pelplaatsen een vesting is. Evenals vroeger
in de kathedraal-wijk hebben de Franschen
nu weer in het Zuidelijk deel van Reims,
waai zich de beroemde abdij van St. Remi
bevindt, hun batterijen, waardoor zij na
tuurlijk het vuur der Duitsche kanonnen
op dit stadsdeel doen richten.
Verder wijst Wolff op het vernielen van
kunstwerken door Fransche en Engelsche
kanonnen en het dooden van inwoners
achter het front door Fransche en En
gelsche vliegers.
Ds toestand in Griekenland.
ATHENE, 12 Nov. (It.O.) De Grieksche
regeering zond een extra-trein om generaal
Roques, den Franschen minister van oor
log, af te halen, die een bezoek heeft ge
bracht aan Saloniki.
ATHENE,. 12 Nov. (R.O.) Vijf officieren,
allen van lageren rang, behoorende tot een,
afdceling van het ministerie van oorlog,
zijn naar Saloniki vertrokken om zich bij
de Venizelistische beweging aan te sluiten.
De Paus en de Polen.
PETROGRAD1, 12 November. (West'nik.)
„Dzjennik Polski" meldt: De Polen heb
ben aan den Paus £en protest gezonden
tegen de gedwongen recruteering van sol
daten voor het Duitsche leger in Rus
sisch Polen.
Een protest van Polen.
Vooraanstaande Polen, politieke leiders
en vertegenwoordigers der drie Poolsch©
statenGalicië, Posanië en Silezië, dira
in den vreemde verblijven, hebben op
5 dezer ©an protest geteekend tegen- de
oprichting van een Poolsch koninkrijk
door de Duitsche en Oostenrijksche kei
zers.
Het protest herinnert er aan, dat niet
alleen da bezette gebieden Polenvor
men, doch de drie genoemde deelen.
,pé onderteekenaars beschouwen, ide mi
litaire plannen van Oostenrijk en Duitseh
land als een groote ramp voor Polen.
Levensmiddelenschaarschte in Duitsehland.
Men schrijft ons dit Middelburg: Door
Door -een onzer bekenden werd ons een
briefkaart getoond, door hem ontvangen
van een familielid uit Duitsehland (Mun
ster), die ischreef, dat het steeds moei
lijker wordt levensmiddelen te bekomen;
vet is er in het geheel niet meer te
krijgen en de schrijver van ide kaart vraagt
dan ook, zoo. ©enigszins mogelijk, levens
middelen van hier te zenden. Gebrek aan
geld is in dit geval uitgesloten. Die in het
Diuitsch geschreven kaart is wonder boven
wonder niet door de censuur aangehou
den, al deed zij ook van 26 October tot
LI November over de reis MunsterMid
delburg.
De strijd aan de Somme.
PARIJS, 12 Nov. (Havas.) Twee plaat
selijke acties van tamelijk groot belang,
gisteren ten Noorden van de Somme on
dernomen, hebben zich ten voordeel© der
Franschen ontwikkeld. Overal, waar hij
het initiatief nam, werd de Wijand ge
dwongen terrein af te staan. Overal, waar
hij aangevallen werd, werd hij terugge
slagen.
In het begin van November had een
krachtige stoot der Franschen den vij
and uit Saillisel verjaagd. De versterking
van het Duitsche verdedigingsstelsel tus-
schen Bapamne en Péronne, deed het
gevaar toenemen voor omvatting van het
bosch St. Pierre Vaast, een deel van
d© voornaamste verdedigingslinie Ro-
quignyLe 'Mesnilbosch St. Pierre,
waarvan het bezit bijzonder kostbaar was
voor de Duitschers.
Op 5 en 6 dezer slaagde de vijand er
door een krachtigen tegenstoot, door tal
rijke hardnekkige aanvallen in, de Fran
schen te verdrijven van den zoom aan
den Westkant der agglomeratie. De Fran
schen namen gisteren revanche door een
methodische vordering met granaten, de
Duitschers voet voor voet verdrijvend uit
het grootste deel der huizen. rtJe ver
dediger die zich nog wanhopig aan het
Oostelijk deel vastklampt, wordt niet
insluiting bedreigd.
Ten Zuiden van de Somme poogden de
Duitschers met alle middelen Pressoire
te heroveren. Zij vielen hevig aan tus-
schen het dorp en het bosch ten Noor
den van Chaulnes en gaven ten slotte
den strijd op met zware verliezen.
Een andere belangrijke tegen-actie bij
Gomiécourt mislukt© even volkomen, on
danks het gebruik van brandende vloei
stoffen. De vijand liet op het terrein tal
rijke lijken en gewonden achter.
PARIJS, 12 Nov. (R.O.) Het avond-
communiqué meldt: De Franschen vol
tooiden de verovering van Saillisel. De
Duitsche verliezen zijn zeer zwaar. Tal
rijke lijken bedekken den grond. Het aan
tal ongewonde gevangenen bedraagt tot
nu toe 220 manschappen en zeven of
ficieren. Acht machinegeweren werden ge
nomen.
Niets te melden van de rest van het
front.
Roemeensch Legerbericht.
BOEKAREST, 12 Nov. (R.T.A.) Aan
den Donau eenige kanonschoten.
In de Dobroedsja zijn wij voortgerukt
tot het front ImancismeCeranasuf, waar
wij 100 gevangenen hebben gemaakt.
Het wegvoeren van Belgen naar Duitsehland.
Een correspondent van „De Tijd" in
België bericht:
Het wegvoeren van Belgische burgers
gaat te Antwerpen en elders geregeld
voort. Hier en daar worden zelfs voort-
vluchtigen klopjachten ingericht, en bloe
dige conflicten zijn reeds voorgekomen.
Ofschoon officieel alleen werkeloozen hee-
ten te worden weggevoerd, maakt men
tusschen dezen en geregelde werkers wei
nig onderscheid. Het dubbele doel der
Duitschers is klaarblijkelijk, om in hun
land de ontbrekende arbeiders voor mili
taire werken te vervangen, en om de
dienstplichtigen of voor den Belgischen
wapendienst geschikte krachten in veilig
heid te brengen, voor het geval België
moet worden ontruimd, opdat bedoelde
krachten den vijand niet kunnen ver
sterken.
„De Zoom" verneemt uit Roosendaal:
Zaterdag zijn weer een 130-tal jonge
Belgen over de grens gekomen. Hoewel
de Duitschers hun beloofd hadden, dat
ze geen straf zouden ondergaan, indien
ze binnen acht dagen terugkeerden, wilden
de meesten niet naar België terug.
Nog meldt hetzelfde blad:
Bij de gehouden controle te Santvliet
en Beirendrecht, waren zeer velen afwe
zig. De Duitschers meenden thans niet
tot. overbrenging hunne toevlucht te moe
ten nemen, zoodat na de controle allen
wederom huiswaarts konden keeren.
Bij overtrekken der grens waren velen
aan geweldig geweervuur blootgesteld, ook
toen zij reeds de Hollandsche grens wa
ren overgegaan. Men zegt zelfs, dat in
het water van de Schelde een roeiboot
ligt, waarin zich een mitrailleur bevindt.
Dit staat vast, dat het toezicht dpor de
Duitschers zeer is verscherpt, zoodat het
aan weinigen meer mogelijk zal worden
zich aan de controle te onttrekken.
Van verscheidene huizen in Santvliet
zijn de vensters mét zwarte verf beschil
derd, naar men doet voorkomen voor aan
vallen van vliegmachines.
De Generale Staf heeft in den loop
dezer week groote opmetingen gedaan in
den Santvlietschen polder nabij de Ka
beljauw en de Platluis. Welk verband
hiermede fotografische opnemingen hou
den die eveneens plaats hadden, is nog
niet bekend. Men spreekt van het aan
brengen van een tweede electrischen
schen draad, doch zekerheid heeft men
niet. Men zal moeten afwachten.
Nader meldt men:
Te 'Gent is een comité gevormd, dat,
zich ten doel stelt de weggevoerde mannen
uit do Viaanderens te steunen door het,
zenden van levensmiddelen en kleeding-
stukken.
Het hoofdcomité te Gent bestaat uit ne
gen raadsleden en negen personen buiten
den raad.
Het stadsbestuur gaf voor dit comité
dadelijk 25.000 francs.
Postduiven in België.
'Men schrijft aan „Zelandia":
Bij een huiszoeking teil huize van den
slager B. Coppens te Wachtebeke, die
verdacht werd een frauduleuzen handel
in vleesch te drijven, vonden de Duit
schers 20 postduiven, die van liet begin
van den oorlog op een bovenverdieping
van het huis verstopt waren.
Genoemde C. en een zijner zoons zijn
hiervoor gevankelijk naar Duitsehland
weggevoerd.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 14 Nov.:
Zwakke tot matigen, westelijke tot zuid
westelijken wind; nevelig tot zwaarbewolkt;
weinig of geen regen. Weinig verandering
van temperatuur.
Een Belgisch generaal eervol vermeld.
Luit.-generaal Glooien, opperbevelheb
ber in de Belgische stelling van Calais^
is bij beslissing van generaal Joffre bij,
order van het Fransche leger, eervol ver
meld. (N. R. C.)
Een Berlijnsch blad verneemt van de
Russische grens: Gedurende eenige da
gen komen langs de Transsiberische
spoor groote transporten uit Wladiwo-
stok in Rusland aan. Deze transporten
bestaat uit Russen, Serviërs, Montene-
grijnen en Roemenen, die door de ge
zanten van de Ententemogendlieden in
Amerika zijn aan geworven. Men berekent,
dat het aantal dezer troepen op onge
veer 10.000 man moet worden geschat.
De „Daily Chronicle" meldt, dat een
transportarbeider in Engeland vrijstelling
heeft gevraagd voor zijn tienden zoon.
Hij verklaarde, dat liij reeds aclit zoons
in liet leger had en dat de negende spoedig
zou gaan, waarom hij voor den tienden
jongen vrijstelling verzocht. De gevraagde
vrijstelling werd verleend.
Naar Engelsche bladen melden, zullen
de Kerstmiskaarten in Engeland ditmaal
geheel verboden zijn, voor zoover zij
naar het buitenland, dus ook naar neu
trale staten zouden worden verzonden.
De militaire censuur heeft hierop slechts
zeer weinig uitzonderingen toegelaten.
Duitsch Vliegtuigenstation.
Men schrijft ons uit Sas van Gent:
Het naburige Selzaete schijnt thans ook
tot station voor vliegtuigen te zijn
ingericht.
Een Duitsche machine doet dagelijks
tochten langs de grenzen en landt dicht
bij de draadversperring. Vorige week
nam een dezer waclitvliegtuigen zelfs
haar vlucht boven Nederlandsch gebied
en zweefde zelfs zoo laag, dat men meende
haar elk oogenblik te zien landen.
Vooral het terrein en de fabrieksge
bouwen van de z.g. Glacerie en de
Blauwselfabriek worden als doel van
deze vliegertochten uitgekozen. Dezelfde
machine verscheen zelfs drie keer boven
deze inrichtingen. (Tel.)
VKKEEXI«1»E STATBAT.
I) e Presidentsverkiezing.
De „Daily News" verneemt uit New-
York: Men gelooft, dat het eindresultaat
der verkiezing zal wezen, tlat Wilson 269
stemmen krijgt en Hughes 262.
Het stemmenaantal der Diuits'ch-Ameri-
kanen was tamelijk gelijk verdeeld over
beide candidaten. Hughes verloor in
Milwaukee en St. Louis, twee steden met
Duitsch-Amerikaansche bevolking, doch
verkreeg duizenden stemmen der D'uitsch-
Amerikaansche democraten in New-York.
1* O li 13 AT.
Een ongeluk op den We ic lis el.
Naar de „D'ziermik Poznanski" meldt,
werden in den namiddag van dien 2en
November, zooals gewoonlijk, de bewoners
der stad Kazimierz, bij Lublin ,per veer
boot over den Weichsel gebracht om te
gen den avond naar hun woningen terug
te keeren. De boot was reeds op eeni
gen afstand van den oever, wilde echter
©en draaikolk voorbijvaren, om een te
sterken schok te verhinderen. Zij voer
derhalve eenige meters terug. Toen de
boot in het midden was gekomen, drong]