e Winkel"
c c
(o e
.2
"5
z
OUWLANÖ
Het Fruit,
is. in: ï\ijs.
iet Nagrasji
ie mm
De Groote Oorlog
No. 9é.
Donderdag 10 Augustus 1916.
Twaalfde Jaargang.
MIDDELBURG.
n
o
o.
3
O
JC
Dienstbode.
Follen Dekens tev
dagen als nieuw
Je Strijkinrichting „DE ZON" le Goes
0)
Verschijnt eiken MAANDAG-,JVQENSOAG- en VNIIDAGAVOND
N
(0
8) O
(0
2
'oorloopige Aankondiging.
25 H.A. 98 A. 85 c.A.
in 7 H.A. 35 A. 30 c.A
DIJKEN.
Bij inschrijving te huur
TE HUUR
Te koop bij Inschrijving
een nette Dienstbode.
Aanbevelend,
c
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieGanzepoortstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prns.
Advertentiën van 1regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
"O
1500
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zjjn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
WK gulden bij J A JW gulden bij gulden bij A Wm
a u I verlies van een I II I verlies B B 8 verlies van M
8 k fi hand, voet jl fl B B B van een B% fl fl een M
I V w of oog; duim; wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
,Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
In September 1916 zullen te
'olphaartsdijk publiek worden
irkocht
Notaris PILAAï
in twee perceelen
de weiden in Koudorpe.
Vóór 13 Augustus a s. worden inschi
Idngsbriefjes ingewacht door den eigenai.
STEKETEE te Baarland.
L. OOSTHOEK, 's-Heerenhoek,
groeiende aan de boomen in den boom
gaard bij de „Mooie Staak" onder NI8S«
Inlichtingen te bekomen en inschrijving^
billetten te bezorgen bij C. KOSTEN
's-Gravenpolder, vóór of op Zaterdaz
Augustus 1916, vóór 's namiddags vi
uur. De boomgaard is open op wetkü
gen van 's morgens zeven tot 's avon
zeven uur.
Mevrouw JANSSEN, Groote
Goes, (klein gezin, wasch buiten^1
vraagt tegen November een nette
Mevrouw ERMERINS te
kerke vraagt wegens huwelijk der teg
woordige tegen November of eerder
Roomsch nieuws in liberale
bladen.
Zondag j.l. begaven zich een 400-tal
leden der Belgische Kolonie uit Middelburg
naar Maria's Genadeoord te Heinkenszand,
om daar aan God, door tusschenkomst
der Hemelvrouwe, hunne belangen op te
dragen.
Over deze Roomsche processie schrijft
de „Middelburgsche Courant" het vol
gende
„Te Heinkenszand werd Zondag in
de R. K. Kerk een dienst gehouden
voor ongeveer 400 Belgen uit Middel
burg, die haar de Grot kwamen bij
deze kerk. Gebrekkigen werden door
welwillende Roomsch-Katholieken met
rijtuigen afgehaald van het station; de
overigen kwamen vandaar loopen. Het
was in de anders stille dorpsstraat een
heele drukte toen de menigte arri
veerde."
Zoo wordt door het vrijzinnig blad ge
schreven over eene openbare uiting van
Roomsch leven.
Menige liberaal, weinig of niets we
tend van de Katholieke kerkgebruiken,
zooals bedevaarten, piocessiën enz., zai
denkelijk gedacht hebben, dat deze men-
schen een spelereisje gingen maken naar
de Heinkenszandsche grot, zooals zij vóór
den oorlog een pleiziertocht deden naar
de grot va.n Han.
Zoo wordt echter ook de Room
sche lezer der „Middelburgsche" in
gelicht over zaken betreffende zijn ge
loof. Ook hij moet wedervaren op welke
plompverloren manier over heilige zaken
geschreven wordt in het liberale blad.
Even koud en kleurloos als die berich
ten van Katholiek geloofsleven daar staan
neergeschreven, even koude en kleur-
looze gevoelens wekken zij in het ge
moed van den Katholieken lezer, die bij
het lezen ervan nog minder wordt ge
troffen als bij het vernemen van den
uitslag van een voetbalmatch.
Niets wordt hem verhaald van de keu
rige toespraak van den Zeereerw. heer
Krook van Heinkenszand; niets van 'het
va.n Pater Vullings; niets van de Grot,
plechtige lof met de indrukwekkende preek
waar het beeld der Onbevlekte straalde
in gouden licht van honderden kaarsen,
niets van de vrome liederen te Harer
eere gezongen; niets vim het voor den
Roomsche zoo tintelend processiewezen.
Hoe kan de „Middelburgsche" daar ook
anders over schrijven.
Zij, die zooverre van ons afstaat in
geloofszaken, die niets voelt van de kracht
van het Roomsche gebedsleven, niets kent
van het Roomsche genadewezen, die niets
beseft van den bezielenden invloed eener
processie zij' kan immers niet anders
over deze zaken schrijven met een leege
pen en een onverschillig hart.
Daarom, Roomsche lezer van de „Mid
delburgsche Crt." of van een ander libe
raal of neutraal blad, wilt gij ongemerkt
maar zeker in uw geloofsijver verflau
wen, blijft dan die bladen lezen! Wilt
gij echter steeds als overtuigd Katholiek
slechts zulke dag- en nieuwsbladen, die
u ook op kerkelijk terrein katholiek voor
lichten, verzaak dan voorgoed aan de
lezing van niet-katholieke das- en nieuws
bladen.
Breskens, 8—8—16. X.
Losse Oorlogsberichten.
Het Westerfront.
Op hef, Westelijk oorlogsterrein geen
veranderingen van bijzondere beteekenis.
I'ranschen melden nieuwe vorderin
gen bij Thiaumont en in het Westelijk
ij, Tj111 Eleury. Op het Sommefront
meldt het Fransch avond-communiqué het
veroveren van een linie Duitsche loop
graven bij het Hembosch, ten Oosten van
de Monacuhoeve. .De Engelsehen maken
melding van (het afslaan van herhaalde
Duitsche aanvallen bij Pozières, waar de
Duitschers in ,hun legerberieht het her
overen van de verloren loopgraven be
richten. (Msbode.)
Aan de Isonzo.
Aan de beneden Isonzo hebben de
Italianen zich weten meester te maken
van „bijna geheel" de hoogte 85 in de
streek van Monfalcone, waarbijl ziji 3600
gevangenen en een „rijken buit" maak
ten. De bedoelde hoogte 85 maakte döel
uit van die uiterst krachtig versterkte borg
stelling Monte dói S. Busi, ten N. O.
van Monfalcone, waarop tot dusver de
Italianen hun hoofd steeds te pletter heb
ben geloopen. De nabijgelegen hoogte 121
konden de troepen van Cadoma blijk
baar niet veroveren, evenmin als zij op
eenig andier punt van het front vorde
ringen konden maken. (Msbode.)
Nieuwe Italiaansche succes' er.
ROME, 8 Aug. (Stefani). Het. staf-com
muniqué meldt:
In de Lagarinai-vallei duurt de hevige
activiteit der wederzijdsche artillerie
voort.
Op het plateau van Asiago sloegen wij
een hevigen aanval van den vijand in de
streek van Monte Zebio- af.
In boven-Cordevole hernieuwde de vij
and, na een hevig bombardement, zijne
pogingen tegen onze stellingen op Monte
Sief. Hij werd voortdurend met zware
verliezen teruggeworpen.
Aan de beneden-Isonzo tegenover Görz
duurde de hardnekkige strijd onophoudelijk
voort.
Monte Babotino en Monte Michele, de
hoofdpunten der vijandelijke verdediging,
werden door ons geheel veroverd. Daar
door is het bruggenhoofd van Görz in
onze handen, onze kanonnen beschieten
de stad om den tusschen de huizen ge-
nestelden vijand er uit te verjagen.
JOp 6 en 7 Augustus maakten wij 8000
gevangenen, waarbij, buiten 200 officieren
met een twintigtal hoofdofficieren, een
regimentscommandant met zijn generalen
staf. Gevangenen blijven toestroomen. Wij
namen elf kanonnen, een honderdtal ma
chinegeweren en een rijken buit aan wa
penen, munitie en oorlogsmateriaal.
Groote overwinning der Russen.
PETERSBURG, 8 Aug. De Russen heb
ben ten Zuiden van den Dnjester in de
richting van Tysmenica een groote over
winning behaald.
Het vijandelijke front is over eene uit
gestrektheid van zestien mijlen ingedrukt.
Tlumacz en de hoogten ten Zuid-Westen
va.n den spoorweg KolomeaStanislau
hemberg zijn genomen. De cavalerie ver
volgt den vijand.
Bij de tot nu toe gemaakte gevangenen
zijn 2000 Duitschers.
Het officieel avondcommuniqué van 8
Augustus meldt:
Het ten zuiden van den Dnjestr door
onze troepen bevochten succes breidt zich
uit. Bij de vervolging van den vijand
hebben onze dappere troepen de stad
Nizniow, de dorpen Bratiszow, Palahitsji,
Nadoroyna, Czarnolowce, Kriwotoelanowe
en het vlek Ottynia bezet. Zij naderen
dus op den linkervleugel de rivier Voro-
na, waaraan de stad Tysmienicza ligt.
Voor de vijand terugtrok werden ont
ploffingen gehoord; naar 't schijnt heeft
de vijand bruggen en opslagplaatsen laten
springen. Het aantal gevangenen en zege-
teekenen is geteld; het zal nader worden
opgegeven. Het door ons genomen ter
rein heeft een oppervlakte, van ongeveer
166 vierkante werst.
Minister Henderson.
LONDEN, 8 Aug. (R.O.) Henderson
nam zijn ontslag daar het hem niet mo
gelijk was, zijne plichten als minister van
onderwijs en het werk in verband met de
arbeidersbeweging waar te nemen.
LONDEN, 8 Aug. (R.O.) Vernomen
wordt, dat Henderson in het kabinet blijft,
als adviseur voor den arbeid.
Vliegeraanvallen op Mülheim.
LONDEN, 8 Aug. (R.O.) De Admira
liteit meldt: Op 30 Juli werd in samenwer
king met de Franschen door Engelsche
marine-vliegtuigen een aanval ondernomen
op opslagplaatsen voor benzine en barak
ken te 'Mülheim.
De vliegtuigen werden door afweer-
kanonuen zeer zwaar beschoten, slaag
den er echter in het bombardement met
succes ten uitvoer te brengen en keer
den ongedeerd terug.
Aan de Pruisische grens zal het toe
zicht op het grensverkeer worden ver
scherpt. Personen, die de grens passeeren,
worden aan den lijve onderzocht. Wan
neer men meer dan 10 Mark aan zil
vergeld bij zich heeft, wordt het meer
dere tegen papierengeld ingeruild en bij
meer dan f5 krijgt men voor tiet meer
dere Duitscb papieren geld. (N. R. Ct.)
Een protest van Z. H. don Pais?
De „Matin" beweert uit Rome, dat Z. H.
de Paus telegraphisch geprotesteerd heeft
bij den Keizer tegen dé Duitsche maatrege
len in Noord-Frankrijk. Z. H. vraagt, dat de
vrouwlen en jonge meisjes onmiddellijk
zullien worden teruggezonden na,ar hare
haardsteden. Men verzekert op1 het Vati-
caan, dat, indien de daden van barbaarsch-
hleid, welke een beschaafde natie onwaar
dig zijn, niet ophouden, Z. H. dé Paus
openlijk zijn afkeuring zal uitspreken.
Da „vijf Duitsche fo ten".
Uit leen artikel van Wile in de Daily
Mail ovter de Duitschers ,bijt het begin van
hlet derde oorlogsjaar:
„Hlet onsterfelijke woord van Abraham
Lincoln begint op de Duitschers toepas
selijk te worden:„Men kan niet alle men-
schien bij voortduring voor den gek
houdlen."
Gedurende twee jaar, zegt de schrijver,
zijn 'enkele Duitschers bijj .voortduring om
dien tuin geleid, alle zijn van tijd tot
tijd voor don gek .gehouden. Maar thans
baginnen zij: de waarheid in te zien.
Vijf Duitsche forten zijn gevallen. Die
forten zijn
Geloof in de onoverwinnelijkheid. Re-
geeringsgrootspraak. Geloof in de uitput
ting van dein vijand. Vertrouwen in een
Pruisisch'en vrede. Zekerheid van de eind
overwinning.' V(N. R. Ct.) -
De Keizer in den Keulschen Dom.
D|a Keulsche correspondent van „De
Tijd" bericht d.d. 6 Augustus:
Bij hlet begin van het offensief der
Entente aan de Sommie bezocht keizer
Wilhelm op zijn doorreis naar het Wes
ten Keulen, waair hij tijdens dén oorlog
herhaaldelijk vertoafdh, ofschoon het den
bladen niet altijd geoorloofd was van
dieze bezoeken melding tq vmakm. Tijdens
zijn jongste bezoek weid de keizer in
den d<om rondgeleid door Z. Em. Kardi
naal von Hartmann, die hem ook de
domschatten deed zien.
Vervuld van de groote historische her
inneringen, welke den hoogen bezoeker
overweldigden, stortte de keizer,, sd;e zeer
bewogen was, in het middenschip' een
gebed1 voor den zegen i der Duitsche wape
nen en riep hij met gevouwen handen
Gods bescherming af over het Duitsche
volk.
In een toespraak, heden ,voor de katho
lieke soldaten van het (Keulsche garni
zoen gehouden het ;koor was geheel
met officieren gevuld .tel" bekroning
van een plechtig, in alle Keulsche paro
chiekerken gehouden triduum, herinneide
Z. Em. Kardinaal von (Hartmann aan dit
christelijk voorbeeld van den oppersten
krijgsheer, en knoopte daaraan godsdien
stige aansporingen vast.
Van een dapperen vlieger.
Engelsche bladen geven het verhaal van
leen vliegenier-waarnemer, die met zijn
bestuurder een Iang'e verkenningsvlucht
had ondernomen boven de» 'vijkndelijjke li
nies en reeds opj den terugweg was naar
del Engelsche stellingen, toen een granaat
kartets vlak onder de machine uiteen
barstte, het vliegtuig beschadigde en den
bestuurder een been verbrijlzelde. Deze
verloor het bewustzijn en de aan zieh-
zelve overgelaten machine dook en viel
ongeveer 5000 voet.
„Ik had alle hoop reeds opgegeven",
zegt d® waarnemer, „de aarde Heek ons
tegemoet te snellen len ik bad, dat het
einde ten minste plotseling mocht komen
en ik niet zou moeten lijden. Ik sloot
mijne oogen en wachtte op den stoot
tegen de aarde, maar wonder boven won
der veranderde de machine van koters.
Ik dorst mijne oogen niet te geloovenl en
keek naar de .plaats van den bestuur
der. De koude luchtstroom1, die tijldens
den val langs ,ons heen snelde, moet hem
tot bewustzijn gebracht hebben en hij
deed krachtige, pogingen om de machine
weer in zijne macht te krjjgen. Gelukkig
had de vijfand ons reeds als verloren
beschouwd en opgehouden met schieten;
onmiddellijk begonnen Wij: weer te stijgen.
Dadelijk heropenden de Duitschers het
vuur en wij redden het leven alleen door
het schitterende werk, dat mijn bestuur
der, met een verbrij'zeld been waaruit
het bloed stroomde, volbracht. Op 8DOO
voet hoogte scheen hij weder het bewust
zijn te gaan verliezen. Haastig krabbelde
ik een briefje; om hem te zeggen, dat
hij dalen, moest. Hij las het, schudde vast
beraden het hoofd, keek mij' aan met een
eigenaardigen glimlach op het doodsbleeke
verwrongen gezicht, wees in de richting
van onze eigen stellingen en bleef op
dezelfde hoogte voorvliegen. Van tijd tot
tijd viel hij weer een «ogenblik flauw,
ma,ar ,dan herstelde hij zich weer en
spande hij zijn krachten destemeer in.
Tenslotte waren wij boven de Engelsche
linies, maar het leek absoluut onmogelijk,
dat hij in den toestand waarin hij vei'-
keerde zon kunnen landen. Maar toch
deed hij het. Hij koos een groene weide,
ongeveer 'drie mijlen achter de loopgra
ven uit, kwam zacht op den grond neer
alsof het oefenviucht was, bracht de ma
chine tot staan en verloor volkomen het
bewustzijh".
Waarom volgens Casement Engihnd
oorlog voert
Poultney Bigelow, de Amerikaansche
schrijver, heeft dezler dagen in de New-
York Times enkele brieven, door Casoment
aan hem gericht, gepubliceerd. In één
ep van, van 10 Aug. 1914, zegt Casement
o.a.Engeland's tegenwoordige campag
ne tegen Duitschland is huichelachtig en
leugenachtig; het is Engeland alleen te
doen om Dnitschland's mededinging op
handelsgebied i|e breken en het eenige
groote handelsvolk in Europa, welks on
kreukbaarheid, flinkheid len bekwaamheid
het vreest, De gronde te richten. Voor
dat doel heeft Engeland zelf on
machtig om (dat te doen een heilloos
verbond aangegaan met Frankrijk'en Rus
land. Het heeft Frankrijk Marokko ga-
geven onder schending van het ver
drag van Algeciras .'en Rusland Noord-
Perzië, ofschoon geen van beide van
Engeland waren. Dit was het loon voor
de vernietiging van de beschaving en de
nijverheid van midden-Europa. Het is
Engeland te doen om Duitsche kuituur
te vervangen door Russische onbeschaafd
heid en tyrannie; ten einde zelf al den
zeehandel buiten Europa te beheerschen.
In een brief van dien 14en Aug. zegt
Casement, dat Engeland dezen oorlog heeft
voorbereid „sedert die dagen van het
eerste groote Duitsche oorlogsschip"
(N. R. Ct.)
Engelsche zware kanonnen.
In de „Echo de Paris" schrijft Marcel
Hutin het volgende over de nieuwe En
gelsche artillerie
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 10 Aug.:
Zwakke, veranderlijke wind, nevelig tot
lichtbewolkt. Droog weer. Overdag warm.
„De vers ihrikkelijke 15 c.M. snelvuur
houwitser kan twee tot drie projectielen,
elk ruim 50 K.G zwaar en gevuld met
een lading van 10 K.G. ontploffingsstof-
fen, per minuut 10 kilomdter ver werpen.
De groote 38 c M. houwitsers werpen
met buitengewone nauwkeurigheid een
projectiel van ruim 300 kilogram, gevuld
met een nieuw geheim ontploffingsmiddel
van ontzettende uitwerking ruim 11 kilo
meter ver en kunnen eenmaal p r minuut
vuren. Het vuur wordt met merkwaardige
nauwkeurigheid door vliegers en draad-
looze telegrafie geleid.
Ik wil er in het bijzónder op wijzen,
dat deze enorme kanonnen, zooals de
ondervinding geleerd heeft, volkomen
mobiel zijn. Ik heb de manschappen in
een paar uur de rails, waarover deze
enorme kanonnen met groote snelheid
bewogen kunnen worden, zien leggen,
weder opnemen en op een andere plaats
opnieuw leggen.
Het vraagstuk der bewegelijke zware
artillerie, dat door vele zoogenaamd be
voegde beoordeelaars tot voor korten
tijd steeds bespottelijk werd gemaakt,
is dus volkomen opgelost".
Op de Duitschers heroverde Fransche dorpen.
In „Le Petit Parieien" vonden wij de
volgi nde belangwekki nde beschrijving
van enkele door de Fransche troepen
heioverde dorpen.
Dompierreeen ophooping van steenen
„het verbijsterend werk der artillerie",
zooals de artilleristen zeggen. Op den
weg erheen, komen wij voorbij een
groo'e suikerbakkerij, die geheel en al
vernield is; wij ga-in langs de vooruit
geschoven Fransche linie langs de Duit
sche posten Men ziet het samengestelde
net van hun loopgraven en rechts het
uitgegraven kerkhof, dat hun tot schuil
plaats gediend beeft. De lijken liggen
er in lange rijende gevangenen zijn
bezig ze te begr.iven. Van het dorp is
niets over. Men moet weten, waar het
gestaan heeft, om er nog iets van te
herkennen De gr md is vol kuilen, diepe
gaten, door onz bommen geslagen. Maar
ginds staan nog muren en de overblijf
selen van een duiventil. In het vierkante
torentje hadden de Duitschers een sein-
toestel gemaakt, waardoor zij in ver
binding stonden met Flaucourt en Asse-
villers
Ten west'n van Dompierre heeft men
een kelder gevonden waarin het noodige
materiaal tot het maken van verstikkende
gassentwee groute kuipen met vele
pijpen, welke naar de eerste linies
voerden.
Grenzend aan Dompierre ligtBecqen-
court; zooals het nu is zou nun het
niet. meer heikennen. Ook da ir was het
kerkhof het punt van verdedigingde
giaven zijn door de hommen vernield.
Een kapitein der artillerie zeide: „Wij
hebben onze dooden opgegraven, we
hebben ze gewekt, doch slechts om ze
van de Duitschers te bevrijden".
De heroverde weg voert naar Asse-
villers. In een verwoest veld ziet men
een rij appelboomen en daarachter een
Duitsche loopgraaf, door ons genomen
de loopgraaf „Bruuhilde". Afgrijselijk
schouwspelde Duitsche lijken vormen
enorme groote stapels. Men kan ze
nauwelijks onderscheiden, op 15 meters
afstand liggen zij en toen had men ze
niet gezien I
Assevilhrs: dezelfde aanblik, overal
vernieling en dood I
In al die Fransche dorpen, die zij
meenden in bezit te houden, bebouwden
de Duitschers den grond naar hun eigen
smaak. Kool, in elke soort, was er te
vinden, en liet is een wonderlijk schouw
spel in die, door de Fransche bommen
omgewoelde aarde, de jonge uitspruit-