oo:;
G.
iendaal,
De Groote Oorlog.
No. 72.
Dinsdag 20 Juni 1916.
Twaalfde Jaargang.
Wijnt alken HAM-, WOENSDAG- tn VfllIDAGAVGNO.
H --H ff hmul' voet 1 I 11 I van een 1% I I een M
allen de Win-
te BERGEN
anaf des na
if er-, Ie Kerst
telen dag ge
lag gesloten
kt 7, Tel. 436.
':en, goud
ïLBURG,
>elft B 152,
eten.
o es,
K.
E KBAN K
1,2 /o
n kantore der
V DER MINNE'
Onze Overwinning.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben 7
BINNENLAND.
JELGERSMA;
|ez. BEEKMAN;
BRAND; Firma
PRUNING; Firma
Firma DERCKS;
■rENK; DER WIG
v. EEKELEN-
|GOUDSTIKKER;
^NETH; KOOLS-
ïEMEIJERMej.
STOKMAN; NE-
ICLOPPENBURG
ROELIN; Firma
SLOOTMANS;
estigd:
JEST.
fEN.
J. GROOT.
triSSING
Bkening-Courant
ante.
3 °/0.
opzegging l'/i °/o
3
en Zilveren
kwaliteit zijn.
Markt.
turen zitting In hef
k- «n Effe
zwaar, per stuk
2 stuks f3.90.
ANGE f2.75.
ourszending 10 cent
„De Alkmaareche
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 209, GOES.
Tel. intere.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.60; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de B MB 4M gulden bij verlies van beide fl MB gulden bij)
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de jfl I 11 I handen, voeten of oogen. jfl L I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekerings voor waarden, 1 I II I Voorts bij ongeneeselijke I p S hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; K duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
RB gulden bij) JKfe gulden bij gulden bij |M
jfl [L I I verlies van een II II I verlies fl I verlies van m
f IJ U of oogduimfl^fl wijsvingerMH
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De toeleg van liberalen en socialisten
om de in meerderheid rechtsche Eerste
Kamer om te zetten door het onder den
voet loopen van de rechtsche meerder
heid in onderscheidene provinciale Staten
colleges, is verijdeld.
De politieke verdwazing, die een groot
deel onzer kiezers in 1913 beving, hoeft
opgehouden, de meerderheid van het kie
zersvolk wenscht zich niet den weg te
laten opdringen, die voert naar een voor
gansch de natie noodlottig radicaal-socia
listisch bewind. Voor wie niet ziende
blind en hoorende doof is, waait de poli
tieke wind. in ons land beslist rechts.
Het goede voöTbeeld, dat Gelderland
gaf, werd ook door Zeeland gevolgd en
met schitterend succes. Elders in dit num
mer vindt men den uitslag in de ver
schillende districten vermeld en een meer
uitvoerigen staat met de (niet-officieele)
cijfers van het district Goes.
De illuzies, die links sinds 1913 koester
de over een toekomstige blijvende politieke
heerschappij: over Zeeland, kan het ge
rust laten varen; de rechterzijde van heit
Zeeuwsche volk heeft met kracht en klem
aan liberale en socialistische pretenties
een beslissend halt toegeroepen.
Dat zelfs de, vooral voor den minder
ontwikkelden kiezer, zoo verlokkelijke
Staatspensioensleus onmachtig is geble
ken de menschen .tot een overgaan „en
masse" op links te bewegen, pleit voor de
degelijkheid der kiezers, bij wie blijkbaar
nog andere en hoogere motieven dan die
van de portemonnaie of de boterham over
hun keuze deden beslissen.
Een wijdloopige beschouwing over de
stemmencijfers te houden, achten wij over
bodig. Alleen enkele opmerkingen.
De socialistische candidaten kregen dit
maal over het algemeen minder stemmen
dan in 1913. Dit bewijst, dat het groote
aantal stemmen, door de roode candi
daten in de groote steden elders behaald
en waarover de socialistische pers niet
zuinig de loftrompet steekt, te danken
is aan tal van niet-socialistische, onte
vreden kiezers, die erger dan hier in
Zeeland, de gevolgen van de dwaze le-
vensmiddelenpolitiek der regeering onder
vonden en daarom, deels uit baloorigheid,
deels bij wijze van protest, op de socia
listen stemden.
De stemmencijfers van Wolfaartsdijk,
een der brandpunten van Staatspensionee-
ringsactie in het district, zijn opmerkelijk
gunstig voor rechts.
Wanneer men de cijfers van Krabben-
dijke voor Vogelaar met die voor Welle-
man vergelijkt, zal men moeten erkennen,
dat het prestige van laatstgenoemden als
burgemeester nog heel wat moet toene
men eer de cijfers hem als Krabbendijke's
burger,,vader" doen kennen.
Dat in het district Goes de liberaal
Kakebeeke uitviel, toont aan, dat de popu-
lariteitsnimbus, die dezen candidaat om
wille van zijn familienaam omstraalde,
niet meer den betooverenden invloed van
vroeger op minder principieele kiezers
heeft en dat meer en meer de kracht
van het beginsel bij de onzen de keuze
gaat bepalen,
Hoezeer die kracht van het beginsel
en de macht eener schier volmaakt door
gevoerde organisatie uitstraalt bij ons
eenvoudig, Roomsch landvolk, bewijzen
de stemmencijfers van Hansweerd, Hein-
kenszand, 'sHeerenhoek en Ovezand.
Vooral Ovezand, jaren lang het tooneel
van de stille maar krachtige werkzaam
heid van den oud-voorzitter van onze
R. Kath. Centrale Kiesvereeniging in het
district Goes, den heer B. G. Lambers,
maakt een schitterend figuur.
Aan de voormannen en de kiezers in
die Roomsche dorpen een woord van
oprechte hulde voor hun kranige hou-
ding bij deze verkiezing, waardoor zij
een lauwer te meer hebben gehecht aan
net Katholieke vaandel.
En wanneer wij bij deze uitmuntende
stembuBprestatie onzer Roomsche dorpen
waarmede natuurlijk allerminst de ijver
onzer Katholieken op andere plaatsen van
het eiland en met name in Goes zelf
is onderschat blijven stilstaan ,dan is
dat niet om daarmede te geuren, want
tenslotte deed men daar slechts zijn plicht.
Doch wij stellen dit vooral in het licht,
opdat onze coalitiegenooten met de ge
kozenen incluis, die allen niet-Katholiek
zijn, nu eens goed zien en ondervinden
hoe absoluut belangloos, hoe
uitsluitend en alleen om wille
der groote zaak het Roomsche deel
der coalitie op Zuid-Beveland als één
man op de niet-Roomsche candidaten
zijn stem uitbrengt.
Antirevolutionairen en Christelijk Ilisto-
rischen van het district Goes, denkt
daaraan als in de toekomst soms
een Roomsch-Katholiek tot candidaat
voor de Staten wordt geproclameerd.
Dat dan biji U dezelfde trouw mag
worden gevonden voor ,ons, die wij U
hebben bewezen. Leiders en. voormannen
met wie wij zoo van harte, ja, geest
driftig hebben samengewerkt, doet toch
uw best om .zooveel mogelijk bij uwe
kiezers het besef te doen doordringen,
dat alleen het beginsel: allen voor één
en één voor .allen, zonder te letten op
beljjdenis, de coalitie in dit district een
drachtig, krachtig en gezond kan houden.
Nog is zij hecht, de coalitie; ook
deze Statenverkiezingen hebben het al
om in den lande bewezen en met vreugde
mag het worden vermeld. Maar onthoudt
het, niet-Ka,tholieke coalitiegenooten, dia
liefde kan niet van één kant komen en
als men, .zooals het wel eens populair
wordt uitgedrukt, 30 cent moet geven
om ten slotte maar '25 cent terug te
ontvangen., dan moet op den langen duur
het hechtste coalitieverband uiteenvallen.
Ten slotte verhengen wij ons hartelijk
over den schitterenden uitslag, hier in
Zeeland onder Gods zegen bevochten. Ook
in 't bijzonder over Hulst valt er te jui
chen waar thans een onvervalscht Katho
liek de plaats van het, politiek gesprot-
ken, sfinxachtige Statenlid Van JDolsum
heeft ingenomen. Het zal echter naar onze
bescheiden meening voor de leiders in
dat district zaak zijn, de gezonde Ka
tholieke staatkundige beginselen em
ideeën krachtig te propageeren onder hist
mindere volk, dat door allerlei anti-Katho
lieke stroomingen in de laatste jaren op
een dwaalspoor is gebracht. Onze Vrien
den in Middelburg wacht nog de sclioone
en eervolle taak, den antirevolutionair
Melis in de Staten te brengen. Moge
hun 'onverflauwde ijver mede er toe bij,-
dragen, dat bij de komende herstemming
aan 'den heer Melis de zetel worde toe
gewezen, dien hij nu reeds zoo goed als
verworven had.
Geve 'het schoonie cijfer: 23 rechtsche
Statenzetels tegen 19 linksche op1 het
einde dezer maand een even pakkend als
welsprekend slot aan het miserabele avon
tuur van do blauwroode belagers van
onze christelijke meerderheid in het pro
vinciaal regeeringskasteel.
De toestand
Het offensief der Russen schrijdt steeds
voorwaarts, ieder bulletin spreekt van
nieuwen krijgsbuit en een steeds grooter
aantal Oostenrijksche gevangenen.
De „Times' 'verneemt uit Petersburg:
„De breuk in het Oostenrijksche front
breidt zich steeds verder in de richting
van Kovel uit eu laat zich reeds gevoelen
op den rechtervleugel van het leger van
prins Leopold van Beieren. Deze was
daardoor genoodzaakt zijn vleugel te doen
ombuigen, om zijn verbindingslijn te dek
ken. Intussclien wordt de breuk in het
front steeds wijder en wel naar het Noord
westen in de richting van Kovel en naar
het Westen in de richting van Vladimir
Bolynsk, waar de Russen het dorp Za-
turtsy bereikten, anderhalven dagmarsch
van Vladimir Bolynsk gelegen. Het front
is thans over een afstand van 30 mijlen
doorbroken. De Russen zijn veertig mijlen
I in de vijandelijke stellingen doorgedron
gen, terwijl ziji de verbindingen bedreigen
en den Oostenrijkschen linkervleugel tot
eeu overhaasten terugtocht dwingen."
De „Morning Post" verneemt uit Pe
tersburg
„De Russische artillerie heeft in dezen
oorlog schitterend werk verricht, maar
haar tegenwoordig optreden overtreft al
het vorige. In de vijandelijke gelederen
ontstond dan ook telkens een algemeene
paniek. De Russen hebben een nieuw soort
granaat uitgevonden, waarvan zij een over
vloedig gebruik maken. Het tot zwijgen
brengen van de vijandelijke artillerie was
een werk van een oogenblik; in een oog
wenk had 't geschut alles plat geschoten
en was de verraste vijand gevangen ge
nomen. De stafofficieren, die zich 10, 15
of meer mijlen achter de vuurlinie bevon
den, waren niet in staat de orde te her
stellen en kozen eenvoudig het hazenpad.
Een ontelbare hoeveelheid buit viel den
Russen in handen."
Tot overmaat van ramp hebben de Oos
tenrijkers de stad Czernowitsj moeten
prijsgeven aan den Russischen generaal
Leschitzki.
Vanmorgen ontvingen wij. het navol
gende draadbericht:
WEENEN. (Officiëel). Onze troe
pen hebben Czernowitsj ont
ruimd, dat door de Russen is
bezet.
Als lichtpunt voor de Oostenrijkers is
een bericht aan te merken, ontleend aan
de Kölnische Zeitung, volgens hetwelk
het Russische offensief door het ingrijpen
van Duitsch© troepen zou zijn tot staan,
gebracht en de toestand voor de Cen-
tralen zou zijn verbeterd.
Naar het „Wiener Journal" uit Boeka
rest verneemt, heeft de Roemeensche con
sul te Saloniki verklaard, dat een offensief
van de Ententelegers binnenkort te ver
wachten is. De op den Balkan te verwach
ten gebeurtenissen zouden van beslissen-
den invloed zijn op het einde van den
oorlog.
De Van Dag tot Dag-schrijver in het
„Hbl." zegt:
„Lord Kitchener, die steeds voorspelde,
dat de oorlog drie jaar zon duren, ver
klaarde kort voor zijn dood, dat zijn over
tuiging gewijzigd was en dat hij meende,
dat het einde vroeger zou komen.
En nu de Duitsche vloot, die eeii be
legerde vloot was, na een uitval, met
hoeveel moed en beleid ook ondernomen,
een belegerde vloot gebleven is, die, zeer
verminderd in sterkte, in de eerste maan
den niet 'veel zal vermogen, schijnt mij
het einde van den oorlog werkelijk een
weinig naderbij.
Had de Duitsche vloot eenig, al ware
het dan ook slechts tijdelijk succes ge
had, dan had ze naar Riga kunnen ste
venen om daar op het meest kwetsbare
punt van het Oostelijk front de Russen
aan te vallen en ze had eenig© snelle
kruisers kunnen uitzenden om de Briit-
sche handelsvloot en de schepen, die En
geland en de Britsche vloot van het noo-
dige voorzien, overal op den Oceaan te
vernielen. Deze plannen zijn verijdeld.
De crisis van den grooten oorlog nadert.
Men moet den mogendheden van de En
tente de eer geven, dat zij meer en meer
een geheel vormen en samenwerken als
de mannen van een eerste klasse voetbal
club dit doen op het juiste oogenblik elkan
der hulp gevend. Toen Italië in het ge
drang was gekomen, hebben de Russen
zich zoo onstuimig op de Oostenrijkers ge
worpen, dat dezen een paar honderd dui
zend man aan dooden en gevangenen
verloren en wijken moesten. Ze hebben
nu hulp' van de andere Oostenrijksche
legers noodig, wat de poging van deze
om de Venetiaansche vlakte te bereiken
zeker vertragen, waarschijnlijk verijdelen
zal.
En de machtige volharding der Fran-
schen, die Verdun verdedigen, houdt Duit
sche divisies aldaar vast, naar wier hulp
de Oostenrijkers hongerend verlangen om
een inval in Hongarije te voorkomen.
De overwinning van de Britsche vloot,
die zee hield, de belegering van de Duit
sche vloot en de blokkade handhavend,
schijnt mij het gewichtigste feit van den
oorlog.
Tot zoover de man van het Handels
blad.
Het afbrokkelen van het Fransche front
begint thans, vooral ten Noordoosten van
Verdun, grootere afmetingen aan te nemen.
Dit is ook te begrijpen, want door de
verschillende achtereenvolgende terrein-
verliezen van de Franschen zal het ver
band in het geheel natuurlijk minder hecht
worden. Vermoedelijk zullen de Duitsche
successen in de toekomst elkander hoe
langer hoe sneller opvolgen, naarmate het
verwordingsproces, dat de verdediging van
Verdun ondergaat, een verder stadium in
treedt, tenzij, de geallieerden door den
druk op een ander deel van het front
de Duitschers bij, Vei'dun tot stilstand
weten te dwingen.
Torpedojager gezonken.
LONDEN, 18 Juni. (Reuter.) Officieel.
De torpedojager „Eden" is den afgeloopen
nacht bijl een botsing in het nauw van
Galais gezonken. 31 man zijn gered; de
kapitein en twee andere officieren wor
den vermist.
Vergane schepen.
LONDEN, 18 Juni. (R.O.) Lloydi be
richt, dat het EngeJsohe schip „Gafse" is
vergaan.
De broodprijs te Londen.
LONDEN, 18 Juni. (Reuter.) De markt
daald gisteren ongeveer 85 cent pier 100
kilo. In verscheidene wijken hebben de
hakkers de prijis van best vierponds brood
al met 2}/g pent afgeslagen.
De geheime zitting der Fransche Kamer.
BAZEL, 17 Juni. (H.N.) Uit Parijls
wordt ,aan de „Basler Nachrichten" ge
meld: De geheime zitting der Fransoh'e
kamer zal vermoedelijk drie dagen duren.
Strenge maatregelen zijln genomlen om
niets van hetgeen behandeld wordt tot de
buitenwereld te doen doordringen. Die hek
ken van het Palais Bourbon zijln gesloten
én het betreden der wandelpiaden is #an
de journalisten verboden, jjeze kunne©
zich in de zaal ophouden, die gewoon
lijk voor het publiek is gereseivefard. Men
heeft de journalisten in het kamergebouw
-.toegelaten voor het geval dat de geheime
zitting plotseling in een publieke zitting
overgaat. Een stenografisch verslag zal
worden opgenomen ,dat sal worden verze
geld en in het archief zal worden gedle-
opneerid.
Negen interpellaties, die plllei betrekking
hebben op Verdun, zullen aan de orde
worden gesteld. De voornaamste dezjer
interpellaties heeft betrekking op de on
voldoende verdediging van Verdun in de
19e maand van den oorlog. Er zal gevraagd
worden wie hiervoor verantwoordelijk zal
moeten worden gesteld en welke maatre
gelen zijn getroffen. („Maasbode")
Een hulde aan Kitchener.
De beroemde bel van de „Lutinle", welke
bij 'plechtige: gelegenheden b'ijl Lloyds wordt
gebruikt, in hoofdzaak echter om de aan
komst van schepen, die reeds lang waren
opgegeven, aan te kondigen, werd precies
twaalf uur geluid; er daalde ademlooze
stilte. Toen kwamen een zestal pijpers
van de Scots Guards binnen en speelden
de „Last Post" ter nagedachtenis van Kit
chener. Bliji Lloyds heeft nog nimmer zoo
iets plaats gehad. 1 (Maasbode.)
In Duitsch Oost-Afrika.
LORENZO MARQUES, 17 Juni (Reu
ter.) Het officieel communiqué luidt
Die Duitschers vielen een Portugeesohen
grenspost aan bij Unlde (Diuitsch Oost-
Afrika, Red.). Zjjl werden echter met
kracht teruggedreven. De Portugeleische
verliezen bedroegen leen doode en een
gewonde. („De Tijd")
Verwachting tot den avond van 20 Juni:
Zwakke tot matigen wind uit Westelijke
richtingen. Meest zwaarbewolkt met tijdelijke
opklaringen. Waarschijnlijk regenbuien en
iets zachter.
Von Moltke overleden.
BERLIJN, 18 Juni. (W. B.) Generaal1-
ja vers te Vou Moltke, de plaatsvervangende»
chef van den gener.alen legerstaf over
leed heden om half twee door 'een be
roerte tijdens de lijkplechtigheid voor Veld
maarschalk Von der Goltz in den Rijksdag.
(Helmuth Von Moltke, neef van den
beroemden Pruisischen maarschalk van
dien naam, was adjudant bij zijn oom,
vleugel-adjudant des Keizers en werd
in 1906 chef van den generalen staf
van het Pruisische leger. Na den slag
bij de Marne in het najaar van 1914
werd hij vervangen door Von Falken-
hayn. -Red.)
Een telegram van den Keizer van Japan.
PETROGRADi, 17 Juni (P.T.A.) De
Tsaar-opperbevelhebber hoeft het volgend©
telegram ontvangen van den Keizer van
Japan: „Met groot genoegen heb ik de
aangename tijding ontvangen van de roem
rijke overwinning, door uw dapper leger
in Galicië behaald Ik haast mij U. M. mijn
hartelijk© gelukwenschetn te doen toeko
men naar aanleiding yan dit buitengewone
Ijvapienfeit van uw
Serviërs naar Saloniki.
LONDEN, 18 Juni. (Reuter.) 'Een bij
zondere correspondent te Saloniki meldt
d.d. 1 dezer, dat de geallieerden wederom!
een prachtstuk)© hebben verricht. Hondlerdi
duizend Serviërs zijln overzee naar de
kampen bijl Saloniki overgebracht. Het
transport geschiedde zonder ongelukken
door onderzeeërs. De Serviërs vormen leien;
frisch leger, dat met Fransche en Engel-
sche uniformen is uitgerust.
Schip gezonken.
MARSEILLE, 18 Juni. (Reuter.) Ifet
klein© Britsche stoomschip' „Sardina" is
gezonken. De bemanning; van dertig kop1-
pem is gered.
„Wij zijn gezworen kameraden".
Vrijzinnigen en Sociaal-democraten heb
ben een stembus-accoord gesloten voor
herstemmingen Provinciale Staten.
Conferentie.
Zaterdagmiddag had de Minister van
Buitenlandsche Zaken een langdurige con
ferentie met de heeren Stulemeyer en
Wibaut, resp. wethouders van Rotterdam
en Amsterdam.
Prov. Staten van Noor-Brabant.
BERGEN OP ZOOM. Naar men ons
meldt, heeft de heer Jan Verheijden C.Jzn.
te Roozendaal, lid van den raad van
bestuur der Provinciale Electriciteits-Mij.,
zijn ontslag ingediend als lid der Pro
vinciale Staten. (Maasbode.)
Kamerverkiezing Winschoten
In de Vrijdag gehouden verkiezing van
een lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal voor het district Winschoten
(vacature dr. Bos) bedroeg het aantal
kiezers 8833, het aantal geldig uitgebrach
te stemmen 6160, waarvan 3384 op jhr.
mr. dr. E. A. van Beresteijn en 2776
op R. Stenhuys (soc.). Zoodat gekozen
is de heer Van Beresteijn (vrijz.-dem.)
Gift van de Koningin.
Holl. Nb. meldt uit Weenen aan de
„Nieuwe Ct.":
Naar de Reichpost mededeelt, heeft Ko
ningin Wilhelmina op een schriftelijk ver
zoek van de echtgenoote des burgemees-
