Oe Groote Oorlog.
JNo. 67.
Dinsdag 6 «Juni 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANBAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Concentratlegescharrel.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben?
NIEUWE ZEEU WSCH E COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 2o9» GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prös.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de H ft gulden bij verlies van beide BH gulden bij]
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I 11 handen, voeten of oogen. A I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 1 B I 11 Voorts bij ongeneeselijke j| B fc hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: U verstandsverbijstering; 1^^^® of oog; I duim; wijsvinger;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam,
S® ft gulden bij] A ift gulden bij ft ft gulden bij ffc gas
A 9 I verlies van een a I 11 I verlies I verlies van M
X -HÜ H hand, voet j| I 11 I van een I I een M
of oog; duim; wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Dat in de Concentratie de liberalen
voor een oortje thuis liggen, is van al
gemeene bekendheid. In het verkiezings
concert der linkerzijde speelt de Sociaal-
Democratie de eerste viool. De Vrijzin
nigheid mag secundeeren, meer ook niet.
Nog niet zoo heel lang geleden was
heel de Vrijzinnigheid zoo sterk mogelijk
tegen Staatspensioen, doch onder den
druk der roode demagogen maakten de
liberalen een zwenking en thans bazuinen
zij naar de vier winden de voortreffe
lijkheden uit van de Staatsaalmoes. „Uit
pure liefde voor den armen oude van da
gen"? Kun je begrijpen, lezer. Ware dat
het geval, dan hadden zij met de rechter
zijde moeten zorgen dat de Ouderdoms-
en Invaliditeitsverzekeringswet van mi
nister Talma loyaal en eerlijk was uit
gevoerd. Dan zouden nu reeds zeer,
zeer vele arbeiders en ouden van dagen
geholpen zijn, die nu met een handvol
stembusbeloften den buikriem nog wat
strakker kunnen aanhalen.
Ja, als de arbeiders zoo gek zijn de
volgende week het vuur uit hun sloffen
te loopen om de Concentratiemannen op
de Statenzetels en aan een meerderheid
in de Eerste Kamer te helpen, krijgen
ze f2 pensioen als belooning voor hun
knechtendiensten. Dat wil zeggende
70-jarigen onder hen, want de invaliede
arbeiders d. i. die in en door den arbeid
ongeschikt tot werken zijn geworden en
door Talma's wet zouden geholpen zijn,
kunnen op een houtje bijten.
O, als men de Concentratiepers en de
Concentratiedemagogen op verkiezings
vergaderingen mag gelooven, dan zwelt
de borst van iederen liberaal, van iederen
socialist bovenal van liefde voor de ouden
van dagen. „Op voor een premievrij
staatspensioen ad f2 per weekZoo
klinkt het den arbeiders tegen.
'tls roerend, als het maar niet zoo
onwaar was. Al die liefde, voor „den
armen ouden stakkerd" is niets als de
magogie, als stembuslawaai, als verkie
zingslokaas. Links moet baas zijn, ook
in de Eerste Kamer en de liberalen, ge
bonden als ze zijn aan den socialistischen
strijdwagen, moeten meehollen of zij
willen of niet. Zijn de Staten linksch, is
de Eerste Kamer om, wel dan is de
Concentratie baas en geeft 1917 haar op
nieuw het overwicht in de Tweede Ka
mer, dan kan Nederland profiteeren van
een liberaal-socialistisch kabinet, met de
roode Escellentie's als hoofdfiguren en
de liberale minister als bijloopers.
De eens zoo fiere liberale partij van
Thorbecke, die zeggen kon: „Létat c'est
moi", „de Staat ben ik", is thans gewor
den de Piccolo der Sociaaldemocratie, een
circuspaard, dat in de politieke arena
alleen nog maar luistert naar de zweep
van Troelstra's adjudanten. Nog pas heeft
Ter Laan in Rotterdam V op een ver
gadering tot tweemaal toe gezegd, onder
donderend applaus der aanwezigen
„Wij, socialisten, hebben de vrijzin
nigen en liberalen bij den kraag gepakt
en met geweld vooruitgeduwd naar
het Staatspensioen."
Waarlijk, de liberalen mogen ons, recht-
sehen, dankbaar zijn, dat wij voor het
behoud onzer Rechtsche Staten, voor het
behoud eener Rechtsche Eerste Kamer
ijveren, want zoodoende beschermen wij
hen tegen henzelven.
En wat die socialistische liefde voor
het Staatspensioen van f2 betrelt
Op den 7en Januari schreef „Het
Volk" over dit wetsontwerp
„Het bedrag van f2 is hoonend ge
ring. Het stelsel-Treub wordt eerst
sympathiek als het gelukt is, het be
langrijk te verhoogen. Het is nog een
skelet (een geraamte), men schrikt van
zijn magerheid."
Is het bedrag niet meer gering?
dus belangrijk verhoogd is Treub's wets
ontwerp in plaats van een skelet een
gezonde figuur geworden van stevige
vormen en met blozende kleur, vraagt
„De Tijd".
Neen, het is en blijft f 2 uitkeering op
70-jarigen leeftijd.
„Een pensioen dus aan een doode".
Zeker, er kwam een amendement, dat
dienen moest om het skelet een wat
meer dragelijken vorm te geven.
Het socialistisch kamerlid Duys stelde
voor de uitkeering van f2 tot f2.50 te
verhoogen en den leeftijd van 70 op 65-
jarigen leeftijd terug te brengen.
Mooi, wat?
Doch toen de rechterzijde verklaarde
dit amendement te zullen steunen, en
er dus kans was, dat het aangenomen
zou worden, trok de arbeiders-„vriend"
het weer heel gauw in.
Het skelet bleef het skelet
dank zij de sociaal-democraten.
Maar toch leve het Staats-pen-
sioen
Arbeidersmisleidingl"
Inderdaad, arbeiders- en volksmisleiding
op groote schaal.
Moge de nuchtere, verstandige aard,
die den Nederlander over het algemeen
kenmerkt, hem tegenover dit Concentra-
tiegescharrel bij de aanstaande Staten
verkiezing de eenige ware houding doen
aannemenmet verpletterende
meerderheid de rechtsche Candi
da t e n verkiezen, wier politiek geen
kromme banen bewandelt, maar let op
het algemeen welzijn des volks.
De toestand.
„Het gaat, schrijft „De Tijd" den geal
lieerden niet voor den wind. Na het
succesvolle offensief der Oostenrijkers op
het Italiaansche front en terwijl rondom
Verdun het langzaam voortdringen
der Duitschers aanhoudt; na de aanval
lende actie tegen den Saloniki-sector,
waarop de Entente-troepen niet of bijna
niet reageeren thans deze zeeslag, die
weliswaar niet tot de achtervolging en
een algeheele of nagenoeg algeheele ver
nietiging der Britsche vloot geleid heeft,
maar toch voor deze laatste met zóó
ongeëvenredigd zware verliezen gepaard
is gegaan, dat de indruk ervan in Enge
land en de met dit rijk verbonden strij
dende landen niet anders dan geweldig
kan zijn."
Om zich van dezen zeeslag een getrouw
denkbeeld te kunnen vormen, laten wij
hieronder het Engelsche marinebericht,
het aanvullende Duitsche marinebericht
het eerste Duitsche marinebericht
gaven wij reeds in ons vorig nummer
en eenige persstemmen uit beide landen
voigen.
De Engelsche lezing.
LONDEN, 2 Juni. (Reuter.) De Admi
raliteit bericht, dat er in den namiddag
van 31 Mei een zeegevecht bij de kust
van Jutland heeft plaats gehad. De En
gelsche schepen, die den hevigsten aan
val te verduren hadden, waren de slag-
kruisersvloot, eenige kruisers en lichte
kruisers, gesteund door vier snelvarende
slagschepen, waaronder de verliezen zeer
zwaar waren.
De Duitsche slagvloot vermeed een
lang gevecht met onze hoofdmacht. Spoe
dig nadat die op het terrein van den
strijd verscheen, keerde de Duitsche
vloot naar hare haven terug, doch niet
dan nadat zij door onze slagschepen ernstig
beschadigd was.
De slagkruisers Queen Mary" „Inde-
fatiguable" en „Invincible" en de krui
sers „Defence" en „Black Prince" zijn
gezonken. De „Warrior", die eerst ge
sleept werd, moest later door de beman
ning verlaten worden. Het is ook bekend,
dat de torpedojagers „Tipperary", „Tur
bulent", „Fortuné", Sparrowhawk" eii
„Ardent" verloren zijn gegaan, terwijl
omtrent zes andere nog geen berichten
zijn ingekomen. Er zijn geen slagschepen
oi' lichte kruisers gezonken.
De verliezen van den vijand zijn ernstig.
Er is minstens één slagkruiser vernield
en één ernstig beschadigd. Volgens inge
komen berichten is gedurende den nacht
een slagschip door onze torpedojagers tot
zinken gebracht. Twee lichte kruisers
zijn buiten gevecht gesteld en waarschijn
lijk gezonken. Het juiste aantal vijande
lijke torpedojagers, dat gedurende den
strijd buiten gevecht werd gesteld, is
nog niet bekend, maar moet zeker groot
zijn.
LONDEN, 3 Juni. (Reuter.) De admi
raliteit meldt: Wij verloren in het geheel
acht torpedobootjagersbij een aanval
door Engelsche torpedojagers vloog een
vijandelijk slagschip van het Kaiser-lype
in de luchteen ander slagschip van het
zelfde lype, is waarschijnlijk gezonken
door de uitwerking van artillerie-vuur.
Van een groep van drie Duitsche slag
kruisers is van twee (vermoedelijk de
„Derfflinger" en de „Lutzow") de een in
de lucht gesprongen, terwijl de andere,
door onze slagvloot krachtig aangevallen,
in ontredderden toestand moest blijven
liggen, ook de derde was ernstig bescha
digd.
Een Duitsche lichte kruiser en zes
Duitsche torpedojagers zijn gezonken en
minstens nog twee Duitsche liente krui
sers zijn buiten gevecht gesteld. Her
haaldelijk werden treffers op nog drie
Duitsche slagschepen waargenomen. Ten
slotte werd een Duitsche onderzeeër ge
ramd en zonk dit vaartuig.
Nader Duitsch bericht.
BERLIJN, 2 Juni. (W. BIn aanslui
ting aan het bericht van den chef van
den marinestaf wordt ons van bevoegde
zij le nog medegedeeld
Aan den slag namen aan onze zijde
deel onze slagvloot onder bevel van den
vice-admiraal Scheer, met haar slagsche
pen, oudere linieschepen, slagkruisers
verder al onze in de Noordzee aanwezige
lichte strijdkrachten en duikbootflottiljes.
Hiertegenover stond het grootste deel van
de Engelsche moderne slagvloot. Tegen
vijf uur 's middags kwamen verkennings
schepen in gevecht met de vijandelijke
slagkruisers en lichte kruisersvervolgens
namen achtereenvolgens ook de weder-
zijdsche hoofdmachten deel aan den strijd,
die tot ongeveer negen uur 's avonds
duurde. Onze torpedobooten hadden her
haaldelijk gelegenheid met succes in te
grijpen. In dezen strijd verloor de vijand
het slagschip „Warspite", den slagkruiser
„Queen Mary", een pantserkruiser, waar
schijnlijk van het Achilles-type, en ver
schillende torpedojagers.
Gedurende den nacht hadden van
weerskanten verbitterde torpedobootaan-
vallen en kruisergevechten plaats, waarin
de overige schepen, waarvan de onder
gang gemeld is, zonken.
Alle tot dusver van de betrokken Duit
sche oorlogsbodems ontvangen rappoiten
constateeren eenstemmig, dat de vijand
in den slag van bijna twaalf uur met
dapperheid streed.
Het verlies van de „Frauenlob" moet
als vaststaand worden aangenomen. Het
schip is blijkbaar 's nachts van 31 Mei
op 1 Juni, in een partieel gevecht ge
zonken.
Van de groote torpedobooten zijn vijf
stuks niet teruggekeerdhet grootste ge
deelte der bemanning is gered.
Niettegenstaande de voor lucht verken
ning ongunstige weersgesteldheid, gedu
rende beide gevechtsdagen, droegen onze
marineluchtschepen en vliegers door ver
kenning en het zenden van berichten,
krachtig bij tot het behaalde succes.
LONDEN, 3 Juni (R.O.) Volgens een
alhier opgevangen draadloos telegram
uit Berlijn aan de associaled press in
Amerika erkennen de Duitschers het ver
lies van de dreadnought „Westfalen".
De Duitsche pers.
BERLIJN, 2 Juni (W.B.) De Berlijn-
sclxe bladen wijzen er op, dat door de
Duitsche marine sinds 22 maanden harts
tochtelijk naar een zeeslag werd verlangd.
De vice-admiraal Kalau v. Hofe be
spreekt den slag aan de hand van het
officieele rapport. Engeland'sgeallieerden,
zegt hij, hadden duidelijk de onvoldoend
heid van de blokkade tot dusver be
toogd en krachtiger druk op Denemarken
verlangd om de doorvaart door de Bel
ten en de Sont te verkrijgen. Engeland
deed hiertoe de eerste schrede door zijn
vloot uit te zenden.
Men mag aannemen, dat verschillende
gevechten zich op korten afstand af
speelden en dat de Engelschen hun over
macht besteedden om met de snelste en
sterkst bewapende schepen den terug
tocht van de Duitsche naar het Zuiden
te beheerschen en des nachts telkens
weer met flottiljes torpedobootvernielers
verrassende torpedoaanvallen te doen.
De Duitsche torpedoverdediging werkte
uitstekend, dat bewijst het groote verlies
van de Engelsche flottiljes.
De „Lokal-Anz." berekend hei totale
Duitsche verlies op 23.056 ton, het En
gelsche op 133.210 ton.
Het „Berl. Tagebl." berekent het ver
lies aan groote oorlogsbodems voor Duits
land op 13.200 ton, voor Engeland op
102.980 ton. De Engelsche verliezen vor
men geen beslissenden factor, maar be-
teekenen een geduchten slag.
De Engelsche pers.
LONDEN, 3 Juni (Reuter.) De „Mor-
ningpost" zegt over den slag op de Noord
zee, dat de Engelschen weliswaar zware
verliezen leden, dech dat de uitslag van
een gevecht niet moet worden beschouwd
door de grootte der verliezen, maar het
eindresultaat, hetwelk in dit geval de
vlucht was der trotsche Duitsche hooge-
zeevloot naar haar haven, in weerwil van
haar verliezen bleef de Engelsche vloot
ter zee de eerste.
De „Daily Telegraph" en de „Dailly
News" spreken in gelijken geest.
De „Times" meent, dat de slag geen
invloed kan uitoefenen op het eindre
sultaat van den oorlog. Misschien was
het overmoedig ons te wagen aan een
strijd met een sterkeren tegenstander,
doch de Duitsche vloot deed goed de
Britsche niet te laten naderen. De Duit
schers zullen er niet in slagen ons of
onze bondgenooten te ontmoedigen en
op de neutralen indruk te maken.
Het blad zegt, dat de Britsche hoofd
macht aan den strijd geen deel nam, en
dat de Engelsche kruisers vernield wer
den bij hun poging, om de Duitschers
tot die komst dier hoofdmacht tegen te
houden.
Beide partijen beweren, dat zij te strij
den hadden tegen een overmacht.
(Zie verder Laatste Berichten).
Uit „Vrij België."
Het is öok Nederland bekend, dat de
Belgische „XXe Siècle", welke in Havre
verschijnt, in het neutral© buitenland all
ies behalve goed doet aan de verdediging
der Belgische zaak. In „Vrij België,,
schrijft thans dr. F. van Canwelaert
De snoeverij van 'het z.g. catéchismn
national" en het gebazel van een paar
penmevechters over 't aanhechten van
Zeeuwsch-Vlaanderen en Limburg bij ons
land, wordt in Nederland natuurlijk met
onplezier vernomen. E;n ofschoon men
het begrijpt, dat .onze regeering tegenover
veel ongewenscht gesnater onmachtig is,
het 'mankt bepaald oen hinderlijken indrnki
dat enkele van deze onbetlraalijke drij
vers als vaste of tijdelijke beambten de
vootdeelen der staatsondersteuning genie
ten, hun hoofdorgaan onder den neus
van de regeering wordt uitgegeven en in
de nabijheid 'der ministeriëele bureelen
onbetwistbare voordeelen vinden.
De Nederlandsche pers, welke niet
spreekt uit vooringenomenheid, is verstan
dig genoeg omi het onderscheid tusschen
onze regeering en deze zeloten niet te
vergeten en zij kent aan deze laatsten
de bescheiden beteekenis toe, _welke zij
verdienen. Maar deze zijn toch in staat
oim zoo niet geheel de regeeriug, dan toch
een of ander van bare leden, degen hun
Verwachting tot den avond van 6 Juni:
Matige tot krachtigen, westelijke tot zui
delijken wind, meest zwaarbewolkt, waar
schijnlijk nog regenbuien, iets zachter.
eigen bevestigingen in, in opspraak to
brengen.
Men zegge niet, dat de overdrijvingen,
en de plaagziekte vau „Le XXe Siècle"
niet zooi kwaad bedoeld zijn: dat een
journalist pittig moet blijven en nieuw
onr zijn blad te doen lezen. Ons.goed.
Maar de Place Frédéric Sauvage te Ste.
Adresse is, naar ons dunkt, geen ker
misplein. Wie het te doen is om staat
kundige acrobatie of stuitersbijval, moet
zijn woonwagen elders, gaan 'neerzetten;.
Wij moeten herhalen, wat wij reeds een
maal hebben geschreven: Vóór het huis
van .onze regeering past meer terughou
dendheid.
Tot zoover „Vrij België". Wie de op
pervlakkige en hartstochtelijke taal en do
tactlooze schrijversmanieren van sommi
ge medewerkers: der „XXe Siècle" kent,
zal' libit oordeel niet onjuist vinden.
(„Die Tijd.")
In Politiken vinden wij een roep om
vrede van den Duitschen schrijver Otto
Barngraber. Wij vertalen er iets uit:
„Houd op met doodenl Houd op! Gij
hebt er al millioenen gedood.Gij1, die
tegen elkander raast, hoor in den stervens
kreet van eiken oode het geklaag der
heele menschheid's Lands doel is
het leven. God zeide tot u: Heb uw vijan
den liefi Is het de God der liefde, dien
gij onder het moorden aanroept? Of is
het Baiil, den God van moord en bloed?
)(De liefde bindt de menschen Samen,
brengt ze voort, voedt ze op. Hebt gij
ze op school tot liefde opgevoed? Neen,
gij, zeidet: Bedenk, dat gij; een Duitscher
zijt! een Brit! een ItaliaanI Als gij hun
allen in stede daarvan eens had geleerd:
Bedenk dat gij mensch zijt. Veracht niet
"uw broeders eigenaardigheden, maar
tracht ze te begrijpen.
„Europa's toekomst berust op den bo
dem van het recht.Bouw de toekomst
'van de wereld op den grondslag, dien de
Haagsche conferentie heeft gelegd. Recht
spraak en gerechtigheid in plaats van
oorlog met roof en moord! Weg met de
onzinnig toenemende wapening voor roof
en moord! Weg met het laffe wantrouwen
tusschen de volken I Weg met hen, "die
goud vergaren dat de volkeren met bloed
betalen.
„Houd op met moord en onwaardig ge
sjacher! Weg met schutten en tollen!
Geef ons een nieuw Europa 1 Geef ons
recht, niet alleen voor eenige uitverkoren
volken, maar voor alle volken in de we
reld! Recht voor volken, rassen en talen....
Geef ons een eensgezind Europa onder de
herschepping van het recht; neen, meer,
geef ons een eensgezinde wereld. Geef
ons een mensohenrijk voor menschen!"
(N. R. Ct.)
Koningin Elisabeth in de loepgraven.
De „Legerbode" meldt:
De 4 Mei laatstleden was een heuglijke
dag voor allen, die in den sector X,
van wacht waren.
De telefoon seint, dat Hare Majesteit
vermoedelijk een bezoek zal brengen en
de tijding verspreidt zicli als een vuurtje.
Er komt dan ook wat meer beweging
en druk in het gewone gedoe onzer
jongens, nu zij de Koningin gaan zien,
waarover zij vaak met zooveel lof hebben
hooren spreken.
In de loopgraven en hovekens wordt
eene laatste hand gelegd en alles opge
schikt hier en daar nog wat opgekuist
en opgeharkt. Ongeveer te 15 ure komt
de Koningin in een dwarsloopgraaf tus
schen de eerste en tweede linie aan, ver
gezeld van den luitenant-generaal, be
velhebber der divisie, dezes staf en den
luitenant-kolonel du Roy de Blicquy.
Enkele oogenblikken daarna bereikt