IOOL
isbessen
De Groote Oorlog.
lessen,
from,
'platen,
eien,
Diusdag 30 Mei 1916.
Twaalfde Jaargang.
:kker, goes.
LD
Mijnt ellen MAANDAG-. WOENSDAG- en VRIIDAGAVOHD.
>uw.
Ie Kaas.
ische Kaas.
(waliteit.
|FF Jr, Goes.
Inschrijving
O Struiken,
Struiken,
Struiken
3 Struiken,
inschrijving:
van 40.000
liken
voor koopers-
vervoer
lers rekening.
tCTUREN.
SKNECHT
BERICHT.
Losse Oorlogsberichten.
BINNENLAND.
|oor Noord-Brabant
tNIT
J JE-ASBEST
blafondbekleeding,
|z. enz.
INIT
fcn en kleuren. Le-
erp concurreeren-
de strengste keur.
sn inlichtingen.
tS.
Aanbevelend,
IN bespannen, klinkt
Violen en Viool-
firaehtige kwaliteit en
Ipveel verkocht.
tntant
TRIMPE BURGER te
toepje, in Werfhoek
van Zandee en aan
aan den Berg.
d aan het spoor bij
imgaard aan het witte
ding.
t<>n in te leveren vóór
en kantore van No-
L te Goes, alwaar
zijn te bekomen.
:anpolder, gemeente
den heer W. F. K.
etinge, en den opzich-
genoemden polder,
ten worden ingewacht
r LENSHOEK vóór
Viel e. k., des avonds
Goes, wordt gevraagd
TH MEI.IER1NG
•kloon 12 a 15 gW-
rk. Bestaat ook gele-
Indiensttreding spoe-
1. VAN G ETHEM—
is van Gent.
raagd, bij P. GOED-
ststraat C 222, G°es-
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor V. d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Kedactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de ffQk gulden bij verlies van beide /M gulden bij,
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fk 9 911 handen, voeten of oogen. I 9 I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, |3 I I S Voorts bij ongeneeselijke 3 8 B hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
fl V" gulden bijl j gulden bij gulden bij OH
M 9_ fl I verlies van een jfl 9 9 9 9 verlies 9 fl verlies van B L
li H band, voet 1 fl 11 I van een 1% I I een M
fjy of oog; U duim; wijsvinger;
gulden bij
verliep van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
Verschillende dagbladen, de groote
dagbladen allen, disponeeren thans
over hef abonnementsgeld In hef begin
van hef kwartaal. Dit voorbeeld wen-
schen wij te volgen, ingaande 1917.
Om nu echter op het eind van dit jaar
niet gelijktijdig te disponeeren met hef
ie kwartaal van 1917, zullen wij over
de loopende kwartalen van dit jaar
successievelijk iets vroeger disponee
ren. Over dit loopende kwartaal zullen
wij onze kwitantie 1 Juni afgeven en
vertrouwen dat onze abonné's zullen
medewerken deze regeling tol een goed
resultaat te lelden.
DE DIRECTIE.
Een opmerking.
Naar aanleiding van onze driestar „Bij
eene benoeming" maakt men ons van
Post-Telegraiische zijde opmerkzaam, dat
de benoemingen volgens anciënniteit
geschieden onafhankelijk van de
godsdienstige gezindte der candi-
aaten.
„Wanneer voor Sluis", zoo schrijft men
ons, „een Katholiek de oudste sollici
tant is, twijfel ik niet of aan den wensob
van den geachten inzender zal worden
voldaan".
Wij nemen gaarne acte van deze op
merking, maar kunnen toch niet nalaten
onze bevreemding te handhaven over het
ifeit, dat nu juist alle groote postkan
toren in het land van Cadzand moesten
ervaren, dat de oudste sollicitant of liever
de oudste voor postdirecteur in aan
merking komende toevallig niet-Katho-
liek was.
*m* Van een visitekaartje.
Het volgende kwam ons ter oore
De luchtige, vluchtige zielen bij wie
de kermisjool boven alles gaat, zelfs
boven bitteren oorlogsernst, en die ook
in het landelijk Goes worden gevonden,
konden het maar niet goed zetten, dat
de militaire commandant van Zeeland,
wijzer dan de meerderheid der Goesche
vroede vaderen, meende het houden van
kermis in deze zorgvolle tijden te moeten
'verbieden.
Dies werd besloten dien commandant
prarsoonlijk te bewerken en wijl het
allicht indruk zou maken, indien men
zich ais vertegenwoordiger van den mid
denstand aandiende, trok een moedig
tweetal kermislief hebbers de stoute
schoenen aan en presenteerde zich vol
verlangen naar kermisjool bij den hevel
hebber onder overlegging van hun kaartje,
vermeldende naam en kwaliteit. Volgens
hetgeen de stukjes Bristolcartou aan
Z. Excellentie den Commandant meldden
waren de kermisafgezanten uit Goes
middenstanders, een daarvan zelfs een
ider grootste daar wonende winkeliers.
Na afloop der audiëntie bleek den
•commandant echter uit een onderzoek,
dai slechts een der twee kermislievende
„middenstanden," inderdaad een midden
stander was. De ander had wel een
naamkaartje van een groot en voornaam
Goesch winkelier doen afgeven, maar
hijzelf was noch middenstander,
noch winkelier, noch indus
trieel, zelfs niet eens woon
achtig te Goes, maar een
propagandist der Liberale Unie te Kloe-
tinge
Men begrijpt, dat de militaire comman
dant nu niet al te zeer geneigd is, om
'de begeerte tot herstel der kermis van de
"Goesche „middenstanders" „au sérieux"
te nemen. Waarin wij Z. Excellentie
gfetm ongelijk kunnen geven.
De toestand.
De verschillende versterkingen die de
Italianen indertijd, niettegenstaande zij
indertijd de „trouwe bondgenooten" van
Oostenrijk waren, in de bergen hadden
aangelegd om den toegang tot de Itali-
aansche laagvlakte te beschermen, drei
gen alle in handen der Oostenrijkers te
vallen en zoo zou ook ditmaal gelijk reeds
zoo menigmaal in de geschiedenis ge
beurde, Italië in een strijd met Oosten-
rijk-Hongarije ongelukkig blijken. Alleen
de rechtervleugel van het Oostenrjjksche
leger is minder fortuinlijk, doch centrum
en linkervleugel maken verrassende vor
deringen en daaraan geëvenredigden
krijgsbesluit. Zelfs indien het Oostenrijk-
sctie leger geen invalsplannen in Italië
in den zin heeft, komt zijn huidig wa
pensucces Italië hoogst ongelegen, wijl
dit land zijn militaire krachten op de
bedreigde punten moet opeenhoopen en
zoodoende iu zijn actie op andere deeleji
van het front wordt verlamd.
Rondom Verdun nog steeds dezelfde
verbitterde strijd, waarbij men zich aan
weerszijden voordeelen toeschrijft. De
„Echo de Paris" is eenigszins bezorgd
over de voordeelen door de Duitschers
behaald, o a. de inneming van Cumières
en is bang voor reserveuitputting bij het
Fransche leger.
De militaire medewerker van de Times
is meer optimistisch en verklaart, dat,
toen hij Verdun bezocht, hij achter de
Fransche linies ontelbare reserve-troepen
vond en ofschoon de slag met onvermin
derde hevigheid voort-woedde, de verlo
ven rustig doorgingen, alsof er niets bij
zonders gebeurde.
In Oost-Afrika zijn zoowel de E'ngelsche
als de Belgische troepen voorwaarts ge
komen en thans zijn ook de Portugeezen
aanvallend opgetreden. Mariniers van den
kruiser „Adamastor" hebben een Duitsche
stelling aangevallen en een fabriek bezet.
In den Balkan zijn Duitsche troepen
op Grieksch gebied gekomen.
'lusschen de troepen van den Franscheit
generaal Sarrail en de Bulgaren hebben
ook artilleriegevechten en voorposten
schermutselingen plaats gevonden.
Uit Athene wordt gemeld, dat de En
tente van plan zou zijn te beginnen met
een offensief tegen Monastir, om deze
plaats te veroveren. Dan zou de Servi
sche regeering weder op Servisch grond
gebied worden geïnstalleerd. Te Saloniki
zijn duizend negers uit Marokko geland.
Inmiddels houden de vredesgeruchten
aan. Volgens een V.D. telegram uit Lon
den heeft de Amërikaansche president
Wilson Zondag j.l. voor den Bond tot
sluiting van den Vrede te Was
hington eene belangrijke redevoering ge
houden, waarin hij er den nadruk op
legde, dat de grootere volkeren tot eene
overeenstemming moeten geraken, welke
gebaseerd is op hunne gemeenschappe
lijke belangen. Elk volk, zeide de presi
dent heeft het recht zijn eigen Regee
ring te kiezen. De kleine Staten hebben
dezelfde rechten als de groote. Hunne
Regeering en hunne integriteit moeten
geëerbiedigd worden. De wereld heeft
er recht op, beschermd te zijn tegen het
gevaar, dat de vrede door een aanval
verstoord worde. De Vereenigde Staten
zijn bereid om samen te werken met
hen, die deze denkbeelden trachten te
verwezenlijken.
President Wilson verklaarde dat de
oorlog zwaar op de Vereenigde Stalen
drukt. Lr moet een ein de aanko
men. Wanneer dit einde gekomen is,,
zal Amerika evenveel belang er bij heb
ben als de oorlogvoerenden, dat de vrede-
duurzaam zij. Indien de Vereenigde Sta
ten het;; voorrecht hebben het initiatief
te nemen tot eene vredesbeweging un
der de oorlogvoerenden, dan zal de be
volking weuschen dat de Regeering er
op aandringe, dat een overeenkomst
worde getroffen, waarbij de onmiddellijke
belangen van Amerika in aanmeikiug
worden genomen. Materieele voordeelen
vraagt Amerika evenwel niet. Verder zal
een universeele Entente tusschen de
volkeren! noodig zijn, teneinde de volle
dige veiligheid dér open zee te verze
keren, zoodat alle volken er gebruik van
kunnen maken zonder bemoeielijkt te
worden. Geen oorlog zal begonnen mo
gen worden in strijd met de verdragen
of zonder waarschuwing of zonder dat
de oorzaken aan het oordeel der wereld
worden blootgelegd.
Dit alles is in Engeland niet onopge
merkt gebleven Volgens een draadbe-
richt uit Londen beschouwt men Wil
son's redevoering als buitengewoon be
langrijk. Het is van groot gewicht, dat
de President ditmaal den nadruk legt
op Amerika's belang bij het tot stand
komen van den vrede. Men neemt aan,
dat Wilson deze verklaringen niet zou
hebben afgelegd, indien hij geen bepaalde
redenen had om te veronderstellen, dat
bemiddelingspogingen, door de Vreenigde
Staten in het werk gesteld, succes zou
den hebben. Men acht het waarschijnlijk
dat de werkzaamheid het gevolg is van
besprekingen, tijdens de ondei handelin
gen over het duikbootenvraagstuk te
Berlijn gehouden.
Van de grens.
CADZAND, Sedert een zestal dagen
is geen kanongebulder gehoord. Zater
dag opereerde een vlieger der verbonde
nen boven Noord-Vlaanderen. Na enkele
schoten der Duitschers verdween de ma
chine. Op het strand nabij den Lekker
bek onder de gemeente Knocke zijn twee
mijnen aangespoeld, die door de Duitsche
marinesoldaten zijn gedemonteerd. Uit
zeer vertrouwbare bron vernemen we,
dat nabij Knocke-sur-Mer wel een hon
derdtal zware kanonnen zijn opgesteld.
De electrische tram loopt weer in de
richting Le ZouteKnocke Dorp—Heyst.
In het Hazegras werkten de vorige week
Russische krijgsgevangenen.
Z II. de Paus taf aan de bisschoppen
van alle naties opdracht de krijgsgevan
genen te bezoeken, welke zich in hun
district bevinden. De Italiaansche bis
schoppen hebben reeds met de bezoeken
een aanvang gemaakt.
5 millioen man.
In -een proelamatie aan het volk dooi
den Engelschen koning uitgevaardigd
over de aan maiding der vrijwillig rs
wordt medegedeeld, dat sinds het brgin
van deja .oorlog 5.041.000 man zich voor
den diewst opgegeven heeft.
"Von Bülow naar Amerika?
Exchange deelt mede, dat prins von
Bülow met een belangrijke opdracht van
den keizer op weg is naar Washington
Waarschijnlijk zegt het agentschap, zal
von Bülow benoemd worden tot Duitsch
gezant te Washington. De Engelsche bla
den brengen dit bericht in verband met
de geruchten, die gaan omtrent Wilsons
mogelijke vredesbemiddeling.
Onwaar gebleken.
Men herinnert zich nog, hoe de Duit
schers aan Frankrijk den oorlog verklaar
den, op grond o. m. dat Fransche vlie
gers bommen hebben geworpen in de
buurt van Neurenberg.
Thans wordt in de „Deutsche medici-
nische Wochenschrift" op grond van ver
klaringen der Duitsche autoriteiten mede
gedeeld, dat er niets van dien
aard is geschied en dat alle mededee-
lingen en berichten dienaangaande o n-
waar zijn gebleken.
Blijkens een draadloos telegram uit
New-York aan de Köinische Ztg. blijven
de geruchten, dat Lansing eerstdaags zal
aftreden, omdat hij het over de tegen
Engeland aan te nemen houding met
president Wilson niet eens is, aanliouden.
Yperen.
Hoe 'die stad of liever die ruïne
van wat eens stad was er .uitziet
oatleenen wij aan ©en briet van een
oorlogscorrespondent der „N. II. GrL."
Er iieexsch in de verwoeste ptad een
diep© stilte, die slechts gebroken wordt
door het geluid van verre en dichtbije
ontploffingen; een enkiel maal door het
storten van afbrokkelend puin. Geen
huis is gespaard door de granaten-
Straal na straat voert door bouwvallen,
nergens vindt het zoekend oog de ver-
poozing van een ongedeerd gebouw.
Soms is onze weg omzoomd - van vorm-
lloioze puinhoopen en we moeien over j
brokstukken klauteren, die midden op,
straat zijn gestort. Dan weer staan miu,-
ren nog moedig overeind, schragen brok
ken dak zelfs. ffen huis is opengescheurd
door da verwoesting: de voorwand is
weg gestort, taaar de verdiepingsvloeren
honden nog en we zien daarboven een
bed, ©en schrijftafeltje.
Dat alles: is van een vaal en eentonig
grijs. Het is middag en de vroolijke
lentezon doet de verlatenheid en de
doodsch© kleurloosheid van het al nog
schrijnender gevoelen. Een verrukkelijk
■helder toetsje groen verkwikt ons. Het
is oen klimbopm in een binnentuintje,
zichtbaar omdat een blok huizen vol
ledig inelkaar-gebombardeerd is. Hij houdt
zich overeind aan een afbrokkelend©!),
muur en begint onbezorgd blad te zet
ten nu het lente is1; een andere naast
hem. -is koolzwart: verbrand.
Het groote plein het is: een jam
merlijk schouwspel. Voor het gigantische
lijk vau de Hallen lijkt de stilte van
den mooien Aprildag nog eens, zoo
beklemmend. Hoe goed herinner ik me
nog, hoe karakteristiek het plein ,was
■en hoe indrukwekkend de schoonheid
van het .oud© gebouw. De wereld was
zoo zorgeloos toen.
Wij aten taartjes in een patisserie aan
den .overkant. Daar is nu niets dan een
groote leegte. De Hallen zelfonner-
roepelijk vernield. Het is als symbolisch
voor zooveel schoonheid en Zorgeloos
heid, geluk en verwachtingen, die ver
nield zijn in de laatste jaren. D© we
reld is niet meer als op dien dag, dat
wij taartjes aten in Yperen en trachtten
uit te maken, wat taal de juffrouw ach
ter d© toonbank sprak met de klanten.
Iedereen heeft foto's gezien van de
Hallen in eenig stadiupi van verwoes
ting. Het proces' gaat steeds verder. De
zware middentoren rijst .uit ©en puin-
hoog omhoog; zelf 'is| hij Jager dan hal
verwege afgeknot en maar één van zijn
vier wanden reikt zoo hoog. Van de
prachtige zijwanden van het langgestrekte
gebouw is zoo goed als niets over. Aan
den Westkant ligt het alles als gruis
tot een eind op het plein. Het gebouw
was, naar men weet geflankeerd 'door
ranke torentjes. Nog één daarvan staat
overeind. Het is.dat aan de zijd© waar
het zgn. Nieuwerk hij aansloot. Dat is
geheel verdwenen, en hoe het torentje
op zijn brok muur temidden van zooveel
ineenstorting links en rechts is kunnen
blijven Staan, is een raadsel. Het zal
wel niet lang meer duren. Het grijze
puin op den grond steekt vol brokken
architectuur. Ik' herkeu fragmenten van
het binnenwerk der Gothisch© ramen
en ergens ligt een droeviglijk verminkt
boeld uit den gevel. Van de kerk achter
de Hallen is .nog minder overgebleven.
Een paar duiven vliegen uit 'den in-
gestorten toren op.
Terwijl wij, beklemd, tusschen de
bouwvallen zoeken, klinkt opeens het
gierend fluiten van ©en Duitsche granaat.
W ij kijken om en. beseffen met een hui
vering, hoe wijd het plein en hoe leeg
de dood© stad Is. Een rookwolkje hangt
verderweg hoven de puinhoopen. Wij
vatten den terugtocht aan. Telkens giert
weer een granaat door de zonnige stilte.
Ik praat met den korporaal. Hij is
uiterst welgemoedgranaten hebben hum
afschrik voor hem yerloren.
Wij verlaten dat .oord van verschrik
king. j
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 30 Mei:
Zwakke tot matigen, meest noordelijke
tot oosteiijken wind; licht-tot half bewolkt-
weinig of geen regen; mogelijk nachtvorst,
iets warmer overdag.
De Algemeene Bond van R. K. Kies
verenigingen in Nederland
heeft Zaterdag j.l. te Utrecht hare alge
meene jaarvergadering gehouden.
Van een vergadering die 6 uren duurde
hier een volledig relaas te geven, zou on
doenlijk zijn. Slechts enkele punten wen-
schen wij aan te stippen.
De vergadering was zeer goed bezocht,
wat reeds een gunstig teeken is voor den
Bond. De vertegenwoordiger der Zeeuw-
sche Centralë's Goes en Middelburg, als
mede het hoofdbestuurslid voor Zeeland
waren aanwezig.
De voorzitter, mr. baron Van Wijnber
gen, hield een belangwekkende openings
rede, waarin voor onze rechtsche mannen
een mooi stukje verkiezingspropaganda zit
en waarover in ons volgend nummer.
Over het stemplichtrapport werd tus
schen den woordvoerder der commissie,
die het rapport samenstelde, en de ter
vergadering aanwezigen langdurig gedis-
cussiëerd.
De voordeelen van stemplicht, o. a. het
verbeteren der verkiezingszeden, werden in
het licht gesteld, maar ook de nadeelen,
gelegen in het idee van dwang en straf
rechterlijke vervolging: dat bij de invoering
van stemplicht zal optreden, werden ont
vouwd. De toon der discussies was steeds
waardig.
Gestemd werd over het ai of niet wen-
schielijke van in te voeren stemplicht
niet, maar besloten, dat binnen een niet
al te verwijderd tijdstip iedere Centrale
Kiesvereeniging na het rapport in studie
te jiebben genomen en besproken het re
sultaat daarvan aan den secretaris van
den Bond schriftelijk zal mededeelen.
Als een verblijdend feit mag worden
geconstateerd, dat het bestuur tegen de
navolgende motie van Arnhem geen be
zwaar had, welk© motie dan ook met
algemeene stemmen werd aangenomen.
„D© vergadering van den Aig. Bond
van R.-K. Kiesvereenigingen noodigt
het Bestuur uit eene commissie te be
noemen, welke onder vooropstelling, dat
de Bond de vrucht is van een com
promis en dat vóór alles de eenheid
moet worden bewaard en de zelfstan
digheid der aangesloten kiesvereenigin
gen moet worden geëerbiedigd, zal on
derzoeken of ,en in hoeverre het wen-
schelijk en mogelijk is, eenige uitbrei
ding te geven aan het doel van den
Bond en hare bevindingen in een schrif
telijk rapport zal neerleggen".
>'J i Lj i i. i i
Van te voren was een voorstel van Be
verwijk om den Bond zoowel het op
stellen van een algemeen program voor
gemeentepolitiek op te dragen, welks voor
stel tjioor Amsterdam VI, Middelburg, Nij
megen en Zaandam was gesteund, met
groote meerderheid verworpen, omdat
naar het Bestuur meende, het voorstel
streed tegen den geest der statuten.
De heer Engels te Leiden kreeg op' zijn
verzoek daaromtrent de toezegging, van
het bondsbest.uur, da.t in het a.s. verkie
zingsprogramma het landbouwvraagstuk
zal worden opgenomen.
|N|0g zij vermeld, dat de aansluiting
bij den Bond van de Brabantsche Kies
vereenigingen 's Hertogenbosch, Tilburg on
Eindhoven met genoegen werd vernomen
en bij allen cle overtuiging wettigde, dat
de aansluiting der nog resteerende Bra
bantsche kiesvereenigingen niet lang meer
op =zich zal laten wachten.
D'e rekening en verantwoording over
1915 _van den penningmeester, den heer
mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen te Haar-