De Groote Oorlog.
So. 63.
Zaterdag 27 Mei 1916.
Twaalfde Jaargang.
tahijnl eltin MAANDAG-.JfOEHSOAG- en ÏMIDAG1VOHO.
1 voet lllll van een 1^ I een M ^1
Losse Oorlogsberichten.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
NIH MUHSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten f 1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortsfraat C 209, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjja.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de OH gulden bij verlies van beide BB gulden bij]
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de (I I B I I handen, voeten of oogen. M I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 1 I 11 I Voorts bij ongeneeselijke I I fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; 1^^^^ duim; wijsvinger;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de' „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
H A gulden bijj J SA jjS* gulden bij gulden bij
M fl fl verlies van een lllll verlies fl_ fl I verlies van flfl^
of oogduimwijsvinger4^^
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Door toevloed van advertenties
zijn wij genoodzaakt geweest ver
schillende berichten tot een volgend
nummer te moeten verschuiven.
Red.
Bij eene benoeming.
Dezer dagen bevatte „De Courant" een
bericht, dat tot directeur van het Post
en Telegraafkantoor te Amerongen be
noemd is de directeur van hetzelfde kan
toor in Sluis (Zeeuwsch-Vlaanderen).
Onwillekeurig kwam ons de groote ach-
terstand der Katholieken bij de Post in
het Land van Cadzand voor den geest.
In ons gewest zijn vijf groote kantoren,
waar een directeur aan verbonden is.
Het volgende graag-op-baantjes-lijstje
doet ons duidelijk zien, hoe de Katho
lieken als directeur vertegenwoordigd zijn
Directeuren.
Kath. Niét-Kath.
Oostburg 0 1
Breskens 0 1
Sluis 0 1
Aardenburg 0 1
IJzendijke 0 1
0 5
Nu zijn de plaatsen IJzendijke, Sluis
en Aardenburg overwegend Roomsch, zoo
dat de achterstand wel wat schreeuwend
wordt. Daardoor zeker, of liever daardoor
vooral, is ook het minder personeel bijna
overal niet-Katholiek.
Zou het geen tijd worden, dat de vaca
ture te Sluis met een Roomsche aange
vuld werd?
Wij gelooven van wel.
X.
Een redevoering van Grey.
Met groote voortvarendheid wordt van
Engelsche zijde het antwoord gegeven op
ide verklaringen door den Duiitschen rijks
kanselier tegenover iden Amerikaanschen
journalist Wieg&njd afgelegd, schrijft „De
■Maasbode"
De officieuse „Westminster Gazette"
wijdt een uitvoerige bespreking aan het
interview en in jhet Lagerhuis heeft sir
Edward Grey zelf een rede fer beant-
woording van de verklaringen van v. Beth-
inann Heilweg gehouden, en daarmedq
van zjjn kanjt ld© belangrijke indirect^
polemiek tugschen de leidende politici der
oorlogvoerende partijen voortgezet.
Om 't antwoord yan Grey te appreci-
eeren, herinneren wij er aan, dat de kern
der verklaringen van den rijkskanselier
bestopd in de verklaring, dat Dwitschlandi
nog steeds bereid was tot vredesonder
handelingen, mits de tegenstanders zich
PP den bodem der feiten plaatsen en
rekening, hielden met de oorlogska,ai'lg
Maar wijl voegden er dadelijk reeds bij,
flat dit juist niet van de entente te ver
wachten was.
Grey heeft (dit Woensdag in zijn rede
Man ook met nadruk onderstreept, 't In
willigen van die voorwaarde, zei hij1, zou
geljjk staan met 'n erkennen van Duitschi
land als overwinnaar. En daartoe geeft
noch de toestand, zooals die zich; tot dus
ver ontwikkeld heeft, noch bet vooruit
zicht voor de naaste toekomst de min
ste reden. Integendeel, de stand van za
ken is op 't oogenblik voor de entente-
landen het gunstigst en daarmede heeft
men ^itis in Duitschland rekening te hou
den.
Zoo loopt men weer rond! in den wan-
hopigen „dwaal-cirkel", waarvan het vel
schil van opvattingen omtrent den mili
tairen toestand het middenpunt vormt.
D|udtschland acht zich den meerdere door
hetgeen het met zijln wapens toit stand
gebracht heeft, ide entente acht zich de
meerdere-in-verwachting, de zekere ovey-
winnares yan de toekomst.
Rond Verdun.
Rond Verdun blijft de strijd het karak
ter vertoonen een worsteling van twee
bijna even krachtige tegenstanders.
De Duitschers hebben het hardnekkig
verdedigde plaatsje Cumières genomen op
|den Oostelijken Maasoever. Echter hebben
de Franschen bij een tegenaanval weer,
een deel van het verloren terrein herwon
nen en zijn tot vlak bij het plaatsje weer
voortgédrongen. Westelijk van de jlfaasi
hebben de Franschen de ruïnes van het
fort Douaumont, naar zij, erkennen, weer
moeten ontruimen. De Duitschers zijn dus
weer in het bezit van iden „hoekpij'Ier"
van de Verdun-veste; de Franschen hou
den echter den onmiddellij'ken omtrek be
zet en zullen het niet aan pogingen la
ten pmtbreken om opnieuw terrein te
winnen. (Maasbode.)
Generaal Leman.
De Duitschers hebben den held van Luik,
generaal Leman, aangeboden hem naar
Zwitserland over te brengen. Die gene
raal weigerde, hij wil geen gunstbewijs
van de Duitschers aannemen.
Eerste Kamer.
De Kamer besloot gisterochtend ter
stond in de afdeelingen te behandelen de
wetsontwerpen betreffende de Indische lee
ning en oorlogswinstbelasting. Daarna
werd de vergadering verdaagd tot heden,
Vrijdagvoormiddag 11 uur.
Gezonken.
Men meldt uit Nieuwediep
Donderdagmorgen is bij het verlaten
van de haven het stoomloodstransportvaar-
tuig „De Schelde", ingericht als mijnen-
legger, commandant de luitenant-ter-zee
2e kl. H. A. Gregory, in aanvaring ge
komen met het gj-tillerie-instructieschip
„Bellona", commandant de kapitein-luite-
nant-ter-zee F. K. Weber, welk vaartuig
juist van een oefeningstocht terugkeerde.
„De Schelde" zonk binnen twee minuten.
De opvarenden zijn allen gered.
Grensincident.
De bladen melden het volgende:
Begin Maart ontvluchtte een Russi
sche krijgsgevangene uit Diuitschland.
Duitsche soldaten losten schoten op den
vluchteling, die gewond op Nederlandsch
grondgebied neerviel. De Duitsche solda
ten overschreden toen de grens en voer
den den gewonden Rus weg.
De Nederlandsche Regeering heeft de
aandacht van de Duitsche Regeering op
het voorval doen vestigen en ontving van
deze thans de toezegging, dat die Rus,
die nog verpleegd wordt in een hopi-
taal te Aken, zoodra hij hersteld zal zijn,
aan de Nederlandsche overheid zal wor
den overgeleverd.
Goes. Lezing Van Z c ij 1. De heer
J. f. F. vau Zeiji, redacteur van „Zelan-
dia", is een der veteranen van het ka
tholieke journalistiekencorps, wiens wel
versneden pen reeds menig pakkend en
zaakkundig artikel schreef in tijdschrift
en courant. Hij werkte jaren lang in het
toenmaals nog grootmachtig liberale Rot
terdam, nam steeds een warm aandeel
in de politiek en beschikt over een be
lezenheid en ervaring als weinig anderen.
Van dien overvloed deelde hij Woens
dagavond j.l. onbekrompen aan zijn ge
hoor mede bij het houden zijner lezing
over: „De rechten van God en de
rechten van den menscjh". De
zrwakke plekken van het liberalisme, ge
bouwd op de „droits de l'hornm©" en
het „contr&t social" van Rousseau duidde
hij met groote nauwkeurigheid aan, ont
leedde de voosheid van het liberale vrij
heidsbeginsel, van de liberale staatsidee
en stelde daartegenover de Christelijke,
de Katholieke begrippen der ware vrij
heid en van het gezag, dat uit God is.
Ook de middelen om de rechten Gods
te doen triumfeeren gaf hij aan, waar
onder het steunen der Ka,th. pers, ook
der z.g. kleine pers, waarbij hij de „N.
Z. Courant" met belangloozen ijver zijn
gehoor aanbeval.
Met tal van pakkende aanhalingen
en. welgekozen voorbeelden wist de heer
Van Zeijl zijn betoog te versterken, gelijk
hij ook 'in het tweede gedeelte met veel
eruditie de samenwerking der coalitie hij
de verkiezingen en het gewicht der aan
staande verkiezing voor de Prov. Staten
uiteenzette.
Met groote scherpzinnigheid critiseerd©
de heer Via,n Zeijl de verschillende opwer
pingen, die door flauwe Katholieke kie
zers èn tegen het stemmen in het alge
meen èn tegen het samengaan met onzie
bondgenooten worden gemaakt. Aan de
hand van het „Onzte Vader" stelde de
heer y. Z. in het licht den band, die
alle christenen tegenover het ongeloof te
zamen bindt. Hij wees o.a. op de wissel
werking waardoor wij hier in Goes b.v.
geen candidaat stellen om den candidaat
der andere christelijke partijen te steunen,
maar tegelijkertijd in andere districten de
antirevolutionairen o£ de christelijk-hiisto-
rischen van hun candidaat afzien om
den onzen te steunen. Ook .het gewicht
van één stem onderstreepte hij met het
aanhalen van actueele voorbeelden.
Ook de versleten leuzten waarmede de
liberalen telkens weer oneenigheid trach
ten te zaaien tusschen de coalitiegenootem
(Joor ons het „liever Turksch dan
Piaapsch" en den geloovig-Protestanten
„de macht van Rome" pis schrikbeeld
voor te houden, wist de heer Van Zeijl
ter dege op de kaak te stellen.
Aan de propagandisten het was de
jpropagaadaclub pjus x die deze bijeen;
komst had belegd wijdde hij woorden
van aanmoediging en hulde; hij verge
leek hen met de lichte cavalleri© en de
éclaireurs van den oorlog.
Eerst te kwart voor elven was deze
zwaar gedocumenteerde lezing ten einde.
P© geestelijke adviseur, de wefaerw.
heer v. d. Eem, bedankte den heer Van
Zeijl voor het vele wetenswaardige, dat
hij had doen hooren en voegde er een
krachtige opwekking aan toe, om hier
bij een toespeling makende op hetgeen
voor eenige jaren te Vlissingen gebeurd©
onze verkiezingslocomotief zóó in
stoom te zetten, dat geen staketsels van
liberalen of socialisten haar tegenhouden,
maar zij 'tot in het station der tegenstan
der dringt, dan zal vanzelf ook dat in
vervulling gaan waartoe de heer Van Zeijl
aanspoorde, dat n.l. de coalitievlag blijve
wapperen op de abdij te Middelburg.
De vergadering werd voorgezeten door
den heer A. Simons, president van „Pius
X", die den spreker met eenige welgeko
zen woorden inleidde. Zoowel opening
alp slot der bijeenkomst geschiedde met
den christeliiken groet: „geloofd zij J. O."
Jammer cfat de opkomst weer was „ii
la Goes", d.w.zi. treurig. De aanwezigheid;
van eenige coalitiegenooten werd op prijs
gesteld. Ook de hoogeerw. heer deken
woonde het eerste gedeelte der lezing bij.
Onze wakkere „Pius X", die zoo juist
haar taak verstaat, roepen wij een hartelijk
„courage et confiance" toe.
De harmonie „Euphonia"
vergaderde gisterenavond op de boven
zaal van „:Café Maartense" alhier.
De heer P. A. de Ligny presideerde
hij ontstentenis van den heer J. Z. Risch,
wiens gezondheidstoestand hem niet veri
oorloofde ter vergadering te verschijnen.
De secretaris, jhr. Von Schmidt auf
Altenstadt, las de notulen der vorige ver
gadering, die werden goedgekeurd.
Het jaarverslag over 1915 door den
heer P. A. de Ligny uitgebracht luidde
niet hoopvol. Het getal der kunstlievende;
leden bleef dalen (thans 138 met esq
contributiesom van f323), de profijten van
medewerking aan sportfeesten, festivals
enz. zijn door den oorlog zoo goed als
niets, izo.odat waay van het jaar 1914
nog een batig saldo van ruim f 100 over
bleef, 'thans maar f 6.711/2 op de 'jaar
rekening 1915 .overschiet en de begroeting
voor dit jaar met een vermoedelijk tekort
van circa f 125 heeft te rekenen. Gaat
dit zoo door, dan moet „Euphonia" wor
den ontbonden.
Naar aanleiding van deze ongunstige
mededeelingen ontspon zich een geani
meerde gedachtenwisseling over de mid
delen om het dreigend gevaar te bezwei-
ren en werden ten slotte door de ver
gadering eenige maatregelen goedgekeurd,
die het bestuur zal nemen om den fi-
nancieelen toestand der harmonie te ver
beteren. 1
Wij wekken alle stadgenooten op om
„Euphonia", dat zoo menigmaal een aan
gename muzikale verpoozing bood aan
de giansche burgerij èn door de concer
ten in den tuin van V. O. V. èn door
de concerten op de Markt, bij1 haar po
gingen tot fmaneieele verbetering welwil
lend tegemoet te komen. 'tZou toch wel
wat al te erg zijn, als dit verdienstelijk
gezelschap, na 27 jaren een bloeiend be
staan te hebben geleid, werd genoodzaakt
het bijltje er bij neer te leggen.
De jaarrekening wees aan in ontvang
I685J81V2, in. uitgaaf f679.10, dus ba
tig saldo f 6.711/2.
De commissie tot nazien der rekening
bevond haar in orde en werd de pen
ningmeester, de heer De Ligny, eervol
gedechargeerd.
De begrooting werd vastgesteld op
f570, met een post voor onvoorzien ad
f-58.85. Zooals gezegd is, zal, wanneer
geen verbetering intreedt, het loopende
jaar een verliespost aanwijzen van
£123.28(1/2.
Zeer werd op prijs gesteld het belang
loos aanbod van den tweeden directeur,
den heer F. X. Mannhardt, die op zijn
salaris (f 25) vooreerst geen aanspraak
vvenscht te maken. De voorzitter bracht
hem hiervoor onder applaus warmen dank.
De periodiek aftredende bestuursleden,
de heeren Jhr. Von Schmidt auf Altenstadt,
en J. Govers, werden met overgroote meer
derheid van stemmen herkozen en namen
hun benoeming aan.
Op een desbetreffende vraag antwoordde
de voorzitter bij de rondvraag, dat, of
schoon 10 werkende leden gemobiliseerd
zijn en ditmaal ver van Goes, toch ge
tracht wordt om eerstdaags, zij het met
minder volle bezetting, de gewone concer
ten te doen aanvangen. Waarop de ver
gadering werd gesloten.
De gemeenteraad is bijeengeroe
pen in algemeene vergadering tegen
Maandag a.s., des namiddags te half
vier ure, ter behandeling der navolgende
agenda: 1. Stukken. 2. Subsidieaanvraag
N.V. Spoorwegmaatschappij Zuid-Beve-
Jand. 3. Reclame P. A. E. Clement tegen
haar aanslag vergunningsrecht. 4. Wijzi
gingen begr. Gasthuisbestuur 1915 en
1916. 5. Betaling uit deu post voor on
voorziene uitgaven der begroeting 1916.
6. Verzoek D. J. Remijn om eervol ont
slag als onderwijzer Mulo-school. 7. Aan
gaan tijdelijke geldleening voor kasgeld
'gasfabriek. 8. (Pensioengrondslagen, geim-
ambtenaren. 9. Reclame H. O. over 1915.
-- De milicien Den B., ingekwartierd
alhier, heeft bij de jongste oefening 'in
het speerwerpen een speer in het been
gekregen, heelkundige hulp werd ver
leend door dr. v. d. Harst. De man
wordt tehuis verpleegd. De milicien M.
H. te Kruiningen, is Dinsdag hij het
zwemmen met het hoofd tegen een paal
terechtgekomen, zoodat hij in vrij beden-
kelijken toestand werd opgenomen. Ook
hij zal vooreerst' zijn dienst niet kunnen
verrichten.
Nader vernemen we, dat de toestand
van den kok H. vooruitgaande, was. (Z.)
Middelburg. Donderdag heeft zich alhier
een zeer treurig ongeluk voorgedaan.
Toen de 17-jarige eenige zoon van
den slachter G. zich* met een paard
op den 'Noordsingel bevond, kreeg hij
een trap van het paard tegen den buik
en viel hij bewusteloos ter aarde. Op
last van een dokter werd de ongelukkige
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 27 Mei:
Zwakke tot matigen, Zuid-Westelijke tot
Zuid-Oostelijken wind, tijdelijk opklarend,
later kans op regen of onweer, aanvankelijk
iets warmer.
zoo spoedig mogelijk naar het Gasthuis
gebracht, (waar hij kort na aankomst
reeds is overleden.
Met ingang van 1 Juni a.s. is be
noemd tot bode ter provinciale griffie
van Zeeland de tijdelijke amanuensis der
provinciale bibliotheek J. A. Bal alhier.
Dioor de politie is aangehouden de
28-jarige vrouw M. J., zonder bekende
woon- of verblijfplaats, die Zondag na een
gevangenisstraf van vier maanden we
gens diefstal met braak, was ontslagen
uit de gevangenis en door zekeren v. L.
in huis was genomen, nadat zij beter
schap had beloofd. Toen zij Dinsdagmor
gen een oogenblik alleen in huis was,
maakte zij een kast met een valschen
sleutel open en haalde uit leen houten
kistje vier rijksdaalders, terwijl zij haag
schoenen voor een paar betarte van v. L.
ruilde. Voor het geld kocht zij nieuwe
kleeren en keerde niet meer terug. Thang
bekende zij den diefstal ten werd zij aan
de justitie voorgeleid en naar hief huis
van bewaring overgebracht. 1
Inlevering en verkrijgbaatstelling van
broodkaarten zal kunnen geschieden op
31 Mei a.s. van des morgens IOV2 tot
des namiddags 5 uur en van des namid-
diags 6V2 tot 9 uur ten raadhuize alhier.
Vlissingen. Zooals gemeld, kwam het
hospitaalschip hier Woensdagmiddag te 4
uur op de haven. Het bleek te zijn d©
St. Denis, vroeger de mailboot Munich,
van Antwerpen op Harwich. Dit schip
is keurig ingericht waarvan wij ons zelve
hebben kunnen overtuigen. Er zijn ta||
van echte hospitaal-bedden aangebracht,
voor de zwaardere gewonden afzonderlijk,
voor de lichtere twee aan twee bovtenj
elkaar en alles wijst op groote hygiëne
en practisch gebruik maken van de ruimte,
Aan boord waren bij aankomst 103
Duitschers, [die spoedig naar den arnbu-
laneetrein waren overgebracht, er waren
enkele officieren en verschillende krank
zinnigen onlder, trouwens ook onder de
Duitschers waren er 5 van zulke onge-
lukkigen.
Des avonds te zes uur werden de En-
gelschen uit de loods naar hun schip
gtebracht. De trein vertrok te half negen,
de St. Denis bleef hier den nacht over len
vertrok gisteren (Donderdag) morgen.
Stoomtram Walcheren. In
de heden Vrijdagmiddag alhier gehouden
vergadering van aandeelhouders in de
naamlooze vennootschap „Stoomtram
Walcheren" werd het jaarverslag over
1915 uitgebracht, waaruit o.a. blijkt:
Het ziekenfonds ten behoeve van het
vaste personeel en hunne gezinnen vorder
de dit jaar van de Maatschappij een be
drag van f 203.76. Het pensioenfonds stijgt
tot f7948.48, het vernieuwingsfonds weg
en werken tot f70225.42V2 en dat voor
rollend materieel f 93280.6OV2.
Het reizigers- en goederenvervoer was
vooral in d© laatste maanden van het
jaar, en voornamelijk door de aanwezig
heid van militairen, druk. Van de in
1914 ingevoerde tienrittenkaarten werd,
ook door de militairen, een veelvuldig
gebruik gemaakt. De gemiddelde op
brengst daalde daardoor tot f().18V2 per
reiziger, tegen f 0.213 in 1914 en f 0.217
in 1913. De bruto-ontvangsten bedroe
gen f71384.35V2 en wel f 45238.951/2 aan
personen en f26145.40 aan goederen en
postvervoer en buitengewone ontvangsten.
Djt 'is f7.18 per dagkilometer, tegeni
£6.13(1/2 in 1914. Eerste klasse werden
afgegeven 7539 kaarten enkele reis, 6919
retour en 809 tienrittenkaarten, tweede
klasse resp. 33602, 33693 en 8238.
Er werden 5526472 K.G. suikerbieten;
vervoerd, tegen '5576863 in 1914 en in
1913 3758359 K.G. Het vervoer van bouw-
