G
ten in Zeeland
Iroge Pulp,
De Groote Oorlog.
Donderdag 4 Mei 1916.
Twaalfde Jaargang.
Emmastraat,
I El.
•Gravenhage,
JELANG".
fAN ZIJP,
'erkiezingen".
JSo. 53.
Verschijnt eiken MAANDAG-,JOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
>lef. No. 93).
ongeschild),
ïaten).
leter, zwaar 5 cM,
N.
DE DREU.
Poelweg E 148.
liRQENE OF GELE ZEEP
BEEM - 60ES.
CASTEREN,
.DERSKNECHT
0e rechter- en de linkerhand.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben
met het onderwerp:
Anti-Revolutionairen,
lomité:
1GER.
LNTINGH.
ÏEMSKERK, Secretaris
NIH ZEEUHSCKE COURRHT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.90, daarbuiten 1.10.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verbes van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
|P« gulden bij] J ft gulden bij ft A gulden bij ft mm
jfl H H verlies van een verlies I verlies van I
™T| E 'lanc'i voet 11 11 I van een «TÉ I I een m
of oogduimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
[irraad beperkt is, ook voor
iEN ZAAK zal openen in
igevorststraat te Goes,
n de Firma A. WILKING
looprede vorderingen van
den door hem geïncasseerd.
10 POND f 1.70.
Formaminttabletten, Emser
te en Hofman's, Emserzont
tut, Glauberzout, Bitterzout,
Ipeter, Borax en Bruispoedtf
(Verkrijgbaar bij
Gevraagd een
IG. tegen hoog loon. Gj
werk, bij J. L. DE PAUW
te Hansweerd.
teerd, door den vloer en dtf
van de kerk een opening I'
fin eens toegang tot de klippf
laak as zoo moeilijk niet
ft eerste gezicht zou zegg(1
Boer is slechts aangestampt;
'de muren zijh een meng®
;on gedroogde klei en stuHfj
de toren alleen goed niets';
liever was. Dikwijls ben
joor de opening heen gekrope"
is nui waarschijnlijk vergetl
jolk, dat in de laatste twin"
j gebruik van de kerk kon
ppiperhoofd echter vond "K1
illernuttigst, want op een g*
J ontsnapte hij: daardoor na»
:borg zich eenigen tijid ari'^
en ontsnapte in een b01*
lit met voordacht daar
jn. Den volgenden dag! op«B'
aar de kerkdeuren en bo"
ana, dat haar gevangene
j Giji kunt begrijpen, hoe .ff.
li was en welk een dank
p vader bewees; niaar
'tijd meer de geschiedenis
want wij zijn vlak aan
hoeten hier landen. l°l
(Wordt vervolf
Wij ontvangen vaak berichten van aanbe.
stedingen door architecten, opgive.; van den
flnancieëlen toestand van verzekeringsbanken
enz. met verzoek, die te plaatsen in ons
„veelgelezen blad".
Dit alles is voor ons zeer vleiend. Maar
het is wel eigenaardig, dat wij van die personen
en inrichtingen nooit een advertentie ontvan
gen voor ons „veelgelezen blad"
Zij moeten er zich dus niet over verwon
deren, dat wij, zoolang zij geen belangstelling
voor onze advertentiekolommen aan den
dag leggen, wij hun berichten uit onze
redactiekolommen weren. De Redactie.
Ofschoon de Ouderdomswet en de Pro
vinciale Statenverkiezingen niets met
elkander te maken hebben, zal echter bij
de aanstaande verkiezingscampagne door
de linksche verkiezingsagenten, bezoldigde
propagandisten en hoe dit volkje meer
moge heeten, duchtig met het staatspen
sioen alias staatsbedeeling worden
gewerkt en zal men trachten den kiezer
wijs te maken, dat van die leelijke, on
barmhartige rechtschen niets voor „den
ouden stakkerd" valt te verwachten, om
zoodoende natuurlijk stemmen te winnen
voor de linksche candidaten.
Dit alles natuurlijk in de veronderstel
ling, dat dan de door de linksche Twee
de Kamer aangenomen ouderdomswet
door de Eerste Kamer zal zijn verworpen
en de linksche partijen de omzetting der
„clericale", „reactionaire" vul verder
maar in, lezer Eerste Kamer tot inzet
zal hebben kunnen maken van den verkie
zingsstrijd.
Het zou echter ook wel eens kunnen ge
beuren, dat onze Senaat weigerde de
ouderdomswet in behandeling te nemen,
alvorens hij zwart op wit had, hoe do
regecring de gelden denkt te verkrijgen
voor de bestrijding der kosten, die uit
deze wet voortvloeien. In dat geval zou
de linkerzijde zoo goed als niets overhou
den om hij de Statenverkiezingen reklame
te maken en haar de beste troef uit het
verkiezingsspel zijn afhandig gemaakt.
Doch aangezien de eerste veronderstel
ling de meest waarschijnlijke is, achten
wij het nuttig nu reeds te wijzen op
de grof-misleidende redeneeringen waar
mee men van links de kiezers zal aan
boord komen. p'
De heer Lobman, die, zeer terecht, wèl
van een Staats uitkeering aan behoef
tige ouden van dagen, maar niet van
een Staats pensioen, noch van een
ouderdomsrente wilde weten, gelijk ge
heel de rechterzijde der Kamer met hem,
wordt door „Het Vaderland" onder han
den genomen. Het liberale blad heeft de
witte das al omgedaan en toomt met
vroom gebaar, zich beroepend op Jan Hol
land (dr. Vitringa) en op den „vromen en
edelen" Nikolaas Beets, over „dit soort
christelijke liefdadigheid" van Loliman
c.s. om ten slotte deze pathetische ver
zuchting te slaken:
„Het ware te wenschen, dat Beets en
Vitringa, beiden mannen van positief
Christelijke beginselen, nog leefden om
hun woordje over het amendemént-Loh-
man te zeggen; zij zouden dan zeker met
ons de verzuchting slaken, dat het nog
lang zal duren vóór de les van ons aller
grooten Meester zal worden ter harte ge
nomen: Uwe linkerhand wete niet, wat
uw rechterhand doet".
„De Tijd' 'beantwoordt deze witte-das-
gelpgenheidsfrazen van „Het Vaderland"
afdoend als volgt:
„Indien beiden (Beets en Vitringa) nu
nog leefden, zouden zij stellig opkomen
tegen het zeer misplaatst gebruik van het
Goddelijk voorschrift, dat de linkerhand
niet moet weten, wat de rechterhand doet,
en zulks in verband met de Ouderdoms
wet. Hierbij toch is de linkerhand volko
men werkeloos en de rechterhand weet,
dat zij heelemaal niets doet. Die linker
hand bezit niets en geeft noch een rouw-
laken voor den doode, noch een pak klee-
ren voor het te verwachten .kindje. Zij, die
den arme een eerlijke begrafenis verstrek
ken en de jonge moeder een luiermand,
doen dit voor een deel in opdracht voor
anderen, voor een deel ook uit eigen
middelen. Wat presteert echter de linker
hand van „Het Vaderland"? Niets. Zij
graait in de Staatskas, waar mets in is
en die door pressie van den wetgever
moet gevuld worden. En de „weldadige
linkerhand maakt er onder de bedrijven
geweldigen trommelslag en ketelmuziek
bii om de goê gemeente te overduve.en.
De arme Staatsbedeeide moet er nog heel
wat meer voor doen, dan het pakje open
lijk zichtbaar dragen. Hij moet zich ge
troosten met een reclamebord over de
straten te loopen en den lof uitbazuinen
van zijn „weldoeners", die over eemge
weken in het Staatsarmbestuur eemge van
hun leden willen brengen, welke tot hun
politieke geestverwanten behooren Dat
is nog wat minder werk dan achter de
balie staan bij de bedeeling 1
Of de goedmoedige Beets deze poatieke
comedie openlijk zou durven wraken, we-
tea wij niet. Maar als Jan Holland nog
leefde en hij had het „Overveluwsch Week
blad nog tot zijn beschikking, wat zou hij
onzen liberalen kwakzalvers smeer ge
ven!"
De toestand
In Vlaanderen en Artois kan wellicht
van Engeische zijde eerlang een krachtig
aanpakken worden verwacht. Hun artille
rie-actie moet de laatste dagen zeer
moorddadig voor de Duitschers zijn ge
weest. In het algemeen hebben de Engei
sche troepen op het uitgestrekte front \eel
gunstiger stellingen kunnen innemen dan
de tegenstander, die, naar het getuigenis
van gevangenen, zeer veel overlast van het
water ondervindt.
Tengevolge der beschieting van Lens
door het Engeische scheepsgeschut zijn
thans aldaar de laatste schuilhoeken en
depots der Duitschers voor lien onhoud
baar geworden. Verschillende groote ont
ploffingen zijn waargenomen. Ook de ver
plegingsdienst verlaat nu de stad. In de
laatste veertien dagen waren overigens
de verliezen der Engelschen zeer gering.
Groote strijdlust bezielt de troepen, zoodat
mem ertoe kan overgaan 0111 den tegen
stander van alle zijden aan te pakken.
Overigens is er van de fronten wei mg
nieuws en dat geeft aanleiding om, nu
de blikken meer dan anders gericht zijn
naar Mesopotamië, waar de capitulatie
van generaal Townshend te Koetelamara
tot moreele schade vooral van Eng©-
land voorviel, met „het Centrum een
blik te slaan op dat merkwaardige „oude
cultuurland aan de boorden van Tigris en
Euphraat, waar eens de wieg der bescha
ving stond en waarschijnlijk ook de wieg
van de menschheid.
Het stof, dat daar door de granaten
en bommen wordt omgewoeld, omvat
de geraamten en overblijfselen van onze
voorvaderen van voor vele eeuwen. Daar
stond eenmaal te midden van het aarilsch
paradijs de boom des levens. Daar vei-
sloeg reeds Kaïn zijnen broeder Abel
Daar verrees in de eerste jaren reeds
der menschelijke samenleving aan da®
oever van den Euphraat de eerste stad,
die tientallen van eeuwen ook de groot-
pte en rijkste zon zijn: het machtige Ba
byion met zijn geweldigen, 200 meters
hoogen toren en zijn prachtigen aan
Bel (d.i. de aarde) gewijden tempel.
Herodotus beschrijft ons Babyion als
een vierkante stad, aan beide oevers
van den Euphraat gelegen, omgaven door
een 200 meters hoogen, 50 meters dik
ken en aan elk zijner vier zijden 22
kilometers langen vestingmuur, voorzien
van 250 torens en 100 koperen poorten.
Vele eeuwen lang was zij de hoofdstad
der wereldvele malen streed zij met
Ninive om de opperheerschappij, met af
wisselend geluk.
Daar zaten gedurende lange jaren d«
Israëlieten, na de verovering en verwoes
ting van hun land in ballingschap aan
de oevers van den Euphraat.
Te Babylon werd de profeet Daniël
in don leeuwenkuil geworpen en wonder
lijk bewaard.
Te Babylon was het, dat te midden
van Nabuchodonosor's feestmaal een ge
heimzinnige hand aan den want de on
heilspellende woorden schreef „Mene
Thekel Pharos", toen de overmoedige ko
ning Gods tempelvaten voor zijn bras
partij had ontheiligd. Korten tijd daarna
werd de stad door Cyrus ingenomen,
maar niet verwoest, doch tot derde hoofd
stad van het Mediseh-Perzische rijk ver
heven.
Eerst geleidelijk en successievelijk .is
de stad verdwenen. Na een opstand wor
den door de Perzen de muren geslecht;
voor en na werden de schatten geroofd.
Alexander van Macedonië, die de stad
in haar vroegeren luister had willen
herstellen, vond er een ontijdigen dood
na een braspartij in het paleis van
.Nabuchodonosor (Beltsazar).
Dan verdwijnt het groote Babyion on
gemerkt en roemloos uit de historie. Se-
leucia verrijst en verdwijnt op zijn beurt
Onder de overheersching der Arabieren
verdwijnen zelfs de ruïnes, die ten deele
zijn geroofd en gebruikt voor den bouw
van latere woonplaatsen. Van de groot
ste en machtigste stad der wereld is zoo
totaal niets overgebleven, dat vóór en
kele tientallen van jaren de geleerden
twistten ©ver de plaats, waar zij een
maal had gestaan
En toch had 'BabyIon een zeer hoogen
trap van cultuur bereikt, gelijk de latere
opgravingen en de ontcijfering der hiëro-
glyphen en vooral die der bibliotheken
heeft aangetoond.
Maar kunst en cultuur zijn met de
bevolking verdwenen en thans vindt nau
welijks de roofzuchtige Sobeid-Arabier
een schuilplaats tusschen de puinhoopen
van wat eens de schoonste paleizen
waren.
Niet anders is het Ninive gegaan, dat
ruim 400 kilometers noordelijker aan den
Tigris lag, ongeveer ter jdaatse van het
tegenwoordige Mosoei. Van dje hoogstaan
de Chaldeeuwsche bevolking is niets over
gebleven. Thans zwerven er slechts wat
halfwilde Arabieren-stammen rond.
En de Euphraat rolt zijn wateren on
veranderlijk voort langs de nu zoo ver
vallen en dorre streken, die eens een
lustwarand waren. Hij heeft de volkeren
langs zijn oevers zien komen en gaan.
Hij zag den strijd vail Assur en Babyion;
hij zag bij Cunaxa de anderhalf millioen
strijders van de broeders Cyrus en Arta-
xerxes; hij zag de worsteling van Alex
ander en die der Seleuciden, gelijk hij
thans den strijd van Engelschen en Ger-
mano-Turken aanschouwtAltijd weer
de strijd om de macht 1
•Nu om de vraag wie van beiden Mes
opotamië weer tot bloei zal brengen, En
geland of Duitschland.
Luchtaanval op Engeland.
LONDEN. (Officieel). Dinsdagnacht heb
ben vijf vijandelijke luchtschepen een aan
val gedaan op de noordoostkust van En
geland en op de zuidoostkust van Schot
land. De bewegingen der luchtschepen
Waren onzeker. Boven Yorkshire lieten
zij eenige bommen vallen. Bijzonderheden
over slachtoffers of schade zijn nog niet
ontvangen.
üe strijd om Yperen.
LONDEN. (Officieel). Ten oosten van
Yperen mislukte gisternacht een Duitsche
aanval, voorafgegaan door een urenlange
beschieting, in ons vuur, nog voor hij
onze linies had bereikt. Ten noorden van
St. Albert werd een andere aanval door
ons vuur gestuit. Heden had eenige artil
lerieactie plaats.
Twee vijandelijke vliegtuigen werden
'gisteren bij luchtgevechten gedwongen te
dalen en kwamen beschadigd achter de
Duitsche linies neer.
De strijd om Verdun.
PARIJS. (Avondcommuniqué). Ton wes
ten van de Maas en tusschen Avocourt
en 'den Mort Homme ortiileriegevechtt.
Oostelijk van de Maas krachtig bombar
dement tusschen Thiiaumont en Damloup.
Onze batterijen hebben ten noorden van
het Cihauffourbosch en ten noordoosten,
van het meer van Vaux vijandelijke de
tachementen verstrooid. Een Diuitsch vlieg
tuig is door een Franse h vlieger neerge
schoten, na een hevig gevecht ten noor
den van Douaumont.
De verovering van Koet-el-Amara.
Den 26en April wendde generaal Towns
hend zich tot den Turkschen opperbevel
hebber in Irak en liet hem weten, dat
hij bereid was Koct-el-Amara over te ge
ven, voor het geval aan zijn leger de
vrije aftocht gewaarborgd werd.
Townshend kreeg tot antwoord, dat hem
geen andere keus gelaten werd dan on
voorwaardelijke overgaaf. De Britsche be
velhebber deed toen nieuwe voorstellen.
Hetzij dat hij niet bekend was met de
gunstiger positie van den vijand, hetzij dat
hij meende de Turkscho bevelhebbers
met geld voor zich te kunnen -winnen!
hij deed het aanbod om al zijn kanonnen
en een millioen pond sterling aan te bie
den. Opnieuw kreeg Townshend hetzelfde
antwoord. Daarop liet Townshend weten,
dat hij er den opperbevelhebber van het
Britsche Irakleger mee in kennis zou
stellen. Deze was echter te ver af, dan
dat hij Townshend te hulp kon komen.
Toen Townshend ten slotte alle hoop had
laten varen, gaf hij zich met het geheele
leger over.
Aan een duikboot ontsnapt.
Het Fransche stoomschip „Patria", dat
te New-York uit Napels is aangekomen,
rapporteert, dat een onderzeeër op 5 April
een torpedo op het schip heeft afgescho
ten, waarvan de bellenbaan op 10 voet
afstand achter het schip omging. De duik
boot zelf heeft men echter niet gezien.
Ontploffing in een chemische fabriek.
In de chemische fabriek ie La Ro-
chelle, heeft Maandag een brand plaats
gehad, die gevolgd werd door een ont-
plolfing. De gehouwen, waarin de ont
ploffing plaats had, werden vernield. Een
20-tal slachtoffers moet onder de puin
hoopen begraven zijn. Een groot aantal
personen is niet ernstig gewond.
Duitschland en Amerika.
LONDEN, 2 Mei. (V. D.). Uit Washing
ton verneemt de Times, dat het antwoord'
van Duitschland aan Amerika ieder oogen-
blik verwacht wordt. De meeningen over
de vraag hoe het antwoord zal luiden, zijn
zeer verdeeld. Men vreest, dat Duitsch
land weer zijn oude spel van uitstellen
en op de lange baan schuiven speelt.
Bernstorf moet verklaard hebben, dat de
Keizer den Amerikaiinschen gezant ont
vangen heeft, omdat hij president Wilson
er nog eens aan wilde herinneren, dat het
dwaasheid zou zijn, dat twee oude vrien
den twist zouden krijgen over de techni
sche interpretatie van de internationale
wetten. De Amerikanen bespreken thans
in den J) re ede de vraag of de president
in verdere onderhandelingen zal willen
toestemmen.
WASHINGTON, 2 Mei. President Wil
son heeft een rede gehouden bij de ope
ning van een oefenkamp voor vrouwen
ter opleiding van verpleegsters voor oor-
logsdienst, waarbij hij o. m. zeide: Dat God
verhoede, dat Amerika ooit in den oorlog
betrokken zou worden. Mocht dit echter
gebeuren, dan zal het land aan. een ieder
die twijfelen mocht aan den geest, die
de Nieuwe Wereld beheerscht, duidelijk
maken, dat zij nog altijd is de kampioen
van de menschelijkheid.
De Duitsche duikbeoten.
Volgens een uitlating van prins Von
Bülow in een gesprek met een diplomaat
der onzijdigen, bezit Duitschland thans
Verwachting tot den avond van 4 Mei:
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Weste
lijken windmeest zwaarbewolkt, waarschijn
lijk eenige regen, met kans op onweer. Aan
vankelijk zachter.
220 nieuwe, groote duikbooten, gedurende
den oorlog gebouwd.
De Paus en de opstand in Ierland.
ROME, 2 Mei. (Particulier). De „Osser-
vatore Romano' 'meldt- het volgende: Do
Paus is ten zeerste bezorgd over de ern
stige gebeurtenissen in Ierland. Z. H. liet
kardinaal-staatssecretaris Gasparri dadelijk
aan den kardinaal-aartsbisschop van Ar
magh seinen ;om inlichtingen over den-
toestand, waarbij de Paus tevens den
wensch uitsprak dat dit edel en zoo dier
baar land voor verdere bloedige botsingen
zou gespaard blijven.
Kardinaal Logue antwoordde het vol
gende: „De opstand is gelukkig geëin
digd. De opstandelingen hebben zich on
voorwaardelijk overgegeven. Wij hopen dat
de vrede (hersteld is". („Maasbode").
De dienstplicht In Engeland.
Asquith heeft Dinsdag in het Lagerhuis
een kracht'g pleidooi gehouden voor de
regeeringsvoorstellen inzake recruteering
en dienstplicht en voorgesteld die zonder
verwijt in behandeling te nemen In den
loop van zijn rede voering aldus een
telegram uit Londen gebruikte Asquith
de woorden „algemeene en onmiddellijke
dienstplicht". Er bestaat zekeren twijfel
omtrent den juisten aard der voorstellen
die Donderdag in het Lagerhuis zullen
worden ingediend, maar algemeen is men
van meening dat liet wetsontwerp het
regeeringsplnn, zooals dat den 25en April
is aangegeven, zal omvatten. Dit regee
ringsplnn vraagt:
lo. den dienst van manschappen, wier
tijd verstreken is, te verlengen tot liet
einde van den oorlog
2o. de territoriale troepen toe te voe
gen aan elk regiment, waar zij noodig
zijn;
3o. de vrijgestelde mannen dienstplich
tig te maken, zoodra hun certificaat van
vrijstelling vervallen is."
Verder stelt de regeering voor, jonge
lieden onder achttien jaar op den 15en
Augustus, onmiddellijk dienstplichtig te
maken, als zij den leeftijd van 18 jaar
hebben bereikt.
Tevens stelt zij voor
lo. onmiddellijk pogingen in het werk
te stellen om de noodige manschappen
te verkrijgen door vrijwillige dienstne
ming van de met-ingeschreven gehuwde
mannen
2o. als op den 27en Mei niet 50.00(1
van deze mannen voor het leger gewor
ven zijn, verzoekt de regeering onmid
dellijk machtiging tot dwangmaatregelen
over te gaan
3o wanneer in eenige week 11a den
27en M<'i geen 15.000 man ingeschreven
zijn, zal dezelfde weg gevolgd worden
4o. De maatregelen in de eerste twee
paragrafen genoemd, zullen uitgevoerd
worden tot een aantal van 200 000 man
zal verkregen zijn van hen, die tot nog
toe niet ingeschreven waren.
Asquith sprak vervolgens over de al
gemeene critiek op de regeering en
herinnerde er aan dat Pitt en de hertog
van Wellington op den vooravond van
den slag bij Salamanca juist aan dezelf
de critiek bloot stonden. Zijn antwoord
op de critiek was, dat welke fouten en
blunders er ook mogen begaan zijn, het
aandeel van het Engeische rijk in de
gemeenschappelijke zaak van maand tot
maand is toegenomen dat het thans
grootscher en beter beheerd werd dan
ooit en dat de militaire toestand der
geallieerden zoowel te land als ter zee
nimmer beter is geweest dan thans.