De Groote Oorlog.
Dinsdag 11 April 1916.
Twaalfde Jaargang.
UWEN,
kooping. jy0. 44.
tril 1916,
i e n
happen,
(eihooi.
rkooping.
pril 1916,
e n
lis en Erf
Bouwland,
ihtsrecht
lair,
erkooping.
April 1916,
huis met
n Tuin
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOMD
I of oog; 8^V^V duim; wijsvinger; £>^8
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3ER VOORT te
op het hoefje
C. VAN WIJNGEN
opheffing der
in het openbaar
3 Melkkoeien,
5 Kalveren en
opvarkens,
karn, Room- en
ten, Boterbas-
iop daarvan, ten
JAGER:
assen, 1 Drie-
1 Sacksploeg,
pbord, zoo goed
1 Langwagen
i gepresenteerd.
[EERVOORT te
i de lurberg van
•eek te 's Graven-
ir, VOOR AF-
betaling
t houten varkens
bewoond geweest
N, aan den Lan-
Ider.
de sleutels te bo-
van genoemden
7 AN DISSEL, te
APRIL 1916,
heer A. Dagevos,
irtrek,
IKOOPEN
gevo', te Kioetlnge,
om 10'/j uur:
doetinge, aan den
gi-meikt wijk no.
verkooper en te
•kdag. Op gebruik
lloetinge, aan den
40 c\.
Korstanje Cz
van 40 cA. grond
osthavendijk, met
April 1916, van 2
ik bij de betaling.
I21/, uur, om con
en, Ledikant met
dladders, Zakken,
Bascule- niet Ge-
Bloembakken-
NEERVOORT te
oor de Gemeente
in de herberg van
nde in het
erkoopen
•ekend in sectie A,
•ngeveer 230 Centi
erend goed, thans
..ambers en waarop
onder le hypotn®"
;d kan blijven, is te
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.90, daarbuiten ƒ1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieGaniepoorfstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. k contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in bet bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
SpB gulden bij J iOfc A gulden bij gulden bij JOB
w 8 8 ver^es van een m 8 8 8 8 verlies B_ I I verlies van B aL^
M B H 5 hand, voet 1 I 11 I van een 1% I B een m
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Lang praten.
„l)e lieer Rutgers is bijna vier uur
aan het woord geweest", zoo lazen wij
in een liberaal blad, dat verslag gaf van
de Tweede Kamerzitting van Vrijdag j.l.,
als wilde het zeggen: wat maken die
rerhtsche parlementsleden toch een schan
delijk misbruik van den nationalen tijd!
Dat oolijke blad, dat niet zou weten
wat voor matadors de linksche Kamer
leden zijn in bet. praten en obstructie
maken
De heer Dnijmaer Van Twist heeft er
Vrijdag degenen, die in dit opzicht wat
kort van memorie zijn, nog eens aan.
herinnerd. Bij de behandeling der Inva
liditeitswet in 1912 spraken 9 leden van
rechts en 17 van links; laatstgenoemden
spraken 401 kolom van de „Handelingen",
eerstgenoemden samen 105. De langpra-
ter Duijs alleen had 88 kolom noodig.
En dan durfde de vrijzinnige voorzitter
der Kamer bij den heer Van Twist nog
op kortheid aandringen.
Zeer ter snede antwoordde hem de
afgevaardigde voor Steenwijk:
„Zeker, ik zal kort zijn, althans kor
ter dan.de heer Borgesius op 15
Oct. 1912, die toen bij een overeenkom
stige regeling van werkzaamheden niet
minder noodig had dan.v ij f kolom
om zijne meening te zeggen."
Een onbedaarlijk gelach op alle banken
begroette dit gunstig antwoord.
Waarlijk, wie in een glazen huis woont
moet niet met steenen gooien. Laat links
zulks wel bedenken.
Trouwens, als de heeren van links willen
opschieten, dan moeten ze zelf het voor
beeld geven, zegt de Kameroverzichtschrij
ver van „De Tijd". Zij behoeven eigenlijk
heelemaal niet te spreken, want de heer
Borgesius gaf hun de pap in den mond.
„Laat de verdediging aan de Regeering
over", adviseerde hij. „En komt op tijd",
zei de heer Duymaer, die onbarmhartig uit
de presentielijst aantoonde, dat het met
den ijver der linksche heeren treurig ge
steld is.
't Is gewoon 'n schandaal, dat deze
tijd, zoo vol van kommer en zorg voor
ieder ernstig mensch, door de vrijzinnige
en socialistische politici wordt dienstbaar
gemaakt aan laag partijgedoe. Zij vullen
de munitiekamers, niet tegen den buiten-
landschen vijand, die dreigt, maar tegen
den binnenlandschen tegenstander, de c.le-
ricale Eerste Kamer.
En de Regeering doet daaraan mee.
Toch ware er zooveel ander nuttig werk
te doen geweest. Wees de heer Teenstra
op een reeks van wetsontwerpen, de heer
Duymaer van Twist noemde er ook 'eer.
paar.
Ten eerste het buitengewoon oorlogs-
crediet van 50 millioen, dat reeds is
uitgegeven, maar nog niet goedgekeurd.
Zoo springt het Kabinet om met het
voornaamste recht der volksvertegenwoor
diging, nl. haar budgetrecht.
i En de linksche wakers bij de Grondwet
slapen en vindei# alles goed.
Ten tweede ligt daar het ontwerp duur-
tetoeslag. Alle partijen zien de billijk
heid in, om voor de 'lagere ambtenaren,
beambten en werklieden in 's Rijks dienst
iets te doen en de noodzakelijkheid, om
daarmede spoed te maken.
Eerst zijn de onderwijzers bij den neus
genomen, nu worden het deze categorieën
gedaan. Wacht maar, heeren, de linker
zijde gaat verkiezingen tegemoet en dan.
staat ze voor niets.
De toestand.
Er wordt niet alleen gastreden op het
oorlogsveld maar ook in do kabinetten
der regeerders1, zij liet dan miet andere
wapenen.
Zoo'n stuk wapenbedrijf is verleden
Woensdag afgespeeld in den Rijksdag te
Eerlijn, waar de "kanselier den oorlögs-
toetand uit Duitschen bril bekeken, be
sprak. Een paar passages uit die rede
meenen wij den lezer niet te mogen
onthouden. Vooreerst deze die slaat op
Duitsclilands plannen met de volkeren;
wier gebied het bezet, houdt.
Neen, niet ten tweeden male mag
Rusland naa.r de onbeschermde grenzen,
van Oost- en .West-Pruisen zijn legers
doen oprukken, niet nogmaals mag
Rusland met Fransch geld het Weich-
sielland als invalspoort naar het onbe
schermde Duitschland inrichten. Even
min zal iemand gelooven, dat wij in
het westen de landen, waarop het bloed
van ons volk heeft gevloeid, zonder
volkomen veiligheid voor onze toe
komst zullen prijsgeven. Wij zullen
ons werkelijke waarborgen verschaffen,
dat België geen vazalstaat van Frank
rijk en Engeland wordt of in mili
tairen en economischen zin tot een,
voorpost togen Duitschland wordt in
gericht. Ook hier doet het lot geen
stap terug, ook hier kan Duitschland
bijv. den lang onderdrukten Vlaamischen
volksstam niet weer aan yerwaalsching
prijsgeven, doch zal hem- een gezonde,
en met zijn rijken aanleg overeenstem
mend©, ontwikkeling o-p den grondslag
van zijn Nederlandsche taal en volksr
aard verzekeren.
Wij willen buien hebben die zich
niet opnieuw tegen ons aaneensluiten
om ons te worgen, maar waarmee
wij en die met ons willen werken tot
wederzijdsoh nut.
i. J 1 i'.II
Hieruit zou men opmaken, dat het
Poolsche gebied niet aan Rusland meer zal
worden afgestaan, maar ook dat Duitsch
land >niet in Beigië verkiest te blijven,
noch in het bezette deel van Frankrijk,
als Duitsehland's toekomst beveiligd
wordt..
De heer Von Bethmann Hollweg ver
klaarde nog o. m.
Met onze bondgenooten zijn wij steeds
inniger verknocht geworden door lan
ge wapenbroederschap (bravo) waarop
in vredestijd een gemeenschap van ar
beid zal volgen, in het belang van
de economische wedvaart en de bes
schaving der steeds vaster verbonden
volken (lev. toej.) Ook in dit opzicht
gaan wij andere wegen dan onze te
genstanders. Engeland wil met bet
sluiten va.n vrede den oorlog niet la
ten ophouden, doch den handelsoorlog
tegen ons met verdubbelde kracht
voortzetten. Eerst moeten wij op mi
litair, dan op economisch gebied wor
den vernietigd. Overal zien we bru
tale vernietigings- en vemielingswoede
en de vermeten begeerte om in teugel-
looz© heerschzucht een volk van 70
millioen zielen lam te slaan. Ook deze
dreigementen zullen uiteenspatten, maar
de vijandelijke staatslieden .mogen be-
denken, dat hoe 'heftiger hun woor
den zijn, des1 te heftiger onze slagen
vallen.
Buiten Europa hebben onze koloniale
troepen en landslieden, afgesneden, van
alle verbinding met het vaderland,
onze koloniën taai verdedigd en be
strijden den vijand 'nog thans eiken,
voet grond van Oost-Afrika. Het lot
van de koloniën wordt evenwel niet
daar, maar gelijk Bismarck heeft
gezegd op het vasteland beslist.
(Zeer juist). Onze overwinningen op
bet vasteland zullen ons ons koloniaal
bezit hergeven en den onverwoestba-
ren Duitsche ondernemingsgeest oen
nieuw, vruchtbaar arbeidsveld in de
wijde wereld openen. (Lev. tooj.)
Zoo zien wij onbevangen en vol
groeiend vertrouwen de toekomst te
gemoet, niet met overmoed en zelf
bedrog, doch met dankbaarheid jegens
Oinz© strijders, in ,het heilig geloof
aan onze: t.oekonnst.
Ook de leden va,n den Rijksdag zeiven
hielden beschouwingen over den oorlogs
toestand. Nederland kwam, ook nog ter
sprake. Paijer, lid van de vooruitstrevens
de volkspartij sprak o.a.
De pressie op Nederland is in
een stadium gekomen, dat zij niet meer
alleen Nederland aangaat. Nederland ziet
zich gedwongen zijn kusten te bescher
men niet tegen de centrale mogendheden,
doch tegen de entente. Nederland is door
het tragische lot van Griekenland gewaar
schuwd. Wij moeten hier verklaren, dat
wij ons niet alleen stamverwant met Ne
derland weten, doch buitengewoon leven
dig gevoelen, dat Nederland niet voor zich
alleen, maar in werkelijkheid ook voor
ons. lijdt. (Levendige instemming).
Het optreden tegen Nederland beoogt
het Duitsche volk den adem af te snij
den.
Ik heb diepen eerbied voor de sterke
kracht van het Nederlandsche volk, dat
getrouw aan zijn geschiedenis voor zijn
zelfstandigheid en vrijheid opkomt. (Le
vendige toejuichingen).
Nu, wij het toch over Nederland heb
ben mag niet worden nagelaten ook
©enig© E.ngelsche stemmen te doen hoo
ien.
De „Daily Chron." zegt o.a. het vol
gende: i
Nederland weet, dat het niets te vree
zen heeft va.n Engeland. Er is veel ge
praat in onzijdige kringen, naar aanlei
ding van de Parijsehe conferentie, over
een zeer sterk offensief der geallieerden.
Het is zeer wel mogelijk, dat Neder
land de directe gevolgen onderzoekt,
die een dergelijke onderneming voor het
land zou kunnen Lebben,.
De „Daily Tel." schrijft: Op dit span
nende oogenblik in Nederland's toestand
is een herhaling van de uiting onzer
vriendschappelijke gevoelens, jegens dit
land niet misplaatst, het is nauwelijfks
aan te nemien, dat de Nederlanders' de
beweringen va,n d© stokende Duitsche
pers: voor ernst zullen houden.
Laten wij hopen, dat ons Nederland
sterk door zijn wilskracht om de neuir
tralite.it te bewaren, aan alle kanten gei
noeg ontzag weet in te boezemen om
de strijdende landen van ons af te hou
den, tot aan het einde van den oorlog.
Van de grens.
CADZAND. Gedurende twee dagen
klinkt onophoudelijk weer het zware ge
schut tot in Zeeuwsch-Vlaanderen. W«
vernemen weer van vele requisities in
Nooid-België. Te Brugge zijin veel ge
wonden aangekomen. Dagelijiks hoort men
langs de grenzen de zware vrachtautq-
mobielen ratelen in de richting naar het
Zuiden.
SLUIS. Zondagmorgen j.l. bewoog zich
boven Noord-Vlaanderen een groot vlieg-
eskader in Zuidelijke richting.
Het schrijven van Z. E. Kardinaal Mercier.
Uit Lugano wordt gemeld, dat een Bel
gische bodë aan het Vatieaan is aangeko
men, uit wiens handen Z. H. de Paus
den tekst van den herderlijken brief va.n
Kardinaal Mercier en- de briefwisseling
van Z.F.m. met von Bissing ontving.
Naar het front.
Den Gden April is Z. Em. Kardinaal
van Hartmann naar Brussel gereisd, om
van daar in gezelschap van dr. Midden-
dorf, 'opperaalmoezenier van het Westelijk
leger, met den Keulschen kapel-auto no. 4
naar N. Frankrijk te rijden, waar Z. Em.
de Rijnsche troepen wenscht te bezoeken.
Z.Em, is thans reeds op weg naar
Frankrijk.
Niet ongeestig.
Het Parijsehe blad „L'Oeuvre", dat on
langs een week lang door de censuur
is verboden, geeft thans iederen dag, het
portret va.n een eerbiedwaardig uitziend
heer met weligen haardos, gegroefd den-
kersvoorhoofd en golvenden baard. Het is
de beeltenis van staatsraad Emil Gautier,
den directeur-generaal van het censuur
bureau, welke nu voortaan dienst doet als
„stopper" van het door den censuur ge
maakte „wit".
Aan den Kaukasus.
CONSTANTINOPEL, 9 April (W.B.)
Het hoofdkwartier meldt:
Aan het Kaukasus-front mislukte in het
centrum een door den vijand onderjno-
men nachtelijken aanval. De vijand werd
door onzen tegenaanval na weinige uren
van strijd geheel uit de eerst door hem
bezette stelling veyaagd.
In de andere sectors onbeteekenende
gevechten.
De strijd in Mesopotamia.
CONSTANTINOPEL, 9 April (W.B.)
Het hoofdkwartier meldt:
Aan het Irakfront brachten wij den
vijand bij de gevechten op 5 en 6 April
in een door een onzer mobiele afdeelingen
bezette loopgraaf onzer vooruitgeschoven
linie, vier kilometer ten Oosten van onzen
voornaamsten sector van Felahie, een ver
lies van 1500 man toe en namen enkele
gevangenen. Wij schoten verder een vlieg
tuig neer.
Op 7 April artilleriegevechten aan beide
zijden.
In hechtenis.
De leeraar Truyens en directeur Coche-
teux van het instituut „St. Louis" te Brus
sel, zijn wegens medeplichtigheid aan oor-
logsverraad (het leveren van manschappen
aan den vijand) in hechtenis genomen.
DiimcHLAin.
Geen annexatie. In de jongste zit
ting van deoi Diuitschen Rijksdag, ver
klaarde (de socialist Haas© luid, dat hij
en de zijnen zich tegen elke annexatie
zullen verzetten, niet (alleen uit begin
sel, maar ook, omdat het gezond ver
stand dat gebiedt. Vroeger zeide hij
heeft de annexatie-politiek Frankrijk
in de armen van Rusland gedreven. Zal
men nui Rusland in die van Engeland
drijven?
Wat België betreft aldus vervolgde
hij het mag zeker geen Fransche
vazalstaat Worden, maar (evenmin een
Duitsche. „Wij eischen formuleerde
Haase het hersteL -van België's onaf
hankelijkheid, politieke en economische)
zelfstandigheid. Alleen als Djudtschland be
reid is, het ,aan België begane onrecht
weer goed te maken, kan er binnen af-
zienbaren tijd van vrede sprake zijn".
Nederland en De Oorleg.
Een Engelsch blad weet volgens de „N.
Rott. Crt." het volgende omtrent de crisis
van 31 Maart te vertellen:
Daar Duitschland ernstig ongerief onder
vindt van het gebrek aan rubber, koper en
smeerolie, heeft de Duitsche staf een coup
voorbereid, om Nederland te dwingen
voorraden van die artikelen af te geven.
De middelen zijn duister, maar de samen
trekking van een groote Duitsche strijd
macht aan de Nederlandsche grens zou
een stap daartoe zijn. Het plan is mislukt,
omdat Nederland tegenmaatregelen nam
en daarna begonnen de Duitsche agenten
in Nederland hun leugenveldtocht over
een Engelsch ultimatum en aanvallende
bedoelingen van Engeland, om de Neder
landers te misleiden.
De zegsman beweert, dat er aanwijzin
gen zijn, dat Duitschland den coup nu
tegen Denemarken, in plaats van tegen
Nederland zal richten
Een Duitsch blad weet de gebeurtenis
sen van 31 Maart weer anders te verkla
ren:
Minister Loudon vernam Donderdag 30
Maart, 's avonds laat door een diplomatiek
cijfertelegram uit Parijs, dat op de Parij
sehe conferentie de forceering van den
Scheldemond en de landing van een En
gelsch leger van 200,000 man te Antwer
pen als uitvoerbaar werd besproken. Een
formeel besluit daarover werd echter niet
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van II April
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot
Westelijken wind. Halfbewolkte lucht. Wei
nig verandering van temperatuur.
genomen. Maa.r reeds de bespreking van
het plan gaf de Nederlandsche Regeering
aanleiding, de mogelijkheid van uitvoering
ernstig onder het oog te nemen.
Eerste Kamer.
Comité-generaal in do Eerste
Kame r.
Naar verluidt, acht de regeering het
houden van een comité-generaal in de
Eerste Kamer niet noodig, en is de voor
zitter dier Kamer van oordeel, dat het
beter is, in deze regeeringsverklaring te
berusten, daar anders licht opnieuw on
rust zou gewekt worden.
Deze opvatting schijnt gegrond te zijn
op het feit, dat de regeering, na afloop
van het comité-generaal in de Tweede
Kamer, een zoo alleszins bevredigende
verklaring heeft afgelegd, dat er voor
het nemen van een nadere informatie
geen aanleiding meer bestaat. (Stand.)
Tweede Kamer.
(Vergadering van Donderdag G April).
De Ouderdomswet.
Dhr. De Wyckerslooth (R. K.), hoewel
goedkeurende da,t de uitvoering aan de
gemeentebesturen wordt opgedragen, om
dat deze lichamen steeds al met armen
zorg te maken hebben gehad, meende dat
er toch practische bezwaren bestaan, nl.
dat de gemeentebesturen niet onpartijdig
zullen zijn. Ook in financieel opzicht is
de regeling niet goed en dient'dus ver
beterd te worden, ook wat controle en
appèl betreft.
Dhr. Van Vliet (A. R.) betreurt, dat de
sociale arbeid van jaren nu weer uitge
steld wordt door dit ontwerp. Spr. verwees
naar het adres der Chr. Werkliedenver-
eenigingen en zei, dat het ontwèrp geefn
verzekering is, maar bedeeling en dus1
armenzorg. Het amendement-Duijs heeft
principieel niets gewijzigd in het karakter
en de bedoeling der Invaliditeitswet-
Talma. De Reg. is verplicht de wet-Talma
uit te voeren.
Dhr. Rutgers (A. R.) brengt een woord
van hulde aan Min. Talma, herinnerende
aan het eindelooze geduld van dien be
windsman bij het gereedmaken van de
omvangrijke Invaliditeitswet. Spr. criti-
seert voorts het aa.n de orde stellen van
dit ontwerp. Niet dat de Rechterzijde daar
tegen is uit vrees, want de verkiezing
te Apeldoorn, waar een krachtige tegen
stander van het Staatspensioen mét groote
meerderheid is gekozen, bewijst dat rechts
niet bevreesd behoeft te zijn voor de ge
volgen van haar verzet tegen dit ontwerp.
Het aa.n de orde 'stellen van dit ontwerp
thans, vindt spr. een betreurenswaardig
toegeven der Regeering aan de politieke
wenschen en begeerten. Het is spr. niet
duidelijk in hoever de Invaliditeitswet en
de Ouderdomswet aanpassen bij 't onder
havige ontwerp. Hij vraagt daarover in
lichtingen.
(Vergadering van Vrijdag 7 April.)
De heer Teenstra. (vrijz. )stelde voor
Maandag 10 April, des middags en des
avonds te vergaderen. Dit voorstel wordt
verworpen met 40 tegen 27 stemmen.
Onder de tegenstemmers waren 13 van
links.
Daarna vervolgde de heer Rutgers zijn
rede over de ouderdomsrente en stelde
o. a. de vraag of de Invaliditeitsrente nu
\op 70-ja.rigen leeftijd zal ophouden? Verder
somde hij nog eenige practische bezwaren
op tegen de werking dezer wet en noemde
haar een straf op de spaarzaamheid; die
gespaard heeft krijgt niets, die zorgeloos
is geweest krijgt een toelage.
Dhr. Limburg (V. D.) verdedigde het ont
werp en bestreed de tegenstanders. In de
wet-Talma wees hij op twee cardinale fou-
