üe Groote Oorlog.
No. él.
Dinsdag April 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJOAGAVOND
.sfiBft ss? rits
Kalmte en Vertrouwen.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.90, daarbuiten/1.10.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
kalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclamebericbten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels /0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de BM gulden bij verlies van beide f mm gulden bij 0^ gulden bij 0±
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I 11 I handen, voeten of oogen. IT H verlies van een |fl 111 9 verlies M I
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 I Voorts bij ongeneeselijke g hand, voet g I 11 I van een 1*9 B I
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I Iv verstandsverbijstering; B V U of oog; I U U duim; BB
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De spreekwoordelijk geworden koelbloe
digheid van het Nederlandsche volk, heeft
zich Vrijdag j.l. tegenover de loopende
geruchten )>egeven. De gekste berichten
werden geloofd, de wildste fantazieën
voor feiten aangenomen. In Den Haag
deed zelfs een courant er aan mede door
het lanceeren van een alarmeerend en
later gebleken foutief bericht over inter-"
nationale verwikkelingen. In onze omge
ving was men in een school zoo onpeda
gogisch den kinderen te vertellen, dat de
oorlog was uitgebroken, wat do doode-
hjk verschrikte kleinen thuis kwamen mee
deden en daar hun ouders ook nog on
gerust maakten.
Achteraf is gebleken, dat van al die
geruchten maar ééne zaak is waar geble
ken, dat namelijk de periodieke verloven
zijn ingetrokken. Dit nu moet eer tot
kalmte dan tot onrust stemmen, want
zoo iets bewijst, dat onze regeering op
haar „qui vive" is en er op uit, om
zelfs op een verwijderde bedreiging van
een meer ons land naderbij komen van
den strijd, gereed te zijn tot het ongeschokt
handhaven zoowel van onze neutraliteit
als van onze onafhankelijkheid.
Wij moeten niet vergeten, dat wij dag
aan dag door strijdende mogendheden te
land en ter zee omringd zijn, dat zich
ieder oogenblik op het groote strijdtooneel
complicaties kunnen voordoen en inder
daad voordoen, die onze regeering nood
zaken aan het buitenland te toonen, dat
wij onze weermacht zoo hoog mogelijk
wil en opvoeren, om elke bedreiging van
buiten af te slaan.
„VVij zijn dus" om met den oud-
minister van oorlog, Colijn, te spreken
„zelfs als dit naar onze eigen meening
nlo "9°d/;akelijk mocht zijn, verplicht om
naar het Westen te blijven front maken en
Is we dit naar het Westen doen, brengt
onze geheele neutraliteitspolitiek mee naar
tc voïgen. d6n eenZelWe g0dra§s-
omckit hS d," ^etreuren geüjk ik het doe,
i- fasten voor ons meebrengt
W nnf °ndraeeIiik schijnen. Indien ech
ter ook wij door de zuiging der »ebeur-
daTwh ni^11 worden meegesleept, orn
aat wij met genoeg rekening gehouden
hadderi met de inzichten en de S
den de s'h oorloSv°erenden, dan zou-
gen en JL J*'06"?" de geselen vervan-
g dle. kans, zij moge dan door som-
X? lofp^g W°rden gCacht' m°gen wij
En dan zegt de heer Coliin ten sloffe
m zyn artikel, dat hij dezer dagen schreef
in „l>e Stemmen des Tijds":
wórd! SïherPer «i harder en verbitterder
woidt de kamp tusschen Engeland en
Dmtschland en al meer komt®ons land
het gedrang. Het onderscheidingsver
mogen schijnt verdwenen; de grens tus-
gewbchrnl00- e" (JI'geourlo°I<-I is uit-
gewiscnt. He eén vecht voor de vriie
stótem rt' V0(lr het r€cht der k'cSe
staten, beiden echter voor zichzelf Dit
aats e - niet anders te verachten,
Aan I tl begmne betoogd heb
Aan de beoogde overwinning is reeds
,ls iid®Ie waan daarover gunstiger
e denken; dwaas zelfbedrog op iets he
prevel wT"; fCt Wat mnnnnelend ge-
kmch en^nngt me," de htsgebarsS
v S 0011 orkaan niet.
Van Cromwell is het woord: Bidt God
nuwi' houdt Uw kruit droog:
■ill 6!ft aJs WÜ' °°k in militairen zin
alles gedaan ;hebben wat in ons vermo
is fm huiten dezen wereldverwoes
enden krijg blijven, eerst dan mogen
lot' dei' Pikeren
Wat ons in deze tijden past is kalmte
SS»"- -ii« »«i i.
ZJT'.Sr"™*1
hand zijn" - e rn Gods
ons rustin' I Jtea omnes"
rustig d.e ongunst der tijden
doet verdragen. Vertrouwen in het be
leid onzer geëerbiedigde Vorstin en Haar
raadslieden, dat ons sterkt in onze over
tuiging, dat het lot van land en volk
aan goede handen is toevertrouwd.
Mogen wij, Katholieken, die leerden
uit het geloof te leven, niet verzuimen
in deze dagen vooral, den Alpaohtige
te smeeken, dat Hij Zijn beschermende
hand niet aftrekke van Nederland.
De toestand.
Er hangt spanning in de lucht, zegt
Het Centrum".
En dan is het moeilijk, de atmosfeer
te verkennen.
Er wordt vermoed en verteld en. ver-
daaid, zoodat ten sl'otte niemand meer
weet, wat te denken.
Maar dit staat toch wei vast: d© gealli
eerden hebben zich nu reeds maanden
aan een stuk voorbereid op een groo-
ten aanval'.
De Engel'schen en Russen formeerden
nieuwe legers. Alleen in Engeland werk
ten meer dan tweeduizend fabrieken dag
en nacht aan het fabriceeren van mu
nitie, ook in Frankrijk, Italië, Candida,
Rusland werd daaraan gearbeid. Uit Ame
rika; en Japan weiden zendingen ont
vangen.
En toen had te Parijs de groote con
ferentie der geallieerden plaats.
De telegraafverbinding tusschen Enge
land en het vasteland werd eenige dagen
„gestoord", maar de kabel1 werkt, <lus lijkt
het meer op: een opzettelijk verbreken
der verbindingen.
Aan de Deensohe kust werd een groote
Engelsche vloot gezien.
Men vertelde zelfs, dat Vrijdagdmiddag
in de Noordzee, vlak bij onze kust, een
zeestrijd plaats vond. (Dit is echter later
tegengesproken. Red.)
Ook wat onze regeering deed., bewijst,
dat volgens door .haar ontvangen inlich
tingen iets kan gebeuren.
Wat kan dat anders zjjh dan het groote
offensief?
Gelijktijdig zullen daarbij van alle zijden
aanvallen worden gedaan: in Italië, van
Saloniki uit, aan het Russische front, in
Frankrijk, in België.
Maar aan den User kannen de Eng,el-
schen evenmin doorbreken als d© Duit-
schers het vermochten. En gesteld, jdat een
doorbraak der geallieerden op hst Weste
lijk front gelukte, dan zou er een Duitsch
leger in hun rug blijven. Zoodat de ver
onderstelling voor de hand ligt: de Engel-
schen gaan trachten te landen op ;de Bel
gische kust.
Daarmee zooi alles verklaard wezen,
wat er ten onzent geschiedt.
Inmiddels blijft Verdun nog steeds de
aandacht vragen.
Uit Berlijn wordt aan de „N. Ct." ge
seind:
De correspondent van de „New-York
World" meldt aan zijn blad bijzonder
heden van het Bont van Verdun. Hij
aanschouwde den strijd van zeer nabij
en verklaart dat niet veel minder dan
een millioen man aan beide zijden om
Verdun strijden. Nooit tevoren werden
zulke enorme hoeveelheden artillerie in
den strijd gebracht. Op den halven cir
kel van de vuurlinie rondom Verdun,
van de Maaslinie boven St. Mihiel tot
Avocourt hebben de üuitschers een 2500
kanonen in actie of reserve. "Dat staat
gelijk met een kanon op ieders 25 M.
Drie weken geleden teen ik den strijd
nabij Douaumont gadesloeg, scheen de
Duitsche artillerie superieur boven de
Fransche. Sedert schijnen de Franschsn
te Verdun machtig veel artillerie Je heb
ben samengetrokken en thans beant
woorden zij bijna elk schot. De Duit
sche officieren zeggen, dat het merkbaar
is dat de "Franschen vooral hun zwaar
geschut zeer hebben versterkt.
Do Duitscbers erkennen, dat de omr
singeling van Verdun een geweldige en.
wel de moeilijkste Onderneming op het
westelijk front is, die tot dusver werd
gewaagd.
Aan de oostzijde, waar de steile hel
lingen der Cótes Lorraines plotseling op
rijzen aan den rand der vlakte van
W,oëvre, is de vooruitgang in de laatste
3 weken gering geweest, maar ten W.
van de Maas en bij Avocourt werd voor
uitgang van beteekenis verkregen.
Te Vaux, dat den sleutel vormt tot
den N. W. .sector om yerdun, liggen de
Duitsche en Fransche linies zoo dicht
bij elkaar, dat zij de artillerie niet tegen
elkaar kunnen gebruiken. Handgrana
ten en mijnenstrijd spelen daar de hoofd
rol.
Aanwijzingen, die de berichten over
verschrikkelijke .verliezen der Dnitschers
zouden bevestigen, krijgt men bij een
bezoek aan het gebied achter, het front
niet. Er zijn zeer bloedige gevechten
geweest, maar de verliezen waren piot
grooter dan in evenredigheid met de
sterkte der in actie gekomen troepen
was1 te verwachten.
Uit hetgeen men hoort .van de "Fran
sche gevangenen blijkt wel, dat in het
leger de geest en het moreel nog
bewonderenswaardig zijn. D:e Fransche
gevangenen zien er uitstekend uit, wel
doorvoed, goed uitgerust, en allerminst
ontmoedigd. Verdun krijgen de Dnit
schers nooit, zeide een Fransch serge
ant in Duitsche gevangenschap, tenzij zij
250.000 dooden (offeren.
0e Duikboetenoorlog.
Bij de motie, door de begrotings
commissie van den Duitschen Rijksdag
over het voeren van den duikbooten
oorlog aangenomen en door ons in ons
vorig nummer vermeld, teekent „De
Tijd" aan
Twee dingen vallen hierbij aanstonds
op te merkenvooreerst dat van „de
wettige belangen der neutrale staten"
gewag wordt gemaakt, en vervolgens,
dat tot de onderteekenaars der motie,
waarin deze formule voorkomt, ook be
hoort de heer Gröber, liet bekende Cen
trumslid. Weliswaar gaat deze verklaring
niet zoover als hetgeen de vrijzinnige
volkspartij in haar vergadering van
Dinsdagavond uitdrukkelijk gestipuleerd
wenschte te zien, nl „dat bij de tegen
woordige en toekomstige onderhande
lingen vrijheid in het gebruik van dit
wapen tegen onze vijanden voorbehouden
wordt", doch zij klinkt voor de neutralen
toch meer geruststellend dan de lezing,
welke het Centrum (liet voorstel-dr.
Spahn c.s.) aanvankelijk aangenomen
wilde zien en die aldus luidde„dat bij
de onderhandelingen met buiteniandsche
staten de vrijheid in het gebruik van
dit wapen voorbehouden wordt".
In deze Centrumsmotie werden de
neutralen wel niet geheel als „quantité
négligeable" behandeld (er was immers
sprake van onderhandelingen met buiten
iandsche natuurlijk met Duitschland
niet op voet van vijandschap verkeerende
staten), doch van de „inachtneming
hunner wettige belangen" was geen
sprake. Thans blijkt ook liet Centrum
tot een voor de neutralen minder drei
gende wijze van duikoooten oorlogvoering
bij den rijkskanselier te willen pleiten.
Het „Berliner Tageblatt" merkt naar
aanleiding van dit gewijzigde Centrums-
voorstel op
„Het Centrum verlangde tot dusver
al zij het ook minder scherp dan de
voorstellen van de conservatieven en de
nationaal-liberalen het onbegrensde
torpedeeren, d.w.z. dat ook de schepen
van de neutrale staten Nederland, Zwe
den, Amerika, Noorwegen enz., onver
schillig of zij al of niet gewapend waren,
getorpedeerd zouden moeten worden.
Dat is, naar aan 't publiek nog niet vol
komen duidelijk was, de eiscli, waarover
het verschil van tneeniug loopt. Door
toevoeging van de woorden „tegen onze
vijanden" is uitgedrukt, dat wij liet
duikbootwapen alleen tegen die staten
willen gebruiken, met welke wij oorlog
voeren
Als de Duitsche regeering daartoe kan
besluiten en de duikboot commandanten
de hun gegeven instructies stiptelijk uit
voeren, zal dit in de neutrale landen
een ware opluchting geven
De Handelsoorlog.
BERLIJN, 2 April (W,B.) Lloyds meld
d.d. 31 Maart uit Patras, dat de Engel
sche schoener „John Pritchard" (96 netto
tons) door een onderzeeër in den grond
geboord is. De bemanning is gered.
PARIJS, 2 April (HAVAS). Duitsche
onderzeeërs hebben de Noorsche sloorn-
scliepen „Norue" (713 netto tons) cn
„Hans Gude' (651 netto tons) en het
Zweedsclie stoomschip „Hollandia" (608
netio tons) getorpedeerd. Alle bemannin
gen zijn gered, behalve een matroos van
de „Hans Gude".
BERLIJN, 2 April (W B.) Volgens een
telegram uit Londen meldt Lloyds uit
Penzance, in liet graafschap Cornwall d.d.
I AprilDe tankboot „Goldmarth" (4863
netto tons) thuis behoorende te Londen,
is tot zinken gebracht, De bemanning is
hier geland.
Een marconi telegrafist en een matroos
zijn gewond.
Het torpedeeren van de „Portugal".
BERLIJN, 2 April. (W.B.) Officieel
wordt uit Petrogrado gemeld:
In de Zwarte Zee werd den 30en
Maart om 8 uur in den voormiddag het
stoomschip „Portugal", het Frausch
Russisch hospitaalschap, dat bij Ofi in
het Oostelijk deel van Anatolië lag en
daarheen gezonden was om gewonden
op te nemen, door een Duitschen onder
zeeër aangevallen en tot zinken gebracht.
Na het tweede torpedoschot, dat het
schip in de machinekamer trof, zonk dit
in minder dan een minuut. Van de 273
personen aan boord zijn er 158 gered.
Da Servische kroonprins in Londen.
LONDEN, 2 April (R.O.) De koning
bood heden op het Buckinghampaleis
een dejeuner aan ter eere van den
kroonprins van Seivië.
Onder de aanzittenden waren deleden
der koninklijke familie, Lord French,
Balfour, Grey en Lord Crewe.
Van de grens.
CADZAND, 1 April. De laatsle dagen
klinkt onophoudelijk het zware geschut
uit het Zuiden. Door de Duitschers wordt
hard gewerkt aan de werken der kust
verdediging. Boven Kuocke sur Mer hangt
dagelijks een groote kabelballon, die tot
ver in Nederland zichtbaar is. Zoodra een
vliegtuig der verbonden in het gezicht
is verdwijnt de ballon onmiddellijk. Dage
lijks doen vliegers verkenningen over
heel de streek. De burgerlijke bevolking
is uit het Noorden van West-Vlaanderen
bijna geheel verdwenen.
Nog meldt men ons: Nabij West Capel-
le werd een Duitsche veldwebel, die
wilde deserteeren, door de Duitsche
wacht gefusilleerd. Iu den omtrek van
Maldeghem cn Aalter hebben weer
requisities plaats voor het leger tegen
contant geld en bons. Op de Spoorlijn Eec-
loo-Maldeghem-Brugge heerscht groote
drukte. Door Maldeghem rijden weer de
zware legervrachtautomobielen. Alles
wijst op een versterking der linie Yperen-
Noordzee.
Aan den draad
Nabij Moershoofdje bleef een jonge
Belg aan den electrischen draad hangen.
Hij wilde des avonds naar Nederland
komen. (Msb.)
Asquith bij den Paus.
ROME, 1 April, (particulier.) Howard,
de Engelsche gezant bij den H. Stoel,
giug kwart over erf uur naar het Engel
sche gezantschapsgebouw om Asquith ai'
te halen.
Verwachting t"t den avond van 4 April
Zwakke winder, meest uit Zuidelijke
richtingen, des ochtends nevelig, later meest
lichtbewolkt, waarschijnlijk droog weer.
Overdag warm.
Deze steeg met O'Beirne in een auto.
'Om 11.30 uur kwam Asquith op het
Vaticaan aan. Hij steeg met de lift tot
de tweede etage (seconda loggia) waar
hij werd ontvangen door Obill, kamer
heer met kap en degen. Obill begeleidde
Asquith tot de Pauselijke apartementen,
waar peletons van de edelgarde, van de
Zwitsersche garde, de Palatijnsche garde
en gendarmen voor den minister presi
dent de wapens presenteerden.
Asquith werd op den drempel der Pau
selijke vertrekken ontvangen door mgr.
Sanz de Samper, kamerheer, die hem
geleidde naar de particuliere bibliotheek
van den Paus. Zijn verblijf aldaar duurde
ongeveer twintig minuuten. Daarna ver
liet Asquith de Pauselijke apartimenteu
en bracht een bezoek aan kardinaal Gas-
parri
Om 12.10 verliet Asquith met Howard
en O'Beirne het Vaticaan.
Kardinaal Ca^parn bracht nog denzelf
den dag een tegenbezoek aan den minis
ter-president- Asquith in de Britsche
legatie bij den H. Stoel.
is op 11 Maart in de groote gehoor/, uil
van de Sorbonne te Parijs gehuldigd door
de Alliance franco-beige, onder voorzit
terschap van den Kamer-president Paul
Deschanel," in tegenwoordigheid van den
president der Republiek, van baron Guil-
laume, den Belgischen gezant, veschei-
dene leden van het Fransche en van het
Belgische ministerie, het corps diploma-
tiqe van de bondgenoten der Entente
enz. enz.
Baron Beijens zeide daar o.m
„Aan den Yser heeft zich in het bij-
stroomen gezamenlijk vergoten bloed
onze schojne Fransch-Belgische vriend
schap bezegeld, aan den Yser waar
het leger des Koning, tot 48.000 ba
jonetten verminderd, de zware opdracht
had den invaller den weg naar Calais
te versperren. Het Fransche opperbe
vel had het gevraagd 48 uren weer
stand te bieden. Uitgeput door zes
weken strijd rondom Antwerpen en
door een moeilijke terugtocht, heeft
het twaalf dagen stand gehouden zich
vastklampend aan bruggehoofden van
deze sindsdien beroemde rivier, twaalf
dagen van aanhoudenden strijd, waarin
14.000 Belgen gevallen zijn in het slijk
van het sombere hardnekkig betwiste
slagveld
Het Belgische volk, mijne heeren, is
besloten te strijden tot het uur van
de verlossing, tot het uur van de ge
rechtigheid en van het onvermijdelijke
herstel naar het voorbeeld van zijn
grootcn kardinaal dat zuivert; beeld
van de vurigste vaderlandsliefde
(„C.".)
De Rijksdag.
Volgens de Berliner Morgenpost zal
de rijkskanselier Woensdag a.s. in
den Rijksdag een groote rede over den
oorlogs- en internationalen toestand hou
den.
Zeppelins boven Engeland.
LONDEN, 1 April. (R.O.). Het minis
terie van oorlog deelt mee, dat gisteren
in Oostelijke graafschappen een luchtraid
heeft plaats gehad. Men gelooft, dat daar
aan vijf Zeppelins deelnamen.
Zij kruisten boven de kust op verschil
lende grensplaatsen, en zij koersten in
verschillende richtingen. Ér wordt ge
meld, dat negentig bommen geworpen
werden op verschillende plaatsen. De
resultaten zijn niet bekend. Mede wordt
