mlte Co cnecht 100 1UU ™'»'n OU Oe Groote Oorlog. Donderdag 2'3 Maart 1916. Twaalfde Jaargang. BERICHT. Nog eens geheime diplomatie. ITDIENST Ruyter" en ■Beveland". Inden bij riedrich, aagd een Dienstbode JNo. 36. Verschijnt eiken MAANDAG-.JVOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Aan onze abonné's. In het najaar van 1915 hebben wij reeds in het kort vermeld, dat eene eventueele verhooging van abonne mentsprijs niet was buitengesloten. Verschillende oorzaken maken de exploitatie van ons blad zoo duur, dat wij vanaf 1 April a.s. verplicht zijn den abonnementsprijs te verhoogen met 15 cent per kwartaal, waardoor de abonnementsprijs wordt: voor Goes en Middelburg per maand 30 cent en per kwartaal 90 cent en voor de postabonné's f 1.10 per kwartaal. Zij, die reeds vooruitbetaald hebben, vallen buiten deze verhooging. DE DIRECTIE DER N. Z. COURANT. Losse Oorlogsberichten. BUITENLAND. BINNENLAND. Rotterdam en dam, oomboot tiaar ROTTERDAM, 's morgens 1 uur. 's morgens 4 uur. haar AMSTERDAM. Irgen vroeg. tRDAM naar GOES, 's morgens 6 uur. 's morgens 11 uur. jSRDAM naar GOES. |dag 3 uur. trdam, Haring- bekomen te Goes MONHEMIUS, te |en BOUMAN Zn., bij de heeren J. B. DEFAIS en te Rot- omboot-Reederij v/h ICHUIJT. ICHT Goe«—Dordt— rel», fl, retour 11,BO. H 2 Middelburg. (n pool, Is van 30 en 15 cent. |l. rose en wit, (s van 10 en 20 cent- FR1EDRICH, doosjes van 25 cent. ^RIEDRICH, doosjes van 30 cent. [kodont, en wit, doosjes van 10 cent. posjes, rose en wit, 25 cent. |l> en wit, doosjes van 25 cent, >1, rose en wit, doosjes van 10 cent. >1, T, rose en wit, doosjes van 10 cent. jeco, tuben 45 en 75 cent. ol, )OL, in tuben 25 cent. gate, in tuben 45 cent. JSL, in tuben 50 cent. lol, en doosjes, rose en wit 40 cent. permunt, glazen doosjes 40 cent. KOOP machine van 2.M" 1.60 M. 1.75 M. r, Smid, Helnkenszand. KOOP leden BOUWLAND, zijnde perceel 18 -van |u wijlen Zandee. Direct ;an desgewenscht als le gevestigd blijven. ORNICK, Goes. in den Wilhelminapolder aet Mei rJ. de Wed. L. VERBEEK. rg, 's Gravenpolder. Abonnemuntsprjjs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrgdag vóór een uur 's namiddags. Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 209, GOES. Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant. 1500 gulden bij verlies van beide banden, voeten of oogen. Voorts bij ongeneeselijke verstandsverbijstering De abonné's op dit blad, in het bezit der door de directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoor waarden, GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank' I BH gulden bij J gulden bij A a SL. I verlies van een jfl I 11 verlies fl_ fl gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger. te Schiedam. Dat democratiseering van het buiten.- landsch beleid, waarover wij dezer da gen spraken, een zaak is die ons, Ka tholieken, gansch niet onverschillig laat, bewijst het voorstel dat de R. K. Kies- vereeniging „Recht voor allen" te Arn hem Donderdagavond besloten heeft bij den „Bond van R. K. Kiesvereenigingen, in Nederland" voor behandeling op de 'a. s. jaarvergadering in te dienen: „De Algem. Bond van R.-K. Kies vereenigingen ï'oepe een commissie in het leven, welke zal hebben te onder zoeken, of het op den weg ligt der R. K. staatspartij en of voor haar de mogelijkheid beslaat de reorganisatie van onze diplomatieke en consulaire vertegenwoordiging te bevorderen." De vraag is nu maar: doet „Recht voor Allen" hiermede een slag in de lucht of streeft het iets bereikbaars na. Dit meenen wij het best te kunnen be antwoorden door het aanhalen van de navolgende passage uit het artikel: Diplomatie en Recht van Oorlogsverklaring een V o I k s za a k, verschenen in „Vrede door Recht" (or gaan van den Algem. Ned. Ro-nd „Vrede door Recht") December-aflevering 1914. De schrijver, Mr. H. J. de Lange, zegt hierover „Het schijnt me toe, dat ook voor Neder land de tijd gekomen is een krachtige actie te voeren. Juist omdat het streven naar het verdemocratiseeren van do diplo matie binnen de grenzen van ons land valt, zal het werk met zooveel meer kans op welslagen begonnen kunnen worden, dan de acties voor internationale hervor mingen. In de eerste plaats zou een Grond wetsherziening noodig zijn. De Nederland- sche Grondwet staat onder meer op deze hoofdpunten de veranderingen in den weg In de eerste plaats moet artikel 57 „De Koning heeft het opperbestuur der buitenlandsche betrekkingen" gewijzigd worden in dien zin, dat de eindbeslis sing bij de volksvertegenwoordiging komt. Artikel 59, dat in de 1ste alinea het recht van sluiten en bekrachtigen van ver dragen aan den Koning geeft en in de 2de alinea eenige uitzonderingen daarop vermeldt, n.l. de verdragen, die I wijziging van grondgebied van den Staat medebren gen, II aan het Rijk geldelijke verplich tingen opleggen, III bepalingen wettelijke rechten betreffende inhouden, dit arti kel 59 moet m.i. zoodanig gewijzigd wor den, dat als regel de Staten-Generaal de verdragen sluiten en bekrachtigen, maar als uitzondering in gevallen op te sommen in de Grondwet, de Koning het doen kan. Deze laatste uitzondering om "de Staten-Generaal van werk te ont lasten. Artikel 58, dat de Koning het recht van oorlogsverklaring verschaft, moet als ver ouderd vervallen. De Staten-Generaal in „vereenigde vergadering" (zie bijv. art. 40) zullen over dit uiterst gewichtige recht tfi beschikken hebben. Artikel 187 eerste alinea in verband met 185 behoeven ook wijziging. Thans kan de Koning ter handhaving van uit- of inwendige veiligheid elk gedeelte van het grondgebied van het Rijk in staat van oorlog of beleg verklaren. Vervolgens kan de Koning de dienstplichtigen, die niet in werkelijken dienst zijn, onder de wapenen roepen, hetgeen daarna door een wet al of niet bekrachtigd moet worden. Men begrijpt, dat deze wet nooit zal uitvallen in strijd met de door den Koning geno men beslissing. Mobilisatie op zich zelf reeds is een maatregel van zoo verstrek kende gevolgen ten opzichte van oorlog en vrede, dat in verband met de wijziging van artikel 58 verandering dringend noo dig is. Ook in deze twee artikels 187 en 185 moet de beslissing bij de volksver tegenwoordiging komen. Meerdere studie zal hebben te over wegen o"f bijv. artikel 55 „De uitvoerende macht berust bij den.koning" onveranderd kan blijven. Hetzelfde geldt van artikel 60, dat in de eerste alinea den Koning het oppergezag over zee- en landmacht geeft. Alom wordt terecht geroepen om her vormingen in het recht der staten onder ling, maar nooit zullen de noodzakelijke wijzigingen tot stand gebracht kunnen worden, als de instrumenten door welke de hervormingen overwogen en ingevoerd moeten worden de diplomaten niet zelf de urgentie er van inzien. De diplo matie moet zélf belang bij die hervormin gen hebben. Dat heeft de tegen woordige diplomatie niet. Zij is veel te veel verward in oude tradities en veel te veel geïnteresseerd bij de haute finance en wapenfabrieken, zoo niet onmiddellijk, dan toch middellijk. Eerst wanneer de diplomatie volkszaak wordt en- beheerscht door mannen, die zelf be lang hebben bij meerderen vrede, kan verbetering komen. Op de eerste Vredesconferentie moesten voornamelijk generaals en andere hooge militairen over het bewapeningsvraagstuk en eventueele vermindering in de krijgs toerustingen delibereeren. Men weet, dat niets tot stand gebracht werd op dit stuk. Een geestig diplomaat heeft daarvan ge zegd, dat men evengoed schoenmakers over de afschaffing van de schoenen kon laten onderhandelen. Laat ons dat gezegd zijn!" De toestand. Voor de vijfde maal trachten thans de Italianen aan de Isonzo (bruggehoofd Görz en hoogvlakte van Doberdo) door te brekên. De eerste aanval geschiedde den 29en Juni, de tweede den 18en Juli, de derde den 18en October en de vierde den 9en November. Telkenmale wierpen de Italianen groote massa's tegen de Oos- tenrijksche stellingen, doch hoewel de toe stand vaak hachelijk was, b.v. van 23 tot 27 November, wisten toch de Oosten rijkers tot heden toe stand te houden. Ten Zuiden va,n Dunaburg en langs den Dnjester worden de aanvallen der Russen steeds heviger. Zij zijn er in geslaagd het veelbestreden bruggehoofd va,n Usciezko, dat door de Oostenrijkers da.pper werd verdedigd, te nemen. Hier mede is het eenige valste punt dat de Oostenrijkers aan de overzijde van de Dnjester nog hadden, voor hen verloren gegaan. Komen de Russen nu ook nog de rivier over, da,n zouden de stellingen der Oostenrijkers wel eens met oprolling kunnen worden bedreigd. De poging der Duitschers om de Fra,n- sche stellingen van Béthincourt in de flank aan te tasten, heeft volgens Fransche berichten geen succes gehad. Meer succes hadden de Duitschers in de luchtgevechten. Een Wolff-depêche deelt het volgende mee: „In een luchtgevecht heeft luitenant von Althaus boven de vijandelijke linie ten W. van Lihons zijn vierde, Luitenant Böhlke boven het bosch van Forges aan den linker Maasoever zijn twaalfde vij andelijke vliegtuig neergeschoten. Boven dien verloor de vijand drie andere vliegtui gen, een daarvan in een luchtgevecht bij Cuicy, ten W. van het Vauchébosch, de twee andere door vuur uit de verde digingskanonnen. Eén van de laatste viel brandend bij Reims. Het andere, dat een paar maal over den kop sloeg, is in dé streek van Ban de Sapt achter de vijan delijke linies gevallen." De Italiaansche opperbevelhebber Ca- dorna vertoefde te Parijs, waar hij een bezoek kwam brengen aan den nieuwen Franschen minister van Oorlog, generaal Rogues, en aan den Franschen generalissi mus Joffre. Ook de Servische kroonprins zou te Parijs aankomen. Z Em. Kardinaal Mercier. Een correspondent in België bericht apn „De Tijd": Tot de voorgeschiedenis van het nieuwe incident-Mercier kan nog dienen, dat de Duitsche Regeering reeds tijdens het ver blijf van Z.Em. den Kardinaal te Rome vertoogen tot den H. Stoel heeft doen richten, om dezen tot ingrijpen te nopen ten aanzien der houding van den Kardi naal. De H. Stoel wees echter het spelen van een dergelijke rol hoffelijk af. De Kardinaal-Staatssecretaris bepaalde zich ertoe te antwoorden, dat van den Belgi schen Prima,at een verstandig en gematigd optreden mocht worden verwacht. Dit antwoord was te opmerkelijker, daar Generaal-Gouverneur von Bissing had ge dreigd, op eigen gelegenheid maatregelen te zullen nemen, indien de H. Stoel niet aan het Belgische Episcopaat zijn houding zou voorschrijven. In een brief, door den Gouverneur-Gene raal aan de Belgische Bijschoppen gericht, verklaarde eerstgenoemde te gelooven, dat het bekende collectieve schrijven het werk van Kardinaal Mercier was, en hij be klaagde zich bitter, dat men aan liet Duitsche Witboek ten a,anzien der gebeur tenissen in België geen geloof hechtte. Dankschrijven aan Z. H. den Paus. Ook de Duitsche naar Zwitserland over gebrachte zieke en gewonde soldaten heb ben op het voorbeeld van de Fransche een telegram van dankbetuiging gezon den aan Z. H. den Paus. Het luidt als volgt: „Aan Z. H. Paus Benedictus XV, Va,ticaan, Rome. Ter gelegenheid van het bezoek van den bisschop van G'oira, Mgr. George Schmid von Gruenek, bieden de Duitsche zieken en gewonden, die in Zwit serland zijn ondergebracht, uit geheel hun hart aan Uwe Heiligheid hun dankbetui ging voor het resultaat verkregen door het initiatief van de uitwisseling van zieke en gewonde soldalen tusschen Duitschland en Fra.nkrijk." De onderzeeërsoorlog. Lloyds meldt, dat het Engelsche stoom schip „Part DaVhousie" (1129 ton), go- zonken is. Zeven man zijn aan land ge zet. De overige leden der bemanning worden vermist. Het Noorsche stoomschip „Langeii" (974 ton) is gezonken. 16 personen werden gered. Een persoon is gedood. Het Deensche stoomschip „Skodsborg" (1066 ton) is gezonken. 17 personen zijn gered. 3 leden der bemanning worden vermist. Naar aanleiding van den luchtaan val der geallieerden op Zee- brugge meldt men ons uit C ad zand: Maandagmorgen in de vroegte verscheen boven Zeebrugge een eskader vliegma chines, ongeveer een 20-tal, der verbon denen. Elke machine had 200 pond bom men bij zich. Doel van den tocht was de vernieling van het station der Duitsche walervliegers. Het marinegeschut der Duit schers in de duinen was dadelijk in volle actie, doch kon slechts één machine licht treffen. De uitspatting der granaten was uit Cadzand goed te zien. i Een kleine tragische episode uit het leven en sterven in de loopgraven. Den 26sten Mei 1915 sneuvelden aan de Somme een jong Fransch luitenant, zekere Luguiaud. Hij was 24 jaar en liet een testament na, dat hij vlak voor zijn dood had geschreven dn een vijfcents opschrijfboekje. Hij diende bij een batal jon, (hit een Duitsche loopgraaf had ge nomen en zich daarin twee dagen had staande gehouden. Gedurende die twee dagen sneuvelden 120 van de 800 man; en va.n de vijftien officieren werden er zes gedood en vijf buiten gevecht gesteld. Ten slotte waren nog slechts twee onge kwetste officieren ovèr. Den 26sten Mei werd luitenant Luguiaud door een granaatscherf in het gelaat ge troffen. Het géheele benedengedeelte van zijn gezicht werd weggeslagen: slechts voorhoofd en oogen waren intact geble ven. Toen hij viel nam een sergeant ver- bandwindsel, wikkelde dat om het hoofd van den gewonde en bracht dien wat naar achteren. Terwijl de luitenant lag te sterven bleek uit zijn oogbewegingen, dat hij iets ver langde. De sergeantbegreep hem en gaf hem een opschrijfboekje met potlood. Zoo'n zwart gekaft opschrijfboekje hebben alle manschappen. Er staan de namen in van de naaste bloedverwanten, opdat ;met dezen zal kunnen worden gecorrespon deerd indien er iets gebeurt met den houder van het boekje. De luitenant schreef nu op de nog open bladzijden: „Dank aan allen, die samen met mij heb ben gestreden." Daaronder krabbelde hij: „Zeg aan mijn vader en moeder, dat ik mijn plicht heb gedaan. Mijn familie is Luguiaud, Bellevue, bij Sommières." Ver der is het schrift onduidelijk en de blad zijde met "bloed bevlekt. Toch had de luitenant nog leesbaar kunnen schrijven: „lk sterf tevreden." Daarna wordt het schrift onleesbaar en zou zelfs door de overlevenden niet hebben kunnen worden begrepen, hadden de omstanders niet, ter wijl hij schreef, elke letter afzonderlijk afgelezen en er een afschrift van gemaakt. Op een van de laatste bladzijden stond geschreven: „Brengt mij niet weg." Toen Slaagde L. er nog in het blaadje om te slaan en te schrijven: „Want de Boches zullen de loopgraaf nemen." De laatste regels die hij schreef moesten beteekenen: „500 fes. van mijn geld voor Poupard en nog 500 voor armen mijn dorp." Toen stierf hij. Poupard was de sergeant die hem verbonden en weggedragen had. (N. R. Crt.) ITALIË. In de Italiaanscihe Kamer is een debat gehouden over den algemeenen toestand waarbiji d© minister-president Salandra toegaf, dat liet land in economische moei lijkheden verkeert, maar dat deze onmo gelijk waren te voorkomen geweest. ,I)e reg'eering heeft gedaan wat mogelijk was1, om zei te verminderen, en liet nu over hare pogingen en ook over de wijze, "waarop de oorlog was gevoerd het oor- Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 23 Maart Matige Noordelijke tot Oostelijken wind. Meest zwaarbewolkte lucht. Wellicht nog regen of sneeuwbuien. Iets zachter overdag. deel aan de Kamer. De rageering had [Vertrouwen noodig en er moesten dus andere mannen aan het roer komen, in dien dat Vertrouwen niet meer bestond. 'Met groote Meerderheid "(3J4 tegen.'61 Stemmen) werd daarop een motie ten giuns- te yan het Kabinet aangenomen. („C.") De toestand op Zee. Men seinde ons Maandagavond: LONDEN. Een Nederlandsch stoomschip (naam onbekend) en het Noorsche stoom schip „Langeli" zijn gisteravond aan de ooskust van Engeland getorpedeerd en gezonken; vijftig geredden zijn ontscheept. Gelukkig is gebleken, dat dit draadbe- richt, voor zoover het een Nederlandsch schip bedoelde, op een misverstand berust. Toch zijn Zondag weer drie vaartuigen, waarvan twee neutrale, aan den duikboo- ten-oorlog ten offer gevallen. De Maandag te Rotterdam vergaderd hebbende zeelieden besloten bij de re geering op de navolgende maatregelen aan te dringen: het verleenen van gewa pend convooi van Marinevaartuigen, het geven van mijnenvegers, die een vloot van vertrekkende of thuiskomende sche pen vooraf zouden gaan tot de Downs en de vaart om den Noord van Engeland, in welk geval convooi eveneens nood zakelijk werd geacht. Het bestuur van „Volharding" had over deze quaestie Dinsdagmiddag een onder houd aan het ministerie van Binnenland- sche zaken. Bemanningen van een achttal bemon sterde schepen hadden besloten niet uit te varen, vóór de resultaten van dit onder houd bekend waren. Nader meljdt men dat bij het onder houd do regeering het verlangen, der zeelieden billijkte. Er worden verschillen de maatregelen overwogen, jdie de vaart in het Kanaal minder gevaarlijk zouden kunnen maken. Daaromtrent zouden bin nen enkelei dagen nadere mededeel ingen worden gedaan. De Minister van Marine scheen van meening dat wellicht de vaart om Schot land voorloop'ig (de voorkeur zoude ver dienen. De conferentie du,urde ongeveer l1/» uur. De „Tubantia". Het bericht van het „Nieuws van den Dag", dat onze Regeering reeds Zater dag j.l. een zeer scherpe nota in zake de „Tubantia" tot de Duitsche heeft ge richt, is, .volgens de „Nieuwe Ct." niet juist. Wel moet terstond na de vast stelling vau den ondergang van het schip en va.n de omstandigheden, waaronder deze plaats vond, vanwege onze Regee ring een stap te Berlijn gedaan zijn, maar voor een scherp vertoog ontbrak de zake lijke grondslag. Men seinde ons Dinsdagnamiddag: Nu de Duitsche regeering inmiddels heeft verklaard, dat de „Tubantia" niet door een Duitsche onderzeeboot is ge torpedeerd, gelastte onze regeering onzen Berlijnschen gezant een verzoek om onder zoek achterwege te laten. Volgens de „N. R. Ct." bestaat het voornemen, met duikers een onderzoek in te stellen op het wrak van de „Tu bantia", ten einde te trachten zekerheid te verkrijgen omtrent de wijze, wa<arop het schip tot zijn ondergajLg is gebracht. Men betwijfelt echter of dit succes zal hebben, wijl de „Tubafitia" 35 M. diep ligt en duikersopera^ies zelden op een grootere diepte dan 30 M. niet goed ge volg kunnen geschieden. t

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1916 | | pagina 1