De Groote Oorlog.
Dinsdag 14 Maart 1916.
Twaalfde Jaargang.
BUITENLAND.
e Stand.
No. 82.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOEHSQAG- en VRIJDAGAVOND.
Petrus Hopmans,
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben
cola%£abriek
in "de bladen
Red.)
Lmer der reciht-
fdredacteur van
J hoofdredacteur
lid respectieve-
d. h. en f50
ens eenvoudige
hnkelsluiting1 is
In met 26 tegen
<gsveld.
amidlaga
(uiveren van het
lijandelijke loop-
het We&tedijk
Ifficieren en 681
en 11 kanonnen
van Ablain en
Van Douaumont
hardnekkig go-
(In Woevr© scho-
br een gedeelte
posten van Dam-
pront ten westen
alsmede bij da
Franschian ac-
lengevolge daar-
pnd in het pant-
te krijgen. De
bn onder zware
jondcommüniqué
[westen van de
loop van den dag
pt bosch des Cor-
geheel in onze
[s deden ten oos-
liaalde aanvallen
lumont tot Vaux.
lm van het dorp
Ir ons vuur. Even-
tanvallen op het
verliezen afgesla-
tenslotte hevige
loopgraven aan
Lvel, waarop het
Jee h ter wierden af-
Irdijnvuur den vij-
ebracht.
|rs heerschte wc-
nrijvigheid.
I voortdurend bom-
I een gevecht met
en wij een loop-
Ézas.
pagne werden de
foor onze artillerie
in de Duitscho
dat het fort Vaux
Jngen in de nabij-
genomen zouden
st. Hel fort Vaux
lenblik niet a.ange-
d<i Duitsohers be-
gas en Rejneville,
fienbosch 58 oflï-
I ongewond hebben
kt. Het garnizoen
|n was slechts 600
In den afgelöopen
i aanval bij de Ho-
pr ons afgeslagen,
leen mijn springen
niet tot een in-
lln de streek van
artillerie-acties,
torpedojager „Co-
|eeboot no. 11 zijn
Engeland op een
lonken; 4 officieren
in.
I legerboricht. In de
cht weer. De vij-
springen van een
J>p onze posities in
doen neerstorten,
de aan te richten,
moeilijkheden, Waar-
i hebben door het
onze troepen moe-
Loor zij er ïn slaag
vooruit te -brengen,
vij vorderingen ge-
allei en in den Za-
Maart.
d: 9, Hendrik Wol-
ïeldinge en Johanna
erdina Vollerihov.csi,
ter Quist te Goes.
.ertrouwd: A. Marijs,
Quaars, jd. 19 j.;
19 j. en C. Lohr,
sma, jm. 26 j, en
27 j.
der Weele, jm. 33
22 j.
van Oo-rschot, geb.
lendrikse, 52 j., man
Minet, 74 j., ongeh.
uwdA. J. v. d. Mo-
v. Staalen, 21 j. jd.
Spiekermann, geb.
Scihut geb. Biotbijl, d.
ma Geers, 56 j.,
tie, 71 j., weduwnaar
re; J. W-. Schouten,
r. C. E. IVagemaker.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.76, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij, abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f0 80; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de BB B gulden bij verlies van beide BB JB gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de A Bu. S B i 1 handen, voeten of oogen. jfl fl B verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, |j 8 21 Voorts bij ongeneeselijke B B §j fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: U U U verstandsverbijstering; B BF °f o°g;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
4% gulden bij B gulden bij B gulden bij A BB
jfl L B B verlies van een jfl fl fl fl I verlies B fl I verlies van fl
hand, voet 11 II I van een fl fl een M
ft "BB* of oog; duim; BV wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
door de genade Gods en de gunst van den
Apostolischen Stoel
BISSCHOP VAN BREDA,
Huisprelaat van Z. H. den Paus, Assistent-
Bisschop bij den Pauselijken troon,
aan de Geestelijkheid en de Geloovigen van
ons Bisdom Zaligheid in den Heer.
(Slot.)
Na dit ernstig, rechtzinnig onderzoek
zullen wij jn het volle bewustzijn onzer
schuld Voor God nederig het hoofd moe*
ten huigen en erkennen, dat wij' hot alleen
aan Gods barmhartigheid hebben te 'dan
ken, dat de straf van den oorlog, niet
op ons js neergekomen, dat wijl van den
watervloed zijn 'bevrijd gebleven. Wil-lon
wij dat de straffende hand Gods Van
ons blifve afgewend, nemen wij dan ter
harte de vermaning van den profeet-Eze-
chiëlBekeert uen doet boete
over al uwe ongerechtigheden,
enjdie ongerechtigd he id zal u
niet ten pnder-gang zijn. 7) De
Vasten, die Wij binnen enkele dagen zul
len beginnen en die door de H. Kerk
is ingesteld ,pm boetvaardigheid en ver
sterving te doen, biedt ons daartoe de
gesühik'.e gelegenheid pan.
Gelijk God weleer tot Israël en Juda
door de profeten zieideKeert terug
van uwe allerbooste wegen en
onderhoudt mijne geboden 8),
zoo spreekt de Heer thans tot U door
onze bediening.
Verlaat den weg der zonden, gaat in
de aanstaande dagen van zaligheid uwe
zielen reinigen in het bad van boet
vaardigheid door het spreken eener stout
moedige biecht. .Vat een eeuwigen haat
op tegen de Zonden, niet alleen tegen
de doodzonde, die U berooft van Gods
genade en van het recht op den hemel,
en U in gevaar brengt elk oogenblik in
den afgrond der hel te worden neerge
stort, maar pok te,gen de vrijwillige da-
gelijksche zonden, die zoozeer ,aa.n God
mishagen en U, zoo Gij er U niet om
bekommert, langzamerhand tot groote
zonden zullen leiden.
Blijft in de vasfenavonddagen verre van
die uitspattingen, waardoor die dagen
Vroeger volgens heidensch gebruik wer
den ontsierd en ko-mt die dagen door
brengen 'ïn aanbidding voor 'het H. Sa
crament. Waar beter dan (bij Jezus in
zijn Sacrament Van liefde 'kunnen wij de
onschatbare weldaad des vredes afsmoe-
ken. Werkt allen naar 'jrest vermogen
mede om- den stroom 'Van zedeloosheid
te stuiten, die zich -ook over ons Bis
dom dreigt uit te storten. Verleent daar
om uwen gewaardeerden steun aan de
heilzaam werkende verdedigingen.. Voor
Eer en Deugd, Mannenadel pn
Vrouwen adel, wier streven is de
goede zeden jn ©ere te herstellen en de
mensChen terug te voeren naar de ze
denwet der geboden 'Gods.
Bestrooit U jnet asch 9). Als U
op AstahWoemsdag Volgens het godvruchtig
gebruik het astohkruisje, het teskon Van
boete, op het Voorhoofd .wordt gedrukt,
maakt dan het vast besluit om, voor
zoover uwe krachten 'het toelaten, de
Vasten Wet dor }1. Kerk getrouw te onder
houden zonder jJ door allerlei uitvluch
ten aan die heilzame versterving te
onttrekken.
Voegt bij de Versterving .het. gebed en
de aalmoes. Goed is.het gebed met
Vasten en aalmoes, zegt Tobias
10); Weest in dien heiligen tijd ijverig
in het hijwonen der H. Mis het bidden
van het rozenhoedje ïn het huisgezin,
in het pntVangen der H. Sacramenten
van Biecht en Co-mm,unie. Woont ge
trouw, als .0 de gelegenheid open staat,
de lijdenxïneditaliën bij, verricht dik
werf den 'fl. Kruisweg.
Geeft Vooral in dezen lijd van boet
vaardigheid ruime aalmoezten. Want
de aalmoes bevrijdt van den
dood, en ij is het, die Van zon
den reinigt p n barmhartigheid
en het eeuwige leVen doet vin
den. 11) Jïen groote jgernstheM
voor het aanschijn van den al-
lerhoogsten God zal de aal
moes zijn voor allen, Rie haar
geVen 12). Houden wij de klacht in
den mond, die soms .wordt geuit: wij
moeten tegenwoordig altijtd geven. Weest
indachtig het woord des Hoeren: Het is
zaliger te geven dan te ontvan
gen 13) pn Vergeet niet, dat, terwijl
zooveel duizenden hun goederen door
den oorlog pn de .overstroomingen hebben
Verloren, God U in staat stelt om den
arme en de goede werken te steunen.
Bidden wij jn deze 'dagen ook voor
het welzijn der H. jKerk, die zooveel ha-
rer priesters ziet sneuvelen aan de fron
ten, zooveel parochiën van alle geeste
lijk© hulp verstoken, zooveel .missiona
rissen weggerukt -pit de vruchtbare vel
den, waar overvloedige oogst rijpte. Bid
den wij voor Z. \H. Paus Benedictus XV,
opdat God zijn onvermoeide pogingen
tot herstel van den - lang gewenschten
vrede zegene, voor Hare Majesteit, onze
geëerbiedigde Koningin, opdat God Haar
verlichte en pterke om ,in deze moei
lijke tijden haar Volk 'voor den oorlog
te behoeden, bidden wij ,voor geheel het
Koninklijk Huis.
Bidden wij voor ons (herbaar vader
land, opdat het in de toekomst moge be
hoed blijven voor watersnood, die kort
geleden onnoemelijke schade aanrichtte
in d© streken rond de Zuiderzee en zoo
veel sladhtof.'ers piaakte onder menschen
en dieren.
'Bidt ook fröor ons, wien d e 'z! o r g v o o r
al de christengemeenten 14)
van het Bisdom is op gedragen, opdat
God ons licht en kracht schenke om het
ons dierbaar Bisdom van Bieda voor
Christus t© behouden. Bidden wij vurig,
dat het ware geloof in ons Bisdom moge
bewaard blijven pn onze onderhoorigen
zich mogen onderscheiden door echten
godsdienstzin. 'Vragen yvij dit door de
voorspraak van de H. Maagd Maria, de
Patrones van ons Bisdom.
En zal dit ons herderlijk schrijven op
de gebruikelijke- wijze op den Zondag
Quinquagesima in al de 'kerken
van ons Bisdom en waar verder gewoon,
van den .predikstoel worden voorgelezen.
Gegeven te Breda, den 28e>n Februari
1916.
f P. ROPMANS, Bh schop 'van Breda.
Op last yan Zijne Doorluchtige Hoog
waardigheid, c
L. DE MEULEMEESTER, Secretaris.
1) Joel 11, 17. 2) Lit Omn. Sanct. 3)
Tren. III, 22. 4) Marc. X, 14. 5) Matth.
XII, 34. 6) I Cor. XV, 33. 7) Ezech.
XVIII, 30. 8) IU Reg. XVII, 13. 9)
Jerem. XXV, 34. 10) Tob. XII, 8. 11)
Tob. XII, .9. 12) Tob. IV, 12. 13) Act.
XX, 35. 14)' II. Cor. XI, 28.
Betoogingen In Bulgarije.
PARIJS. De correspondent van de „Pe
tit Parisein" te Saloniki seint aan zijn
blad, dat 1.1. Maandag, volgens betrouw
bare berichten uit Sofia ontvangen, de
boeren en vrouwen een zeer hevige mani
festatie tegen den Koning en den heer
Radoslowaf hebben gehouden. Men heeft
geroepen: „Weg met de Duitschers, wij
willen vrede!" Schermutselingen tusschen
de menigte en de politie hebben plaats
gehad. De gewapende macht moest tus-
schenbeide komen en telde vijf dooien
en een 100-tal gewonden. Van andere
zijde verneemt men, dat eenige officie
ren, die zich schuldig- hadden gemaakt
aan het samenzweren tegen het leven
van Koning Ferdinand, te, Sofia zijn ge
arresteerd.
Een groot aantal stud enten zijn ge
arresteerd wegens het organiseeren van
een anti-Duitsche betooging.
De toestand te Brussel.
Een Belgische dame, die tijdelijk woon
achtig is te Middelburg en die na een
verblijf van eenige weken te Brussel, thans
te Middelburg is teruggekeerd, deelt mede,
dat de duurte der levensmiddelen aldaar
schrikbarend is, en daarbij komt nog dat
het meeste door de Duitschers wordt opge
vorderd. Het leven onder de- vreemde over-
heersching maakt de menschen zeer neer
slachtig, ook al hebben zij geen klagen
over het optreden van de bezetting in
het algemeen. Het vertrouwen in den goe
den uitslag van den oorlog en den terug
keer van koning Albert in zijn paleis
te Brussel, is echter ongeschokt.
Wat de bommen deden zeggen.
In den porlbgstSjd aldus ontleenen
w'ij aan een brief van een VJaamscher.
aalmoezenier aan het front - had ieder
een zijne jgewone „expressie" als de
bommen vielen.
De kapelaan uit Limburg „Nou, waar
valt er te loopen?"
Een liberaal ionderwijzei' van Antwer
pen: ,,'t Is er neffe, snotneuzen!"
Een andere onderwijzer: ,,'n Beetje
hooger! Dan is 't raak!"
De Lodde: „Mannen, ze zijn daar!"
De Cent: „Poddeke, 't is er weer orn
te doen!"
Gust van Dyck: „Jongens, pataatjes I"
Pater Eduardus, Trappist: ,,'t Is weer
al van de beest!"
Een onderw'ijizer van Me'rxem: ,,'t Laid
is In nood! Springt rap- uit 'tstroot!"
Een socialistisch Waalsch onderwijzer:
„Aji pa! pe n'est pas gai!"
Jefke, :de „lustige" brancardier: 't Is
maar 'n gat in 'tyard!"
Lowieke, vrijwilliger ,ujt Moll: „Non
Duitschen soh
Een Brusselaar: „Janvermille, da's na
geen lbege blinkdusl"
Een Mechelaar: „De zilverderaa is er
wé!" Janneke: „Hij ligt in den Yser!
Beter hij dan ik!" („De Tijd")
Stilstand bij Verdun.
PARIJS, 11 Maart. (Havas). In den loop
van den nacht van 10 Maart zetten de
Duitschers hunne aanvallen van den v-ori-
gen dag in de streek van Verdun voort.
Hunne voornaamste pogingen waren ge
richt naar het Westen op de hoogvlak
ten^ die den Mort Homme beheerschen
«n in het Oosten op de streek van Vaux,
doch de beide aanvallen mislukten in
hun geheel. Zij slaagden er in enkele der
voorste huizen aan den Oostelijken rand
van het dorp te bezetten, doch ons vuur
belette hun de hellingen van het fort
vóór de prikkeldraadversperringen te be
klimmen.
De dag van 11 Maart gaf daarentegen
den indruk va.n een verslapping. De vijand
zette het bombardement met verminderde
hevigheid voort, 'doch de infanterie trad
niet op.
De tijdelijke kalmte wordt verklaard
door de noodzakelijkheid om de regimen
ten opnieuw te formeeren, die gisteren
vooral te Douaumont ontzettende verliezen
leden.
De slijtage der Duitsche effectieven
wordt met den dag ernstiger en is aldus
een der zekerste waarborgen voor onze
overwinning.
Het front bij Yperen.
LONDEN, 12 Maart. (R. O.) Het Engel-
sche communiqué meldt:
De vijand deed vier mijnen springen
nabij de Hohenzoiiern-redoute. Er volgde
een gevecht met handgranaten, waarbij
wij zeer weinig verliezen leden. Er is
weinig schade toegebracht aan onze loop
graven.
Onze loopgraven bij Loos en het Bois
Grenier werden beschoten.
Bombardement der zware artillerie aan
beide zijden nabij Yperen.
De oorlog tusschen Duitschland cn Portugal.
BEIRA, 12 Maart (R. 0.). Alle Duit
schers zijn geïnterneerd. De Duitsche sche
pen en sleepbooten zijn opgeëischt.
De Gregoriaansche tijdrekening in Bulgarije.
SOFIA, 12 Maart. De regeering diende
bij de S-obranje een wetsontwerp in be
treffende de invoering va.n den Gregoriaan-
schen kalender met 1 April a. s.
Het Servische leger.
ATHENE, 12 Maart. De Servische troe
pen op Korfu zullen binnenkort naar Sa
loniki gezonden worden.
Men wacht op den prins-troonopvolger
va,n Servië, die het bevel zal voeren.
De Duitschers in België.
Van de Belgische Koeriers vernemen wij
De Duitschers gaan voort in vele Bel
gische plaatsen de bestaande fabrieken
voor zich in werking te stellen. Te Ho
boken i s een groote fabriek, welke uitslui
tend prikkeldraad maakt. De fabriek heeft
een bijzonder hooge schoorsteen, welke
gebruikt wordt als installatie voor draad-
looze telegrafie.
In Burght aan de Schelde is een ce
mentfabriek. Daar Belgische werklieden
weigerden hierin te werken, zijn er 200
Duitsche arbeiders aangekomen. De ce
ment wordt gebruikt tot herstel en verster
king der forten om Antwerpen.
De meeste steenfabrieken werken nu
uitsluitend voor de Duitschers. De da-
gelijksche productie is gemiddeld 50 mil-
lioen. De steenen gaan naar het Yserfront
en naar de spoorwegwerken die de Duit
schers vanaf Luik aanleggen. (Z.)
Het papieren-gevaar.
Men schrijft van de grens aan de
„Msb.":
Het plaatsvervangend generaal-oomman-
do van het. 8ste legerkorps maakt hekend,
dat de bepaling van 30 December 1914
thans de volgende omschrijving heeft ont
vangen
Het overzenden en overbrengen van
schriftelijke en gedrukte mededeelingen
van eiken aard naar het buitenland en
uit het buitenland langs anderen weg
als de post is verboden. Verboden is ver
der het medenemen van geschriften, druk
werken en teekeningen van eiken aard
over de grenzen naar het buitenland en
van het buitenland naar Duitschland. On
der geschriften vallen ook brieven, on
verschillig of ze aan den reiziger zelf
gericht zijn, zoowel als notitie-boekjes.
Onder drukwerken zijn ook boeken be
grepen.
Het heldhaftig Patronaat.
Tijdens het bezoek van Z. Em. Kardi
naal Mercier aan het Belgisch College
te Rome, verhaaldé de Belgische Primaat
talrijke nog onbekende voorvallen uit de
eerste oorlogsdagen in België. Het meest
treffend was naar wij vernemen
wel het volgende:
In een Waalsch dorp waren eenige huis
vaders gevangen en ter dood veroordeeld.
De pastoor van het dorp verkrijgt :van
den Duitschen officier, dat hunne plaats
mag worden ingenomen door een even
groot aantal ongehuwde jongelingen. De
pastoor roept inderhaast zijn patronaat
bijeen, en vraagt aan zijn jongens, wie
zich wil opofferen. Allen bieden zich aan
zonder een enkele uitzondering, allen wil
den zij een christelijken dood sterven,
om aan de kinderen van het dorp hun
vader, aan de huisgezinnen hun kost
winner te doen behouden. Deze jongei-
lieden waren beoefenaars van de veel
vuldige H. Communi, zij hadden nog kort
geleden een retraite medegemaakt en
vreesden geenszins den dood.
Er waren intusschen slechts vijftien
slachtoffers noodig, en er moest geloot
worden tusschen de leden der bereidvaar
dige phalanx. Daarna 'begaven zich dege
nen, wien het lot trof, naar de plaats
der executie, alwaar zij tegen den muur
werden gesteld. Onmeedoogend beveelt de
officier vuur. Vijf der jongens, die de
eerste groep vormden, vielen. De tus-
sehenkomst van een hoogeren officier be
lette de verdere slachting.
Die zijn leven voör zijne vrienden
geeft(De Tijd.)
Verwachting tot den avond van 14 Maart:
Meest matige Noordelijke tot Oosteiijkrn
wind, nevelig tot zwaarbewolkt waarschijn
lijk eenige regen. Weinig verandering van
temperatuur.
Zucht naar vrede in Turkije?
Naar uit Fransche bron uit Athene
wordt gemeld, is te Brussa een militaire
opstand tegen de Duitsche officieren uitge
broken, welke door de bevolking onder
steund wordt. Meer en meer verbreidt
zich het gerucht, dat in alle Turksche
kringen een groote beweging ten gunste
van den vrede waar te nemen valt.
Husland en Polen.
IIu s 1 a n d's Po 1 e n po 1 i t i ek. Met Sa-
sonof's verklaringen pmtrent Polen, wordt
door het jluitsciie regeeringsorgaan de
draak gestoken. Honderd jaren, aldus de
„INorddeutsöhe", heeft Rusland tijid ge
had om rijn goede bedoelingen jegens
Polen ten futvoer te léggen. Het heeft dit
echter nagelaten en zijin liefje voor het
Poolsche volk eerst ontdekt, toen de Duit
sche en Oos tenrijk-Hongaarsche legers
Polen waren binnengerukt.
Do gebeele geJchiedenis van de betrek
kingen tusschen Rusland en Polen is een
Voordurende onderdrukking van het Pool
sche volk, dat zijin kerkelijk leven steeds
bed'reigd en zijn scholen verwoest zag. In
Galicië hebben de Russen de Poolsche be
volking buitengewoon slecht behandeld. De
praetische wetgevende arbeid in Rusland
ten behoeve der Polen is belachelijk en
gleheel en al in strijld met de voorgewen
de bedoelingen, om hen te- bevrijden.
Op het pnder bescherming "van de Rus
sische regeering gehouden congres van
Nisjni Nowgorod werd verklaard, dat de
Polen met hun streven erger waren dan
de Bulgaren, daar de Polen droomden
van 'n koninkrijk tot Smolensk, verra-
derjpolitlek Voerden, pile minis,teiiën be
derven en 'de revolutie van 1905 veroor
zaakt hadden. De centrale mogendheden
daarentegen, aldus de „Norddeutsche",
werken practisch voor het land, inzoo
verre dit jn het door de Russische sol
daten .systematisch verwoeste land mo
gelijk is, 'zorgen voor de voeding van
het land, terwijl de voorziening met le
vensmiddelen uit het buitenland door
zijin onbaatzuchtige vrienden Engeland en
Rusland onmogelijk wo:dt gemaakt.
„Om al (deze redenen hebben de leiden
de Boolsehè staatslieden zich vhn Rusland
afgewend en zich gekeerd naar de cen
tral© mogendheden, van welke zij geen
ijdele woorden, maar tastbare kans op
vervulling van hun nalionale .wenschen
kunnen verkrijgen. Het lot van Polen
ligt niet meer in de hand van Russische
ministers. De handen, aan .welke het
thans toevertrouwd js, zullen het behoe
den Voor een terugkeer tot het Russische
wanbeheer en het uiterlijk en innerlijk
weten te genezen van cle gevolgen daar
van."
Kritiek op hetgfeen Sasooof zeide om
trent de 'behandeling der Polen jn Oost-
Pruisen Van Berljjn uit, wordt niet uit
geoefend. Dit js dan ook maar het meest
takfische. Dat ide 'Pruisische Polen zich
in dezen iporlog jegens de regeering te
Berlijn zoo loyaal hebben betoond,
strekt hun en ihun alleen tot eer
(De Tijd).
Hl'JIHSIP,
Standbeeld voor Carmen Syl-
v a. De Roemeensche regeering wil een
wetsontwerp bij het parlement indienen
om voor d'e overleden koningin-weduwe
Elisabeth Carmen Sylva op staats
kosten een standbeeld te doen oprichten.
