De Groote Oorlog
No. 23.
Dinsdag 22 Februari 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-jrOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de Bi dft A gulden bij verlies van beide B gulden bij]
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fl 1181 banden, voeten of oogen. 8 ML. 9 8 verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 9 ^9 I fl fl I Voorts bij ongeneeselijke I E fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: H «V verstandsverbijstering; I B w of oog; I duim; wijsvinger;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
jSp® gulden bij] J g± g* gulden bij gulden bij A |B
fl |L fl I verlies van een fl I fl fl H verlies B fl B verlies van II.
g E g liand, voet 1 fl fl fl fl van een B% fl fl een M Tj
|j Br oï oog; f tij duim; wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Vs Kleineering?
Het geacht antirevolutionair Zeeuwsch
orgaan „De Zeeuw" heeft aan het artikel
in „Het Dompertje van den Ouden Valen-
tijn" over Dr. Kuyper, onzen lezers welbe
kend, in het nummier van 17 dezer een
driestar gewijd, getiteld „Kleineering".
Die titel, tevens betiteling van het stuk
van „Het Dompertje" dunkt ons minder
juist.
Zeker, wanneer men zooals „De Zeeuw"
alleen de (misschien wel wat al te uit
bundige) vreugdebetuigingen afdrukt van
den schrijver van dat artikel over het
feit, dat wij dr. Kuyper als regeerdei'
kwijt zijn, dan wordt natuurlijk de indruk
gewekt van lichtvaardige geringschatting
van de groote verdiensten des gcnialon
antirevolutionairen leiders
Maar zoo staan de zaken niet. De schrij-
yer van het artikel zegt uitdrukkelijk, dat
het weder aan het regceringsroer komen
van dr. Kuyper goed zou zijn geweest
voor onze binnenlandsche politiek. Alleen
waar de eigenaardige opvatting van dr.
Kuyper over de neutraliteit der kleine sta
ten met de daaruit voortvloeiende verplich
tingen van verdediging van eigen zelfstan
digheid, zooals die in „De Standaard" tot
uiting kwam, de vrees wettigen, dat ware
in Aug. 1914 de antirevolutionaire leider
minister-president geweest, ons land mis
schien mede betrokken was in het bloedig
oorlogsconflict, daar vindt de schrijver
reden tot verheugenis over het feit, dat
dr. Kuyper niet meer tot de regeerings-
kringen behoort.
En nu moge men de vreugde, die de
schrijver daarover aan den dag legt, wat
overdreven vinden of zich aan de een
of andere zijner uitdrukkingen ergeren,
Vast staat, dat wanneer men voor de
keuze staat: óf Kuyper minister-president
én ons land in oorlog öf Kuyper in ruste
en ons land in vrede, er niemand zal
gevonden worden die niet het laatste kiest,
hoe hoog hij overigens de verdiensten
van dien grooten christelijken staatsman
aanslaat.
Het wil ons voorkomen, dat het acht
baar orgaan „De Zeeuw" door de ver-
waarloozing van het „qui bene distinguit
bene docet", „wie 'goed onderscheid maakt,
onderwijst goed", zijn lezers hier lichtelijk
op een dwaalspoor heeft geleid.
Een Duitsch succes bij Yperen.
BERLIJN, 20 Febr. De groote generale
staf meldt:
Aan het Yserkenaal ten'Noorden van
Yperen werd een Engelsche stelling over
een breedte van ongeveer 350 M. stormen
derhand veroverd. Alle pogingen van den
vijand om door nachtelijke aanvallen met
handgranaten de verloren loopgraven te
heroveren, mislukten. 30 gevangenen ble
ven in onze handen.
Ten Zuiden van Loos ontwikkelden zich
hevige gevechten. De vijand drong tot aan
den rand van een van onze kraters voor
uit.
Ten Zuiden van Hebuterne, ten Noor
den van Albert, namen wij bij een succes
vol klein nachtgevecht eenige Engelschen
gevangen.
Op de overige gedeelte van het front
geen belangrijke gebeurtenissen.
De operaties in België en Frankrijk.
LONDEN, 20 Febr. (R. O.) Het commu
niqué luidt: In den afgeloopen nacht on
dernam de vijand een aanval tegen onze
loopgraven ten Westen van Serrie na de
zen hevig onder vuur genomen te. heb
ben, De aanval mislukte geheel en al.
Ten Zuid-Oosten van Boesinghe nam
de vijand een onbelangrijke vooruitgescho
ven post.
Onze vliegmachines deden een succes-
vollen nachtelijken aanval op Kamerijk.
De vliegers wierpen bommen op de lood
sen, waarin ontploffingen plaats hadden,
Alle vliegers zijn veilig en wel terugge
keerd.
Vliegeraanvallen op Engeland.
LONDEN, 20 Febr. (R. O.) (Officieel).
Twee Duitsche biplanes deden hedenmor
gen een aanval op Lowestoft; zij wier
pen van een groote hoogte 17 bommen
en verdwenen dan snel. Ongelukken zijn
niet te betreuren. De bijgebouwen van
een restaurant en twee woonhuizen wer
den beschadigd.
Een Duitsche watervliegmachine wierp
6 hommen op Walmer; twee bommen
vernielden daken van huizen; een andere
viel vlak bij een kerk, waar juist dienst
was en de geloovigen het „Te Deum"
zongen. De ruiten werden vernield.
Een derde bom kwam hij de kust te-
(recht en doodde een burger èn een mari
nier; totaal werden gedood: 2 mannen
en een jongen; een marinier werd ge
wond.
Twee Engelsche vliegers uit Dover ste
gen ter vervolging op, doch zij konden de
Duitschers niet inhalen.
De val van Erserum.
De „Frankf. Zeitung' 'schrijft:
Het Russische offensief op het Kauka-
sische oorlogstooneel, dat met de onweer
staanbare energie wordt doorgevoerd, die
alle ondernemingen van den grootvorst
Nicolai Nikolajewitsch kenmerkt, heeft tot
een resultaat geleid, waarvan de beteeke-
nis niet te onderschatten is.
De verdediging van Erserum, dat tenge
volge van de doelbewuste Russische en
Fransche politiek van het Klein-Aziatische
spoorweg- en straatwegennet ver aflegt,
was van dé eerste dagen van den oorlog
een van de moeilijkste vraagstukken voor
het Turksche legerbestuur. De moeilijkheid
werd door een snellen aanval op het
Russisch gebied, die eerst bij Sarikamysch
tot staan kwam, voor den eersten tijd op
bevredigende wijze opgelost.
Tegenover den storm-aanval van de Rus
sische legermassa's, die met den spoor
weg tot bijna aan de grens konden wor
den aangevoerd, heeft de verdediging, die
bij haar achterwaartsehe verbindingen met
groote moeilijkheden te kampen had, niet
kunnen standhouden.
Het beslissende lot van de vesting, die
als stad met 40.000 inwoners van wie
nauwelijks de helft Turken zijn, niet al
te veel te beteekenen heeft, die echter
vanwege haar beheerschende positie van
de straatwegen van de Zwarte Zee en
het Kaukasusgebied naar Armenië, uit
strategisch oogpunt van belang is, zal
natuurlijk slechts door den afloop van
den geheelen oorlog beslist worden.
De militaire medewerker van de
„Frankf. Ztg.", die over de vesting van
Erserum een beschouwing geeft, eindigt
deze aldus
„Voor de Turken zijn in ieder geval
een doelbewuste leiding en belangrijke
versterkingen noodzakelijk en niets ware
meer doelloos, ja gevaarlijker dan pogin
gen te willen doen om het feit te ver
goelijken.
Men behoeft voor een groot opgezet
voorwaartsrukken der Russen over Er-
singjan en Angoza vooreerst hij den tegen-
woordigen tijd van het jaar geen vrees
te koesteren.
De Russen hebben hun eerste operatie-
doel dat in een ontlasting van het Irak-
front bestond bereikt.
Een nieuw pantserschip.
De „Rivista Marittima" publiceert bij
zonderheden over een nieuw Duitsch pant
serschip, dat volkomen tegen zinken is
beveiligd en dat tegen 1 Maart in de
vloot zal worden gebracht. Het moet een
dreadnoughtkruiser zijn, uitgerust met drie
pantserkleeden, die opgevuld zijn met niet
weerstandbiedende stoffen, die het schip
ongevoelig- maken voor torpedo's en gra
naten.
De Watersnood.
Men meldt ons uit Wormerveer
Het water zakt. Voor de Wijde Wormer-
dijk bestaat geen gevaar meer, doch deze
moet zeer versterkt worden. Men werkt
ijverig aan de kistdammen bij Nek, die
versterkt worden met rijshout en bazalt.
Het water stroomt er nog met kracht
door. Het gat in den dijk bij de melkfa
briek „Hollandia", waar de kistdam is
doorgebroken, is 2.70 M. diep. In Pur-
merend is het water weer veel gezakt.
Verscheidene straten staan weer geheel
droog. De gemoederen zijn er veel ge
kalmeerd.
De gemobiliseerden uit Purmerend af
komstig krijgen een week verlof. Indien
het noodzakelijk is, dat zij nog in hun
gezin blijven vertoeven, wordt hun verlof
verlengd.
Hoewel de sluizen te Monnikendam en
de nog open zijnde gaten in den dijk
den geheelen nacht gespuid hebben, is
de waterstand in Waterland en stad niet
veel gedaald. Sinds gisteravond 10 c.M.
De stand van het water was gisteravond
8.30, buitenwater stand 18 c.M boven A.
P., binnenwater 29 c.M. boven A. P.,
dus de val naar buiten bedroeg 11 c.M.
Vandaag is men bezig den dam in
Muidenvesting, waarin een gat van 2 M.
diepte is geslagen, te herstellen, waarna
men wederom met droogmalen van de
stad zal beginnen.
De melkuitvoer is verboden.
Bevredigingscommissie.
Naar thans k'an worden medegedeeld,
wordt de Staatscommissie voor onder
wijs (bevrediginscoiinmissie) bijeengeroe
pen tegen Woensdag 23 dezer om een
aanvang te maken met een eindlezing
van het door haar uit te brengen verslag.
Koninklijk bezoek aan de hoofdstad.
Na een bezoek van vijf dagen heeft
Zaterdagmiddag de Koningin met Prinses
Juliana de stad weer verlaten. Om 1.45
Vertrok! R. M. in een salonrijtuig, dat
aan den gewonen trein naar Den Haag
was gehaakt, naar de residentie. Aan het
station was ter uitgeleide aanwezig bur
gemeester Teilegen.
De Koningin en Prinses Juliana klva-
men Zaterdagmiddag te 2.47 aan het Roll.
Spoorwegstation te 's Gravenhage aan uit
Amsterdam. Met den koninklijken auto
werd naar het Paleis gereden.
(„De Tijd").
Geen Zeppelin boven Tilburg.
Het Wiolfihureau meldt uit Berlijn:
Neder] andsehe bladen meldden .onlangs,
dat op 10 Februari ©en Zeppelin.van het
Oosten naar het Westen gaande, boven
Tilburg zou zijn gezien.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt me
degedeeld, dat dit bericht volkomen on
juist is.
Maskerades.
De Commandant van het veldleger heeft
alle openbare Maskerades tijdens Carnaval
en Half Vasten verboden.
Goes. Gemeenteraadszitting
van 17 Februari (vervolg: en slot). Bij
punt 12 wordt nog gesproken over de
te verlengen zomervacantie voor het per
soneel der bewaarschool. Do heer Dekker
is van oordeel, dat de ouders der bewaar
schoolkinderen bezwaar zullen hebben te
gen lyj week zomervacantie, niet omdat
zij het 't personeel niet gunnen, maar
omdat zulks veel te lang is voor de
kinderen zelf. De heer Brants is van
oordeel, dat het vermoeiende, zenuwspan-
nende werk v. h. bewaarschoolondenvijs
een flinke vacantie voor het personeel
wettigt. De heer Von Schmidt valt den
heer Dekker bij, terwijl de heer Fransen
v. d. Putte, het voorstel van B. en W.
verdedigende, zich aan de zijde van den
heer Brants schaart. Het voorstel van
dhr. Dekker, de vacantie van 4V2 op 3
weken te brengen, wordt daarop verwor
pen met 7 tegen 4 stemmen (vóór: Dekker,
Von Schmidt, Kakebeeke en Plazier),
Punt 13. Verzoek gemeente-ontvanger
tot verwisseling van effecten behoorende
tot zijn borgstelling, wordt z. h. s. aan
genomen.
Punt 14. Missive Ged. Staten betreffende
regeling der jaarwedden van Burgem. en
Wethouders, wordt op verzoek van dhr.
Hollmann venvezen naar de besloten ver
gadering.
Punt 15. Uitgeven van gemeentegrond in
erfpacht aan de „Coöperatieve Bouwver-
eeniging" te Goes, geeft aanleiding tot
verschillende opmerkingen. B. en W. wil
len circa 2000 M2. voor een tijd van
50 jaar in erfpacht geven. De grond ligt
bezijden de Rijksgebouwen en de Rijks-
landbouwwinterschool. Zooals de voorzit
ter uiteenzet kwam B. en W. eerstgei-
noemde plek wat gunstiger voor dan de
andere, daarom vragen zij voor de eerste
f0.30, voor de andere f0.25 per M2. 'De
financieele commissie ging hiermede niet
aceoord en de raad vereenigde zich met
6 tegen 3 stemmen (de heeren v. d.
Putte en Brants bleven als geïnteresseer
den buiten stemming) met het oordeel dier
commissie om een uniformen prijs van
f0.25 vast te stellen. De heer Hollmann
die zeide eerst tegen de verpachting te
zijn geweest, maar nadat hij gehoord had,
dat de grond reeds publiek was aangebo
den, er voor te zijn, drukte er nog eens
op, dat aan de conditie om vóór 1 Jan.
1917 met den bouw te beginnen, zou
worden voldaan.
Punt 16. Het verzoek van den heer C.
T. Ruben om voor het geven van parti
culiere lessen gebruik te mogen maken
op Zondag van een gymnastieklokaal der
M. U. L. 0..-school, waarvan B. en W. aan
neming door den Raad verzochten, werd
bestreden door den heer Brants, die zeide
alles voor gymnastiek te voelen en niets
liever te willen dan den ijverigen en Re-
kwamen heer Ruben te helpen ,maar het
is voor hem een onoverkomelijk bezwaar,
dat dit op Zondag moet geschieden. De
overheid heeft z. i. den plicht voor het
in dienst stellen van openbare gebouwen
op Zondag te waken.
De voorzitter antwoordt, dat dhr. Ruben
geen anderen dag kan vinden en dat
alles zoo geregeld is, dat het tusschen
de kerktijden geschiedt en de concierge
niet voor de kachels behoeft te zorgen.
De heer Dekker acht zich teleurgesteld
door de houding van B. en W. Bijzonder
in deze kwestie had hij van den voorzitter
een andere houding verwacht. Kunnen
of willen de heeren dan niet inzien, dat
zij met die gymnastieklessen op Zondag
toe te staan in een aan de gemeente
behoorend gebouw, een aanzierdijk deel
der burgerij grieven? De heer Brants wijst
nog op den Turndag, vorige zomer alhier
gehouden. Toen heette het ook eerst: het
kan niet anders dan op Zondag; later
is gebleken, dat het in de week uitste
kend marcheerde". Men zie dus ook hier of
het misschien toch nog niet op een dag
in de week kan worden gezet. Anders
blijft hij bij zijn opinie en zal om des
gewetenswille tegen het voorstel van B.
en W. stemmen.- 'Ook de heer Plazier ver
klaarde zich tegen het voorstel van B.
en W. Men moet op Zondagen geen ge
meentegebouwen doen gebruiken. Maar
ook zelfs in het belang, van den leeraar
pleit hij voor niet aanneming van het
voorstel, wijl anders de heer Ruben zeven
dagen achtereen aan den arbeid is. Het
voorstel van B. en W. in stemming ge
bracht wordt aangenomen met 7 tegen
4 stemmen) tegen: De Paauw, Plazier,
Brants en Dekker).
Daarna was aan de orde punt 18. Vast
stelling der nieuwe verordening op de
heffing van den Hoofdelijken Omslag. Deze
verordening regelt zich en is geschoeid
op de Rijksinkomstenbelasting. Daarom,
zeide de heer Fransen v. d. Putte, was
het college v. B. en W. genoodzaakt ge-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 22 Febr.
Toenemende tot matigen of krachtige
zuidoostelijke tot zuidwestelijken wind,
toenemende bewolking, later wellicht sneeuw
of regen, aanvankelijk iets zachter.
weest den vroeger aangenomen loop van
het belastingjaar 1 Januari1 Januari
toch nog om wille van het gemak en de
betere controle te verleggen en het jaar
te doen loopen van 1 Mei1 Mei. De
verschillende artikelen der verordening
passeerden de revue. Meestal bleek tus
schen B. en W. en de financieele com
missie aan wier uitvoerig rapport in deze
de heer Brants hulde bracht, geen ver
schil van inzicht te bestaan. Bij artikel
18 wilden B. en W. afwijkende van het
bepaalde in de Rijksbelasting, uitkeeringen
(van ouders b.v. aan hun getrouwde kin
deren) alleen belastbaar doen zijn voor
den gever en niet voor den ontvanger,
de financieele commissie daarentegen voor
beide. De heer Brants verdedigde de laat
ste zienswijze, noemde die van B. en W.
zeer deelmoedig, maar financieel minder'
voordeelig voor de gemeente. De meening
van de financieele commissie als amen
dement in stemming gebracht, werd met
6 tegen 5 stemmen verworpen (voor:
Brants, Van Dissel, Kakebeeke, Von
Schmidt en De Paauw). Bij artikel 27
namen B. en W. het amendement over
om het daargenoemde bedrag van f 400
op f450 te brengen. Ook werd de aftrek
som voor ieder kind bepaald op f50 en
den leeftijd tot waartoe die aftrek voor
het kind geldt bepaald op 17 jaar (het
idee der financieele commissie: 21 jaar,
vond geen ingang). Gepleit werd voor
een eenvoudig beschrijvingsbiljet, vooral
door den heer Von Schmidt, die zijn be
toog met ervaringen uit de praktijk (dit
raadslid is ontvanger der Rijksbelastingen)
staafde. Met algemeene stemmen op ééne
na die van den heer v. d. Bout
werd besloten slechts het eindcijfer van
het inkomen op het inschrijvingsbiljet ter
invulling te doen voorkomen. Verder be
sloot de raad unaniem het zegel van 221/2
ct. op het inschrijvingsbiljet als lastig
en onaangenaam voor ontvanger en be
lastingbetalers te doen vervallen. De ge-
heele verordening wordt daarop zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Bij de rondvraag vestigt de heer Dekker
tegen de aanstaande hegrooting de aan
dacht op den post f 140Ö voor jaarwedde
van den van rijkswege hier aangestelden
commissaris van politie. Voor Goes is
een dergelijke titularis absoluut overbodig,
werk heeft zoo'n ambtenaar niet of weinig
en de huidige titularis is noch door zijn
optreden tegenover het publiek noch door
de wijze waarop hij zijn ambt vervult een
man om te zeggen: wij willen met zoo
iemand nog wel consideratie hebben. Met
een ijverigen gemeentepolitie-inspeeteur,
zooals b.v. te Terneuzen, zijn wij veel be
ter af. Spreker geeft B. en W. in over
weging door den raad een request te doen
aanbieden aan H. M. de Koningin, waarin
verzocht wordt Goes niet meer in aan
merking te doen komen voor een commis
saris van politie. De voorzitter zegt over
weging van dit voorstel toe en vraagt
of de raad, die nu de gegevens voor het
aanschaffen van een veegmachine kent,
tot aanschaffing wil overgaan. Hiertoe
wordt na eenige discussie besloten. Ook
geeft de raad op pen voorstel van B. en
W. verlof dat de concierge van de M. U.
L. O.-school voortaan in het schoonhou
den der lokalen van die school in de
meisjesschool zal worden bijgestaan,
waarna de raad overgaat in geheim comité.
Na heropening der openbare vergadering
deelt de heer v. d. Bout mede, dat de
raad het salaris van Burgem. en Secr. op
f 2500 heeft bepaald, behoudens goed
keuring van Ged. Staten, en dat het 2e
suppletoir kohier v. d. H. Omsl. 1915
is bepaald op f 100.275. Daarna sluiting,
