Inspan 9111111 Paarden, Hoornvee, De Groote Oorlog No. 22-. Zaterdag 19 Februari 1916. Twaalfde Jaargang. Versshijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- tn VRUDAOAVOHD. ime Uw ANDIJCK, Ferkooping, AART 1916, PITALEM 27 stuks Dit niuDfflfir toestaat nit 6 Waflziiflen. EERSTE BLAD. (erkoop van het één uur aangeval# t gelegenheid tot bf sen, doch geen stalM vermakelijkheden*11 gelaten. [rvraagd nke Dienstbod" I Dienstbod® Verstokt. Losse Oorlogsberichten. BINNENLAND. Storm en Hoog water. Welk weder zullen wij hebben Gemengd Nieuws. IsTRATIES en KERK. Boekbinderij van Sraat, GOES. AR te Goes, zal op I uur, voor den heet op de door hem be 7redelust" te 'sHeer gemeente 's Heet contante betaling open: e o. a. uit LLS aar, bruine Merrie, iM 8 jaar, vosbles Merrie, :'f .ragend) blauwe Met- eulendragend) bruin; warte Merrie, 3 jaar, jaar, (veulendragend jaar, blauwe Merri; l-rie, 1 jaar, vos Hengst jmgst, 1 jaar. lALS plf-jarige Vaarzen et •ige Vaarzen en Osset Vaarzen en Ossein Irzen en Ossen. Abonnemsntsprjjs p. 3 maanden voor Goes 0.76, daarbuiten ƒ0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kanfoor v. d. AdministrateGanxepoortsfraaf C 2o9, GOES. Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 J< berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 26 Ct. A contant. De abonné's op dit blad, in bet bezit der door de 0^ 0^ gulden bij verlies van beide directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I 11 I handen, voeten of oogen. daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I I 11 I Voorts bij ongeneeselijke GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de M 0± gulden bijj ffe gulden bij A gulden bij 11 I I verlies van een jl I 11 I verlies I I verlies van M II l| g E hand, voet 1 I 11 I van een 1% I I een of oog; duim; wijsvinger; „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank' gulden bij verlies van eiken anderen vinger. te Schiedam. Hanen, 2 Ganzen e I Men wagens op ijzers en, Tilbury, Driewieli ie, Hooihark, Dorset ilen, voor 1 of 2 par Moesmolen, voor paï dmolen, 2 Rolblokke norden, 13 Ploegen, Wiedploeg met aanaari ifbëschermers, Molbor: ichten, 30 Klaverruite: [>t, Zwengen, Kruiwags :n, Zaaddorschzeil i« Graanzakken, Kun; idbouw-, Stal-, Zoldf chappen, Harnassend oge Mutsaard en Brat J ïn Weihooi en Beestc ,'n eindelijk t ALS: h, Kachels, Kasten, ,j plas- en Aardewerk tS a gevraagd: Loon 14 a 17 G"1?, Lij A. VAN DER L°L lingsveen b,TENS, Hansweerd- Met Mei een jor Mej. K. F. SAN#' - ;raat, Boes. Donderdagavond heeft de schoolop ziener Brants te Goes, lid van den raad dier gemeente, in de raadsvergadering een motie ingediend, waarin de leden van den gemeenteraad, gehoord de be sprekingen over de samenstelling der plaatselijke commissie van toezicht op het lager onderwijs de wenschelijkheid uitspreken, dat die commissie worde samengesteld uit vertegenwoordigers dei- verschillende paedagogische inzichten, voor zoover die in de thans in de ge meente bestaande scholen tot uiting komen. Wel, zal men zeggen, dat is nu aller- billijkst en allereenvoudigst, dat is nu iets dat vanzelf spreekt en waarvoor 't onnoodig was met een motie aan boord te komen. Maar wie zoo redeneert, kent onze Goesche liberaaltjes niet. Met echt libe rale bekrompenheid hebben zij jaren achtereen, hun paedagogische wijsheid voor de paedagogische wijsheid houdende, alle andere inzichten op onderwijsgebied gladweg genegeerd, haast zeiden wij genegerd, en met een Commissie van Toezicht, die enkel en alleen uit voor standers van het openbaar onderwijs bestond, tegen tien geest en de bedoeling en den tekst der wet in, alleen de openbare scholen der gemeente met hun attentie en zorg vereerd, terwijl de wet duidelijk spreekt van een Commissie van Toezicht op het Lager Onder wijs (in al zijn geledingen). Ja, zoozeer bleken ook de liberale gemeenteraads leden der Ganzestad in hun vooroordee- len verstrikt, dat een in gemeentezaken wel ervaren man als de eerste wethouder den enormen flater beging met te zeggen dat de bijzondere scholen hun eigen com missie van toezicht hadden en het dus niet noodig was in de Plaatselijke Com missie van Toezicht personen op te nemen van een ander paedagogisch inzicht als de openbaar-onderwijs-mannen zijn toe gedaan. En toen de heer Brants na in een helder, kalm maar klemmend betoog te hebben gewezen op de groote voor deelen, die de samenwerking van perso nen als de motie bedoelt ten bate van liet onderwijs in zijn gehee zou afwerpen, den eersten wethouder tartte zijn beweringen aan de hand der Wet te weerspreken, wist deze ma gistraat niet anders te stamelen dan dat de bijzondere scholen nu eenmaal zoo anders waren, dat de commissie van toe zicht zich daarmede niet kon bezighouden Ziedaar de hoogste liberale wijsheid aangaande het onderwijsvraagstuk, zie daar een verbluffend staaltje van „vrij zinnige" interpretatie der wet. En uit den mond van den voorzitter van den gemeenteraad, wien als eerste burger der gemeente de meest ruime en eerlijke toepassing der wet moet ter harte gaan, geen enkel woord om het absoluut eerlijke, billijke en rechtvaar dige der motie in het licht te stellen. Een paar andere heeren van links, die z.g. hun stem motiveerden, hadden een paar dooddoeners bij de hand, die de treurige verstoktheid van het liberalisme in het negeeren van al wat niet van hun kleur en gehalte is des te jammerlijke; op de kaak stellen. De motie werd dat begrijpt men verworpen, zuiver links legen rechts. De vrijzinnigheid in den Goeschen raad heeft zich weer bijzonder klein getoond en een schoone gelegenheid laten voorbijgaan om, nu wij aan den vooravond 'staan van de onderwijspacificatie, te toonen, dat „liberaal" en „loyaal", „liberaal" en „verdraagzaam" synoniemen zijn, geliik zij altijd voorgeeft. De bult van Erserum. PETERSBURG, 17 Februari (R.O.) De „Staatscourant" schat het garnizoen van Erserum op 100.000 man met 467 kanon nen in de vooruitgeschoven forten, 374 kanonnen in de centrale forten en 200 veldkanonnen. Een landing nabij Smyrna. CONSTANTINOPEL, 17 Februari. Uit Smyrna wordt vernomen Een bende van 400 tot 500 Grieken, die door een vijandelijke kruiser uit Kasteloriso'lwaren; aangevoerd, landde bij de plaats Tschakil aan de Anatolische kust en drong de plaats pSndiri binnen, ondersteund door artillerie- en machine geweervuur van den kruiser, die ook 200 Fransche soldaten [aan: land zette. De laatsten namen alles uit de stad weg, wat ze vonden en keerden toen aan boord van den kruiser terug, die zich on middellijk in de richting van Kasteloriso verwijderde. De Grieksche bende, die als voorhoede diende, plunderde alle huizen van de plaats geheel uit, en roofde het vee. Eenige] dagen daarna werd; de aan'[land gegane strijdkracht door ons krachtig vervolgd en gedwongen weer scheep te gaan. Antie-klerloale kleingeestigheid. Tot zelfs in Holland is de faam van dapperheid doorgedrongen, die de Fran sche Jezuïet de Gironde zich verworven heeft op het slagveld en betaald heeft met den dood. Gemobiliseerd als gewoon soldaat, werd hij den 8n Sept. 1914 bevorderd tot korporaal, den 30n Sept. gedecorreerd, den 16n October bevorderd tot sergeant, den 26n November werd hij tot luitenant bevorderd, en werd den 7n Dec. daaropvolgende doodelijk geirof fen, toen hij zat te bidden bij de li;ken van twee zijner manschappen. Geboortig van Toulouse, en de ecnige zoon van een zeer bekende familie, had hij aan de universiteit aldaar den advokatentitel gehaald, vooraleer hij Jezuïet werd. Ondanks dit alles, laat het anti-kleri cale blad van Toulouse, de beruchte „Dépêche", uit de officieele dagorder der militaire overheid alles weg, waaruit voor de lezers zou kunnen blijken, dat deze oorlogsheld Jezuïet en priester was. Hoe kleingeestig moeten wel zijn èn redactie èn lezers. („De Tijd.") De strijd in Afrika. PARIJS, 17 Februari (HAVAS) De EngelscliBelgische operaties tegen Duitsch Oost-Afika ontwikkelen zich met succes. De Engelschen bezetten Langido en verjoegen vijandelijke detachementen uit het kamp van Serengitie. Door deze operaties kunnen steunpun ten worden georganiseerd tegen Tabora, een versterkte post en liet centuim van den tegenstand der Duitschers. Samenwerking. PARIJS, 17 Februari (Havas) De Ita- liaansche pers blijkt zeer gHnstig gestemd voor het denkbeeld eener nauwere sa menwerking tusschen de Verbondenen Enkele bladen dringen aan op krachtige medewerking van Italië aan den oorlog in liet Oosten. Andere hebben het oog gericht, buiten de munitie-kwestie, op een zeer nauwe economische samenwer king tusschen Italië en Frankrijk. Hst Z jidsrzesvraagsfuk. De heer J. Ulehake, hoofd der openbare school in den Ypolder, gemeente Sloten, heeft bij de firma J. Thieme en Co-, te Zutphen een brochure doen verschijnen waarin met veel klem en overtuiging te gen het plan-Lely aangaande de gedeelte lijke drooglegging der Zuiderzee gewaar schuwd wordt en niet zonder argumenten, die de aandacht waardig zijn. Volgens den heer Ulehake is het plan- Lely verouderd. Als het was uitgevoerd, dan zojui men nu reeds de kwade gevolgen er van hebben ondervonden en snakken naar een nieuw werk, dat de euvelen van de afsluiting Wieringen-Piaam zou weg nemen. Men zou van het kunstmatige tot het natuurlijke plan overgaan, dat de heer Ulehake voorstaat, waarvan hij de voordee- len uiteenzet en dat ineens en met de thans beschikbare middelen z.i. gemakke lijk kan worden uitgevoerd. In hoofdzaak komt het plan Ulehake hierop neer, dat de Zuiderzee niet ge deeltelijk, maar geheel wleer in land wordt veranderd en het meer Fïevo worde her steld, ongeveer zooals het was voorden Cimbrischen vloed. De zee is toen in het land gebroken op verschillende plaatsen van de onbeschermde kust. Hierdoor ont stonden de Waddereilanden Texel, Vlie land, Terschelling, Ameland en Schiermon nikoog. Welnu al die doorbraken moeten weer worden gedicht door zware dijken, die met een lichte buiging naar buiten moeten staan. Eén enkele blik op de kaart wijst nit, dat er dan gemakkelijk een dubbele vlakte aan land kan worden gewonnen en dat overstroomingen als nu de Zuiderzeelanden kunnen teisteren, niet meer kunnen voorkomen. De heer Ul'ehake redeneert aldusals de Zuiderzee er niet was', zou zij niet meer kunnen ontstaan; want dan waren alle plaatsen aan de kust, die niet voldoende door duinen beschermd zijn, door dijken versterkt. Nu dit in oude tijden niet ge beurd is bij gebrek aan mensehen en aan hulpmiddelen moet het nóg gebeuren. De zeegaten tusschen de eilanden zijn slechts kuist-doorbraken, meer niet. Herstelt men den ouden toestand, dan komt men weer tot de natuurlijke vorming van onzen bodem, die met 420.000 Hectaren wordt vergroot. Daarbij zijn zand- en kleigronden, 'die geleidelijk droog worden en dan min stens 504 millioen aan waarde vertegen woordigen, welk bedrag echter kan klim men tot 693 millioen. De vraag is nu maar, of de uitgavejn voor de afsluitdijken, 'voor kanalisatie, schut- en l'oozïngswerken uit dit bedrrag kunnen gevonden worden. De heer Ule hake is in dit opzicht zeer optimistisch en heeft de overtuiging, dat in elk geval groote besparing, zal worden verkregen op 'het onderhoud van den afsluitdijk vol gens het stelfeel Lely en op de daarbij altijd noodige Friesche dijken. In het plan-Lely fungeert _als belangrijk element de geringe waarde van den grond tusschen Friesland en de eilanden. Maar ook de zienswijze is verouderd, nu de aard van den grond tegenwoordig geen beletsel meer is voor cultuur en nu men in de meststoffen de hulpmiddelen heeft om den meest weerbarstige^ grond tot vruchtbaarheid te dwingen. De schrijver der brochujre bekent gèen technische en financieel'e berekeningen te kunnen maken en dat mag ook van hem niet gevergd worden. Hij wenscht slechts, dat men zijn denkbeelden zalbespreken en onderzoeken en er desnoods een ander half jaar aan besteden. Dan zal toch de oorlog wel geëindigd z'ijn, men kan dan terstond aan alle zeegaten gelijk beginnen en voor duizenden én duizenden, die nu moeizaam arbeid zoeken in den vreemde, brood fen welvaart scheppen in eigen land. '(„De Tijd.") Luitenant Ter Poorten. Gemeld wordt, dat luitenant Ter Poor ten naar Batavia is vervoerd. Hij heeft twee ribben en het neus- en kaakheen gebroken en zal het rechteroog waar schijnlijk moeten missen. Kamerverkiezing Apeldoorn. Donderdag zijn candidaat gesteld Essmeijer (V. D.), J. R. Snoeck Hencke mans (Chr. H.) enK. v. Trigt(S. D. A. P. Jan Llgthart. t Te Laag Soeren is overleden de paeda- goog Jan Ligthart, hoofd van een school te 's Gravenhage, bekend om zijn vele geschriften op onderwijsgebied. Zijn ad vies werd ingewonnen inzake de opvoe ding van Prinses Juliana, Men seint ons uit Purmerend: De kistdam bij de Melkfabriek Hollandia" is hedennacht door gebroken. Het water stroomt de stad binnen. De noodklokken luidden. De in woners vluchtten naar de bovenhuizen. Het water is niet meer te keeren. Te Durgerdam is een woonhuis uit elkaar geslagen. In den Oostpolder zijn enkele huizen ingestort. Te Broek in Waterland is groote schade aangericht. Een huis en een schuur zijn stukgesla gen, zoodat het water weer met wrak hout als bezaaid is. Te Volendam zijn 25 huizen ingestoit, de bewoners dier huizen vluchten. De kistdammen voldoen. Edam is daardoor grootendeels droog gebleven. De storm vermindert. Marken is weder onderge- loopen. Het water is thans echter zak kende. Het water heeft vanuit Nijkferk den Eemspolder weer ondergezet. Bunschoten en Spakenburg zijn geisoleerd. De com missaris der Koningin heeft opnieuw een bezoek aan het overstroomde gebied ge bracht. Bij verderen was van hetEems- water vreest men overstrooming en be zwijking van de kistdammen. De peil schaal wees een stand van 1.30 M. aan. Vanuit de hoofdstad bezocht de Ko ningin de verschillende overstroomde streken in Noord-Holland. Daarbij werd ook Zaandam aangedaan waar de soc. burgemeester Ter Laan zeide, het zich een eer en genoegen te mogen rekenen Hare Majesteit als Hoofd van den Staat welkom te heeten. Tal van noodlijden den door de o verst rooming zijn door de Koningin persoonlijk bezocht en met ge schenken bedacht. Klein en niet dapper I In ons nummer van Maaindag heeft mmen onder de militaire berichten er een kunnen lezen van den volgenden inhoud „Teneinde verschil van meening op te heffen is bij Ministerieele Beschikking ter kennis gebracht dat het gebruik door mi litairen van 's lands wapenen voor doel einden, waarbij geen militair belang is betrokken, verboden is." Het zal dien meesten lezers gegaan zijn als ons, die bet bericht plaatsend, niet hebben gedacht aan de beteekenis ervan Daarop wordt nu door de „Nieuwe Rott Ct. de aaudacht gevestigd. Men zal1 zich n.l. herinneren, dat in December j.T. de heer Eerdmans in de Tweede Kamer den Minister van Oorlog opmerkzaam had gemaakt op een bericht in de bladen, volgens hetwelk militairen bij gelegenheid van een feestviering in eenige R. K. kerken hadden geassisteerd bijl de H. mis met militaire eerbewijzen. Zij hadden daarbij de geweren en ook de muziekinstrumenten van hu'n korps ge bruikt. Wij hebben indertijd gewezen op het kleingeestig© dezer bemerking; want wij hadden jriet het flauwste vermoeden, dat een Nederiandsch Oorlogsminister ook maar een oogenblik eraan zou denken er nota Van te nemen. En toch is generaal Bosboom in zijn schulj> gekropen. Terwijl de eene Minister van de Tweede Kamer zoo weinig notitie neemt, als hij met goed fatsoen kan, is, nu de opmerking Van den heer Eerdmans ook in een voor- loopdg verslag van den Kamer is opgeno men, de Ministerieele Beschikking afgeko ïnen; len het is de „Nieuwe Rott. Ct." die het vierhand er tusschen aangaf. Er zullen nu voortaan in de R. K. kerken en kampementen geen trompetten Verwachting tot den avond van 19 Febr. Matige tot krachtlgen, later wellicht toe nemende Zuidwestelijke tot Westelijken wind; zwaar bewolkt tot betrokken; waarschijnlijk regenbuien. Aanvankelijk zachter. meer klinken bij de godsdienstoefeningen en de geweren zullen niet gepresenteerd worden, als God op het Altaar verschijnt Natuurlijk doet de Ministerieele Beschik king aan den eerbied der militairen en en aan hun geloof in de tegenwoordigheid van den Opperbevelhebber niets af. Hij kan ze|K toch niet wegbes'chikken. Maar het feit, dat de heer Bosboom voor de keutel-critiek van één enkel Ka merlid uit den weg gaat, terwijl hij voor 'heel wat zwaarder bemerkingen tegen zijn beleid wel den censor zou africhten, geeft een denkbeeld van de breedheid van blik in ons hooge legerbestuur. Het is klein en .niet dapper 1 („De Tijd.") De broodkaart, de burgemees ter en de boete. De broodkaart van den burgemeester van een kleine plaats in Hessen-Nassau was op en de kinderen hadden honger. Burgemeester zond zijn dienstmeisje naar het stadhuis om een nieuwe broodkaart te halen, maar de amb tenaar, die met de uitgifte daarvan belast is, was er niet en zo ueerst om 11 uur komen. Burgemeester zond zijn dienstmeisje naar de woning van den ambtenaar ,die zeide, dat hij om 11 uur aan het stadhuis zou zijn, om de broodkaart af te geven. Burgemeester zond zijn dienstmeisje weer naar de woning van den man, om hem- te zeggen, dat burgemeesters broodkaart op was, dat hij een nieuwe kaart moest geven en dat de ambtenaar om 10 uur op het stadhuis behoorde te zijn. Deze werd boos en antwoordde, dat hij niets, met den burgemeester te maken had. Toen werd ook de burgemeester boos en schreef een brief aan den regeerings- president, om zich over deze behandeling te beklagen. In zijn boosheid omschreef hij echter het gedrag van den ambtenaar als een „nichtsnütziges Gebahren". Toen die man dit vernam, klaagde hij burge meester wegens beleediging aan en deze werd tot 1000 Mark boete veroordeeld. Burgemeester ging in hooger beroep, maai' werd ten slotte door het Reichsgericht in het ongelijk gesteld en moet dus de boete betalen. („Hbl.") Een krant met 5 millioen le zers. De „Petit Journal" te Parijs met zijn bijbladen „Le Supplément Illustré", „La Mode du Petit Journal" en „Le Petit Journal Agricole" is, althans volgens de directie van dat blad, de grootste krant ter wereld: dagelijks wordt het blad door niet minder dan 5 millioen menschen gelezen. Het eerste nummer van de krant verscheen in 1863. Geregeld nam de op laag toe, en thans zijn er dagen, dat meer dan een millioen exemplaren gedrukt wor den. De „Petit Journal" verbruikt jaarlijks meer dan 16 millioen K.G. papier. Alleen aan de spoorwegmaatschappijen betaalde de krant 2.5 millioen per jaar. Aan porto werd over het millioen uitgegeven. Zou men, de exemplaren van de krant, die op één dag gedrukt worden, aan elkaar leg gen, dan kreeg men een strook van 1400 K.M., dat is de afstand tusschen Calais en Monte Carlo. In één jaar kreeg men dan meer dan 0.5 millioen K.M., dat is ruim 12.5 maal den evenaar. Hieruit kan men eenigszins narekenen, welk een noodlottigen invloed dit uiterst mondaine blad, met zijn zucht naar schan daal en sensatie, op de publieke opinie in Frankrijk uitoefent! („De Tijd") B

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1916 | | pagina 1