i
1011 "özur 1UU DU
-
SOES.
De Groote Oorlog.
I
No. 17.
Dinsdag 8 Februari 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
BUITENLAND.
happij „De
DA.
enschen.
Inguinose.
7, Tel. 436.
In.
f. groot.
ssing
Attentie s. v. p.
Rood en Rose.
Losse Oorlogsberichten.
|rsoneel tegen
L PIJPERS.
rW
I, Kerkbanken,
nken enz enz.
jitgeput zijn,
Ifluenza, voor
|ten hergeeft,
doctoren in
waarin een
t aangewezen
or de zwakste
od, wekt den
bvordert eene
ban 300 gram.
sn.
Den Haag.
stigd:
1ST.
ening-Courant
ite.
I «Zo-
opzegging 2 °/o
3 °/o
•K. I
lere if
het I
strekt
K., de
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 209, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
1 F" gulden bij A gulden bij ft ft
M jjjL». H 9 verlies van een 9 9 9 9 9 verlies M I I
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. -
In het perceel der drukkerij v/'d firma Oos-
terbaan Le Cointre, Lange Vorststraat,
Goes, is wel het redactiebureau der
„Nieuwe Zeeuwsche Courant" geves
tigd, maar niet het Advertentie- en
Administratiebureau. Dit is en blijft in
de Ganzepoortstraat bij den heer ios.
Witkam Alle brieven enz. de administratie
betreffende, benevens alle advertentieop-
gaven en veranderingen gelieve men,
teneinde vertragingen en vergissingen te
voorkomen, te bestellen in de Ganze
poortstraat.
Gevraagd voor 'sHeeronhoek
en Borsselen tegen 1 April een
pderdeelen gehe*'
werk".
en van Kerkorgels-
Brieven aan de Redactie der
„Niewe Zeeuwsche Courant" te
Goes.
Het christ. dagblad „De Nederlander"
betreurt de aanneming der motie Schaper,
welke Treub ten val bracht, wijl geheel
de politieke leiding van ons land in deze
benarde tijden daardoor in groote moei
lijkheden wordt gebracht. „Ën dat alles"
zegt het blad „omdat eenige sociaal
democraten, die de kunst verstaan van
schreeuwen en razen, den Minister wil
len wegjagen, zoodra deze niet naar hun
pijpen danst. En geheel de liberale con
centratie behalve de vrij-liberale groep
die echter slechts zeer zwak zich verzet
heeft loopt in het gareel! 't Is be
droevend".
Zeker, het is bedroevend voor de eens
zoo lier-onafhankelijke liberale partij, die
in haar gloriedagen met Lodewijk XIV
kon zeggen: „1' état c' est moi", „de
Staat ben ik". Maar te verwonderen is
het geenszins. Want de liberale concen
tratie kan niet anders dan de roode sleep
boot volgen waaraan zij is vastgemeerd.
„Wees U zelf, sprak ik tot iemand"
Maar hij kon niet, hij was niemand.
Zoo is het ook met de Concentratie,
sinds zij in 1913 de huig naar den wind
hing en zich met gebonden handen en
voeten aan de Sociaal-Democratie over
leverde. Ja reeds vóór dien, in 1912 sprak
Mr. Troelstra in zijn Kerstrede te Am
sterdam over de vrijzinnigen in dezer
voege
„Zij mogen nu trotsch tegen ons doen
en zalvende gezichten zetten tegen
eerzame kruideniers. ..Zonder de
sociaal-democraten krijgen
zij nooit hun plaats achter
de regeeringstafel. Zij moe
ten btj ons te biecht komen.
Zjj zuilen niet kunnen doen
wat z ij willen.
De Coalitie kan maling aan ons
hebben en heeft maling aan ons, maar
de Concentratie moet reke
ning met ons houden".
De Concentratie bestaat feitelijk alleen
by de gratie der Socialisten. Wel zet
zij soms een liooge borst en neemt liet
het air aan van alleen de politiek te be-
heerschen, maar zoodra zij maar een stap
te ver gaat, brengt de sociaal-democratie
haar tot het besef van haar toestand
terug: n.l. die van een gevangen vogeltje
in een rood kooitje. Het geval Treub is
er een bewijs te meer voor en de roode
broeders laten niet na de liberalen van
diverse pluimage hun afhankelijkheid
van de socialisten te doen gevoelen.
„Ongetwijfeld is de tijd gekomen, dat
Wij hebben te beslissen, of wij dit
Kabinet in stand willen hou
den, ja dan neen".
Zoo schrijft thans 't socialistisch Kamer
lid Schaper die de motie tegen Treub,
door de vier linksche groepen opgesteld
indiende, toen de Concentratie terug
krabbelde in De Socialistische Gids".
Wat is dat anders dan het befaamde
„nous traitons chez vous, de vous, sans
vous" („wij onderhandelen bij u, overu,
zonder u") waarmede de gezanten van
den Zonnekoning de magistraten onzer
decadente republiek begroetten? En met
het sarcasme, waarin de socialisten mees
ter zijn, herinnert Schaper het huidige
kabinet er aan, „dat het zich beschik
baar stelde, om een gewichtig
deel van het politiek program
der sociaal-democratische be
weging door te voeren."
Hier geldt alzoo voor de Concentra
tie, „to be or not to be" öf meehollen
met de socialisten óf ophouden als poli
tieke partij te bestaan. Zóó deed zij reeds
in 1913, toen zij haar beginselen ver
loochende, zoo zal zij ook thans doen in
het gezicht der Statenverkiezingen en
huilend met de wolven waarmede zij
in het bosch is, stemt zij in met het
socialistische koor, dat den werkman
allerlei fraaie beloften toezingt en zijn
smaadliederen uitbuldert tegen de „reac
tie", de „klerikale partijen" enz.
De overwegend rechtsche Eerste Kamer,
dat „bolwerk der reactie" moet om of
verdwijnen 1 Zoo roepen de socialisten
op allerlei toonaarden in hun pers, op
hun meetings en congressen, 'i Is de
roode strijdkreet voor Juni 1916. „Weg
met de Eerste Kamer" razen de liberalen,
„zij past niet meer in ons staatsstelsel."
't Is de rose echo van dienzelfden strijd
kreet. Weliswaar gold voor een twintig
jaren „De Standaardherinnert er
terecht aan de Eerste Kamer in hun
oog als een zeer gewenschte schakel in
ons constitutioneel Staatsverband. Maar
toen waren de liberalen heer
en meester in de Eerste Kamer.
Vat ge de kneep
En zoo staat dan de gansche linker
zijde in het teeken van rood rose, twee
schakeeringen van een en dezelfde kleur.
Feitelijk behoeft ons dat niet te verbazen.
Is het socialisme niet „het liberalisme
van den vierden stand"? Is het libera
lisme niet innerlijk nauw verwant aan
socialisme? Heldere geesten, vrijmoedige
naturen onder de liberalen men zou
hen „les enfants terribles" der partij kun-
noemen erkennen dit onomwonden. De
vrijzinnige Dr. Colenbrander schreef in
„De Gids" van 1912
„Het verschil tusschen so
ciaal-democratie en libera
lisme is minder diep, dan dat
tusschen liberalisme en clericalisme.
Wij hebben ons die verwant
schap niet te schamen, wij
hebben er onze glorie in te
zoeken."
En in de beginselverklaring van
den Vrijzinnig-Democratischen
Bond (Jan. 1903) lezen wij
„Zijn roeping is, wanneer pogingen
van reactie tegen den vrijzinnigen geest
onzer staatsinstellingen worden gedaan,
die pogingen te helpen weerstaan. In
zoover gevoelt hij zich één met de
liberalen van verschillende schakeerin
gen, zoowel als met de sociaal-
democrate n".
„Mcin Liebchen, was willst du noch
mehr?" De verwantschap is duidelijk.
Alleen is het kind den vader boven het
hoofd gegroeid, het liberalisme is de slip-
pendrager geworden van het socialisme.
Wat is tegenover dit rood-rose verbond
der linkerzijde de plicht der christelijke
partijen die, ofschoon gecoaliseerd, noch
tans niets van hun eigen zelfstandigheid
prjjs gaven noch politieken zelfmoord
behoefden te plegen om wille der coalitie
Eensgezind front maken ter handhaving
der rechtsche beginselen, ter verwezen
lijking der rechtsche idealen. Wij hebben
in deze benarde tijden, nu nog steeds
het oorlogsgevaar als een Damocles-
zwaard boven ons vaderland hangt, geen
politieken strijd gewild. Zoolang het
Kabinet Cort van der Linden afzag van
het oprakelen van het politieke twist
vuur om alle aandacht te wijden aan de
oorlogsverwikkeliugen en ons land in
een eerlijke neutraliteit te bewaren, ver
van de gruwelen van den krijg, had het
't volste vertrouwen der rechtsche partijen
en stond dan ook ongemeen sterk'Maar
toen het in September het regeerings-
program der Concentratie en Sociaal-
Democratie ter hand nam moge die
onzalige daad het kabinet nimmer be
rouwen verbrak het op ruwe wijze
het bestand en wierp den rechtsclien
partijen den handschoen toe. Het recht op
zelf behoud dwong hen dien op te nemen
en zoo aanvaardt thans de rechterzijde
iii parlement en volk den politieken strijd,
noodgedwongen, maar, waar het moet,
met vertrouwen. Want zij weet, dat door
rechts de nationale belangen niet
die van een groep of een partij het
best behartigd worden. In zake liet alge
meen politiek beleid staat de rechter
zijde op gezonde basis Links', dat slechts
negatieve leuzen heelt, mist die basis
ten eenenmale.
Ten slotte is het haar diepgevoelde
overtuiging, dat Nederland het best ge
diend is door een Christelijke politiek.
Dat alles doet haar met vertrouwen de
toekomst tegenblikken.
Mits ons volk liet marktgeschreeuw
der linksche demagogen in üe komende
verkiezingsdagen op de juiste waarde
weet te schatten: woorden en beloften
waar de lommerd geen cent op geelt,
mag een blijde uitkomst der verkiezingen
voor rechts als zeker verwacht worden.
Ook mi nog ia het vertrouwen der rechter-
zijde in het buitenlandsch beleid der regeering
ongeschokt.
Da „Lusitanla '-kwestie.
WASHINGTON, 5 Febr. Bernstorff heeft
minister Lansing de jongste Duitsche nota
over het „Lusitania"-geval overhandigd.
PAKIJS, 5 Febr. De Parijsche editie
van de „New-York Herald" meldt uit
Nieuw-York, dat de Duitsche regeering
geweigerd heeft het torpedeeren van de
„Lusitania" te desavoneeren, zoodat de
toestand thans zeer critiek is en een
breuk onvermijdelijk wordt geacht.
Ofschoon otlicieel nog niets bekend is,
bereidt Amerika zich voor tot den beslis-
senden stap.
NEW]-Y0RK, 6 Febr. (R.O.) De Asso
ciated Press verneemt uit Washington:
De vooruitzichten, dat er een overeen
komst in de „Lusitania"-kwestie tot stand
zal komen, zijn verbeterd, ofschoon het
woord „onwettig" waartegen DuitsohLand
bezwaar maakt, niet voorkomt in de mede-
deeling, door von Bernstorff aa,n Lan
sing overhandigd.
Naar verluidt bevat deze nota uitdruk
kingen waaruit blijkt, dat het dooden van
Amerikanen op de „Lusitania" buiten de
bedoeling van Duitschland lag, wijl de
vernietiging van het stoomschip een ver-
geldingsdaad was en Duitschland erkent,
dat represaillemaatregelen niet van toe
passing zijn op de neutralen.
Duitschland betreurt daarom, dat ei-
Amerikanen op de „Lusitania" gedood zijn
en biedt een vergoeding aan in den vorm.
van geld.
PARIJS (Officieel). Communiqué van
Zondagmiddag drie ,u|ur;
Zwakke activiteit der artillerie in den
loop van den nacht. In Champagne heb
ben wij gisteren op het einde van den
dag verscheidene vjjandeljjke loopgraven
vernield in de buurt van Maison de
Champagne. Gisteren heeft een onzer af-
weerkanonnen ten Zuiden van Peronne
een vjjandeljjken vlieger aangevallen, die
in vlammen is neergevallen.
VLISSINGEN, 5 Febr. Vanaf heden
ochtend negen uur wordt hier weer Bij
zonder zwaar kanongebulder uit het
Zuid-Westen gehoord. Vermoedelijk een
aanval op de Belgische kust of nieuwe
actie op het front in Vlaanderen.
Den kleine Engelsche kruiser gezonken
KEULEN, G Februari (W, B.) De „Köln.
Ztg." verneemt d.d. heden van de Hol
landsche grens, dat bij den jongsten lucht
aanval op Engeland de kleine kruiser „Ca
roline" door een bom getroffen werd en
zonk. Talrijke mensohenlevens (zouden
hierbij verloren zijn.
Verdwenen.
Een der Zeppelins, die vorige week de
Engelsche kust bestookten, kreeg op de
thuisreis averij. Het luchtschip viel in
het water. Een Engelsche stoomtreiler
trof-het luchtschip aan, dat halverwege
boven water uit stak en waarop zich de
iuchtvaardersi vastklampten. Daar zij- Veel
talrijker waren dan de bemanning van de
visschersboot, durfde de kapitein der boot
de Duitschers er piet afhalen maar stoom
de s;nel naar Engeland terug om het geval
te melden. Twee torpedobooteu stoomden
toen ijlings naar de bewuste plek, maar
vonden niets meer.
Uit Londen meldt Reuter:
De openbare meening verdedigt de daad
van den treiler „Kink Stephen", welke
weigerde de bemanning op te nemen van
den buiten gevecht gestelden Zeppelin.
De huidige oorlogvoering der Duitschers
heeft den geallieerden geleerd, dat men
onmogelijk hun woord kan vertrouwen of
de eerbiediging mag verwachten van de
gewone algemeen-menschelijke principen.
In Duitschland denkt men er anders
over.
De „Frankfurter Zeit." en de „Berliner
Zeit. a. M." schandvlekken de houding
van de „Stephen" en het gebeurde met
de „L 19". Als de Engelschen weer eens
iets durven zeggen over onmenschelijk
oorlogvoeren, dan kan men hen aan de
„L 19" herinneren, aan het feit n.l., dat
de Engelsehen een bede om redding af
wezen, alleen omdat het Duitschers betrof I
De strijd in Kameroen.
MADRID, 6 Febr. (R.O.) Officieel wordt
gemeld9ÜU Duitschers en li.ÜUU inboor
lingen uit huil kolonies zijn Spaansch
Guinea binnengerukt, waar zij ontwapend
en geïnterneerd zijn.
De regeering houdt zich met hun ra
vitailleering bezig.
(De geïnterneerden waren gevlucht
uit de DuitschAfrikaansche kolonie
Kameroen. Red. N. Z. Crt
Scheepsramp.
Woensdagnacht heeft op 80 mijlen van
Swatan een botsing plaats gehad tus
schen het Engelsche stoomschip „Liuga"
en het Japansche stoomschip „Daijin
Maru". Laatstgenoemd schip zouk. Er
zijn 21 personen gered en 160 verdronken.
Ontploffing in de Skoda-Munltiefabrieken.
PARIJS, 6 Febr. (Havas) Gemeld wordt,
dat door ontploffing de bekende fabrie
ken te Skoda gedeeltelijk zijn verwoest.
Een protest van den H. Stoel
LONDEN, 5 Febr. (H. N.) De „Osser-
vatore Romona" publiceert een krasse
pauselijke nota tegen het bombardement
uit de lucht van steden en onverdedigd
terrein.
TLRKIJK
De zelfmoord van den Turk-
sohen troonopvolger.
De bladen spreken hun groote droefenis
uit over het einde vau den troonopvolger.
De geheele natie ziet in den doode een
dre beste en edelste leden der Turksche
dynastie. De absolutistische regeerinig
heeft den troonopvolger steeds buitenge
woon zwaar gedrukt eu was wpllicht de
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 8 Febr.
Matige tot krachtigen tijdelijk wellicht
stormachtige Zuidelijke tot Zuidwestelijken
wind, zwaarbewolkt of betrokken, met tij
delijke opklaringwellicht eenige regen.
Weinig verandering van temperatuur.
voornaamste reden van de zenuwziekte,
die hem ten slotte er toe bracht de hand
aan zichzelf te slaan.
Over de ziekte van den troonopvolger
schrijft de „Tanin" nog het volgende:
De zelfmoord verwekte groote droefenis.
Zij was voor niemand een verrassing,
wijl iedereen wist dat daarvoor wel re
denen bestonden, die in den laatsten tijd
nog zeer toenamen.
De prins leed sinds lang aan een on
geneeslijke ziekte. De regeering, die Zulks
wist, waakte voortdurend over den zieke.
Vooral besteedde zij veel zorg aan de
behandeling van dien zieke. Deizfe was.
moeilijk, wijl het noodzakelijk was den
zieke niets van zijn ziekte te laten bemer
ken. Toen voor eenige jaren de ziekte
van dien aard was geworden, dat ge
neeskundige hnlp noodig was, werd den
zieke geadviseerd een reis door Europa
te maken.
De prins achtte het toentertijd nood
zakelijk de in het buitenland verspreide
berichten, dat hij ziek was, tegen te spre
ken.
Sindsdien volgde de regeering met groo
te opmerkzaamheid den loop der ziekte.
Zij nam elke gelegenheid te baat den
prins moed in te spreken en hem tot
reizen aan te sporen. Het gezelschap van
den prins werd steeds zoo gekozen, dat
het een heilzamen invloed op hem kon
uitoefenen. De regeering hield den prins
steeds van de staataangelegenheden op
de hoogte om zijn gedachten bezig te
houden en hem niet in zwaarmoedigheid
te doen vervallen.
Sedert eenigen tijd had de ziekte een
onrustbarend karakter aangenomen. De re
geering verdubbelde de bewaking maar
ten slotte gebeurde toch het feit, dat
de geheele natie in droefenis heeft ge
worpen.
(Yoessoef Izzeddin, waarvan hierboven
sprake is, was de zoon van den in 1876
aigezetten en is'poedig daarop gestorven
sultan Abdoel Azis. Zelfmoord komt on
der de Mohammedanen weinig voor.
Red.)
De prins, die zich. met een scheermes
den pols heeft doorgesneden, is volgens
de uitlatingen van den Turkschen gene
raal Cheref Pacha te Parijs, door zijn
omgeving vermoord op bevel van het
Jong Tiirksohe Comité. Men koos voor
hem een dood, die zou zijn toe te sfihrij1-
ven aan zelfmoord volgens het voorbeeld
van zijn vader en zou kunnen doen zeg
gen: hij stierf op dezelfde wijze als zijn
vader stierf op 6 Juni 1876, vier dar
gen na van den troon gestooten te zijn.
Wahi Effendi, de opvolger van Prins
Yoessoef is een nog grooter vijand der
Jong Turken. Men voorspelt hem - zoo
wordt uit Fransche bron gemeld geen
lang leven.
De begrafenis van het lijk des prinsen
heeft Woensdag onder grooten toeloop
van belangstellenden plaats gehad.
CitllfLDit.
De brand in het Parlements-
gebouw te O 11 o w a is van den be
ginne af aan toegeschreven aan kwaad
willigheid. Het ingesteld onderzoek heeft
tot versterking van dit vermoeden geleid.
De eenige persoon, die zich, toen de
brand uitbrak, in de leeszaal bevond,
was eene vrouw die de courantenleggers
inkeek. Zij verklaart, dat zij plotseling
een vlam zag en dat onmiddellijk daarop
de couranten in brand stonden Zij hoorde
glechts een zwakke ontploffing, maar
jie was tóch nog krachtig genoeg, om
(je deuren aan beide einden van de zaal,
11