De Groote Oorlog.
JSo. 15.
Donderdag 3 Februari 1916.
Twaalfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoortstraaf C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel "meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide M gulden bij
handen, voeten of oogen. M S— fj I verlies van een
Voorts bij ongeneeselijke I E H hand, voet
verstandsverbijsteringg of oog
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
am gulden bij A| A gulden bij gulden bij gH
M B— I verlies van een M I 11 I verlies I verlies van B
fi IB llaiKÏ' voet 11 11 I van een I I een
1 %Jr B»l of oog; 1^#^# duim; wijsvinger; y
te Schiedam.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Een aanslag.
In ons vorig nummer hebben onze
lezers wellicht de waarschuwinggelezen
van een te 's Gravenhage in garnizoen
liggend militair aan zijn wapenmakkers
met betrekking tot de gevaren voor ge
loof en zeden, die de, wat uitspanning
en vermaak belreffen, zeer wufte resi
dentiestad opleveren.
Die waarschuwing treft ten slotte slechts
hen, die zich vrij willig aan die gevaren
bloot stellen.
Wie de verkeerde vermaken en ver
dachte uitspanningsgel egenheden ver
mijdt, zal vanzelf vrij blijven van het
bederf dier publieke „vermakelijkheden"
der groote stad.
Erger wordt het, wanneer jonge lieden
als vanzelf naar zulke gelegenheden wor
den heengevoerd en nog wei onder leiding
van meuschen, van wie men kon ver
onderstellen, dat zij in de keuze der
ontspanning voor jongelui van 19 a 20
jaar een zekere kieschheid zouden aan den
dag leggen.
Zoo iets nu is onlangs te Amsterdam
geschied.
Op uitnoodiging van den secretaris der
„Militaire Commissie tot ontwikkeling
en ontspanning van Gemobiliseerde troe
pen te Amsterdam" zijn onlangs 2000
jonge soldaten te Amsterdam, meest van
de lichting 1916, „onthaald" op een ver-
tooniug iu het Circus.
Die vertooniug bestond onder meer
in het voor het voetlicht brengen van
een operette, getiteld„Des nachts tus-
schen twaalf en eeu uur". De titel alleen
reeds zegt, dat men hier te doen heeft
met een dier schunnige, scabreuze thea
terproducten, die de tooneelkunst ver
pesten en niet slechts alle godsdienstig
en moreel gevoel doodelijk kwetsen, maar
het gewoon menschelijk fatsoen tot in den
grond bederven.
De 2000 jonge mannen, door hun ouders
aan het land afgestaan in de overtuiging,
dat in ruil voor het offer dat zij brengen
toch minstens hun de gerustheid worde
gegeven, dat het godsdienstig en zedelijk
bewustzijn hunner zonen zal worden
geëerbiedigd, hebben van dat tooneelstuk
mogen „genieten" en degemeene dialogen
en vieze zinspelingen moeten aanhooren,
die „zelfs eeu op den Amsterdamsclien
Zeedijk weibevaren matroos het schaam
rood op de wangen zou jagen" zegt „De
Ty d
En als „waardig" slot van die „waar
dige" vertooning, gegeven tot „ontwik
keling" en „ontspanning" der gemobili
seerde troepen te Amsterdam, sprong een
kapitein op het tooneel om het gezelschap
De la Mar, dat de operette had uitge
broed en gespeeld, namens de aanwezi
gen te danken voor „het aardige stuk".
En als apotheose kwam een omhelzing
van den kapitein door alle dames-artis-
ten van het gezelschap.
Wat daar in bet Circus te Amsterdam
is geschied, is niet anders dan een bru
tale aanslag op het christelijk geweten
en de christelijke moraliteit der jonge
militairen, die men, een, op zijn zachtst ge
zegd, hoogst afkeurenswaardig vermaak
heeft geboden en bittere ergernis heeft
gegeven.
Het is ook een grof misbruik van het
vertrouwen dat de ouders en voogden
dier jonge soldaten stellen in hen, die
met de leiding en het toezicht der ge-
mobiliseerden zijn belast
Er mag niet gerust worden, alvorens
hier volledige voldoening worde gegeven
en gewaarborgd dat in de toekomst der
gelijke schandalen niet meer plaats
grijpen.
De toestand
Jjh^f Standaard" dezer dagen
ot£ens«9: verplaatst naar 't Zuiden,
m t Oosten stüstand, en in 't Westen een
heen en weer schuiven over een vijftigtal
kilometers, dat stroomen bloeds kost,
maar geen 't minste uitzicht op een deci
sie geeft. Hoe nameloos wreed, als wel
eer nooit, er ook gevochten wordt, men
komt niet verder. Een veldoorlog kan be
slissing geven, een positiekrijg zooals
thans zoo goed als nooit. En al wint
nu de ééne en dan weer do andere partij,
de winst, aldus behaald, blijft zoo klein
en gering, dat ze op geert manier het
vergoten bloed waard is".
De Zeppelinaanval op Parijs wordt na
tuurlijk druk in de pen der entente be
sproken.
Het „Journal" publiceert een inter
view met een van de vliegeniers; die deel
namen in den jacht op de Zeppelin. Hij
zeide, dat van de dertig vliegmachines!,
die binnen twintig minuten na het alarm
sein opstegen, vijf den Zeppelin ontmoet
ten, maar slechts een erin slaagde, dicht
bij genoeg te 'komen om, het luchtschip
te bestrijden. Hij was echter overtuigd, dat
de verrichtingen van het luchteskader den
Zeppelin belet hebben zijn voornemens
te volbrengen.
Duizend meter 'heneden ons, moet een
ander vliegenier gezegd hebben, volgens
inrichten aan de Engelsche bladen, lag
een dikke wolk van mist, die de zoek
lichten verhinderde, ons hun maximum
hulp te verleenen. Parijs zag; er uit als
een donker hol te midden van de beter
verlichte voorsteden. Ook deze vliegenier
verklaarde, dat het optreden van het lucht
eskader den vijand in zijn bewegingen
heeft belemmerd.
De neergeworpen bommen moeten bui
tengewoon krachtig zijln geweest. Het
merkwaardigste effect van de ontploffing
van een bom is voorgekomen in een
werkmanshuis van vijf verdiepingen. Het
gebouw was geheel iu tweeën gespleten
en een .stuk van een bed werd wegge
slingerd en iviel op een huurauto, die
juist passeerde. Het stadsgedeelte, dat ge
troffen werd, is niet groot, slechts onge
veer een halve mijl. Het ligt in een van
de buitengedeelten van do stad, waarin
voornamelijk werklieden wonen. De bom
men vielen in ,een tijdruimte van onge
veer 2 3 minuten. De eerste trof een
straat, die onmiddellijk boven den Me
tropool-spoorweg ligt en sioeg een krater
in het macadam van vijf ellen diepte.
Op den bodem zag men de verlichte tun
nel van den ondergrondschen spoorweg.
Enkele minuten te voren was, nog eeu
trein voorbijgegaan langg de thans ge
kronkelde rails, die door allerlei puin ge
blokkeerd waren, nadat de bo,m getrof
fen had. President Poincaré keerde pas
om 1 uur van zijn bezoek aan de doo-
den en gewonden op het Ëlysiée terug.
Uit Athene wordt aan Duitsöhe bladen
gemeld, dat de zittingen der ICamer, die
voornamelijk aan financieel© kwesties ge
wijd zijn, een rustig verloop hebben.
De laatste energieke verklaringen van
den koning over het optreden van de
entente ten opzichte van Griekenland,
hebben niet nagelaten in parlementaire
kringen grooten indruk te maken; in het
algemeen kan men zeggen, dat 'skonings
verklaringen met grooten bijval zijn. be
groet.
De vertegenwoordiger te Sofia van
het „Wiener Abendbfatt had een onder
houd met den Bulgaarschen minister
van Arbeid, Petkow, die verklaarde,
dat 'geen directe berichten meer uit
Griekenland werden ontvangen, daar de
Engelsohen en Franschen bezit hebben
genomen van den telegraafdienst. Ook
het bestuur van het land is gedeeltelijk
in handen der Engelschen en Franschen
overgegaan. Griekenland verliest dage
lijks meer van Zijn zelfstandigheid en
kan, naar deze berichtgever meent, nau
welijks als een zelfstandige staat wor
den beschouwd.
Maandagavond zijn er eenige Zeppelins
in Engeland geweest. Ze hebben dm
Engelschen weinig schade gedaan, maar
aan Duitschland groot nadeel toege
bracht. Wiant het laatste verzet tegen
den dienstplicht is daardoor natuurlijk
gebroken en den wil, om door te zetten,
versterkt.
De „Bjaseler Nachrichten" geeft een
commentaar op een artikel in het „Ba
seier Tageblatt", het partijorgaan van
de nationaal-liberalen in het Groother
togdom Baden, waarin de verklaring van
Bailinger wordt onderschreven, die zeide,
dat Duitschland den tegenwoorcligen oor
log begon, omdat het het juiste oogenblik
voor den aanval gekomen achtte.
Het Zwitsersche blad constateert, dat
dit de eerste keer is, dat een invloedrijk
Duitsch blad erkent: Duitschland voert
geen defensieven oorlog.
Fransche priesters aan het front.
In het geheel' zijn in Frankrijk 25500
geestelijken (priesters of seminaristen) on
der de wapenen geroepen, zoo dat er nog
slechts 8000 voor de zielzorg in de steden
en dorpen overgebleven zijn. Dat aldus
een groot gebrek aan priesters ontstaan
is, valt gemakkelijk te begrijpen. De toe-
'stand wordt echter des te kritieker, wijl
nu reeds de 18-jarigen onder de wapenen
geroepen zijn en altdus ook de opleiding
van nieuwe priesters de ernstigste moei
lijkheden ondervindt. („Maasbode")
Bommen op Salonikl.
LONDEN (Part. Telegraaf). De „Times"-
correspondent te Saloniki meldt:
Hedenmorgen om 3 uur werd een lucht
aanval op de stad gedaan; er werden
16 bommen geworpen, waarvan er eenige
op de haven. Drie Griekse,he, twee Brit-
sche en één Fransche soldaat werden ge
dood, terwijl 20 Grieksche en Joodsche
burgers gewond werden.
Verscheidene huizen en winkels en een
iposkee zijn verwoest, terwijl een groot
magazijn tot den grond afgebrand is.
De Handelsoorlog.
LONDEN, 1 Febr. (R. O.) Lloyds meldt:
De Belgische trawler „Marguérite", de
sloep „Hilda" van Lowestoft en de sloep
„Radium" zijn gezonken. De bemanning
is gered.
De Polen en de Paus.
De katholieke bisschoppen van Polen
hebben een schrijven tot hun geloovigen
gericht, waarin zij wijzen op de buiten
gewone liefde van den Paus voor het
Poolsche volk. Tegelijkertijd verzoeken de
bisschoppen, dat in geheel Polen op een
door hen te bepalen datum een biddag
voor den Paus zal gehouden worden, ge
lijk de geheele wereld onlangs op verzoek
van den Paus een biddag voor Polen
gehouden heeft.
De duisternis in Venetië.
Volgens den Milaneeschen correspon
dent van „La Suisse", is Venetië de
donkerste stad van alle steden iu het
geheele oorlogsgebied. Daar is volstrekt
elke verlichting verboden en het is zelfs
niet veroorloofd, een sigaar buitenshuis
aan te steken. De vensters zijn overtrok
ken met gekleurd papier, waardoor on
mogelijk een lichte schijn naar buiten
kan komen. De ongelukken zijn daardoor
ook sterk toegenomen en in de maanden,
die de oorlog geduurd heeft, zijn 85 per
sonen in de kanalen gevallen.
Van het front in België-
Oiize correspondent schrijft: lk, was een
dezer dagen in Zeewsch-Vlaanderen en
vernam daar van personen, die met België
in verbinding staan het volgende:
Het was geen geheim meer dat de Duit
schors vandaag of morgen een hevigen
aanval op het Yseriront zouden onder
nemen. Reeds maandenlang was men
met 'die voorbereiding bezig, en groote
reserves munitie en soldaten waren in het
operatiegebied, vooral achter de duinstreek
achter dat gedeelte van het front waarge
nomen. Door hun dagelij'klsche vliegtoch
ten bleven de verbondenen blijkbaar
voortdurend en volledig op de hoogte van
een en ander en hun herhaalde aanval
len vanuit zee, vernielden telkens do
steunpunten en depóts der Duitsehers, ter-
wijt de vliegeniers de rest deden.
Verwacht werd dat het offensief reeds
vroeger zou aanvangen, doch het nood
weer dat half Januari ook België teisterde
dwong zeker tot uitstel.
De geheele vorige week voerden de
Duitsehers een hardnekkigen mijnoorlog.
In den nacht van 23 op 24 begon de
artellerie te werken. Dat de Duitsehers
dien nacht en dag 20000 granaten ver
schoten, zooals het Fransche legerherioht
zegt, is stellig niet overdreven. In maan
den is hier zulk een ontzettend bombar
dement niet gehoord.
Doch gelijktijdig kruisden de gevreesde
Engelsche monitors langs de kust, en
dwongen de Duitsehers aan die kant waak
zaam te zijn.
Vliegeniers hadden juist enkele dagen
te voren meerdere Duitsch© waarneandngs-
ballons vernield .en losgeschoten.
Reeds op den ochtend begonnen de in-
fanterie-aanvallen der Duitsehers waarbij
de mannen meermalen tot aan het mid
del in het water moesten vooruitdringen.
De veelal verdekt opgestelde machine-ge
weren der verbondenen maaiden hen weg.
Slechts hier en daar kwamen zij in de
loopgraven. Eerst jitaandag tegen het val
len van den avond hield de Duitsehe
artillerie stil.
Den geheelen nacht reden hospitaal-
treinen en auto's van achter het front
naar allerlei plaatsen daarachter. De ver
liezen moeten geweldig geweest zijn.
Renkin, de Belgische minister van koloniën,
zal dezer dagen naar Londen gaan,
waar hij een .groote vergadering zal
voorzitten en een redevoering houden
over de vooruitzichten van de Belgische
regeering inzake kolonisatie.
De duur van den oorlog.
Generaal Hutton, sprekende op een ver
gadering te Chertsey zeide, dat men hem
dikwijls gevraagd had, hoe lang de oorlob
nog wel duren zou. Volgens hem was
de schatting van lord Kitchener, die dacht,
dat in 3 jaren de oorlog zou zijn afge-
loopen, veel te laag. Hij kon niet aanne
men, dat in de eerst volgende 18 maan
den Duitschland's kracht voor goed ge
broken zou zijn. Deze opinie werd volgens
hem door de meeste Engelsche generaals
die in het veld stonden gedeeld.
Een 13-jarige ridder van het IJzeren Kruis.
Gemeld wordt, dat onlangs een
13-jarige jongen, Mustafa Oghlin Meh-
med geheeteu met het ijzereu kruis
en de ijzeren halve maan gedecoreerd
is. Toen de troepen door zijn geboorte
dorp trokken, had hij zich bij: deze aan
gesloten; hij' maakte met hen eenige aan
vallen mede en was vooral zeer handig
in het werpen van handgranaten,. Zoo
doodde hij eens twee vijandelijke offi
cieren en een soldaat door een enkelen
worp. Men voegt eraan toe, dat de regee
ring den fanaap ;n <je gelegenheid zal
stellen een hoogeschool te bezoeken.
Zeppelin boven Engeland.
LONDEN, 1 Febr. Gisterenavond heb
ben zes of zeven zeppelins een aantal
bommen geworpen op de oostelijke en
noordoostelijke graafschappen van de
Midlands. Voor zoover tot nu toe bekeud
is, werd geen belangrijke schade aan
gericht.
Van de Zeeuwsch-VI. grens.
In verschillende Belgische grensgemeen
ten zijn de werkloozen door de Duitsehers
opgeroepen om zich voor arbeid aan de
tweede draadversperring aan te melden.
Wie weigert zal van gemeentelijke onder
steuning buitengesloten moeten wordem
Grieksch protest.
LONDEN, 31 Jan. De „Times"-cor-
respondent te Athene meldt, dat de Griek
sche regeering een krachtig protest heeft
ingediend tegen de bezetting van Kara-
boernoe, daar zij dit beschouwt als 'een
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 3 Febr.
Matige tot krachtigen, Zuidelijke tot Wes
telijken wind. Zwaarbewolkt of betrokken
met tijdelijke opklaring waarschijnlijk eeni
ge regen of sneeuw. Zachter.
schending van de overeenkomst met ge
neraal Sarrail.
Een Duitsch onderzeeër in den grond geboord.
Uit Marseille wordt aan de Matin
bericht, dat de pakketboot Plata, gebruikt
als transportschip en te Marseille uit de
Levant aangekomen, een vijandelijke
duikboot in den grond moet hebben
geboord. Het was een Duitsehe duikboot,
die door den uitkijk werd gesignaleerd,
ongeveer achthonderd meter achter de
Fransche boot. De duikboot wilde juist
de Plata torpedeeren.
De toestand in Polen.
Volgens mededeeling van een Russisch
journalist, die uit Warchau wist te
ontsnappen, moet de toestand in het
door de Duitsehers bezette Polen treurig
zijn. Terechtstellingen zijn aan de orde
van den dag en tal van personen
sterven van honger.
Het lot van de Appam
NEW-YORK, 1 Febr. (R. O.). Een tele
gram uit Norfolk (Virginia) meldt:
Het Engelsche stoomschip „Appam" van
West-Afrika, dat vermist werd, kwam he
denmorgen in epiarantaine van Old Point
aan.
Naar gemeld wordt, staat het schip
onder beheer van een prijsbemanning van
een Duitschen onderzeeër.
NEWPORT NEWS, 1 Febr. (R. O.) De
„Appam" voerde de Duitsehe oorlogsvlag,
in plaats van de vlag der koopvaardij
vloot, ten einde, indien mogelijk be
schouwd te worden als een Duitschen
hulpkruiser.
Naar gemeend wordt, zal de Duitsehe
bemanning ongetwijfeld verkiezen te wor
den geïnterneerd, dan het risico' te loo-
pen, te worden buitgemaakt, wanneer het
schip wederom vertrekt. De autoriteiten
te Washington beraadslagen over de wet
telijke hoedanigheid van het schip.
NEWPORT NEWS. De namen van de
stoomschepen, die door de duikboot, die
ook de „Appam" heeft aangevallen, zijn
getorpedeerd, zijn „Corbridge", „Arthur",
„Trader", „Dromonhy" en „Clanmacta-
vish". De duikboot zou de „Möwe" zijn.
NEW-YORK. De „Associated Press"
meldtHet kon no.g, niet worden vast
gesteld of de „Appam" door een Duit
se,hen onderzeeër of door een hulpkruiser
werd genomen. De agent van de ree-
derij v,a,n de „Appiam" meent, dat deze
genomen is door oen klein vaartuig, dat
sterk gewapend was.
AI1ËR1H.1,
De president van Gu atemala.
De president van Guatemala Estrada Ca
brera is voor den derden keer herkozen.
De nieuwe periode waarvoor hij thans
zitting heeft, duurt van 15 Maart 1917
tot 15 Maart 1923.
FOHTII6A1.
O p s too t j e s.
Volgens 'n telegram uit Lissabon, zijn er
opstootjes uitgebroken te Lissabon, Oporto
en elders. Deze opstootjes zijn het gevolg
van het opdrijven van de prijzen van
levensmiddelen. Bakkerijen, winkels van
kruidenierswaren, oliewinkels en graan-
pafchuizen zijn bestormd. Te Lissabon zijn
—IE-
