0e Groote Oorlog.
No. 2
Dinsdag 4 Januari 1916.
Twaafde Jaargang.
Immer bestaat 6 bladzijden.
EERSTE BLAP.
Verschijnt eiken MAANDAG-, «DAG- en VRIJDAGAVOND.
ATTENTIE!
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
Gemengd Nieuws.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Garuepoorlsfraaf C 2o% GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 4 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
1001? 60
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
De abonnementsprijs voor Goes en
Middelburg bedraagt bij vooruitbetaling
f3,— en niet f3,50.
(De Administratie)
0e toestand
Tegengesproken wordt, dat de Oos
tenrijkers Skoetari hebben bereikt en
dat de Bulgaren naar Wallona opruk
ken, integendeel hebben de laatsten van
de Serviërs die te Elbassan liggen, klop
gekregen.
De geallieerden hebben het hun toe
gewezen operatiegebied rondom Salo
nika geheel volgens de nieuwste eischen
van den vestingsoorlog versterkt, de
loopgraven moeten een model van
kunstvaardigheid zijn.
Men heeft gebruik gemaakt van de
door de Turken in den Balkanoorlog op
de noordelijke helling der heuvelen aan
gelegde loopgraven, waar zelfs het prik
keldraad nog ongeschonden werd aan
getroffen.
Enorm veel materiaal wordt aange
bracht en men begroot het aantal ka
nonnen op 1200, die voor den eersten
verdedigingsgordel bestemd zijn. Achter
den eersten gordel is men nu bezig een
tweede verdedigingslinie te maken.
'tDoet eenigszins komiek aan te ver
nemen, dat te midden van die toebe
reidselen der Franschen en Engelschen
op Griekschen grond, Griekenland heeft
geprotesteerd tegen het aanleggen van
nieuwe versterkingen. Alsot de gealli-
neerden zich daaraan storen zullen.
In de Zwitsersche pers duiken her
haaldelijk berichten op van vredesvoor
waarden door Duitschland te stellen
Die berichten worden dan wel door het
Duitsche nieuwsbureau Wolff aanstonds
tegengesproken, maar het bureau geeft
die berichten altijd eerst uitvoerig weer.
Dit geeft te denken.
Onlangs gaf de „Neuer Züricher Zei-
tung, naar de Tijd mededeelt, de volgende
voorwaarden van Duitschland, die, zoo
zegt het blad, de geallieerden serieus
moeten overwegen, willen zij zich niet
later veel strenger eischen zien voorge
legd en die het kan mededeelen op ge
zag van welingelichte Duitsche kringen.
lo. het behoud van België's onafhan
kelijkheid en zelfstandigheid, mits dit
land door tractaten (wat is sinds Aug.
1914 een tractaat 1 misschien ook door
onderpanden, eene herhaling der gebeur
tenissen van het jaar 1914 onmogelijk
maakt. Een volkomen opslorping van
België zou zelfs door de Duitsche groot
industrie krachtig bestreden worden,
omdat het verdwijnen der tolgrenzen
tot onhoudbare toestanden zou leiden,
zoolang de arbeidsvoorwaarden in Bel
gië, tengevolge van het ontbreken van
eene voldoende labriekswet, zoo ver bij
die in Duitschland achterstaan. Zelfs
voor een tol-unie eischt men een over
gangstijdperk van minstens vijf jaren.
België zou echter aan Duitschland eene
jaarlijksche oorlogscontribulie, die even
groot moet zijn als de vroegere oorlogs-
begrooting, moeten betalen, terwijl
Duitschland daarentegen de politiemacht
zal uitoefenen, tot deze contributie ten
volle betaald zal zijn. Vervolgeus zou
den de Fransche departementen zonder
mi er aan Frankrijk worden terug ge
geven, zonder dat Duitschland schade
vergoeding eischt, miis Frankrrijk zijn
schuldvorderingen op Rusland, ten be
drage van ongeveer achttien milliard
francs, aan Duitschland afstaat. Een van
zelf sprekende voorwaarde voor deze
overeenkomst zou zijn, dat Engeland de
Duitsche koloniën terug geeft en Calais
ontruimt.
Russisch-Polen zou komen onder een
Duitschen vorst als koning van Polen en
volkomen onafhankelijk en zelfstandig
worden; daarentegen zou het een oor
logscontributie op denzelfdep grondslag
als die van België aan Duitschland moe
ten betalen. De historische drang naar
de zee, die Rusland's politiek sedert
eeuwen beheerscht, zou in dier voege
bevredigd worden, dat aan het Tsaren
rijk een uitgang naar de Perzische Golf
toegestaan wordt. Italië zou afstand
moeten doen van de bezette Turksche
eilanden, terwijl zijn „status quo ante"1)
gehandhaafd zou worden; Bulgarije zou
Macedonië krijgen en tevens een van
Nisj tot Semendria naar den Do,au loo
penden doorgang. Het vroegere oud Ser
vië moet zelfstandig blijven óf met Mon
tenegro tot een koninkrijk vereenigd
worden; Albanië zal de vroeger reeds
toegestane zelfstandigheid onder een zelf
gekozen vorst metterdaad verkrijgen,
terwijl de aanspraken van Roemenië en
Griekenland op het oogenblik nog niet
geheel vast schijnen te staan.
In verband met de vredesgeruchten
een enkel woord over de vredesexpedi
tie van Ford.
Henry Ford, een schatrijk Amerikaansch
automobielenfabrikant, meenende, dat,,
waar de Amerikaansche dollar zich zoo
vaak deed gelden voor den oorlog, er
nu ook eens voor den vrede moest wor
den gewerkt, rustte een schip uit waar
op hij en vele vredesvrienden naar Europa
zouden stevenen, om daar een vredes-
kruistocht op touw te zetten.
Het was voor dit plan a la Barnum
en Bailey al direct een teleurstelling dat
Bryan, oud-minister van buitenlandsche
zaken, die gezegd had te zullen mede
gaan, zich terugtrok.
Daarna schijnt er onderweg ruzie te
zijn geweest tusschen de vredesvrienden
aan boord van Ford's vredesarke, de
ultra pacifisten konden het niet vinden
met de meer gewone, wij zouden zeggen,
de meer verstandige pacifisten.
Nu is wel aan de vredesexpeditie een
welkom onthaal te Stokholm bereid,
maar toch wordt over het algemeen het
succes der expeditie niet hoog aangesla
gen, er wordt meer mede gelachen dan
mee gesympathiseerd.
Men vraagt zich natuurlijk af, of 1916
ons niet eindelijk den vrede zal brengen.
De „Zeit" schrijft, dat de omtrekken
van den vrede nog niet zichtbaar zijn,
maar er vertoonen zich voor het speu
rend oog, zoo schrijft hel blad, toch tee
kenen dat de vrede nadert. De entente
koestert de verwachting door een groot
offensief in het voorjaar, den oorlog een
wending te haren gunste te kunnen doen
nemen. Misschien krijgt, als deze ver
wachting 'ongegrond blijkt, het verlangen
naar vrede meer uitzicht op vervulling.
In de „Neue Freie Presse" schrijft
graaf Andrassy, dat de wijze, waarop
de vredesdebatten te Berlijn en Boeda
pest in Engeland en Frankrijk zijn ont
vangen, leert, dat den centralen, om
vrede te verkrijgen, slechts twee moge
lijkheden openstaan, namelijk óf de voor
naamste tegenstanders een verpletteren
den slag toe te brengen, óf zich met
succes totfjiet defensief te bepalen, om
hun vijanden te overtuigen, dat de uit
slag van den tot dusver^gestreden strijd
niet meer te veranderen is.
De nieuwjaarsboodschap van den pre
sident der Fransche republiek bevat deze
zinsnede
„Het jaar dat begint brengt u de trots,
de nederlaag van den vijand te voltooien,
de vreugde naar uw li aardste
den terug te keeren euerde over
winning te vieren met hen die gij
lief hebt;'.
Uit die woorden zou men kunnen op
maken, dat de beëindiging van den oor
log binnen dezen jaarkring niet tot de
onmogelijkheden wordt gerekend.
Mocht dit eens waar zijn
J) „De staat van zaken, zooals die voor
den oorlog was."
De „Persia" getorpedeerd.
Wij lezen in de morgenbladen van
2 Januari
LONDEN, 1 Jan. (O.V.) Het stoomschip
„Persia" van de Peninsular and Oriental
Company (4155 netto tons) zonk Don
derdag. De meeste passagiers en bijna
alle leden der bemanning zijn omgekomen.
LONDEN, 1 Jan. (R.O.) De bemanning
yan de „Persia" bedroeg tusschen de
200 en 300 man, vooral Indiërs. Zelfs
indien dus de reddingsbooten het maxi
mum aantal personen 60, opgenomen
hebben, moeten er ongeveer 200 dooden
zijn. Onder de Amerikanen aan boord
bevond zich ook Mc. Neeley, de consul
te Aden.
En in de morgenbladen van heden, 3
Januari, lezen wijDe „Persia" is zon
der voorafgaande waarschuwing getor
pedeerd en zonk binnen enkele minuten.
De „Persia" werd dwars getroffen aan
stuurboordzijde om 10 minuten over éèn
in den namiddag en was om kwart over
één reeds in de diepte verzonken.
Het is bijna een wonder, dat er nog
iemand gered isvier reddingsbooten
werden echter met den grootsten spoed
te water gelaten. 160 personen zouden
gered zijn van de ongeveer 550. De ka
pitein is verdronken. Nadat het schip
gezonken was, zag men hem zwemmen.
Daarna verdween hij in de diepte.
Bevestigd wordt, dat Mc Neeley is
verdronken. Men zag hem in het water,
nadat de „Persia" gezonken was.
Geen der overlevenden heeft den on
derzeeër gezien, maar een officier van
de „Persia" zag het spoor van de tor
pedo, welke het schip trof.
De ontruiming van Gallipoii.
In een uitvoerige beschrijving door
Reuter -van de ontruiming der Brit-
sche posities aan de Soevla-baai, wordt
nogmaals verzekerd, dat alle uitrustings
stukken, transportmiddelen en ammunitie
konden worden ingescheept, en bijna
alle voorraden met de geheele troepen
macht, die geheel gereed is voor dienst
aan een andere frontstelling Achterge
laten werden slechts 3 stukken veldge
schut en 2 versleten houwitsers, die ver
nield waren.
Tegen het prikkeldraad.
Men is nog niet uitgeput in middelen
ter vernieling van prikkeldraad. Een
Amerikaan, Wiener genaamd, keert hier
voor terug tot den tijd der kettingkogels,
met een ketting gekoppelde projectielen,
die o. a. in den zeeoorlog ten doel had
den het want te verwoesten. Wiener
wil de kogels der shrapnells twee aan
twee met een kort kettinkje verbinden.
Het complex draait al vliegend om het
gemeenschappelijk zwaartepunt waarbij
de kans een prikkeldraad te treffen en
te doen afknappen, natuurlijk grooteris
dan voor de afzonderlijke kogels.
Van da Zeeuwsch-Belgische grens.
WATLRVLILT. De laatste dagen zijn
weer veel gewonden aangekomen te
Ecloo. Ze worden ondergebracht in open
bare gebouwen en particuliere woningen
van vluchtelingen, die nog afwezig zijn
Ze worden verpleegd door Duitsche zus
ters In den omtrek werken Russische
gevangenen aan den weg Eecloo-Malde-
ghem. Ze staan onder strenge militaire
controle.
Z. E. Kardinaal Gasquet over den oorlog.
Bij gelegenheid der inbezitneming van
zijn nieuwe titelkerk hield Z. E. de Brit-
sche Kardinaal Gasquet op 27 Dec. een
redevoering, waarin bij aan het slot ver
klaarde, dat „Rome met vertrouwen de
zegepraal afwachtte van de kracht van
het recht over het recht van de kracht,"
De Romeinsclie berichtgever van de
„Echo de Paris" verzekert, dat deze woor
den de toehoorders van den Kardinaal
sterk ontroerden. „De Tijd".
Tegenspraak.
ROME, 31 Dec. De „Osservatore Ro
mano" schrijft: Eenige bladen publiceer
den als voortkomende uit goede bron,
verschillende berichten over de actie,
welke de Paus zou gevoerd hebben ten
gunste van den vrede, en over zekere
woorden welke de Paus zou gesproken
hebben, waarvan wel het meest merk
waardige zijn de volgende„Indien de
entente-mogendheden bereid waren tot
vredes onderhandelingen, zouden deze
morgen kunnen beginnen."
Wij kunnen verklaren dat deze berich
ten, evenals het bericht over de pogingen
welke kardinaal Von Hartmann zou ge
daan hebben om den Paus te bewegen
het voorzitterschap van het komende
vredescongres te aanvaarden, van allen
grond ontbloot zijn.
Ook zijn valsch de beschouwingen,
welke in de bladen naar aanleiding van
bovengemelde berichten geschreven zijn
(De Maasbode.)
Het antwoord van Oostenrijk op de
Ancona-nota.
LONDEN,, 31 Dec. (Reuiter)Aan de
nieuwsbladen, wordt uit Washington ge
seind „De autoriteiten verklaren, dat Oos-
tenrijk-Hongarije vrijwel' aan alle eischeln
van Amerika ter zake van de „Ancoïra"
Is tegemoet gekomen en dat een afbre
king der diplomatieke betrekkingen thans
thans onmogelijk is".
Een groot gevecht aan den gang.
Uit Petrograd meldt Reuter, dat op het
Zuidwestelijk front een. groote slag, of
liever een reeks' slagen geleverd wordt.
De Russische deskundigen schatten het
aantal der Diudtsch-Oostenrijksche troepen,
die onder aanvoering van Mackensen en
Pflanzer, van de Pipjet af tot aad de Roe-
meensohe grens opereeren, op anderhalf
millioen man.
Er is hier nog slechts weinig nieuws
omtrent het resultaat der gevechten aart-
gekomen, maai' ujt gezaghebbende bron
verneemt men, dat de vijand geene vor
deringen, maakte. De Rupsen zijn, nergen
teruggeslagen en waar tot dusverre front-
wijzigingen .plaats hadden, was dit altijd
in het voordeel' der Russen.
Koning Peter van Servië.
Over de aankomst van koning. Peter
te Durazzo' meldt de correspondent van het
„Parijsche Journal" onder meer:
„De 'koning kwam van Tirana te Du
razzo aan in zulk een toestand van uit
putting, dat hij aan boord van het schip,
dat hem naar Italië zou overbrengen, ge
dragen moest worden. Op het laatste
oogenblik weigerde hij den Balkan te ver
laten en vroeg, naar Valona gebracht te
worden. De koning werd geëscorteerd door
een Italiaanschen kruiser en twee torpe
dobooten. Hij had veel van. de reis te
lijden en moest bij aankomst weder van
het schip naar de kust gedragen worden.
Aldaar werd hij na de eenige herberg ge
bracht, waar hij mij ontving. Hij begon
met te zeggen: „Ik ben geen koning meer;
ik ben genei-aal Toptani (naam ©ener
machtige familie uit Tirana, waartoe E,s-
sad Pacha behoort). De prins-regent be
veelt voortaan. Ik ben niets meer in de
regeering; iki ben slechts een soldaat en
heb te gehoorzamen".
Van het leger sprekende, zeide de ko
ning: „Mijne soldaten bezwijken van hon
ger en vermoeienis. Zij moeten opnieuw
van levensmiddelen voorzien worden; als
dan zullen wij eens zién na eenige weken.
In elk geval moet ik leven omi de over
winning Van mijn volle pn den triumf van
het recht te aanschouwen."
„Ondanks zijn wemsohen om op den
Balkan te blijven, wist men den koning
over te halen naar Brindisi te vertrekken.
Hij zal daar nu verblijf houden in het
Casertapaleis, 15 mij'len van Napels."
Een rede van Lloyd George.
Lloyd George sprak Zaterdag te Glas
gow 3000 officieele vertegenwoordigers der
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 4 Jan.
Matige tot krachtigen, tijdelijk stormach
tige Westelijke tot Zuidelijken wind betrok-
kee of zwaarbewolkt, met tijdelijke opklaring
regenbuien. Weinig verandering van tempe
ratuur.
vakvereenigingen toe over de absolute
noodzakelijkheid van samenwerking tus
schen geoefende en niet geoefende ar
beiders.
Lloyd George zeide dat hij gekomen
was om voorstellen te doen, van wier
aanvaarding niet alleen de overwinning
doch het redden van ontelbare levens
afhing.
Het was hem onmogelijk door het par
lement aan het Engelsche leger mede te
doen deelen, dat geoefende werklieden
weigerden de voorschriften te schorsen
teneinde de levens van hunne medewerk
lieden op het slagveld te redden.
Hij weigerde te gelooven, dat de Engelsche
werklieden minder vaderlandlievend zou
den zijn dan de Fransche, wier toewijding
en zelfopoffering Frankrijk in staat stelde
met succes weerstand te bieden aan de
verschrikkelijke machine, die met de hulp
der Duitsche werklieden een groote over
winning behaalde over de Russen. Doch
de tijd drong en zonder uitstel moest
hulp geboden worden.
li 1 V K .11 IIIIK».
Een betooging te Luxemburg.
Naar uit Luxemburg aan de „Koln.
Volkszlg" geseind wordt, heeft daar den
27sten December een grootsche betooging
plaats 'gehad ter eere van de Groot-her
togin.
De Luxemburgsche Katholieke Volks-
vereeniging, die in het geheel 14.575
leden telt, hield een meeting, waaraan
1200 personen deelnamen.
Verschillende redenaars voerden het
woord, o. m. vicaris Pfeiffer, die de
groeten overbracht van den zieken aarts
bisschop.
Na afloop van de vergadering trok een
dichte massa naar het paleis van de
groot-hertogin, waar het volkslied gezon
gen werd.
De groot-hertogin verscheen op het bal-
con en sprak met diep bewogen woorden
haar dank uit voor de betooging haar
gebracht. (Maasbode.)
Mgr. Kop pes. Naar de bijzondere
correspondent van „De Tijd" verneemt,
laat de ziektetoestand van Mgr. Koppes,
bisschop van Luxemburg, weinig hoop op
herstel en wordt het ergste gevreesd.
Een pijnlijk incident is nog, dat eenig
anti clericaal janhagel, woedend door den
uitslag der jongste verkiezingen, die voor
de Katholieken zoo gunstig waren, voor
het bisschoppelijk paleis zijn woede kwam
betoogen.
Bran d. Bij de meubelfabriek vau Pan
der in Den Haag is een groote houten loods
verbrand. De fabriek is niet zonder moeite
gespaard gebleven. De 600 arbeiders kan
nen dus hun arbeid voortzetten. De scha
de beloopt een hllve ton.
S c h e e p s o n g e 1 u k k e; n. Volgens pen
'draadloos telegr. is het Ned. s.s. Eilewouts-
dijk (1412 ton netto) bij het lichtschip Gal
loper op een mijn geloopen. De beman
ning bevindt zich aan boord van de Ba*
tevier III.
Uit Terschelling meldt men: Bij paal
5 is de trawler IJM. 87 gestrand. De
boot Neptunus verleent hulp.
