(Je Groote Oorlog.
No. 158
Dinsdag 28 December 1915.
Elfde Jaargang,
Verschijnt eiken MAANDAG-,J0EISD1G- en VRIJDAGAVOND
De Kerstrede des Pausen.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
100 H 60
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Zooals het vorig Jaar, stellen wij ook nu
weer onze postabonné's in de gelegenheid,
het abonnementsgeld over 1916 ineens bij
vooruitbetaling te voldoen. De prijs wordt
dus voordeeliger, en is vastgesteld op f3.50
voor een abonnement GEDURENDE HET
GEHEELE JAAR.
Verschillende bladen hebben hun abonne
mentsprijs tegen I jan. a. s. moeten verhoo-
gen. Door verschillende omstandigheden
gedwongen, zullen wij ook hun vourbeeld
moeten volgen. Zij, die echter een geheel
jaar vooruit betalen, vallen in ieder geval
voor I9l6 bulten deze verhooging en zouden
dus met een vooruitbetaling groot voordeel
doen.
Zij, die zich thans wenschen te abonnee-
ren voor I9l6, ontvangen de courant van af
heden tot Nieuwjaar gratis. Men zende dan
f3.50 -j- 10 cent voor poüskosteri der aan
ons blad verbonden GRATIS VERZEKERING
TEGEN ONGELUKKEN aan
De Administratie.
Volgens oucl gebruik komen met Kerst
mis de te Rome aanwezige kardinalen
den Paus de Kerst- en Nieuwjaarswen-
schen van het H. College aanbieden,
welke wenschen in een toespraak door
een der kardinalen worden vertolkt.
Vrijdag j.l. deed dit kardinaal Vannu-
telli.
Z. H. Benedictus XV antwoordde op
de toespiaak van den kardinaal met een
vrij uitvoerige rede, waarvan „De Maas
bode" ons het navolgende telegrafisch
uittreksel mededeelt
In zijn rede, uitgesproken in antwoord
op het adres van den kardinaal-deken,
begon de Paus met er op te wijzen, hoe
ook dit jaar een droevig beeld de plech
tigheid van het gelukkige Kerstfeest
overschaduwt. „Indien Wij toch onze
blikken wenden naar naburige en ver
afgelegen streken, worden wij getroffen
door een wreed schouwspel van men
schelijke slachting en indien Wij verleden
jaar, bij dezelfde gelegenheid de uitge
strektheid en de wreedheid der gevoigen
van het conflict betreurden, zoo moeten
Wij heden klagen over de uitbreiding
en de uiterste hardnekkigheid dezer ge
volgen, die van de wereld eeii hospitaal
en een knekelhuis maakten en van den
schijnbaren vooruitgang der menschelijke
beschaving een anti Christeiijken achter
uitgang."
JJe Paus voegde er aan toe, dat Hij
met welwillendheid en vaderlijke toe
genegenheid de wenschen van het tl.
College betreffende een minder nood
lottige toekomst voor den Paus, de Kerk
en de maatschappij aanvaardt en dit met
destemeer vreugde, daar Hij in die wen
schen de waarde ziet v;ui vuriger ge
beden, waarin gedurende den storm het
H. College volhardt, zich bewust van de
uiteiste noodzaak deze op te zenden tot
Hein, Die alleen den oikaau bezweten
kan.
„Hoeveel malen in de maanden van
Ons Pomiffcaat, lang geworden door liet
noodlottige uitstel van iedere uiteen
zetting der menschelijke conflicten,
vluchtten Wij met het hart tot deze
gebeden als tot ons eenig heil I"
De Paus zeide veider: „Tot het be
stieren der Kerk geroepen m de ©ogen
blikken van de grootste schokken der
geschiedenis, verheugden Wij er Ons in
te hopen, dat de goede wn van den
ader niét zonder vruchten zou gebleven
zijn voor de ongelukkige kinderen, doch
helaasdeze hoop bleek ïjdel. Krachtig
gedurende zestien maanden Uns uiensch
il© vend doei nastrevend, zagen Wij Ons
optreden voor het grootste gedeelte
vruchteloos en zelfs Onze stem, die ge
hoorzamend aan het „clama ne cesses"
mtt wilde zwijgen, totdat zij een echo
zou hébben gevonden in minder verharde
harten, zagen Wij te dikwijls weerklinken
in het ledige als de stem „clamantis lil
deserto" (roepende in de woestijn).
En wat zuilen Wij zeggen van deze
idealen, van deze goederen, die het Ons
met blijdschap toescheeD, misschien te
kunnen verschaffen als vruchten en ge
volgen van den vrede aan de godsdien
stige en burgerlijke maatschappij In
tegendeel iedere wil, iedere bedoeling,
ieder idéaal brak door de vijandige om
standigheden en ook onder dit gezichts
punt moeten Wij erkennen, dat Wij
weinig of niets vermochten.
Ons vertrouwen echter is niet geschokt.
Wij hebben, gelijk aan den Apostel der
Heidenen, een groote hoop in het hart
boven alle menschelijke hoop. Wij stel
len al Ons vertrouwen alleen in God."
De Paus wees daarna op het Kerst
feest en zeide, een bron van onfeilbare
verwachting te vinden in den terugkeer
van dezen dag, waarop in eenzelfde
barbaarsche en heideiische wereld onder
het meest teedere uiterlijk de Koning
verschec-n, Die bij uitstek de Koning
des Vredes is.
De Paus sprak vervolgens over Maria,
Moeder van den Vorst des Vredes, Mid
delaarster tusschen den weerspannigen
mensch en den God vol barmhartigheid.
Zij, Die altoos Haar tusschenkomst schonk
voor het heil der weeklagende mensch-
heid in de ure ven het grootste gevaar,
zal heden onze beden inwilligen.
Daarom stemde de Paus er in toe, aan
de Litanie van Loreto een aanroeping
aan de Koningin des Vredes toe te voeren.
De Paus uitte liet vertrouwen, dat
Maria in den Kerstnacht niet zal weige
ren te glimlachen tot de onschuldige
stemmen der kinderen, die Hij en het
Episcopaat geroepen hebben tot het Eu
charistisch maal op dit dierbare feest,
Nu de mensch zijn hard verhard heeft
en de haat de aarde heeft vervuldnu
bloed en vuur heerschen en de wereld
weergalmt van wapenen en tranen nu
de menschelijke plannen valscli bleken
en ieder burgerlijk welzijn verdwijnt, wij
zen het geloof en de geschiedenis ons
als het eenig heil aan de smeekende
Almacht van de Middelaarster van alle
genaden, Maria, en dan zeggen Wij met
zeker vertrouwen ,.Regina Pacis orapio
nobis" (Koningin des vredes, bid voor
ons).
De Paus eindigde met het uiten Zijner
wenschen en gaf den Zegen.
De toestand.
Een zekere P. in „het Centrum" waar
achter zich blijkbaar een militaire mede
werker verschuilt, bt weert o.a. dat zoo
wel op psychologische als strategische
gronden toch ten slotte op het Weste
lijk front een doorbraak der Duitschers
waarschijnlijk moet worden geacht, al
zal het een ontzaggelijke taak zijn en tot
reusai htige offers leiden.
Als psychologische factoren, die een
slagen der Duitschers begunstigen, noe
men we op de eerste plaats het inzicht
der leiding, dat liet moet lukken.
Ofschoon de hulp der Turken in mi
litair opzicht „onschatbaar' is zooals
de Rijkskanselier liet uitdrukte in zijn
jongste rede, ons inzicht ten deze be
vestigend moeten de leiders van het
Duitsche volk toch wel inzien, dat hun
land aan totale economische verwoesting
en hun volk aan uitputting uioet be
zwijken, wanneer de loopgravenoorlog
niet tot een eind komt. De Duitscher is
ie koel redeneerend, om de kans dat het
anderen everizoo zal vergaan, te aanvaar
den als voldoende reden, om af te wach
ten. Liever zal hij een zorgvuldig voor
bereid plan van aanval uitwerken, om
zoodoende te trachten den tegenstander
tot staking der vijandelijkheden te nopen.
De keus gaat tusschen het gevaar van
ondergang en kans op groot succes. De
keuze kan niet twijfelachtig zijuhet
moet... voorwaarts dus 1
En juist nu, nu de troepen uit Servië
het zoet der overwinning gesmaakt heb
ben, en, evenals de veteranen van het
Oostelijk front, tot grootere dingen in
staat zijD, dan troepen, die in de loop
graven veel van hun élan en initiatief
hebben ingeboekt.
Dit is de tweede psychologische factor,
die de onderneming zou begunstigen,
Als strategische overwegingen zullen
voor de Duitsche leiding gelden
lo. dat een groot deel der Engelsche
troepen nog in Engeland zelf staat en
dus niet snel kan ingrijpen;
2o. dat de Engelsehen en Franschen
worden afgeleid door de expeditie naar
Saloniki, de bedreiging van Egypte en
den tegenslag van liet Engelsche expe-
ditieleger in Mesopotamië
3o. dat de verliezen van een door
braak, al worden ze bijv. op '/2 millioen
gesteld, beter resultaat zouden opleve
ren dan de weliswaar over een langer
tijdperk verdeelde, maar op den duur
toch minstens even zware verliezen van
den loopgravenoorlog.
En nu de reeds gestelde vraag: of het
van de Franschen en Engelschen niet
het verstandigst zou zqn schijnbaar een
doorbraak toe te laten, om, onder voor"
hen gunstige omstandigheden, tot een
slag iu het open veld te geraken?
Meerdere strategen, die ernstige stu
die aan den modernen loopgraven-oor
log hebben gewijd, zijn van oordeel, dat
deze slechts tot een beslissing kan wor
den gebracht door een schiju-aftocht, ge
volgd door een tegenstoot.
De eer van dit het eerst beproefd te
hebben, komt aan de Russen toe. Men
herinnert zich, dat de Duitschers bij
Lowilsj doorbraken en begonnen de
Russische linie om te buigen. Maar de
Russen hadden hun een valstrik gespan
nen Zij hadden achter het doorbraak
punt zakvormig hun troepen opgesteld
en toen Van Mackensen meende de Rus
sische linie te kunnen opheffen, signa
leerden zijne verkenners van alle kanten
den opdnngeiiden vijand.
De Russische zorgeloosheid, gepaard
met liet te laat arnveereu van het leger
corps van Rennenkampf, dat den „ijzeren
ring" moest sluiten, waieu oorzaak, dat
de mooie manoeuvre mislukte.
Wat echter den Russen, tengevolge van
zorgeloosheid en onvoldoende nauwgezet
heid in de uitvoering mislukte, zou een
scherper oplettend en intelligenter leger
wel eens kunnen gelukken.
Vooral in Frankrijk, waar een goed
spoorwegnet een snelle concentratie mo
gelijk maakt en de l'ront-terkte zeer zeker
een dagenlange beschieting eischt, zoodat
het punt, waarop een doorbraak zal wor
den beproefd, met vrij groote zekerheid
kan worden vastgesteld.
Daarmede beweren wij nog niet, zegt
P. verder, dat een dergelijke operatie
door de Frausch Engelsche iegers zal be
proefd worden. We hebben alleen willen
wijzen op liare mogelijkheid en behoeven
er wel met bij te voegen, dat die moge
lijkheid ook aan Duitsche zijde bestaat.
lil ieder geval schijnt de toenemende
hevigheid \au het artillerievuur aan het
Westelijk front de verwachting van groote
gebeurtenissen, die op td zijn, te recht
vaardigen.
Losse Oorlogsberichten.
Een adres van dank aan den Pans
WEENEN,24 Dec. (W.B.) De duoruit-
wisseling uit de Russische krijgsgevan
genschap vrijgelaten invalide officieren
en soldaten richtten aan den Paus, als
den bewerker van hun bevrijding, ten
adres van dank.
De tsaar naar het front.
PEliiOGRAD, 25 Dec. (Westnik De
tsaar vertrok heden van Tsarkoje Selo
naar het leger te velde.
Een ontploffing in Amerika.
NEW-YORK, 21 December (O.V.) Gis
teravond had te Brooklyn een ontploffiing
plaats op de munitiefabriek van de Bitss-
Maatschappij, waarbij een peisooti werd
gedood en 10 gewond.
De levens van 5000 arbeiders werden
door deze ontploffiing in gevaar gebracht
De politie stelt een onderzoek in.
Oostenrijk en de Vereenlgde Staten.
Naar de Weensche correspondent van
de „Frankf. Ztg." verneemt, zal het
antwoord op de Amerikaansche nota
geenszins aanleiding tot het afbreken van
de diplomatieke geven, indien tenminste
een breuk door Amerika niet wordt ver
langd.
Von Bülow.
LONDEN, 25 Dec. (R. O.). De bladen
deelen een telegram mee uit Ziirich van
24 dezer, meldende, dat Von Bülow gis
teren, vergezeld van tal van secretarissen,
typisten en stenografen Zwitserland heeft
verlaten en naar Duitschland vertrok
ken is.
De Zwitsersche bladen drukken hun
voldoening uit over de mislukking van
zijn vredes-intrige.
Uit Rusland.
PETERSBURG, 25 Dec. (Westnik).
De Duitsche pers publiceert telegrammen,
die zoogenaamd uit Stockholm komen.
Deze deelen valsche geruchten mede
over het aftreden van generaal Roessky.
Het Westnik-bureau is gemachtigd ten
stelligste te verklaren dat het aftreden
van generaal Roessky uitsluitend aan
zijn ziekte te wijten ;s. Alle andere rede
nen, die door de Duitsche pers wotden
aangegeven, zijh aldus slechts de gewone
kwaadwillige verzinsels. (Maasbode.)
De Hartmannsweilerkopf.
PARIJS, 26 Dec. (Havas). De Duitsche
communiqué's van 22 en 23 December
geven een onjuist verhaal van wat zich
op den Hartmannsweilerkopf afspeelde
Geduiende den aanval op 21 December
waren enkele afdeelingen van den Fran
schen linkervleugel, niet tevreden met
het bezetten der hun als doel aangewezen
Duitsche verdedigingswerken, verder
voortgetrokken. Deze afdeelinüen moesten
op 22 December door een tegenaanval
naar de loopgraven, vanwaar zij gekomen
waren terugkeeren.
Op den rechtervleugel hebben de Fran
schen niet alleen het op 21 December
veroverde terrein behouden, doch d t nog
belangrijk uitgebreid.
Iu tegenspraak met de beweringen van
het Duitsche communiqué, bedraagt het
aantal der door de Franschen gemaakte
niet gekwelste gevangenen 1300. Het aan
tal der door de Franschen geleden ver
liezen aan dooden gewonden en gevan
genen gaat de 1300 niat te boven.
Geen enkele Fransche aanval mislukte
te Metzeral om de eenvoudige reden, dat
geen enkele aanval werd ondernomen,
evenmin als op den Kilsentirst.
Qp het Westelijk front.
PARIJS, 26 Dec. (Havas). Hetnamid-
dagconununiqué meldt
De nacht was kalm op het geheele
We-telijk front.
BERLIJN, 26 Dec. (W. B.) Het groot-
hoofukwartier meldt:
Bij voortdurend regenweer was de
activiteit op het grootste gedeelte van
het front slechts gering.
Meer levendigheid heer.-chte in de
streek ten Noorden van Albert; op
enkele plaatsen in |Champagne en in de
Vogezen ten Noorden vau Sennheim.
Da dwalende kening
Volgens 'n bericht uit Sofia bevindt koning
Peter van Servië zich te Saloniki, waar hij
langdurige conferenties met de comman
danten van de geallieerden gehouden en
de bij het leger der geallieerden ingedeel
de Servische troepen geïnspecteerd heefl
Naar verluidt, zal koning Peter voorloo
pig te Saloniki blijven.
Onderscheiding voor Koning Peter van Servië
PARIJS, 26 Dec. (Havas1.) Generaal
Mondesir heeft zich naar den koning van
Servië begeven, om hem een brief te
Welk weder zuilen wij hebben
Verwachting tot den avond van 25 Dec.
Matige tot krachtigen, tijdelijk wellicht
stormachtige Zuidwestelijke tot Zuidelijken
wind. Betrokken of zwaarbewolkt, met
tijdelijke opklaringwaarschijnlijk regen
buien. Iets kouder in het oosten.
overhandigen van den president der re
publiek, benevens het oorlogskruis, als
blijk van hulde aan zijn groote militaire
kwaliteiten.
Griekenland's moeilijkheden.
Reuter meldt uit Athene, dat aldaar
groot gewicht wordt gehecht aan de bij
eenkomst van den ministerraad, die Dins
dagavond zou worden gehouden en waar
in, naar men verwachtte, belangrijke be
sluiten zouden worden genomen.
De Centrale mogendheden trekken troe
pen samen te Gevghelï. jilen verwacht
te, dat zij deze week tot het offensief
zouden overgaan. Skoeloedis; die oud is
en den last der regeering erg voelt, zou
gaarne aftreden, nu de verkiezingen voor
bij zijn; maar Goenaris wil', onder de
gegeven omstandigheden, liever een ka
binet steunen uit de leiders v.an alle par
tijen samengesteld, dan zelf de regeering
te aanvaarden.
Freiherr von Bissing over België.
De heer Landauer, de correspondent
van „Az Est" had te Brussel een onder
houd met den gouverneur-generaal, Frei
herr Von Bissing, die hem meedeelde,
dat de gewone toestanden in België lang
zamerhand terugkeeren. De gouverneur-
generaal beschouwde het als zijn voor
naamste taak om de verkeerswegen te
herstellen en de werkloosheid op te hef
fen. Nu verdienen vele Belgen hun brood
in Duitschland. Vele Belgische staats
ambtenaren zijn in hun betrekking geble
ven en de rechtspraak wordt door Belgi
sche rechters gevoerd. De taalquaestie
eischte alle aandacht. Ten slotte vroeg
de correspondent of Duitschland België
slechts bezet zou houden of wilde inlij
ven. De gouverneur-generaal antwoordde:
met betrekking tot deze vraag duiken er
vele wenschen op welke echter voorloq-
pig niet anders zijn even zoovele wen
schen. i
De quaestie behoort tot het machts
gebied van den rijkskanselier en hoe. hij
over de zaak denkt blijkt uit zijn laatste
rede.
't Zijn droeve tijden
Uit een brief van een Belgisch soldaat:
Geloof me er zijn soms oogenblikken
dat ik mezelven betast, twijfelend of ik
nog besta of niet; is het geest-verbij-
stering of wat? 01 het is me soms zoo
naar, zoo vreeselijk koud om het harte,
als al omdomme de granaten losbarsten,
als vrienden stukgeslagen neervallen, af
grijselijk verminkt, en als je dan die
weeklachten en het geroep om moeder,
van de minder gekwetsten hoort, die hier
en daar bang in de loopgracht liggen,
dan moet je een wezenlijk sterke kerel
zijn om je zenuwen in toom te houden.
De weerbaren trappelen op hun plaats,
al hun leden beven en als dan het com
mando klinkt van met gevelde bajonet
op den vijand los te stormen, worden we
schier bezeten om uit de nauwe loop*
grachten te springen in het opene veld,
waar donderend lawaai de kreten der
zieltogenden en verminkten smoort, we
zijn dan doll Sommigen brullen als bees
ten, anderen vloeken aanhoudend, 't ra
telt van hun lippen als geknetter der
mitrailleuzen. Ilooren en zien vergaat je.
Neen, nn ik hier in kalmte zit te pen
nen, kan ik je geen idee geven van die
slachterij, 't schijnt me een droom, een
akelige bange droom.Na zoo'n strijd,
zijt ge zoo lam, zoo neerslachtig, zoo
uitgeput dat je moeite hebt om je ge
dachten samen te houden. Slapen kun
je in 't eerste niet, je zijt er te moe
