De Groote Oorlog.
No. 145.
Donderdag 9 December 1915.
filfde Jaargang.
IftrsclijnleikenNMiDM-.MMS- enMIMSÈMND
HET CONSISTORIE.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies vanjbeide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering-;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
100 ¥60
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De Msb. ontving het volgende parti
culier telegram uit Rome, d.d. 6 De
cember De Paus hield hedenmorgen in
de Consistorie-zaal van het Vatikaan
met de gebruikelijke plechtigheden het
geheim consistorie.
Aadat de deuren gesloten waren, be
noemde de Paus tot kanselier der H.
Kerk Z. Em. kardinaal Cagiano, die den
titel San Lorenzo in Damaso aannam.
Kardinaal Van Rossum nam den titel
Santa Croce in Gerusalemme aan. Kar
dinaal Gasquet staat den titel San Gior-
gie in Velabro af aan kardinaal Van
nutelli, die den zetel van Ostia en Pale-
strina gaat bekleeden. Kardinaal Vico
koos den zetel van Porto en Santa Ru li na
kardinaal Granito den zetel van Albano.
Vervolgens hield de Paus een toespraak
en creëerde tot kardinalen de monseig-
nori Tonli, nuntius in PortugalMistran-
gelo, aartsbisschop van FlorenceCagliero
apostolisch delegaat in Centraal-Afrika;
Frühwirth, nuntius in BeierenScapinelli,
nuntius in Oostenrijk-Hongarije en Gus-
mini, aartsbisschop van Bologna
De Paus kondigde vervolgens talrijke
benoemingen van bisschoppen af, waar
van de meeste reeds door breve waren
geschied en die alle reeds gemeld zijn.
Bij het einde van het geheim Consi
storie, begaf de Paus zich naar de Troon
zaal, waar hij, omgeven door zijne hof
houding aan de heden benoemde aarts -
bisschoppen en bisschoppen, die ter con
sistorie aanwezig waren de bonnet op
zette.
In zijn toespraak betreurde de Paus,
naar het Stefanie-agentschap meldt, op
nieuw levendig de gruwelen van den
oorlog en wees hij met nadruk op de
droevige gevolgen voor de menschheid.
De Paus uitte woorden van groot
medegevoel en diep medelijden voor de
ongelukkige Armeniërs, die door de Tur
ken op vreeselijke wijze worden vermoord
en gaf uiting aan zijn verlangen en
wensch naar een spoedigen, rechtvaar
digen en blij venden vrede, die niet alleen
gunstig is voor één enkele der oorlog
voerende partijen.
Hij eindigde met te zeggen, dat on
danks den goeden wil, bij de overheden
in Italië aangetroffen, de oorlogtoestand
den abnormalen toestand van den H.
Stoel nog duidelijker in het licht stelde.
Een later ontvangen telegram meldt
nogDe Paus zeide Het beste middel
om den vrede tot stand te brengen, is
door Ons reeds vroeger onder gelijk
matige omstandigheden toegpast, n.l. eeo
wisseling van gedachten, direct èn in
direct berustend op welwillendheid en
kalm overleg en waarbij behoorlijk reke
ning gehouden wordt met ieders streven.
Eene schikking diende tot stand te wor
den gebracht door de strijdende partijen.
De Paus ve-klaarde, dat het dringend
noodig is. dat van beide zijden welwil
lende concessies worden gedaan, zelfs
met eenige opoffering, daar de voortzet
ting van het bloedvergieten gelijk zou
staan met een begin van het verval
van Europa.
De toestand.
In de Engelsche pers gaan stemmen
op tegen de verbrokkeling van Engeland's
strijdkrachten in verschillende expedities
in plaats van de aandacht te vestigen op
de hoofdzaakhet Duitsche leger uit
Frankrijk en België terug te werpen, en
het kanaal van Suez te beschermen. Het
is mogelijk, dat op de ooilogsconferentie
te Parijs onder voorzitterschap van gene
raal Joffie gesproken zal zijn ovei de
middelen om de verschillende en afzon
derlijke operaties der enteiitemaeht tot
grooteren samenhang te brengen. De
Engelsche wapenen zijn in de afzonder
lijke expedities niet altijd even gelukkig
Neem b.v. die in Mesopotamië.
liet ministerie voor Indië deelde mede,
dat de troepen van generaal Lownshend
Koet-el-Amara zonder verdere gevechten
hebben bereikt.
Zonder verdere gevechten. Dat kan
wel waar zijn. Maar het lijkt er wel wat
op, dat de Engelschen niet sterk genoeg
meer waren om nog veel te kunnen
vechten. Althans niet met succes.
Aan het,Irak front,zöo meidteen officieel
bericht-uit Konstantiuopel, verzamelt ie
verslagen vijand zijn troepen bij Koet-
el-Amara in te voren bevestigde stellingen.
Onze troepen naderden den 5den Decem
ber Koet-el-Amara tot op een afstand
van twee uur gaans, en door van het
Noorden en het Westen uit op den vij
and aan te dringen, dwongen zij de vij
andelijke troepen, die zich op den oever
tegenover Koet-el-Amara bevonden, op
de schepen te vluchten.
Tusschen Koet-el-Amara en Bagh Kale
hebben wij een onbeschadigd vijandelijk
schip, beladen met munitie, buitgemaakt
en eenige vijanden gevangen genomen.
We hebben in de rivier veel lijken van
vijanden gevonden.
Bij Koet-el-Amara zijn de Engelschen
dus voor 't oogenblik veilig.
Maar hun expeditie tegen Bagdad
heeft een leelijken stomp gehad.
Bij Duitschland altijd nog het zelfde
vertrouwen in den gunstigeu afloop van
den oorlog „De tactische toestand is
uitstekend", moet van Hindenburg tegen
een persman van de „WienerneuePres-
se" hebben gezegd „In het Oosten voor
al", zoo ging de maarschalk voort, bereik
te het Duitsche leëer de meest gunstige
strategische linie. Over het Russische
militaire materiaal uitte von Hindenburg
zich als volgt:
„Met de nu in het veld gebrachte reser
ves kunnen de Russen voortaan slechts
hun kader aanvullen, maar geen nieuw
leger vormen. Het is een uitvlucht, wan
neer de Russen hun nederlagen aan het
gebrek aan munitie wijten. In Kowno
vonden wijgeheele bergen daarvan,slechts
de demoraliseering van het leger was de
schuld van het prijsgeven van zulk een
stelling.
Met warme woorden herdacht von Hin
denburg het Oostenrijksch-Hongaarsche
leger. Verder zeide hij: Het zou mij zeer
in het bijzonder verheugen, wanneer deze
oorlog de hoofdschuldigenEngeland,
Servië en Italië, hun gerechte straf zou
doen lijden.
In Servië is men aan het einde van
een georganiseerden weerstand, al zijn
er nog veel guerillabenden in de bergen
en er is zelfs een vrouwenbataljon on
der aanvoering van een officiersweduwe
opgericht om den dood der Servische
gevallenen te wreken.
Een Fransch oorlogscorrespondent, die
met het rampzalig overschot van het Ser
vische leger vluchtte, schrijft o.a.
Onze toestand is, terwijl ik deze re
gelen schrijf, tragisch. Hongersnood met
alude ellendige gevolgen daarvan vermeer
deren de verschrikkingen van den oor
log en den inval. Van Mitrowitsa tot
Prizrend heb ik in de vier dagen, die
ik noodig had. om laatstgenoemde plaats
te bereiken, meer dan honderd vluch
telingen. meerendeels vrouwen en kin
deren gezien, die in sneeuw en modder
van honger en koude bezweken waren
of lagen te sterven.
Tusschen Prisjtina en Prisrend alleen
zijn duizenden ongelukkige vluchtelingen
die vlieden om hun lijf te bergen en door
vrees voortgedreven worden.
Gelukkig nog wat er van de vluch
telingen op Grieksch grondgebied terecht
komt. Daar wil men tenminste helpen
Al kunnen ze vaak niet, doordat de
stroom vau vluchtelingen veel te sterk is
met 't oog op de kleine middelen.
Maar weel wat uitwijken moet in de
Albaneesche bergen, in "t meest verlaten
stuk van Europa onder de meest verra
derlijke menschen ter wereld
In de pers circuleert thans de tekst
van de overeenkomst, waarbij Groot-
Brittanië, Frankrijk, Italië, Japan en
Rusland zich verbinden om in dezen
oorlog geen afzonderlijken vrede te slui
ten. Zij luidt volgens het Hbl. aldus
„Daar de Italiaansche regeering be
sloten heeft toe te treden tot de Ver
klaring tusschen de Engelsche, Fransche
en Russische regeeringen, welke op 5
September 1914 te Londen geteekend
werd, tn waartoe de Japansche regee
ring op 19 October 1915 is toegetreden,
verklaren de ondergeteekenden hiertoe
gemachtigd door hunne respectievelijke
regeeringen het volgende
De Engelsche, Fransche, Italiaansche
Japansche en Russische regeering ver
binden zich wederkeerig gedurende den
tegenwoordigen oorlog geen afzonderlij
ken vrede te sluiten.
De vijf regeeringen komen overeen
dat wanneer vredesvoorwaarden bespro
ken zullen worden, geen der geallieer
den vredesvoorwaarden zal stellen, zon
der eerst met elk der overige geallieer
den tot overeenstemming te zijn geko
men.
Ten bewijze waarvan de ondergetee
kenden deze Verklaring geteekend en
daaraan het zegel bevestigd hebben.
Gedaan te Londen, inquintuplo, op
heden den 30sten November 1915.
E. Grey, K. Inouye, Paul Cambon,
Benckendoiff, Imperiali.
Het staatstuk wordt „the Pact of Lon
don" genoemd.
Op de oorlogsfronten is geen verande
ring van beteekenis ingetreden.
De oorlogsoverzichtschrijver van „De
Maasbode" wijst op het samenvallen van
den oorlogsraad te Parijs en het Pause
lijk consistorie te Rome.
„Daar, op het consistorie, klonk de
stem van den Vertegenwoordiger van
den Vorst des vredes met manenden
aandrang tot vrede, daar klonk Zijn bit
tere klacht, dat Zijn vredes-oproep tot
de volkeren zoo weinig weerklank ge
vonden had, daar klonk Zijn verschrik
king over den oorlogsgruwel en Zijn hoop
op een beëndigen daarvan.
Welk een ontzettende tegenstelling
tusschen die twee bijeenkomsienhet
consistorie te Rome en den oorlogsraad
te Parijs I
Welk een verschil van woorden daar
bij gesproken, welk onderscheid van
plannen daar gemaakt, welke uiteenloo-
pende factoren, die zich daar deden gel
den 1
De scherpe tegenstelling, die bij deze
gelijktijdige bijeenkomsten, zoo fel aan
het licht treedt, moge wel een aanwijzing
wezen van de noodzakelijkheid, die er
bestaat om de vredes-actie van den Paus
eendrachtig te steunen, en te pogen Zijn
roerende wenschen voor den vrede te
stutten door de geestelijke middelen, die
ons daartoe ten dienste staan."
De Balkan oorlog.
BERLIJN, 7 December. (W.B.) Ipek
is bereikt. Ongeveer 1250 gevangenen
zijn gemaakt en zes kanonuen genomen.
De Franschen moesten we
gens een dreigende omsinge
ling hunne stellingen in den
boog van de Zrna Reka (K a-
rasu) tot de Wardar opgeven.
Verklaringen van Koning Constatijn.
NEW-YORK, 7 December (R.O.) De
correspondent van de „Associated Press"
te Athene had een interview met koning
Constantijn.
De koning zeide, dat Griekenland tegen
over de Verbondenen de neutraliteit zou
handhaven. Er was geen reden om aan
te nemen, dat Griekenland bereid was
de Entente aan Duitschland te verraden.
Griekenlund's neutraliteit was zoover
mogelijk gegaan om de Entente tegemoet
te komen.
Konmj Constantijn had persoonlijk zijn
woord gegeven aan de Entente, dat
Grieksche troepen die der Entente niet
zouden aanvallen, indien de Entente zou
willen verzekeren,dat, indien de En
tentetroepen in Griekenland
zouden worden teruggedre
ven, zij weder scheep zouden
gaan en de Balkan-Campagne
als geëiindigd zouden beschou
wing. Hij zou hun de bescher
ming van zijn geheele Leger
waarborgen tegen een aanval
der Duitseliers.
Gedurende de inscheping zou hij niet
zijne troepen van Saloniki en van de
grenzen terugtrekken en ook zou hij niet
toeslaan, dat Griekenland gedwongen of
verleid zou worden, om de neutraliteit
op te geven. („Maasbode."!
Da ontruiming van Monastir.
Verleden Woensdag, aldus de „Daily
Mail" is de ontruiming begonnen. De
burgers gingen voorop, de reservisten
volgden, de geregelde troepen verlieten
het laatst de stad. Alle munitie en ont
ploffingsmiddelen werden vernield en de
kanonnen onbruikbaar gemaakt. Zeshon
derd ton meel werd aan het Amerikaan-
sche Roode Kruis overgedragen, ten be
hoeve van de noodleidende gezinnen.
Toen den volgenden ochtend de mili
taire afvaardiging verscheen, die de over
gave van de stad kwam eischen, werd
zij ontvangen duor den Griekschen me-
tropolitaau, en door een Bulgaarsch en
een Servisch priester. De burgers die in
Monastir bleven, vormden een burger
wacht van Grieken, Turken en andere
nationaliteiten.
Oorlogsraad van den Vierbond.
Uit Parijs wordt gemeld van 6 Decem
ber
„De eerste oorlogsraad der bondgenoo-
ten is heden onder leiding van generaal
Joffre gehouden. Rusland, Italië, Servië,
Engeland eu België waren vertegenwoor
digd."
Men seint uit Londen
„Minister Asquith heeft in het Lager
huis medegedeeld, dat er maatregelen
voor een nauwere militaire samenwerking
met Frankrijk getroffen zijn en dat de-
zeilde stappen worden overwogen ten
opzichte van de andere boudgenooten.
Hij verklaarde tevens, dat het met in het
algemeen belang was, bijzonderheden
over deze maatregelen mede te deelen,
die voor den vijand van waarde zouden
kunnen zijn."
Da Belgische oorlogsschatting.
Men schrijft uit Brussel aan de „N.
R. C.":
De Staten der provinciën Antwerpen
en Brabant, die in hun eerste vergade
ring de opbrengst der maandelijasclie
schatting van veertig millioen frank ver
wierpen, althans vau verschillende voor
waarden afhankelijk gesteld hadden, heb
ben op 4 December zich bij de eischen
der Duitsche overheden neergelegd.
Deuzelf den dag I >eslo ten de v oörnaamste
bankiers uit België, te Brussel onder lei
ding der Suciété Générale vergaderd,
evenals voorheen hun medewerking aan
deze kredietinstelling te blijven verlee-
nen, zoodat deze ook verder de oorlogs
schatting zal blijven linanceeren.
LLver sterven dan slaaf.
Volgens -een mededeeling van den con
sul van Montenegro te Rome, heeft ko
ning Nikita van Montenegro een mani
fest uitgevaardigd, waarin hij1 het volk
herinnert aan de traditie, dat de Monte-
negrijn-en liever willen sterven, dan sla
ven te worden. Hij is vast besloten tot
het uiterste tegenstand te bieden en .zal
zijn residentie, indien het noodig mocht
blijken, van den eenen berg naar den
anderen verplaatsen.
Een luchtgevecht.
Op een keer ontdekt© een Engelsche
vlieger, die alleen in een aeroplane zat,
een Duitsche „Albatros" op een hoogte
van 8000 voet. Hij steeg tot dezelfde
hoogte, haalde zijn tegenstander in en
er ontstond ©en gevecht. De Duitscher
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 9 Dec:
Matige, tot krachtigen, wellicht weer toe
nemende Westelijke tot Zuidelijken wind.
Betrokken tot zwaarbewolkt, met tijdelijke
opklaring, regenbuien. Weinig verandering
van temperatuur.
opende het vuur uit zijn machinegeweer.
De Eng-eTschman dook handig en vloog
op slechts 15 yards over de Duitsche ma
chine heen, terwijl hij voortdurend vuurde.
De „Albatros" begon onmiddellijk te da
len, achtervolgd door de Engelsche ma
chine, die echter niet kon beletten, dat
de Duitsche de eigen linies bereikte.
Zijn tocht vervolgend, zag de vlieger
een andere Engelsche machine, die in
een hevig gevecht met twee Duitsche
gewikkeld was. Hij snelde te hulp- en de
twee Engelsche vliegtuigen joegen nu de
Duitsche spoedig op de vlucht.
Tijdens het gevecht waren twee vijan
delijke machines in de buurt, die, vreemd
genoeg, geen deel namen aan het ge
vecht. (Handelsblad).
De redevoering van Lucci.
Het ,„Bierl! Tagebl." verneemt uit Lu
gano nadere bijzonderheden omtrent de
redevoering die de socialist Lucci Vrijdag
j.l:. hield in d-e Kamer. Lucci nam daar
bij geen blad v.oor den mond, doch ver
klaarde ronduit, dat d-e regeering door
getoek aan inzicht en door lichtzinnig
heid het voortbestaan van Italië op het
spel gezet had.
Met goedkeuring der regeering wérd,
zeide hij' onder levendige instemming van
linkerzijde en Gentrum, het neutraal-ge
zinde deel der bevolking beschuldigd, ver
dacht gemaakt -en beschimpt.
En zeer heftig viel Lucci de Entente
aan, die, volgen-s hem, Italië eenvoudig
den tuin leidt. De Entente, zeide 'hij,
heeft aan Italië alleen de bescheiden rol
willen tio-ebedeelen, om de Oostenrijkers
bezig te houden, ten einde het Russische
front te ontlasten.
„Terwijl wij: ondankbaren arbeid ver
richtten, bleek plotseling, tot grooten
schrik van alle naieve- li-eden, hoezeer
wij Engeland, Frankrijk en Rusland had
den overschat, dat Bulgarije overliep naai
de centrale mogendheden, zoodat Italië
plotseling voor geheel nieuwe, onverwach
te -en buitenge-woon moeilijke problemen
stand. De Centrale mogendheden versloe
gen d-e Entente op alle fronten, verover
den reusachtige gebieden in het land
van den vijand, boden eein beeld van ont
zaglijke kracht -en Lucci achtte het spel
voor het Viervoudig Verbond definitief
verloren.
Niet het Viervoudig verbond, maar de
Central-e mogendheden hebben in den oor
log de overhand, zeide hij. Het Vievoudig
Verbond beeft geen initiatief, maar moet
den vijand volgen waarheen hij den oor
log wil overbrengen.
Er trekt zich een „vreeselijfc onweer
samen boven Italië.
De socialisten juichten de rede leven
dig toe -en het is- wel' kenschetsend, dat
de m-eerderheid den spreker geen en
kele maal in de rede viel, hem integen
deel herhaaldelijk toejuichte. („De Tijd
Vtrandering van vechtmethode der Italianen.
Hieromtrent meldt een oorlogscorres
pondent van d-e „Voss. Ztg." aan zijn
blad het volgende
„Hun wijze van aanvallen is, sedrt Jof
fre in het Italiaansche hoofdkwartier is
geweest, veranderd. De Italianen houden
vooral met groot-e hardnekkigheid vast
aan de k-euize jjan het aanvalsgebied.
-Steeds maar do-or worden geweldige stoo-
ten tegen dezefde stellingen gericht. En
daarbij wordt de bekende taktiek van
Joffre van den aanval in massa gevolgd.
Sedert den derden slag aan de Iso-nzo
treden do Italianen niet meer als' vroe
ger in eenige losse tiraeilleurslinies op,
maar de vo-orste linie wordt steeds weer
door nieuwe in vele gelederen voorwaarts
