No. U2.
Donderdag 2 December 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-.JVOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
BUITENLAND
BINNENLAND.
Landbouw en Veeteelt
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Vdvertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraaf C 2o9. GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. .97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzek eri ngs voorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van" beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Losse Oorlogsberichten.
Prhrend genomen.
Gisteren seinde men ons
BERLIJN, (off.) De Bulgareu hebben
Prisrend genomen. (Deze plaats ligt in
een uitspringeuden hoek van Servië nabij
de AlbaanschMuntenegrijnsche grens.
(Red.)
Het gelieele hierboven bedoelde com
muniqué luidt als volgt:
BERLIJN, 30 November (officieel.) Bij
Rudnik, ten Z. W. van Mitrovitza werden
vijandelijke strijdkrachten door gedeelten
van het leger van generaal van Kövess
teruggeworpen. Daar en ten Z. W. van
Sydmca werden door de troepen van
generaal Von Galwitz in het geheel onge
veer 1000 man genomen.
Bulgaarsche strijdkrachten hebben op
28 November Prisrend genomen. Zij
maakten 3000 man gevangen en verover
den 8 kanonnen.
Bombardement van de Belgische kust.
VLISSINGEN, 30 November (V. D.).
Vanaf hedenochtend 9 uur is hier onop
houdelijk de beschieting van uit zee van
de Belgische kust te hooren. Vanaf de
duinen zijn eenige oorlogsschepen zicht
baar.
Graaf du Hemptinne.
Graaf Josef de Hemptinne, te Gent,
die zooais men weet ter dood veroor
deeld was, is thans op vrije voeten ge
steld, nadat zijn familieleden een waar
borgsom van niet minder dan een milli-
oen francs bijeengebracht hadden.
(N. R. Ct.)
De Handelsoorlog.
Het Fransche s.s. „Algerien" (1084 ton)
is gezonken; 8 personen en een lijk zijn
opgepikt; 29 man worden vermist.
Het Fransche s.s. „Omara" (235 ton) is
gezonken, evenals het Engelsche s.s. „Ta-
nis" (2270 tou). De equipage is door
twee reddingsbooten geland.
Griekenland en de Entente.
Men meldt uit Athene: De Grieksche re
geering heeft de nota der Entente beant
woord. Vernomen wordt dat Griekenland
do volgende eischen heeft ingewilligd:
le. De troepen der geallieerden zullen
niet worden ontwapend; 2e. de gealli
eerden hebben vrijheid van handelen op
Grieksch gebied, voorzoover hun veilig
heid eischt; 3s faciliteiten zullen worden
verleend van gebruik van spoorwegen en
telegraaflijnen. Over enkele bijzonderhe
den heeft de Grieksche regeering zich
haar beslissing nog voorbehouden.
De vertegenwoordigers der Entente heb
ben verklaard, dat de gedeelten van
Grieksch grondgebied die door troepen
der geallieerden zijn bezet, te zijner tijd
zullen worden teruggegeven, dat een bil
lijke schadeloosstelling zal worden ver
leend.
Nader meldt men:
Het Grieksche antwoord is in vriende
lijke termen vervat.
In Grieksche officieele kringen is men
van meening, dat het antwoord den weg
baant voor de gewenschte overeenkomst,
alsmede voldoet aan den wensch der Grie
ken om neutraal te blijven, terwijl het
niet ingrijpt in de bedoelingen der geal
lieerden.
Steeds gswapend.
Een Montenegrin is nooit zon
der wapens. Hetzij oorlog of vrede,
steeds bevinden zich in zijn gordel de
handjar, een scherp geladen revolver en
twee ongeladen paradepistolen. Hiermee
wandelt hij, werkt hij, zit hij in de herberg.
Arm of rijk, boer of werkman, alles
is even goed gewapend. Ook de beambten
dragen die wapens, en zelfs de leeraars
in de scholen ziet men steeds met hand
jar of revolver. Nooit is de Montenegrin
wapenloos, ook thuis of in de kerk niet.
OUITSCHIiAlW».
Na de openingsrede van den voorzitter
is de Rijksdag Dinsdag begonnen met
de behandeling van het ontwerp belasting
op de oorhgswinst.
De rijkskanselier die Dinsdag verjaarde,
kreeg van den keizer een kostbare vaas
en een telegram van gelukwensch
PORT IIG Ah.
LISSABON, 30 Nov. (Y. D). Het nieu
we ministerie is thans samengesteld met
Alphouso Costa als premier, tevens mi
nister van finantiën.
OostenrijkHongarije.
Bezoek van Keizer Wilhelm.
Maandagavond is Keizer Wilhelm te
Weenen aangekomen om een intiem be
zoek aan keizer Frans Jozef te brengen.
Op het station werd hij door den aarts
hertog-troonopvolger Karei Frans Jozef en
de aartshertogen Frans Salvator en Karei
Stefan ontvangen. De keizer reed onder
een onbeschrijflijk enthousiasme der sa
mengestroomde menigte naar het slot van
Schoenbrunn, waar hij de gast was van
den Oostenrijkschen keizer.
Het bezoek droeg een z!eer hartelijk
karakter; de beide monarchen konden hun
ontroering nauwelijks meester blijven.
Keizer Frans Jozef geleidde zijn door
luchten gast naar de vreemdelingen-appar
tementen.
Spoedig na aankomst had een intieme
maaltijd plaats, waarbij slechts de beide
keizers en den aartshertog-troonopvolger
aanzaten.
In de geheele stad heers-elite de groot
ste (geestdrift en VTeugde. Overal waren de
vlaggen uitgestoken.
Nader meldt men:
De begroeting vau de beide keizers was
zeer hartelijk. Keizer Frans Jozef was
zijn keizerlijken gast over de blauwe trap
pen van het kasteel tegemoet gekomen.
Zichtbaar aangedaan traden de twee kei
zers op elkaar toe en begroeten elkaar
met herhaalde kussen en handdrukken.
's Avonds om half zes is in het kasteel
een maaltijd genuttigd, die een intiem
karakter droeg en ongeveer een uur heeft
geduurd. Daarna hebben beide monarchen
cercle gehouden.
Onze nieuwe gezant bij den Paus.
De Haagsche briefschrijver van „De
Tijd" schrijft over den nieuwbenoemdeu
gezant bij het Vatikaan, Jhr. Mr. O. Van
Ni.-pen het volgende:
Correct tegenover anderen, maar niet
minder tegenover zich zeiven, niet in
staat iets te doen dat hij voor zich, in
wezen of naar den vorm, niet zou ver
mogen te rechtvaardigen, dientengevolge
van een uiterste voorziclnigheid, paart
hij aan deze deugd een beslistheid en
een scherpzinnigheid, die hem niet al
leen steeds den besten weg weten te
do li kiezen, maar op dit-n besten Weg,
alle moeilijkheden ten spijt, tot het einde
weet te doen blijven, liet zal zeker hém
niet gemakkelijk ziju gevallen een be
noeming als deze aan te nemen. Zij heeft
te veel onbestemds, te onzekers, haast
zou ik zeggen te avontuurlijks, om een
man van zijn karakter aan te lokken;
maar eens door hem aangenomen, kan
men zeker zijn, dat Nederland en wij
drukken op dit woord geen trouwer,
geen nauwgezetter, geen zorgvuldiger,
geen waakzamer behartiger kan iiebben
van zijn belaugen bij het sluiten van den
vrede dan Harer Majesteits nieuwbe
noemde gezant. Het kan zijn, dat hij tegen
de moeilijkheden als bergen heeft opge
zien, maar eenmaal zich bereid verklaard
hebbend ze tegemoet te gaan, bestaan
zij van dit oogenblik alleen nog om te
w.ordert overwonnen
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer zal vermoedelijk de
volgende week worden opgeroepen a.s.
tot onderzoek der Indische Begrooting
in de afdeelingen.
Tweede Kamer.
(Zitting van 30 Nov.)
Indische begrooting.
Minister Rambonnet verklaarde, aan
zijn ambtgenoot van koloniën te zullen
overbrengen de klacht van den heer
Duijmaer van Twist inzake de onrecht
vaardige bejegening, den gezaghebber
van de gouvernementsmarine, Poortman,
aangedaan.
Tegenover dhr. Van der Voort van Zijp
betoogt de min., dat geen onbillijkheid
is geschied tegenover in Indië aan den
wal gedetacheerde marine-officieren.
Den heer Bichon van IJsselmonde be
antwoordende, betoogt de min., dat een
vluggere aanbouw van onderzeebooten
niet ging en hij komt op tegen de wan
trouwen zaaiende wijze, waarop dhr. Bi
clion over de voortvarendheid van het
marinebestuur sprak.
Hoofdstuk Marine werd zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Dhr. de Muralt houdt daarna uitroe
ïige technische beschouwingen over het
baggeren.
De hli. Heeres en Bogaardt bepleiten
de toekenning van toeslagen ook aan
hén, die reeds voor bestuurs ambtenaar
studeeren.
Dhr. Boisevain geeft eenige wenken in
zake de goudwinning in Benkoelen.
Dhr. Bichon verdedigt zijn amende
ment, om voor den aanbouw van de
onderzeeërs K 2 en K 3 ('50(1.000 uit te
trekken, tegen welk amendement de
minister geen bezwaar beeft, als het niet
bedoelden aanbouw vertraagt. Hij neemt
het amendement, op een wenk van dhr.
Fock, over, nadat dhr. Bihon had ver
zekerd, dat vertraging iuderdaad niet de
bedoeling wan
De Indische begrooting werd daarom
zonder hoofdelijke stemming aangeno
men, evenals het wetsontwerp tot het
aangaan ee er door het Rijk gegaran
deerde leening ten name van Suriname.
Daarna kwam aan de ordede alge
meene beschouwingen der Staatsbegroo-
ting.
Dhr. De Meester huldigde de regeering
voor de handhaving van de neutraliteit
en de pers, die haar uit vrije beweging
steunt, maar becritiseert lie Telegraaf
Hij kondigt een voorstel aan van ver
schillende zijden om in comité-generaal
te gaan ter bepaling *van middelen toi
eventueele vermindering der lasten.
Da belasting op de doode hand
Men schrijft aan „De Tijd" o. a.
Wordt deze belasting aangenomen,
dan zal zij allernoodlottigst werken, ook
op het gebied van het bijzonder onder
wijs. Immers een nieuwe achterstelling
kan niet uitblijven voor het bijzonder
bij liet openbaar onderwijs. Minister
Tieub wil een uitzondering maken voor
alle staats- en gemeentelijke instellingen
van onderwijs, niet echter voor die van
van particuliere vereenigingen. De reli
gieuze Congregaties zullen dus te betalen
hebben voor alle scholen, ten minste
voor alle huizen en gebouwen, die zij
ter wille van die scholen moesten op
richten en in eigendom hebben.
De Staat, de provincie en de gemeen
te zullen scholen mogen houwen zóó
groot, als ze dat goed>inden, met uitge
breide gebouwen voor onderwijzend en
verplegend personeel, de Congregaties en
particuliere vereenigingen mogen dat
óók doen, maar m eten van al dat on
roerend goed een zware belasting beta
len. Waar blijft zoo de gelijkstelling van
het openbaar en bizonder onderwijs?
Geeft men zoo den wetgever niet het
middel in de hand, om toch ten slotte
nog het bijzonder onderwijs den nekslag
te geven
Minister Pleijte en zijn collega's.
De Haagsche Briefschrijver van „De
Tijd", die gewoonlijk uitstekend blijkt
te zijn ingelicht, schrijft aan zijn blad
dato 27 Nov. o a. het volgende
Het lijdt voor ons dan ook geen twij
fel of binnen eenige dagen, wanneer de
begrooting zal zijn afgehandeld, zal het
bericht komen, dat de heer Pleijte aan
H. M. de Koningin ontslag heeft gevraagd.
Het eerste slachtoffer van de ontijdige
heropening van den politieki-n strijd en
de Troonrede door het Kabinet zal daar
mede gevallen zijn. De toekomst zal lee-
ren of hij het eenige zal zijn. In parle
mentaire kringen is men dienaangaande
vrij somber gestemd. Het is wel merk
waardig wat hier gebeurt. Het Ministerie-
Cort van der Linden heeft, zoodra en
zoolang het als oorlogskabinet optrad,
het land en het ParlemeDt achter zich
gehad. Men hoorde hier en daar wel van
grieven tegen dezen of genen minister,
doch het Ministerie als geheel vond
waardeering. In Amsterdam IX meenden
de liberalen al van distemming te pro
fiteered, door tegenover den heer De
Vlugt den heer Van den Tempel te steu
nen ónder de leuze: Behoudt het mini
sterie. Zij maakten zich daarbij wel schul
dig aan een politieke oneerlijkheid
het ministerie is bij de rechterzijde mis
schien nóg wel zoo veilig als bij de lin
kerzijde maar zij gaven daarmee tocli
uiting aan de algemeene opvatting, dat
het ministerie-Cort van der Linden, als
oorlogs-ministerie, zoolang er oorlog is,
niet mag vallen. Onder, de hemel mag
weten welke booze suggestie, heeft het
Kabinet echter in de Troonrede het be
stand opgezegd en plotseling is alles an
ders. De intrinsieke politieke zwakheid
van het kabinet, die door geen kwali
teit van personen is over te nemen, komt
dadelijk naar voren. De heer Treub komt
met een serie belastingvoorstellen tut
delging van het tekort en verklaart, zoo
als trouwens voorde hand ligt, dat ais men
hem niet helpt het gat in de schatkist
te dichten vóór de grondwetsherziening,
hij heengaat. Onmiddellijk klinkt het uit
het eigen kampgeen belastingherzie
ning voor het uit uwe kiezeiscoi ps uit
spraak deed. De regeering zelf sluit -zich
daarbij min of meer aan. Men kan dus
zeker zijn dat Minister Treub in den loop
vau dit zittingjaar uit het kabinet ver
dwijnt, tenzij de rechterzijde hem mocht
redden. Sinds de bewuste Troonrede
heeft de Minister van Koloniën twee
ontmoetingen gehad met de Kamer
do behandeling der Diambizaak en de
behandeling der begrooting en beide
malen hebben de eigen vrienden van de
regeering gedaan wat zij konden om hem
ten val te brengen. In normale orm-larr-
digheden was hij bij de eerste ontmoe
ting al bezwekenthans zal hij na de
tweede onvermijdelijk moeten gaan. De
heer van den Tempel werd gekozen on
der de leuzeBehoudt het ministerie.
Indien de heer Posthuma, politiek ge
sproken, nog niet in do melk verdronk,
dan is dit heusch niet de schuld van
den heer Van den Tempel en zijn geest
verwanten. Wie het oorloopig Verslag
over de begrooting van ÜQrlog heelt gu
lezen een der felste stukken, die reeds
langen tijd verschenen zal zich omtrent
het lot van den heer Bosboom wel geen
illusie maken, indien hij het althans moet
hebben van zijn eigen vrienden.
Da houding van de „De Telegr," afgekeurd.
D© onlange te Amsterdam gehou
den ledenvergadering van den Nederl.
Journ.-Kring werd door den voorzitter,
mr. L. J. Plemp van Duiveland, geopend
met een toespraak, waarin groote waar
deering en Voldoening werd te kennen ge
geven óver hetgeen in de Memorie van
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van I Dec
Meest matige, Zuidwestelijke tot Zuide
lijken wind Betrokken tot zwaarbewolkt,
met tijdelijke opklaringen, waarschijnlijk
regenbuien. Weinig verandering van tempe
ratuur.
Antwoord op -de Staatsbegïooting voor
komt, betreffende de houding der pers
en de persvrijheid. Spr. verheugde er zich
in, dat de Regeering, ook in deze buiten
gewone omstandigheden en pndanks den
aandrang, meermalen in t-egeno-verges-tel-
den zin op haar beoefend, de vrijheid
van drukpers onaangetast wil laten, in
de overtuiging, dat misbruik daarvan een
voldoend tegenwicht vindt in het oordeel
daarover van de pers zelve.
In het belaag van -diezelfde persvrijheid
en van de voortduring eener volkomen
eerbiediging daarvan door de overheid
voegde de voorzitter hieraan een woord
van leedwezen en afkeuring toe. over den
veldtocht van critiek, door een enkel Ne-
d-erlands-ch persorgaan gevoerd, welke
do-or den vormj, waarin dit geschiedt, de
goede trouw van de Regeering in het
vervullen van haar plicht van handha
ving eener strikte neutraliteit tegenover
de oorlogvoerende mogendheden in ver
denking nio-et brengen, niet slechts in
het binnenland, maar ook bij publiek en
regeeringen in het buitenland.
Afdetling Kruiningen Z L. M.
Zaterdagmiddag werd in Hotel Koren
beurs onder voorzitterschap van den
heer J. Weil-eman, een vergadering ge
houden van de Afd. Kruiningen der Z.
L. M. Bij de opening der vergadering werd
een stille hulde gebracht aan de nage
dachtenis van den overleden secretaris
der Mij., den heer Vorsterman van Oyen.
Uit de mededeeling van den Voorz.
bleek, dat de in de vorige vergadering
behandelde aardappel-kwestie tot geen
bevredigende resultaten heeft geleid. De
open brief in de Kruiningsche Courant
aan den Voorz. gericht aangaande die
kwestie zal van deze plaats niet meer
beantwoord worden. In een andere cou
rant is daarop van antwoord gediend,
zoodat de briefschrijver niets meer van
zich heeft do-en hooren. D-e heer P. Vo
gelaar vraagt nu, hoe de Min. aan de we
tenschap is gekomen dat de aardappel
oogst in die mate is tegengevallen, dat
voor de inwoners slechts genoeg is ver
bouwd, zoodat geen uitvoer kan wor
den toegestaan, zooals in verschillende
couranten is vermeld. Aan het einde der
vergadering wordt deze vraag beant
woord door den heer P. Lindenbergh, lid
van de Aardappelv-eree-niging voor Zee
land. Hij zegt daaromtrent, dat binnen
kort tijdsverloop door den Min. van
Landb. bekendmaking zal worden gege
ven van het resultaat der gehouden be
spekingen. M-eer kon heden niet gezegd
worden. Het vroeger gegeven couranten
bericht was slechts geput uit voorloo-
pige uitslagen en vroegen uitvoer. De
heer Vogelaar wordt hiermede tevreden
gesteld zonder voldaan te zijn.
Uit een ontvangen schrijven van de
Afd. Goes blijkt, dat zij van het Dag. Be
stuur der gemeente Goes bericht heeft
ontvangen, dat tijd en plaats zullen wor
den aangegeven om over de marktzetting
te Goes te onderhandelen.
De Voorz. deelt verder mede dat,
om gevolg te geven aan den wensch
tot stichting van een huldeblijk ter na
gedachtenis aan den heer van Oyen, een
commissie is benoemd, bestaande uit de
heer-en Mol en Welleman.
Verder wordt ter kennis gebracht, dat
de heer J. v. d. Broek zijne sollicitatie
voor het secretariaat van de Z. L. M.
heeft ingetrokken.
Daar elders in de provincie verschei
dene klachten van landbouwers zijn ge-
