Sociale Berichten.
De L. T. B.
3000 M. de tallooze opnameneen gebeur
tenis, een natuurtafereel, enz., enz. bevat
ten, welke opnamen of photo's elk slechts
183/j X 25 millimeter oppervlakte hebben
en een vergroot beeld van 4X5 meter
op het doek kunnen geven. Ook over de
verschillende soorten van schermen, naar
gelang de zaal langwerpig of meer vier
kant is over de markt die in films wordt
gedreven en Waar voor honderdduizenden
guldens worden verhandeld; over de
eigenlijke bioscopische projectielantaren,
dien tiij in onderdeelen demonstreerde,
over de nieuwste middelen die het in
brand vliegen van een film zoo goed als
onmogelijk maken, terwijl de constructie
der bioscoop-theaters in gewapend beton
bet brandgevaar tot een minimum beperkt,
gaf de heer Van de Volkere zeer heldere
met vele geestigheden versierde uiteen
zettingen. Ook wees hij er op, hoe in do
toekomst misschien gevonden zal wor
den de z.g sprekende bioscoop, die tot
heden vrijwel mislukt mag heeten ondanks
alle fraaie berichten, die men daarom
trent lanceert. Ook gelooft hij, dat het
later gelukken 'zal de beelden te projec
teeren in een holle wolkachtig© ruimte
bij klaarlichten dag, waardoor de don
kere bioscoopzalen, die niet zonder be
denking zijn, tot het verledene zullen be
lmoren.
Nog beval spreker den bioscoop aan
voor schoolgebruik en voor ontspanning
thuis, waarna hij met zijn eigen bioscoop-
toestel, met behulp van kalklicht, een
kleine voorstelling gat van de film: kleine
oorzaken, igroole gevolgen.
Die heer Van Brugge, bestuurslid der
vereeniging, dankte den spreker voor zijn
aangename en leerzame voordracht en
wenschte hem een tot wederziens toe.
De heer Van de Volkere deed zich ken
nen als een uitstekend causeur.
Ieder oogenblik kunnen wij in de
Staatscourant de mededeeling verwachten
van het Koninklijk besluit van 9 October
waarbij door H. M. de Koningin aan den
heer K. Brants toestemming is ver
leend tot het gelijktijdig waarnemen van
het lidmaatschap van den Raad dezer
gemeente niet de betrekking van school
opziener in het district Goes.
Aanbeveling (alphabetisch) ter be
noeming van een opzichter bij den rei
nigingsdienst 1 A. de Dreu, Goes, 2 P.
C. Rijnberg, Kloetinge, 3 D. van der
Werff, Leeuwarden.
Middelburg. Zaterdagavond werd in het
Militair Tehuis alhier eene algemeene ver
gadering gehouden van de afdeeling Mid
delburg' van den Volksbond, vereeniging
teigen drankmisbruik.
In plaats van den heer A. A. Noske,
die Middelburg metterwoon verlaten heeft,
werd tot bestuurslid gekozen mej. Van
der Weel.
De voorzitter, de heer J. Vreeke, bracht
verslag uit als afgevaardigde naar de
Algemeene Vergadering van den Bond.
Besloten werd dezen winter wel eeai
cursus in cartonnage, doch geen in hout-
slojd te houden.
De begrooting voor 1916 aanwijzende
in ontvang en uitgaaf f221.90 werd vast
gesteld
Door den voorzitter en den heer Noske,
in de vorige vergadering daartoe aange
wezen, is een onderzoek ingesteld hoe de
afdeeling adhaesie moest betuigen aan
het adres van Patrimonium inzake ver
mindering van het aantal vergunningen.
De adhaesie wordt betuigd behalve voor
wat betreft het in het adres genoemde
aantal van 50. De Volksbond meent, dat
het bepalen van het aantal aan den Raad
moet worden overgelaten.
De voorzitter wekte ten slotte de leden
op propaganda te maken voor uitbreiding
van het aantal leden.
In de na de ledenvergadering gehouden
bestuursvergadering merd mej. G. van der
Weel tot secretaresse benoemd en nam
zij die benoeming aan.
Wij raden allen, die bijeenkomsten,
uitvoeringen of vergaderingen willen be
leggen, ten sterkste aan bijtijds daarvoor
de noodige vergunning aan te vragen.
Bij laat aanvragen loopt men alle kans,
dat de voorgeschreven adviezen niet tij
dig genoeg binnen zijn en daardoor de
vergunning niet kan worden verleend.
Met ingang van 5 Nov. is benoemd
tot inspecteur van politie te Gorinchem
de heer A. F. Schreuder, thans inspeo-
teur van politie 2de klasse te Middel
burg.
Vlissingen. Gouden Jubilé der
St. V i n een t i u s-Veree n i gi n g. Op
zeer eenvoudige wijze heeft de Confe
rentie van d-en H. Jacobus der St. Vin-
centiusvereeniging alhier haar gouden
feest gevierd.
Nadat Zaterdag allereerst aan een groot
aantal gezinnen een extra feestgave was
uitgereikt en daarenboven aan den Ar
menraad een honderdtal kaarten, recht
gevende op een extra krentenbrood, waren
verstrekt om onder de armen van andere
gezindten te verdeelen, werd Zondagmor
gen om hall elf in de Parochiekerk door
den ZeerEerw. Pastoor met assistentie van
de WelEerw. Heeren Kemper en v. d.
Sman een plechtige H. Mis voor de Leden
der Conferentie opgedragen. Onder alle
H.H, Missen in de beide kerken mocht
met toestemming van de Kerkelijke Over
heid eene collecte met open schaal ten
bate der feestvierende Vereeniging gehou
den worden.
Om halt' één werd een buitengewone
vergadering gehouden in het gebouw der
Vereeniging, welke volgens miededeeling
in het Kerkbericht voor belangstellenden
toegankelijk was.
Niettemin bleek uit de zeer geringe
opkomst - slechts een drietal personen
waren buiten den Z.Eerw. Pastoor, de
WelEerw. Kapelaan Moerel en den Wel
Eerw. Pater Op de Kam, aalmoezenier
van de Belg. vluchtelingen en .de leden
aanwezig dat men zeker weinig belang
stelt in de Vereeniging.
Nadat de ZeerEerw. Pastoor de verga
dering met gebed had geopend en de
President tiet welkom op dit heugelijk leest
had toegeroepen, kreeg de Secretaris het
woord.
Allereerst deed hij mededeeling, van een
ingekomen telegrafischen gelukwensch, on
derteekend door den President en 'Secre
taris van den Hoofdraad en vervolgens
dat van liet 11. K. Kerk- en Armbestuur
slechts schriftelijk© felicitaties waren
ontvangen.
Daarna ving hij aan met een kort ver
slag over de afgcloopen halve eeuw van
liet bestaan der Vereeniging.
Daarin bracht hij allereerst dank aan
den vorigen secretaris der Ver. de heer
Stijgers, die gedurende bijna 30 jaren liet
Secretariaat heeft waargenomen en aan
wiens accuratesse hij het dankte nog een
aantal wetenswaardigheden, de- Conferen-
tie betreflende, te kunnen niededeelen.
Hij memoreerde de oprichting op initia
tief van den Z.Eerw. 'Pastoor Scliluter z.g.,
vervolgens de vijf achtereenopvolgende
Presidenten der Ver. de heeren: C. F.
v. Dierendonck, z.g., C. J. v. Dalsuin', z. g.,
J. C'. Raams, z.g., NV. P. Edelman en den
tegenwoordigen functionaris de heer J. .1
Huysinans, die reeds sedert 1902 de lei
ding der Conferentie op zich neemt.
üok herdacht hij nog op bijzondere
wijze den heer B. Geysen z.g.. die van de
oprichting af, bijna 40 jaren, als Vice-
President zijn steun aan de Ver. verleende
en eveneens den heer J. Houbaer, die al
meer dan een kwarteeuw, de finantiën -Ier
Ver. beheert met eenizorg, waarvoor hem
allen lof toekomt.
Vervolgens had de Secretaris nog uit het
archief kunnen opdiepen, hoe de Ver.
reeds in het tweede jaar van haar bestaan
een eigen verenigingsgebouw bezat, dat
3 Februari 1890, vooral ten behoeve van
de spijskokerij der Ver. en mede met h -t
oog op de oprichting van eene R. K. Mili
taire Vereeniging, met het tegenwoordige
gebouw werd verwisseld. De oprichting,
van laatstgenoemde Vereeniging geschied
de ,mede -door de bijzondere hulp en
steun der Conferentie reeds op 19 Fe
bruari daaraanvolgende, terwijl mede op
initiatief der St. Vinoentius-Vereeniging in
hetzelfde jaar de Dames-Vereeniging van
de H. Ludwina op 23 November haar
beslag kreeg. Even nog stipte hij aan,
dat sedert 1903 de Vincentianen zich ge
regeld iederen Zondag belasten met dj
collectebus der schoolpenning en in 1910
de onder-Afd, Liefdewerk voor Kinder-
Eeschernnng was opgericht. Van laatst
genoemde Ver. meldde hij in 't bijzon
der, dat dit liefdewerk veel tijd, moeite
en zorg van het Bestuur vergt en groot©
finantieele kosten met zich medebrengt.
Na de Eervv. Heeren Pastoors en Kape
laans, die gedurende het 50-jarig bestaan
hunnen steun aan de Ver. verleend heb
ben op bijzondere wijze te hebben her
dacht en voor dien steun te hebben be
dankt, besloot hij met een bede om Gods
hulp en zegen zijn verslag.
Hierna kreeg de ZeerEerw. Pastoor het
woord, om de Vereeniging en vooral de
leden geluk te wenschen met het gouden
jubilé. Het speet Z.Eerw. dat de Secre
taris nog niet meer wetenswaardigheden
uit het archief had kunnen opdiepen, maar
niettemin bedankte hij dien functionaris
voor hetgeen hij had medegedeeld. Hij
bedankte de Vereeniging en hare leden
voor al liet goede dat zij op lichamelijk
en vooral op geestelijk gebied ten bate
van anderen had gedaan en hoopte, dat de
leden, die getoond hadden, dat de Ver
eeniging een goede en krachtige Vereeni
ging was, zouden zorgen, dat dit in de
toekomst zoo bleef. Ten slotte herinnerde
Z.Eerw. de leden er aan, dat de Vereeni
ging niet alleen bestaat Oim anderen te hel
pen en te steunen, maar dal tiet verrichten
van de onderscheidene Liefdewerken ook
vooral op eigen heiliging moet gericht
zijn.
Da WelEerw. lieer Moeral las alsnog de
Pauselijke Breve voor, waarna de Voor
zitter wederom het woord kreeg om in
de eerste plaats de leden geluk te wen
schen met liet 50-jarig bestaan der Ver.,
vervolgens den Z.Eerw. heer Pastoor te
bedanken, die, door zei" de plechtige II.
Mis op te dragen getoond had, de Ver
eeniging een goed hart toe te dragen, wat
hij nog meer had doen blijken, door do
woorden zoo pas gesproken. Hij dankte de
beide Eerw Heeren mede aanwezig en
de belangstellenden, waarna liet slotgebed
door den Z.Eerw. Pastoor werd gebeden.
Met ingang van 1 November a.s. is
door den heer Commissaris der Konin
gin eervol ontslag verleend aan den heer
Cr. J. van den Broek te Vlissingen als lid
der Gezondheidscommissie.
Op 53-jarigen leeftijd is te Vlissin
gen overleden de lieer J. C. Jongkees,
leeraar aan de De Ruijterschool en ge
pensioneerd officier-machinist der Ma
rine.
Vrijdagavond om ongeveer 9 uur wer
den de omwonenden van liet Bellamy-
park alhier' opgeschrikt door een hevi-
gen knal. Uit alle straten stroomde het
volk in die richting De tram die juist
vandaar vertrokken was stopte en beide
wagens liepen leeg. Een dikke kruitdamp
hing er. Men vermoedt, dat de tram over
een op de rails gelegde patroon is ge
reden. (M. Ct.(
Vrijdagmiddag had de zevenjarige
G. O., het ongeluk, van do z g. steigertjes
in het verbreed kanaal aan het eiland te
vallen. Gelukkig werd dit opgemerkt door
het 12-j uig zoontje van den heer De L.,
die liet genoegen smaakte den kleine van
een anders wissen dood te redden
Htinkenszand. De talrijke militair, n zijn
hier door liet oprichten eener R.K. mili
taire vereeniging, waarvan de zeerEer-
waarde lieer pastoor directeur is, in staat
gesteld hun avonden aanui naam en nuttig
door te brengen. Er is voor hen een
localiteit beschikbaar gesteld, waarin zij
zich met allerlei spelen, niet ketuur, met
pianospel en zang kunnen onledig houden.
Zoowel Roomsche als niet Rooiiische sol
daten kunnen hiervan gebruik maken.
Ook overdag is het lol aal voor hen toe
gankelijk en kunnen zij er brieven sclirij
ven. Behalve alcoholische dranken zijn
allerlei dranken en ver,er.-cliingen aan
het buffet verkrijgbaar.
De oprichting van di ze nuttige instel
ling is te danken aan den ZeerEerw. heer
Krook.
Door de goede zomen van den
pastoor, den Z Eerw. heer Krook, worden
dezen winter ontwikkelings avonden ge
geven i oor volwassenen benevens her-
halingsonderwijs voor volwassenen (bui
ten en behalve het gewone herlialings
onderwijs) door den heer E. A. Janssen,
hoofd der R. K. school alhier.
Wissenkerke. Met ingang van 16 Oc
tober is tot brievenbesteller alhier be
noemd de heer W. v. d. Berge, tot dien
datum postbode tusschen Wissenkerke
(kom) en Kortgene. Hij vervangt als be
steller den heer M. P. de Vos, thans
gepensionneerd, na bijna -10-jarige,n dienst
bij de posterijen. ,,Z. N."
Breskens. Overal in Z'-euwscli Vlaan
deren liggen op de havens en tramcni-
placementen bergen suikerbieten te
wachten op verscheping en verz- nding
per tram. De bieten naar do Hollandsche
fabrieken gaan geregeld weg. Die naar
de Belgische fabiieken ondervinden veel
vertraging, vooral die naar Moerbcke
lai'gs het douane-kanto ir Sas van Gent
Selzaete
Terneuzen. De uitvoer van eieren voor
den groothandel, gedekt door consenten,
mag in de provincie Zeeland alleen plaats
hebben langs het station Kapelle-brug
nabij Clinge. De uitvoerders hebben voor
dezen uitvoer verschillende formaliteiten
te vervullen.
Hulst. Het orgel onzer parochi, keik,
dat zeer in verval was, is grondig her
steld en nagezien door de bekende or-
gelfabriek van den lieer A. S J. Dekker
te Goes De restaura1 ie is tot aller te
vredenheid uitgevoerd, zooals wij hij de
komende feestdagen zullen hooreu
AxbI. De zijtak van de Zeeuwsch-
Vlaamsche stoom tramuiaatschappij loo-
pende van Drie Schouwen over Zuiddorpe
naar Moerbeke is, wat liet Nederlandsch
gedeelte betreft, voltooid Naar wij ver
nemen, zal binnen eeriige dagen ook de
aansluiting op Belgisch grondgebied ge
reed zijn. Zoodia dit gebeurd is, kunnen
de bergen beetwortelen, die aan den
weg naar Zuiddorpe en aan de Roode
Sluis liggen, naar de suikerfabriek van
Mocibeke verzonden worden.
Koewacht. liet rooien der aardappelen
is geëindigd. De opbrengst is, vooral op
de lager gelegen grond, veel meegeval
len. Toch is do verzending gering. An
dere jaren omtrent dezen tijd zag men da
gelijks volgeladen wagens naar de stations
te Axel en te Kijkuit rijdenthans is de
verzending zeer gering. Dit komt, omdat
de landbouwers hun aardappelen niet
tegen f3 a f3.25 per honderd kilogram
willen verkoopen, doch liooger prijzen
afwachten Daarom worden de meeste
aardappelen ingekuild, in de hoop dat
van den winter of'in Int voorjaar de
prijzen aanmerkelijk zullen stijgen.
Retranchement. Maandag j.l. is den
meer dan 70-jarigen J. v. G. alhier, die
wegens ziekte te bed lag, een noodlot
tig ongeluk overkomen. Vermoedelijk door
dat zijn dekens .in aanraking kwamen
met een nabij het bed staand kachelje
is hij zoodanig gebrand en door de rook
bevangen, dat hij bezweek, juist op 't
oogenblik toen zijn vrouw die op het
land achter de woning aan ,het werk
was binnenkwam en haar man met zware
brandwonden in dien toestand vond lig
gen. (M. C.)
Cadzand. Inderlijd hebben wij melding
gemaakt van het springen van bommen of
granaten aan de haven in de nabijheid
der Sluis van de Wielingen alhier, en hoe
de sluiswachter Van den Heuvel, door
een stukje koper daaruit, in den schouder
getroffen werd, zoodat hij den volgenden
dag zich aan de overzijde der Schelde
geneeskundig liet onderzoeken. Men achtte
de wonde volstrekt ongevaarlijk. Maar
nu blijkt, dat de man, die van Hercu
lische sterkte was, zoodanig in krachten
vermindert, dat zijn overheden vreezen,
indien het zoo voortgaat, hij zijn be- 1
trekking niet zal kunnen blijven waar
nemen en worden er stappen bij de En-
gelsche regeering gedaan om schadever
goeding voor den verwonde te verkrijgen.
(Zelandia.)
Zaamslag. Vrijdag is gekozen tot wet
houder in de vacature van wijlen dhr.
F. de Ruyter (a.-r.) met G van de 10
stemmen de heer C. A. Wisse (a..-r.). Op
een vorige vergadering was met algemeene
stemmen herkozen de heer W. de Mul
(lil)-.). (Z.)
Besmettel ij ke ziekten.
In de week van 1319 October zijn
uit Zeeland de navolgende besmette
lijke ziekten ter kennis van den cen-
tralen gezondheidsraad gekomen:
Typhus: -een geval te S-erooskerke (S.)
Roodvonk: 4 geva'len te Terneuzen
en 4 te Hoek.
Diphteritis: een geval te Elle-
woutsdijk, Katt-endijke, Vlissingen en Zie
rikzee.
Maatregel tegen verboden
uitvoer. De viceTadmiraal, comman
dant in Zeeland, heeft de volgende veror
dening vastgesteld:
Artikel 1. Het is verboden in uitwaart-
terrein bedoeld bij artikel 177 van de
wet van 26 Augustus 1822 (ongeveer
één uur gaans van liet vreemde grond
gebied, uitgezonderd de kommen der ste
den), buiten route of 'heirbaan te ver
voeren al datgene, waarop bij beschik
king van den Minister van Finantiën het
Kon. Besluit van 7 Augustus 1915 van
toepassing is verklaard, tenzij dit ver
voer geschiedt in het tijdsbestek van
één uur vóór zonsopgang tot één uur
na zonsondergang, op een zoogenaamd
binnenlandsch paspoort, te verkrijgen bij
de ontvangers der invoerrechten en ac
cijnzen. Dit paspoort wordt niet afgege
ven, dan op vertoon van een bewijs van
den militairen commandant in of bij de
woonplaats van den ontbieder, waaruit
blijkt, dat deze laatste a's koopman, win
kelier en neringdoende bekend staat en dat
de hoeveelheid, welke hij wenscht in
te slaan niet grooter is dan hij rede
lijkerwijze voor zijn bedrijf wordt ge-
aciht noodig te hebben. Bij de afgifte
van het paspoort wordt bedoeld bewijs
door den ontvanger ingetrokken.
Artikel 2. Het verbod in artikel 1
dezer verordening is niet van toepas
sing op hoeveelheden niet grooter dan
redelijke-rwijze geacht kan worden noo
dig te zijn voor de dagelijksche behoefte
van degene, voor zich, of voor wiens
dieren de behoefte bestemd zijn.
Artikel 3. Het is aan particulieren ver
boden, grootere hoeveelheden van de in
art. 1 bedoelde artikelen in te slaan,
of voorhanden te hebben, dan redelijker
wijze geacht kan worden voor hunzel-
ven of hun dieren noodig te zijn. Even
eens is het verboden aan kooplieden,
winkeliers en neringdoenden grootere
voorraden van die artikelen in te slaan
of voorhanden te hebben dan voor de
uitoefening van hun normaal binnen
landsch debiet noodig is.
Artikel 4. Hij, wien vanwege het mi
litair gezag, door den militairen com
mandant, waaronder hij ressorteert, schrif
telijk is aangezegd welke hoeveelheid hij
van een artikel, bedoeld in artikel 1 de
zer verordening in voorraad mag hebben
voor zijn eigen gebruik, of voor zijn nor
maal binnenlandsch debiet, heeft zorg te
dragen, dat hij na 24 uur na die aan
zegging, niet in het bezit is van een
grootere hoeveelheid van dat artikel dan
de vastgestelde.
Artikel 5. Overtreding van deze ver
ordening wordt gestraft met hechtenis van
ten hoogste één maand, of geldboete van
ten hoogste driehonderd gulden.
De vice-admiraal commandant in
Zeeland heeft de volgende verordening
vastgesteld
Art. 1. Iedere landbouwer in Zeeuwsch-
Vlaanderen, die tarwe verbouwt, is ver
plicht 4 H.L. goede baktarwe in voorraad
te houden tot den eerstvolgenden nieu
wen oogst. Deze voorraad mag alleen in
geval van nood, te bepalen door het mili
tair gezag, worden aangesproken.
Art. 2. De Burgemeesters zullen de
voorraden, bedoeld in art. 1, ieder voor
wat zijn gemeente betreft, elke maand
doen opnemen.
Art. 3. Overtreding dezer verordening
wordt gestraft met hechtenis van ten hoog
ste een maand of geldboete van ten hoog
ste drie honderd gulden.
Vlissingen. Op verzoek van het Hoofd
bestuur van den B. K. Middenstands
bond in het Bisdom Haarlem, heeft het
Bestuur van het PI. Com. v. K. S. A.
alhier, het initiatief op zich genomen om
ook te Vlissingen nogmaals te trachten
eene afdeeling op te richten.
Woensdag 27 October zal in de kleine
zaal van het Concertgebouw eene propa-
ganda-verg. gehouden worden, waartoe
alle It. K. Middenstanders op bijzondere
wijze zijn uitgenoodigd.
Als spreker zal optreden de WelEd. heer
C. G. .1. Struycken van 's Gravenhage
Volgens nader ontvangen bericht zal ook
de WelEd. heer Viester. Administrateur
van de Hanzebank te Delft, op die ver
gadering in 't bijzonder over de „Hanze
bank" komen spreken.
Te Hansweerd en Heinsens-
zand heeft de heer A. H. J. Engels
uit Leiden Zondag j.l. voor de verga
derde R.-K. landbouwers uit die streken
gesproken over de oprichting van afdee
lingen hier in jZeeland van den R.-K.
Diocesanen Land- en Tuin bouw
bond in het bisdom Haarlem. Daar wij
reeds onlangs uitvoerig in dit blad we
zen, doel en strekking van den L. T. B
hebben uiteengezet, willen wij om herha
ling te vermijden, alleen er op wijzen,
dat de heer Engels wiens groot© werk
kracht op het gebied der K. S. A. be
kend is, toonde, zich geheel in deze so
ciale landbouwkwestie te hebben inge
werkt. Duidelijk en helder zette hij uit-
'een, dat de wil van Pausen en bisschop
pen, speciaal jhet verlangen van onzen
beminden kerkvoogd, Mgr. Callier, tot or
ganisatie in Katholieke bonden, reeds een
machtig motief moet zijn voor de land
bouwers zich te organiseeren. Bovendien
dwingen de tijdsomstandigheden met hun
geheel veranderde werkwijze in den land
en tuinbouw en de geheel veranderde
uitzichten op gebied van verzending naar
het buitenland en het plaatsen op bin
nenlandsche markten van de gewonnen
producten als het ware om door het teza
men brengen van velen in een bond de
lasten zoo gering mogelijk en de voor
deden zoo groot mogelijk te maken. Ook
kan, waar inzake domeinen en pacht-
rechten nog veel verouderde gebruiken
bestaan, die den bloei van Land- en Tuin
bouw en Kweekerij1 in den weg staan,
de organisatie door haar aandringen bij
de regeering en het voorlichten der open
bare meening, nuttige veranderingen en
verbeteringen tot stand brengen, wat den
eenling absoluut onmogelijk is.
Na den oorlog, als de door de reus
achtige krijgslasten uitgeputte landen al
lerlei maatregelen zullen beramen om zich
uit de stoffelijke en economische ellende
omhoog te werken, zal onder die maat
regelen zeer zéker vallen een sterk© ver-
hooging der invoerrechten Engeland
denkt er nu reeds aan waardoor de
vette jaren, die do boeren nu in ons
land doormaken, wel eens in magere en
in zeer magere kunnen verkeeren. Tenzij
de organisatie onder de boeren er bijtijds
voor zorge de ziaken goed onder de oogen
te zien en te maken, dat de producten
van onzen bodem hun weg vinden in
Nederland en koloniën en zoodoende een
even ruim afzetgebied krijgen, al zijn ook
de grenzen van het buitenland vrijwel
gesloten. En dat kan, a.'.s men bedenkt,
dat b.v. nu reeds in onze Oost de druiven
worden gegeten, die in het Westland onder
glas zoo voortreffelijk worden geteeld.
Maar vooral zal de organisatie van
den L. T. B. met zijn stoffelijke voordee-
len nuttig werken aan de ontwikke
ling onzer Landbouwers, hen een betere
handelskennis bijbrengen, hen vertrouwd
maken met de juiste administratie van
hun bedrijf, waarvan het gewicht niet
genoegzaam kan worden onderstreept, hen
inwijden in de vraagstukken als: het
marktwezen, het aanknoopen van han
delsrelaties met andere landen, de kennis
van de producten in verband met mo
derne ontginningswijze, bemestingsleer,
enz. enz.
Ook de godsdienstige en ze
delijke ontwikkeling, die in onze
dagen zoo broodnoodig is om onze Room
sche mannen werkelijk een steun en
sieraad te doen zijn van Kerk en Maat
schappij kan door de organisatie van den
L. T. B. met kracht en succes ter hand
worden genomen, zoodat wanneer bin
nen niet al te langen tijd ons eiland door
het nieuwe locaal-spoorwegnet met de bui
tenwereld meer dan tot nu toe in contact
wordl gebracht, ons Roomsche landvolk
aan de verleiding dier buitenwereld krach
tig )iet hoofd kan bieden wijl het door
zijn ontwikkeling tegen de gevaren is ge
pantserd.
■Op de opmerking welke te Heinkenszand
den heer Engels door een der aanwe
zigen gemaakt werd, of n.l. de reeds hier
bestaande en nuttig werkende coöpera
tieve instellingen b.v. voor gezameidij-
lijken aankoop van kunstmest, waaraan
zoowel Roomsche als niet-Roomsche hoe
ren deel hebben nu uit elkaar zouden moe
ten worden gerukt en zulks ten nadeelo
der Katholieken die hier, ook in den boe
renstand, in de meerderheid zijn, antwoord
de de lieer Engels uitdrukkelijk,
dat al die instellingen kunnen
blijven bestaan, dat men daar
van lid kan b 1 ij v e n, maar dat
zulks den Katholieken landbouwers niet
belet om lid te worden van den L. T. B.,
die hun nog zoovele andere stof
felijke en geestelijke voordeelen behalve
en naast de voordeelen der reeds be
staande coöperatieve instellingen aanbiedt.
Redenen waarom de heer Engels bij zijn
hoorders aandrong met volle vertrou
wen zich bij den L. T. B-. aan te slui
ten. Wat dan ook zoowel te Hansweerd
als te Heinkenszand geschiedde en nage
noeg alle ter vergadering aanwezigen de
ledenlijst van den R.-K. Land- en Tuin-
bouwbond in liet bisdom Haarlem tee
kenden. Aangezien het getal Hoomsch©
boeren te Hansweerd niet groot genoeg
scheen om reeds nu tot een afdeeling
over te gaan, werd daar besloten om te
zien of men zich eventueel hij een der
andere afdeelingen van Westelijk Zuid-
Beveland Heinkenszand. Kwadendamme,
Ovezand enz. zou aansluiten.
Dat er onder onze boeren wel lief-
