De Groote Oorlog.
No. 126.
Dinsdag 26 October 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ÜIT ZEELAND.
B B B hand, voet 1 B B B fl van jeen B^H B fl een S 1
Losse Oorlogsberichten.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraal C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de jp9 gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I Hi handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, |R Hf 1 Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: LB BJp Hg# verstandsverbijstering; I of oog; UJ LI duim; wijsvinger;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollaridsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I I*" gulden bÜ I H gulden bij A A gulden bij pC
j£ H I verlies van een 11 B verlies B— H verlies van S jg^
I of oogB VJ KJ duim&Jp wijsvingergfa &JP
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De toestand.
Er zijn" altijd nog eerlijke menschen
in de wereld. Zoo ook de heer Paul
Michaelis, Duitsch oorlogscorrespondent
van het „Berliner Tageblalt". Hij leest
de menschen in Duitschland de les, die
mopperen over het feit, dat de Duitschers
zoo weinig opschieten in Rusland.
Die mopperaars, zoo zegt hij, moesten
maar eens naar het frond gestuurd wor
den! Zij zouden dan zien dat het met
de Russen volstrekt nog niet gedaan is.
Het Russische legerbestuur beschikt,
ondanks de ontzettende verliezen, nog
steeds over een overvloedigen voorraad
van kanonnen en projectielen. Het heeft
geweren in overvloed en vooral nog tal
rijke troepen tot zijn beschikking.
Over het geheel moet men zeggen,
dat het weerstandsvermogen der Russen
sedert den val van grootvorst Nicolai
Nicolajewitsj eer grooter dan kleiner is
geworden. Vooral iu den strijd ten Oos
ten van Wilna en aan de Duna hebben
de Russen taaien tegenstand geboden
en bieden zij dien nog. „Onze troepen,"
zegt hij, „moeten zich hun weg bijna
voet voor voet door Russische loopgra
ven en draadversperringen banen en
steeds weer als zij den vijand meenen
te pakken te hebben, is hij hun bijtijds
ontglipt om een eind verder nieuwen
tegenstand te bieden".
Deze woorden zijn een compliment
voor de Russen en bewijzen dat niet
alleen bij de Duitschers „Ausdauer", vol
harding, doorzettingsvermogen is te vin
den. Op die schoone eigenschap bouwen
de ook Geallieerden hun hoop op de eind-
zegepraal. Slechts door volhouden ver
krijgen wij een zegepaaal, zoo zeggen zij,
die voor lange, lange jaren den oorlog
onmogelijk maakt.
En de Frausche opperbevelhebber
Joffre gaf hiervan de reden aan den
Amerikaanschen persman Owen Johnson
in de volgende bewoordingen
„Wij strijden niet tegen een volk, dat
dezelfde denkbeelden heeft als wij, maar
tegen een volk, dat dronken is van ver
langen naar imperiale overheersching,
een volk, dat gelooft, dat er bij den voor
uitgang der wereld geen plaats is voor
kleinere volkeren. De beslissing omtrent
de vraag, of in Europa een vrij en in
dividueel bestaan mogelijk zal zijn, zal
in dezen oorlog moeten vallen. Of wel
wij bevechten thans het recht om demo
cratisch en vreedzaam te blijven óf wel
wij leveren Europa aan de overheersching
van de imperialistische idee over. Hoe
lang de oorlog ook moge duren, hij zal
uitgevochten worden tot wij het recht
zullen veroverd hebben om onzen kin
deren den vrede ais erfenis na te laten."
Bij de eind-krisis, die aan het sluiten
van den vrede vooraf gaat, zou, meende
Jolfre, vooral de zooveel hartelijker en
broederlijker verhouding, die er in het
Fransehe leger bestaat tusscheu officieren
en soldaten dati in de groote machinerie
der Duitsche armee en die aan de
dtscipline niet de minste afbreuk doet
wel eens van beslissenden invloed kun
nen zijn. Toen de Amerikaansche schrij
ver vroeg of, volgens Jolfre's meeuing
Duitschland taktiek van terrorisme aan
het optreden van enkelingen of aan een
stelsel moet worden toegeschreven, ant
woordde de generaal, dat er hier sprake
is van een stelsel, liet is zeide hij, de
gewone Duitsche theorie, dat om een land
te bedwingen, de dorpen vernield, bur
gers dood geschoten of voor de troepeu
uitgejaagd moeten worden, als dekking.
„Het bewijs, dat het een vastgesteld
systeem van miuderwarige politiek was,
ligt hierin, dat de Duitschers van 't oogen
blik, dat zij de mogelijkheid inzagen, dat
zij zouden kuuneu verliezen, dus na den
slag bij de Marne, er mede ophielden".
Daar is niets vanaan, zullen de Duit
schers zeggen, maar waarom hebben zij
dan onlangs weer stof gegeven voor de
beschuldiging van terrorisme (schrikaan
jaging) toen zij 11 October) j.l.miss Cavell,
een Engelsche pleegzuster te Brussel,
die eenige Fransehe en Engelsche sol
daten had verborgen om hen daarna hei
melijk over de grenzen te brengen, ter
dood veroordeelden en reeds den vol
genden morgen terecht stelden, ondanks
de vertoogen der bpaansche en Ameri
kaansche gezanten?
Men is verbaasd, zegt de N. R. Crt.
dat een krijgsraad, bestaande uit man-
men, wellicht met het ijzeren kruis op
de borst en die dus geacht kunnen wor
den, toch iets voor ridderlijkheid en va
derlandsliefde te voelen, mannen, die
zeer waarschijnlijk, indien zij iu de om
standigheden van miss Cavell kwamen
te verkeeren, precies hetzelfde zouden
doen als zij, en dit hun plicht zouden
achten, nu over een vrouw zoo hard kon
den oordeelen. Nog verbaasder is dat men
zulk een straf ten uitvoer gelegd wordt.
Gelukkig dat de tusschenkomst van
den Paus en den Spaanschen koning bij
keizer Wilnelm ten bate van nog andere
vrouwenlevens, die op het spel stonden,
heeft geholpen. Want de verontwaardi
ging in Engeland door de terechtstelling
van miss Cavell gewekt is nog grooter
dan destijds over het torpedeereu der „Lu-
sitania" en zeer zeker zijn in de neutrale
landen de sympathieën voor de Duit
schers door dat geval er niet op vooruit
gegaan.
Volgens berichten uit Duitsche bron
zou de kroonprins van Servië na gehou
den krijgsraad den toestand van zijn land
voor wanhopig hebben verklaard en aan
Poincaré, koning George en Cza&r Niko-
laas hebben getelegrafeerd óf Grieken
land tot hulp aan Servië te dwingen óf
Servië zelf zijn lot te laten beslissen.
Maar of Griekenland te dwingen is, tenzij
door geweld
Het heeft het aanbod der Geallieer
den het bezit van Cyprus iu ruil voor
hulp aan Serviërs afgewezen en is nog
geenszins bereid de zijde der Geallieerden
te kiezen.
In Servië is intusschen alles wat maar
wapenen hanteereu kan, opgeroepen en
wei van 15 tot 65 jaar, dus kinderen
zoowel als grijsaards.
Italië gaat voort met krachtige po
gingen aan het Isonzofront om zoodoende
Servië indirect te helpen, doch bevocht
tot hiei toe slechts plaatselijke voordeelen
in Zuid Tirol.
De Engelsche vloot beschoot Dedea-
gatsch aan de Bulgaarsche kust, doch
richtte, naar men bericht, weinig schade
aan.
De Russische vloot heeft bij Riga door
beschieting de Duitsche operaties trach
ten te verstoren en in Koerland troepen
doen landen, die inmiddels al weer zijn
teruggenomen.
Van de Zeeuwsch-Vlaamsche grens.
De Duitschers hebben de greusver-
sperriug bij Watervliet met een electri-
schen draad vermeerderd. Deze draad
loopt even boven den grond.
Door de Duitschers werd te Water
vliet o. a. de volgende bekendmaking
van Generaal von Bissing aangeplakt:
„Mij werd ter kennis gebracht, dat
binnen het gebied van het Generaal-
Gouvernement talrijke geblinde vogels
in kooien gehouden worden. Het opzet
telijk blindniaken van vogels is wreed
heid, wat ik hoegenaamd met duld. Ik
verzoek de kommandanturen in dezen
zin zeer voorbeeldig op de bevolking in
te werken eu elke overtreding streng
en onverbiddelijk te straffen."
De operaties der geallieerden.
PARIJS, 23 October, (R.O.) Het avond-
cemmuniqué meldt:
De landingen der Frausche troepen
te Saloniki duren geregeld onder de
beste voorwaarden voort. Frausche troe
pen, die de Grieksche grens overschreden,
kwamen in aanraking met Servische
troepen.
PARIJS, 23 October. (R.O.) De „Matin"
verneemt uit Athene
De Russische vloot bombardeerde
Varna en Burgas.
Gratie verleend.
De „Times" verneemt uit Madrid, dat
de keizer een telegram zond aan koning
Alfonso, waarin hij dezen meldde, gratie
te hebben geschonken aan gravin Jeanne
de Belville, mevrouw Louise Thulier en
andere Belgen, die ter dood veroordeeld
waren, wegens het verleenen van hulp
aan Belgische soldaten, om uit België
te ontsnappen.
In een der kerken van Brussel
werd een lijkdienst gecelebreerd ter na
gedachtenis van Frank en Backelmans,
die beiden wegens z. g. spionuage wer
den gefusilleerd. De kerk was overvol
en een groote Belgische vlag stond aan
het altaar. De menigte was diep ont
roerd toen bij het einde van den lijk
dienst het orgel het Belgische volkslied
speelde.
Een priester geïnterneerd.
Naar de „Strassburger Post" mede
deelt, is den aartspriester Vagner van
Diedenhofen (Thionville, door de kom
mandatur, zijn geboorteplaats Büdingen
bij Metzerwlede, tot verblijfplaats aan
gewezen. Op de vraag, waarom hij op
den kansel geen vaderlandslievende woor
den uitte, moet hij hebben geantwoord,
dat hij op den preekstoel het Woord
Gods en geen Duitsche overwinningen
had te verkondigen. („De Tijd".)
De verliezen der Centralen in het Oosten.
Volgens het „Svenska Dagblat", welks
sympathie voor Duitschland bekend is,
zouden de Duitschers op 't oostelijk frout
gedurende September meer dan öOU.ODO
en de Oostenrijkers meer dan 250.0ÜÜ
man verloren hebben. Hieronder zijn be
grepen 50.000 krijgsgevangenenmaar
niet meegeteld zijn de aan een ziekte
gestorven soldaten, waarvan het aantal
zeer groot is, en ook niet meegeteld zijn
degenen, die in de moerassen van Pinsk
zijn verdronken.
Actie der Engelsche duikbooten in de Oostzee.
Sedert enkele weken geleden het op
treden van Engelsche duikbooten in de
Oostzee begon, zijn er, volgens de „Daily
Chronicle" 15 Duitsche schepen in den
grond geboord. De meesten dezer sche
pen brachten ijzerei ts of nog kostbaarder
lading naar Duitschland. Bovendien ziju
6 Duitsche transportschepen en een ter-
pi. do bout in den grond geboord. Met de
vroeger vermelde, komt het totaal op
28. De premie voor oorlogsmolest in de
Oostzee is vertienvoudigd.
Voorspraak.
Behalve door den Spaanschen en den
Amerikaanschen gezant, zgn ook door
den Nederiandschen gezant te Brussel,
den heer Van Volleuhoven, stappen ge
daan tot het doen verleenen van gratie
aan de ter dood veroordeelden in België.
Duitsche verliezen.
ST. PETERSBURG, 23 Oct. De verliezen
van de Duitsche luchtvloot in de Oostzee
bestaan uit 2 Zeppelins, I machines van
het Albatros-type, 12 Taubes, en een Hy-
droplan.
LONDEN, 23 Oct. Uit Boekarest wordt
gemeld, dat een Turksch leger van 200.000
man langs de linie DedeagatsjAdriauo-
pel is opgesteld.
De amputatie der hersenen.
In de moderne oorlogs'chirurgie schijnt
bet woord „onmogelijk" niet meer
te bestaan. Een sprekend bewijs hier
van wordt uit Parijs gemeld. Daar werd
een jonge soldaat opgenomen, die door
een granaatsplinter in het hoofd getrof
fen was, en die daardoor een zware sche
delbreuk in het achterhoofd had. Bij de
onmiddellijk uitgevoerde operatie verwij
derde de chirurg de naar voren gekomen
hersenmassa en haalde uit een verzwe
ring in de middenhersenen drie beensplin
ters. De patiënt, die eerst vrij goed was,
ging echter plotseling zoo sterk achter
uit, dat hij na twee dagen een nieuwe
operatie moest ondergaan, waarbij weer
een gedeelte der hersenen verwijderd, een
nieuw gezwel opengesneden werd, en
waarbij men eenige beensplinters vond.
De soldaat, die nu ongeveer een derde
deel van zijn linker hersenhelft mist, on.
dervindt daar niet de minste last van.
Zenuwstelsel en geestvermogen zijn vol
komen normaal, en de patiënt is voor
den velddienst goedgekeurd. („V. M.")
i; v a li i. y i».
Miss Cavell. Twee bladen te Lon
den openden een inschrijving voor een
gedenkteeken voor miss Cavell. Reeds
zijn 700 pond sterling ontvangen. De
beeldhouwer sir George Trampton bood
aan, als een werk van liefde het beeld
te vervaardigen.
Uit Washington wordt gemeld, dat
ofschoon geen vertoogen tegen Duitsch
land gericht zijn, officieele personen de
excecutie van miss Cavell afkeuren. Een
onderzoek van Amerikaansche rapporten,
tot den buigeroorlog teruggaande, ver
meldde geen enkel geval van executie
van vrouwen, zelfs niet in geval van
spionnage.
De herinneringsplechtigheid voor miss
Cavell, die heden (Maandag) in St. Pauls
kathedraal gehouden zou worden, is uit
gesteld tot Vrijdag, wanneer Asquith
aanwezig zal zijn.
Al de Engelsche bladen uiten huu af
schuw over de terechtstelling van miss
Cavell.
Gezant Regout.
De berichten uit Rome melden, dat de
toestand van mr. Regout bedenkelijk blijft.
De gezant schijnt te zijn aaugegrepen
door groote zwakte en een ingewands
lijden.
Een coalitieoverwinning
heeft de rechterzijde in Rotterdam IV
te boekeu voor den gemeenteraad. Vrij
dag werd de heer G. A. v. d. Wilde
(C -H.) bij herstemming gekozen tot lid
van den gemeenteraad met 4612 stem
men tegen 4115 op den heer J. Biauti-
gam (S. D. A. P.), die door de liberalen
werd gesteund Voorwaar, een mooi
succes.
Ook te Haailem had de coalitie bij
de gemeenteraadsverkiezing dezer dagen
in district 1 gehouden succes Uitgebracht
werden 1684 geldige stemmen, waai-
van op dr. lCuenen (R.-K.) 928, die dus
gekozen is. Verder verkregen de heeren:
J oosten (soc.-dem.) 570 en Von Saher
(v.-d.) 186 stemmen.. De Raad bestaat
thans uit 16 links, 16 rechts en één partij-
loozie (v. d. Kamp, die vroeger rechtsch
was).
Dienstweigering.
Onder de beschuldiging ter zake van
opruiing door middel van het zoogenaam
de manifest der dienstweigeraars is door
den officier van justitie te Assen rechts
vervolging ingesteld tegen dr. Louis A.
Biihler, rustend predikant te Paterswohle.
„Ass. Ct."
Treub's belastingwetten.
Verwacht wordt, dat de belastingont-
werpen (heden) Maandag bij de Tweede
ICamer zullen worden ingediend, behalve
een drietal dat de volgende of de daarop
volgende week ingediend zal worden, n.l.
de effectenbelasting, de tabaksbelasting en
de voornamenbelasting. Van het wetsont-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 26 Oct.
Matige, tot krachtigen, tijdelijk stormach
tige, noordelijke tot noordoostelijken wind.
Zwaar bewolkt, tot betrokken, waarschijnlijk
eenige regen. Aanvankelijk iets kouder.
werp tot technische herziening van het
Tarief weet men nog niet, wanneer het
bij de Kamer zal inkomen. De verzeke-
ringsontwerpen zullen waarschijnlijk aan
het eind der volgende week of in het begin
der daaropvolgende week bij de Kamer
inkomen.
De metaalbewerkers en het buitenland.
Naar „Het Volk" meldt werd op de
onlangs door twee hoofdbestuurders van
den Metaalbewerkersbond en den heer
Spiekman met den minister van oorlog
gehouden conferentie, door de hoofdbe-
stuurdi rs er op aangedrongen dat bij
handhaving van het bekende verbod om
buiten het land te gaan werken, door de
regeering ook zal worden meegewerkt
hier te lande de loonen voor de metaal
bewerkers belangrijk te verhoogen.
De Minister deelde mee, dat hij, hoe
wel noude, tot den harden maatregel
moest overgaan in het belang van het land.
Omtrent medewerking tot loonsver-
hooging kon hij geen toezegging doen
hoewel de kwestie in ernstige overwe
ging is.
Voor de werklieden, die zich reeds ver
bonden naar het buitenland te gaan, zul
len voorzieningen worden getroffen.
Intusschen wordt dit „uitvoerverbod
van menschen" door het „Handelsblad"
scherp gehekeld en in strijd geacht met
de grondwettige vrijheid.
Een Engelseh eendje 7
Volgens Reuter bevat de Londensche
„Mormngpost" een bericht uit Bucharest,
inhoudende, dat de Nedcrlandsche ge
zant bij het hof van Rumenië zou hebben
deelgenomen aau een Pro-Duitsche be
weging en openlijk zou hebben verklaard,
dat Nederland verplicht was totdeGer-
maansclie confederatie toe te treden.
Natuurlijk zijn in deze dagen alle diDgen
mogelijk, maar als jhr. dr. Van Vreden-
burgh dit gedaan heeft, dan zal hij bin
nen korten tijd wel van zijn taak ont
heven wezen. Vermoedelijk is de „Mor-
ningpost" iii de war met een ander per
soon van gelijken naam. („De Tijd
Goes. Wij vernemen, üat de Koninklijke
goedkeuring op- de Statuten van „de ver-
eeniging R. K. Middenstands-
viereeniging „De Hanze" afdeeliirg
Goes, gevestigd te Goes" is verkregen bij
Koninklijk besluit van 18 October j.l.
Voor deV e r e e n i g! i n g v a n VV e-
tenschappelijke Belangen" hield
voor een matig bezette zaai de heer
W. C. van de Volleer e te Rotterdam;
vroeger te Vlissingen, Vrijdag een interes
sante voordracht over de Bioscoop,
welke roet de even interessante demon
straties de belangstellende hoorders tot
ongeveer 11 uur even aangenaam als
nuttig bezig hield. Na te hebben ver
klaard, hoe de wetenschappelijke toepas
sing van de bioscoop; waarvan spreker
een groote instructieve en paedagogische
beteekenis toekende, al was hij met blind
voor het bioscoop-gevaar, berust op de
inertie(traagheid) van ons oog, dat een
beeldsindruk een twaalfde deel van een
seconde nog vasthoudt, ging hij den ont
wikkelingsgang na van den bioscoop, van
af de gewone draaiende tooverschijf, uit
gevonden in 1826, de stroboscopische
schijf, de bioscopische opnamen van Muiy-
bridge, het optisch theater van Reinaerd,
het photographisch geweer van prof. Mae-
ry tot aan de fabricatie van den film,
d. w. z. het lint, bestaande uit chrystal-
loide-stof, die thans tot een lengte van
