Oe Groote Oorlog.
No. 120. Dinsdag 12 October 1915. Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANSAG-.JVaEHSOAG- en VMIIIAGfflD
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. AdministratieGanzepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de JjBh gulden bij verlies van beide HM gulden bij ftt gulden bij Jpfc gulden bij gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de jfl |L I 11 B handen, voeten of oogen. jfl fl I verlies van een jfl I 11 I verlies fl_^ I I verlies van 9 L verlies van
1 *11 11 I Voorts bij ongeneeselijke aj I 8 hand, voet I fl BB B van een fl% fl B een Jf fl
B O IJ U verstandsverbijstering; 1 VF of oog; duim; wijsvinger;
daarvoor vastgestelde Verzekerings voor waarden, I fl fl fl fl ^00r^s bij ongeneeselijke I I fl hand, voet I fl fl fl I van een I fl een w eiken anderen
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: g I^J Lfl verstandsverbijstering; I of oog; fl duim; wijsvinger; vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „HoIIandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam,
De toestand.
V
Volgens het Atheensche blad „Espe-
rini" bestaat het verschil van standpunt
tusschen kuning Konstantijn en Venizelos
hierin, dat eerstgenoemde de mobilisatie
heeft goedgekeurd enkel en alleen als
voorzichtigheids- en verdedigingsmaatre
gel, doch tot een ingrijpen in tien oorlog
ter verdediging van derden (in dit geval
Servië) niet wilde medewerken, daar
Griekenland tot zulk een actie volstrekt
niet krachtens schriftelijke overeenkom
sten verplicht is. Wat dit laatste betreft,
was Venizelos van een ander gevoelen
pn achtte hij Griekenland tegenover Ser
vië wel degelijk gebonden voor het geval
Bulgarije Servië mocht aantasten.
Inmiddels heeft het standpuut des ko-
nings den boventoon gehad en de Temps,
een Franseh blad, bekent openhartig, dat
daarmede voor Frankrijk en Engeland
de waardevolle hulp van het Grieksche
leger is verloren gegaan. Over het alge
meen kan men nu niet juist zeggen dat
de diplomatie der Entente, gewoonlijk
de Duitsche de baas, thans in den Balkan
erg fortuinlijk is geweest. Vooral dat Bul
garije Duitschland's zijde koos, stemt de
geallieerden bitter. De Fransche pers ziet
er dan ook een zoeten wraak in, een
manifest van koning Ferdinand van Bul
garije te publiceeren uit den tijd dat het
tusschen Rusland en Bulgarije koek en
ei was en in welk manifest wordt ge
sproken van „de groote natie" (Rusland)
en „den czaar bevrijder".
Het misnoegen van de Entente zal
nog toenemen als het bericht waar blijkt
van het Atheensche blad „Patris" vol
gens welk gedurende het verblijf van
den prins van Hohenlohe te Sofia een
geheim verdrag tusschen Duitschland en
Bulgarije geteekeud is, waarbij aan Bul
garije Albanië, geheel Macedonië, nieuw
Servië en Grieksch Macedonië toegekend
zijn.
Onder het eigenlijk Bulgaarsche volk
blijken de Rnssische sympathieën nog
niet te zijn gestorven; talrijke dienst
plichtige manneu, men spreekt van 5000,
zijn gedeserteerd, liever dan tegen Rus-
laud te moeten vechten.
De Centrale mogendheden zijn iutus-
scheu met hun hernieuwd offensief krach
tig doorgegaau en hebben blijkens de
teiegrammeu der laatste dagen Belgrado
bezet, zoodat thans boven het koninklijk
Servisch paleis de vlaggen wapperen van
Duitschland en Oostenrijk. Te Berlijn is
begrijpelijkerwijze het nieuws van de be
zetting van Belgrado met gejuich en vlag-
gentooi begroet. Men gelooft daar dat de
geheele Balkauveldtocht in hoogstens
vier weken zal zijn afgeloopen, dat men
over het crilieke punt van den oorlog
heen is en dat de zegetocht der Midden-
Europeesche mogendheden niet meer ge
stuit kan worden.
Of dat allemaal waar is zal de toekomst
moeten leeren. Be weusch is vaak de
vader der gedachte.
De Zwitsersche militaire deskundige,
kolonel Feyler, is van een ander gevoe
len. Hij schrijft o.a. in het journal de
Genèves
„De partij wordt voor Duitschland van
dag tot dag ernstiger. Sinds 14 dagen is
hun offensief in Rusland gestuit en het
zal niet hervat kunnen worden dan na
aankomst van versterkingen. In het
Westen is een gedeeltelijke achteruit
gang; het nieuwe front moet nu opnieuw
geforceerd worden. De voortdurende
Duitsche échecs in Champagne en voor
Lens zouden groote gevolgen kunnen
hebben."
De Frai schen hebben in Champagne
nieuwe vorderingen gemaakt en in de
versterking Trapéze, ten Zuiden vanTa-
hure vasten voet gekregen.
Geweldige artilleriegevechten hebben
thans plaats op het geheele Artoisfront.
De Oostenrijkers melden eenig voordeel
aan de Strypa behaald. Van de andere
forten weinig nieuws.
De operaties in Servië.
Men seinde ons Zaterdagavond
BERLIJN (officieel). De Duitse hers
en Oostenrijkers veroverden
het grootste gedeelte der stad
Belgrado, na bestorming der citadel
en het noordelijk stadgedeelte door de
Oostenrijkers en de verovering van den
nieuwen Konak (Slavisch woord voor
paleis) door de Duitsche troepen. Daarna
zijn zij verder doorgedrongen naar het
zuidelijk stadsgedeelte.
De toestand in Leuven.
(Van de grens): Wij vernemen van een
Leuvenaar, dat de toestanden in Leuven
sedert meer dan vier maanden treurig
zijn. Meer dan 1000 huisgezinnen worden
van gemeentewege geholpen. De onder
steuning is echter zeer onvoldoende.
De levensmiddelen zijn duurder gewor
den. Eieren kosten 32 centimen, boter
4 francs 60 per kilo, brood f 1.80 per
kilo en aardappelen 7 francs per 100
kilogram. De prrjzen worden door de ge
meentelijke autoriteiten in overleg met
het Durtsche bestuur vastgesteld. In de
stad verblijven thans naar schatting 4000
Duitsche militairen. Er worden meer dan
300 gewonde officieren en onderofficieren
verpleegd.
Van de Zeeuwsch Vlaamsche grens
Vrijdag zijn van de grens vele Duitsche
soldaten in allerijl vertrokken. Groote
wagens komen aan om de goederen op
te laden. Alles gaat met grooten spoed.
Men vermoedt, dat de grenzen zooveel
mogelijk van Duitsche wachten ontbloot
zullen worden. Wijl men nieuwe troepen
noodig heeft voor offensief tegen Servië
Vrijdag zijn 200 timmerlieden en met
selaars door de Duitschers uit Eecloo
weggevoerd. Hierdoor ontstond verzet,
vooral van de zijde der vrouwen. Een
groot aantal arrestrties had plaats. Als
repressaillemaatregel heeft de Duitsche
overheid nu gelast dat de mannen te
Eecloo vier dagen binnenshuis moeten
blijven. De vrouwen mogen dagelijks twee
uur buiten komen.
Zondagavond omstreeks 6 uur werden
de Duitschers in Gent en omstreken ver
ontrust door een bezoek van eenige
vliegmachines der geallieerden.
Een hevig vuur werd op de vliegers
geopend. Van. de Zeeuwsch-Vlaamsche
grens werd de kanonnade, die geramen
tijld duurde gehoord. Ook het geronk der
motoi's van de vliegmachines kon men
goed hooren. Keer op keer spatten de
granaten als een lichtstel' aan den Zuide
lijken hemel uiteen. De aanval geschiedde
tijdens mist. De resultaten zjjn nog niet
bekend.
De stad Eecloo in Vlaanderen moet
aan de Duitschers ambachtslui leveren
voor werkzaamheden. Deze worden per
auto gehaald en zoo gevoerd naar de
plaats waar zajj arbeid verrichten moeten.
Tot nu toe zijn de arbeidslieden niet
bereid hun diensten aan de Duitschers
te verleenen. Indien dit morgen (Dinsdag)
niet geschied is, wordt de stad gestraft
met stuiting van alle verkeer na 3 uur
's namiddags. Na dit uur mag dan nie
mand meer op straat komen.
Aan de Limburg»che grens.
Van drie Belgische vrouwen, zoo meldt
de „Limburger Koerier" die Vrijdag
avond bij Mesch over de Limburgsehe
grens naar België wilden gaan zonder
passen en die op het aanroepen van de
Hollandsehe grenswacht doorhepen, zijn
twee door de schoten der grenswaent
doodelijk gewond. Een ontkwam nog over
de grenzen. Be andere, de ougehuwde
M. Wahon uit 's-Gravenvoeren, werd door
de soldaten tegen middernacht naar het
gesticht Calvariënberg teMaasstrichtge
bracht waar zij Zaterdagmorëen vroeg
is overleden.
De draadversperring.
Bij Middelburg (België) is Zaterdag j.l.
een Belgische vrouw, Ritsaert genaamd,
door de draadversperring gedood.
De straatverlichting te Londen.
Nu de bepalingen omtrent de verlichting
door de Londensche winkelieis nauw
keurig worden opgevolgd, zal de straat
verlichting wat sterker worden. Het doel
van de verduistering der stad was enkel
en alleen een egaal getemperde verlich
ting te krijgen, waardoor het aanval
lenden luchtvaartuigen moeilijk zou val
len, zich te oriënteeren. Dit doel is bereikt,
en nu kan de geheele stad gelijkmatig
iets meer worden verlicht.
Correspondentie in België.
Men meldt aan „De Tijd":
Alle brieven, die binnen het gebied
van het Generaal Gouvernement gericht
worden aan personen, die wonen in de
zelfde gemeente als de afzender, zullen
voortaan gesloten mogen worden ver
zonden.
De jonge Delcassé.
Naar de „Magdeburgische ZeituDg"
meldt, is de in het gevangenkamp te
Halle geïnterneerde luitenaut Delcassé,
een zoon van den Franschen mini-ter,
wegens weigering om te gehoorzamen
en verzet tot een jaar vestingstraf ver
oordeeld.
Delcassé had zich, volgens het blad
ook schuldig gemaakt aan beschimping
van Duitschland.
Acht milliard oorlogsschatting 7
De „Tribuna" ontvangt uit Le Havre
de mededeeling, dat de Belgische mi
nisterraad de door Duitschland aan België
te betalen oorlogsschatting op 8 milliard
heeft bepaald. Zal Duitschland van zins
zijn ze te betalen De Tijd")
BELUIË
In België zijn een groote hoeveelheid
briefjes van 20 franes in omloop, die
valscb zijn. De Beheerraad der Bank
heeft besloten uit de circulatie terug te
trekken
le. De briefjes van I en 2 francs zon
der portret;
2e. De briefjes van 20,100 en 1000 fres.
met portret van Leopold I. Zonder uit
stel moet een ieder de briefjes ter in
wisseling aanbieden tegen briefjes van
de Société Générale.
De inwisseling moet geschieden bij de
agenten der Nationale Bank.
DUITBCHLASD.
Aardbeving.
MARIËNBAD, 10 Oct.(W.B.) Heden
morgen om 4 u. 55 werden in Mariënbad
en omgeving twee kort op elkaar volgende
aardschokken waargenomen.
STUTTGART, 10 Oct. (W. B.) De in
strumenten van het seismologisch insti
tuut teekenden hedenmorgen in Hohen-
heim een tamelijk sterke aardbeving op,
waarvan de haard ongeveer 140 K.M. van
hier ligt, waarschijnlijk in hetFrankisehe
Jura-gebied, in de streek van Eichstaett.
hebben gedolven en het vertrouwen van
den Czaar hebben verbeurd.
BULGARIJE.
Het .vertrek der Entente-
ge z ia n t e n.
De diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland, Frankrijk, Rusland en Italië zijn
Dinsdagavond per extra-trein vertrokken,
met het personeel van de gezantschappen.
De Russen reisden over Roestsjoek, alle
anderen over Dedeagatsj. Uit naam van
de regeering was de secretaris-generaal
van bet departement van buitentandsche
zaken aan het station aanwezig om hen
Uitgeleide te doen; namens den Koning
waren de chef van diens politieke kabinet,
Dobrowitsj, en de adjudant des Konings,
generaal Sawof, aan het station gekomen.
Twee ambtenaren van het departement
van buitenlandsche zaken maakten de reis
mee tot de grensstations.
'De vertrekkende diplomaten hebben la
ter telegrafisch aan den B-ulgaarschen mi
nister-president hun dank betuigd voor
de hoffelijkheid, door de Bulgaarsche auto
riteiten bij hun vertrek aan den dag ge
legd.
MEXICO
De regeling van den toestand.
WASHINGTON, 10 Oct. (R. O.) Lan
sing meldt, dat op de conferentie, giste
ren door de vertegenwoordigers der Ver-
eenigde Staten, Argentinië, Brazilë, Chili,
Bolivia en Uruguay gehouden, eenstem
mig besloten werd, om de regeering van
Carranza als de wettige regeering van
Mexico te erkennen.
De afgevaardigden hebben dit besluit
aan de respectieve regeeringen medege
deeld.
Nog bericht men uit Washington
Volgens een bericht van het ministerie
van buitenlandsche zaken, is Granados,
de minister van binnenlandsche zaken
in het Huerta kaoinet, Zaterdag wegens
medeplichtigheid aan den moord op pre
sident Madero terechtgesteld.
De Nederlandsche gezant te Londen,
jhr. de Marees van Swinderen, had Vrij
dag en Zaterdag j.l. een onderhoud met
onze ministers van binnen- en buitenland
sche zaken aan hunne respec: ieve depar
tementen te 's Gravenhage.
Kleedingstukken voor de arme Polen.
In verband met tot ons gerichte vragen
herinneren wij er aan dat liet adres waar
heen men kleedingstukken kan opzenden
isPater B. Mazurowski, aalmoezenier
voor de landverhuizers, Pastorie, Boschje
7, Rotterdam.
Oorlogswinsten.
Onmiddellijk na de installatie der Staats
commissie voor het ontwerpen van een
tijdelijke belasting van buitengewone oor
logswinsten, heeft die commissie, onder
voorzitting van dr. Bos, haar eerste ver
gadering gehouden ter vaststelling van
haar werkwijze. Het eerste resultaat daar
over is, volgens de „N. Ct." geweest, de
benoeming van een kleine sub-commissie,
die de opdracht heeft aanvaard een voor
ontwerp uit te werken.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 12 Jet.
Meest matige Oostelijke tot Zuid-Oostelij
ken wind. Licht- tot halfbewolkte lucht.
Waarschijnlijk droog in het Noorden, in het
Zuiden weinig of geen regen. Weinig veran
dering van temperatuur.
Goes. De eerste voordracht
van den heer W. J, G i e 1 over
N e d e r 1 a n d s c h-I n d i door hem
Zaterdagavond in V. O. V. alhier voor
een talrijk auditorium' gehouden, was
zeer interessant. Spreker begon met de
verklaring van de weinige belangstelling
die „onze Oost" nog steeds ondervindt,
ai valt er in de laatste jaren beterschap
te bespeuren. Hij schrijft die toe aan de
geringe bekendheid en hoopt dat bet on
derwijs ons toekomstig geslacht een betere
kennis zal bijbrengen van onze schoone
overzeesche bezittingen die voor Neder
land zoowel in commercieel als in eco
nomisch opzicht onmisbaar zijn. Daarna
weidde hij uit over ludië's geographische
ligging, die het een brug doet zijn tus
schen Azië en Australië immers het
Westelijk deel vormt door zijn planten- en
dierenwereld een voortzetting van Azië,
terwijl daarentegen hel Oostelijk deel mtet
Australië overeenkomt over de enorme
grootte van het eilandenrijk zoowel in op
pervlakte (circa 38000 vierk. geo-gr. mijlen)
en in bevolking (circa 40' millioen zielen)
over de verdeeling in groote en kleine
Soenda-eilanden, met de groote eilanden
Java, Sumatra, Borneo en Celebes,
en besprak' den vulkanischen aard
van den grond die meermalen tot
groote rampen aanleiding gaf (uit
barsting van de Krakatau op hét
gelijknamig eiland in 1883). Met de ter-
schillende volkentypen, die onze Oost
bewonen, Dajaks, Battaks, Maleiers, Ja-
Vanen, Alfoeren, Papoea's enz., hun ge^
woonten, zeden en eigenaardigheden, met
de verschillende talen waaronder het .Ta-
vaansch met zijn eigenaardige schrijf
wijze, bracht de heer Giel zijn gehoor
op de hoogte en deed het ook met de
Indische woningen en leefwijzen kennis
maken. Uit geheel de voordracht, opgeluis
terd door tal van interessante lichtbeelden
sprak de ervaring van den man die zich
door eigen aanschouwing en een jarenlang
verblijf in Insulinde met dat heerlijke
land heelt weten vertrouwd te mlaken.
Menige interessante bijzonderheid wist hij
in zijn voordracht in te vlechten, zooals
b.v. die van het Javaansche meisje dat
het tot haar levenstaak had gesfeld hare
bruine zusters uit de achterlijkheid en
vernedering, waar zij in leven, op te
heffen en ze de voorrechten der blanké
vrouw te doen deelachtig worden.
Hoe gaarne hadden wij de.i heer Giel
daarbij hooren verklaren, dat de aan den
man gelijkwaardige positie der vrouw, de
gave is des Christendoms; dat alom ter
wereld, waar het Christendom niet ge
kend wordt, de vrouw een ongelukkig,
onderdrukt schepsel is, een stuk koopwaar,
een genotmiddel on niet zelden ©en last
en werkdier op den koop toe. Zeer geviel
het ons te vernemen, hoezeer de oud
militair Giel de werken des vredes waar
deert, toen hij naar aanleiding der Atjeh-
oorlogen zeide dat men met oorlog wel
een volk kan onderwerpen, doch het
slechts met de middelen des vredes kan
ontwikkelen en beschaven.
Met belangstelling zien wij de volgende
lezing tegemoet.
Bij geruchte vernemen wij, dat de
herdenking van het 50-jarig bestaan van
de vereeniging van St. Vincentius aPaulo
alhier zal gevierd worden met een con
cert, te gev-en door het zangkoor „St.
Cecilia" alhier, in de maand Novem
ber a.s.
Wij- hopen spoedig nadere bijzonderhe
den hieromtrent te .kunnen geven.
RUS LAJVO.
In ongenade.
Te Kopenhagen gaat het gerucht, dat
de bekende schismatieke monnik Gregor.
Raspoetin, die lange jaren de vertrouw
de van den Czaar was, in ongenade is
gevallen en naar Siberië gezonden. Bij'
het laatste bezoek van Goremykin aan
het hoofdkwartier moet in een vinnige
woordenwisseling tusschen den minister
en Raspoetin de laatste het onderspit
Kamerverkiezing Amsterdam IX.
De verkiezing van een lid voor de
Tweede Kamer (vacature-W. H. Vliegen)
zal plaats hebben op Dinsdag 19 October
e.k., de stemming, zoo noodig, op Donder
dag 28 October d. a. v., de herstemming,
zoo noodig, op Donderdag 4 November a.s,
De besturen der coalitiepartijen in di
strict IX hebben besloten te adviseeren
met een c-andidaat uit te komen.
