De Groote Oorlog.
No. 118.
Donderdag 7 October 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
L I g verlies van een K I I verlies g_ gj verlies van if fj^
feuilleton.
R.-K. Diocesane
Land- en Tuinbouwbond.
NIEUWE ZEEUWSCHE COUPE
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganrepoortstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 5 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gH jgS&i A gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de |fj bL. handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, jj H Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: g verstandsverbijstering;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
gBS gulden bij g gulden bij A gulden bij RH
p! tij hand, voet g B I H van een tg B een
g O O of oogg U duimwijsvinger
„Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wij vragen ditmaal onzen lezers-land
bouwers en wel speciaal die van Zuid-
Beveland, dit hoofdartikel met aandacht
te willen lezen. Niet omdat het zoo mooi
is, maar omdat het zoo practisch is en
zoozeer in hun eigen, welbegrepen belang.
Het is niemand onzer lezers onbekend
hoezeer in de laatste dertig jaren van
pauselijke en bisschoppelijke zijde is aan
gedrongen op organisatie der verschil
lende standen in R. Katholieke bon
den. Niet alleen de arbeider, maar ook
de patroon of baas, niet alleen de mid
denstander, maar ook de boer, hetzij
landbouwer of tuinder of kweeker, be
hoort zich te organiseeren.
Eu nu zegge men niet met een soort
van aartsvaderlijke vasthoudendheid, die
niet veel van koppigheid verschilt„ik
doe het niet, want mijn vader en groot
vader deden het ook niet", of: „laatden
boer met rust, bonden zijn niets voor
hem, dat is goed voor stadsmenschen".
Want, wie zoo spreekt, is wetens en
willens blind voor de teekenen der tijden,
die zich overal vertoonen, zelfs in het
kleinste en meest verafgelegen dorp.
Het zijn juist de veranderde
tijdsomstandigheden, gevoegd bij
de hedendaagsche ontwikke
ling van hetlandbouwbedrijf,
die een organisatie onzer boeren in een
Room scli- Katholieken Land
en Tuinbouwbond raadzaam, ja
noodzakelijk maken.
Wie wenscht niet in zijn stand
vooruit te komen, zijir bedrijf meer
rendabel te maken Zeer zeker de boer
niet minder dan de ambachtsman, de
industrieel of de koopman.
Wie wenscht, als Roomscli-Katholiek
van echten bloede, zooals onze Roomsche
boeren, Goddank, nog zijn, niet mede
te helpen aan de zegepraal
onzer schoone, reine en verhe
vene beginselen in de maatschappij
Zeer zeker de boer niet op de laatste
plaats. Of werd de christelijke sociali-
seering der heideuwereld niet aange
vangen met den vreedzameii akkerbouw,
gelijk de Geschiedenis van onze geloofs
verkondigers getuigt, die met kruis en
ploeg hun geestelijk en stoffelijk bescha
vingswerk veirichtten
Wie wenscht niet als meusch zich
allerlei kundigheden eigen te
maken, z ij n verstand te ont
wikkelen, zijn geest te scher
pen, om zoodoende met te grooter vrucht
en te zekerder resultaat zijn beroepsbe
zigheden waar te nemen?
Zeer zeker de boer niet minder dan
welk burgermanskind ook, want de tijd
38)
„Vergeef mijl, kleinle meester", stotter
de hijl.
Xavier hoorde hem niet len vervolgde
aldus:
„Hoe naijverig ben ik op elk stuik,
waaruit die geringe nalatenschap be
staat I"
„Ik zal ze u teruggeven, klioine mees
ter, ik zal ze u teruggeven I" s'prak de
geheimzinnige nederig.
„Wat zult gijl mij teruggeven, mijn
goede vriend?"
„Wiees niet boos op mijl. Het h-eeft mij
zoo veel moeite giekost om er van te
scheiden, kleine mlaester! Ondanks mij
zeiven is de uiniform aan mijlne handen
ontglipt, terwijl ik het pakket maakte.
Ik wild© ze Wiji het andere voegen, maar..."
Een snik bewoog zqjlne borst.
„Maai- ik zal thans all-een zijin in mjjae
woning", ging bij) voort. „Ik zal niefp
meerniets mieer van hem hebben'
Als ik tot hem spreken zal, zal hijl mij
dan nog verstaan?"
dat van „dom" en „boer" als van twee
gelijkluidende begrippen werd gesproken
is al lang voorbij, gelijk om maar één
voorbeeld te noemen onze bloeiende
Landbouwscholen, boerinne-kostscholen
nz. getuigen.
Welnu, al de baten, hiervoren opge
somd, die de boer als katholiek,
als mensch en als boer voor zich
zeiven wenscht en die hij alleen
staande en alleen blijvende
niet of slechts in zeer beperkte mate
kan \erkrijgen, worden liem zeker en
ruimschoots, toegemeten wanneer
hij zich met zijn standgenoo-
t e n organiseert in een Roomsch-Katlio-
lieke organisatie.
De veranderde tijdsomstan-
d i g h e d e n, zoo zeiden wij daareven,
zetten hem daartoe aan.
Inderdaad stellen de tegenwoordige
tijdsomstandigheden aan ons, Katholie
ken, veel lioogere eischen dan aan onze
vaders eu grootvaders. Geloof en zeden
staan aan veel grootere gevaren bloot,
wijl het kwaad veel driester en tevens
sluwer optreedt Wij moeten, ook op
het platte land de kwade tijdgeest
waart niet alleen in de steden rond
ons tegenwoordig veel meer Katholiek
toonen dan vroeger. Niet door ons tegen
over anderen te plaatsen in uitdagende
houding men versta ons wel maar
door ons Katholiek te toonen in woord
en daad, in handel en wandel.
Hiertoe is de organisatie op Katholieken
grondslag een machtig hulpmiddel. Zij
helpt het menschelijk opzicht dooden,
de lauwheid bestrijden, de geloofsover
tuiging aanvuren en hoezeer ook door
haar aard en wezen er op ingericht de
georganiseerden stof fel ij k vooruit
te helpen, is zij op de eerste plaats
een instelling waar wij als menschen
beter edeler, onbaatzuchtiger en als
Katholieken ons onze groote
roeping in deze fel bewogen tijden
meer bewust worden.
Ook de hedendaagsche ont
wikkeling van het landbouw
bedrijf moet onze boeren tensteikste
tot organisatie aanzetten.
Er wordt niet meer geboerd wan
neer men ten minste verstandig wil
boeren als voor veertig, vijftig jaar.
De wetenschap is dieper doorgedrongen
in het wezen der stoffelijke dingen. Zoo
wel bij de kennis der ontwikkeling van
de land- en tuinbouwproducten als van
den aaid van den bodem bleken de
nieuwere bevindingen in natuur- en schei
kunde van groote waarde.
Zoodoende werden den landbouwer,
den tuinbouwer, den kweeker allerlei
nieuwe werkmethoden aan de hand ge
daan, die wel is waar in den beginne
met zekere aarzeling en niet zonder wan-
„Neptuinu-s", hernam Xavier diep be
wogen, „de uniform mijins vaders is op
hare plaats aan het hoofdeind© der leger
stede van zijin getrouwen dienaar; ik geef
ze u".
Ondanks zijin© jaxen sprong Neptu-nus
op van blijdschap.
„Heb dank!" sprak hijl. „O, heb dank,
kleine molester, gijl zijt bijkans evengoed
als. hijl".
Een bediend;© van het hotel bracht
een brief, dien Xavier openbrak. Terwijl!
hij las, verhelderd© een uitdrukking van
blijdschap zijn gelaat en weerkaatste zich
als in een spieglal, op het breed© gelaat
van den neger.
Na het lezen van dien brief ging Xavier
een paar malen die kamer op en neer, als
had hiji de tegenwoordigheid van den
geheimzinnige vergeten. Hiji dacht hardop
„Ik zal gaan. Ik zal haar het geluk
verhalen, dat God mijl geschonken heeft
O ja! ik zal gaan! zulk -een© gelegenheid
■verzuimen zou dwaasheid zijin Nep-
tunus", vervolgde hiji, zich tot den bede
laar wendende, „ik ga u voor ©enige
dagen verlaten, mijn vriend".
„Mijl v;erlaten!" antwoordde d© geheim
zinnige ontroerd. „Nu reeds'... Waarom1?"
„Ik ga naar buitien".
„Ik zal ier u volgen, kleinle meester".
trouwen werden aanvaard onze boe
renstand is van nature wat behoudsge
zind maar spoedig waren ingeburgerd,
of liever ingeboerd, toen bleek, dat deze
werkmethoden een veel loonender
cultuur van den bodem in de
hand werkten.
Thans zijn kunstmeststoffen in groote
verscheidenheid bij den landbouw in ge
bruik, terwijl velerlei machines die het
landbouw b e d r ij f vergemakkelijken en
verbeteren, schier overal op het land hun
intrede hebben gedaan.
De tuinderij het kweeken van groen
ten en vruchten nam in omvang toe
deels door de groote vraag naar tuin
bouwproducten, geboren uit de immer
aangroeiende bevolking onzer steden,
anderzijds door den steeds toenemenden
uitvoer naar het buitenland.
Onzen Zuid-BeveJandschen bcerenis het
welbekend, dat de aanleg van het groote
lokaal spoorwegnet over huil eiland voor
een niet gering deel verband houdt met
de eischen van een vlug en veilig tians-
port der land- en tuinbouw voortbreng
selen naar het achterland en naar den
vreemde. Aan dezen algemeenen
ontwikkelingsgang in het laud
en tuinbouwbedrijf behooren wij ons aan
te passen en dat kan alleen goed en
practisch geschieden door organisatie.
Door organisatie wordt het mogelijk
coöperaties te stichten tot aankoop van
aller,ei benoudigdheden voor land- en
tuinbouwbedrijf en die coöperaties te
concentreeren, dat wil zeggen:
groote massa's te koopen uit de eerste
hand en deze dan aan de afdeeliugen
af te zetten.
Door den N.-Brabantschen R. K. Boe
renbond worden op die wijze jaarlijks
groote sommen ten bate der
leden verdiend.
D o or organisatie wordt liet mogelijk
het binnenlandse li afzetgebied
der producten te vergrooten en
buiienlandsch afzetgebied te
veroveren
Door organisatie wordt het mogelijk
het welslagen van goed land- en
tuinbouwonderwijs voor onze
boerenzoons te verzekeren.
Door organisatie kan ook de boeren
stand invloed uitoefenen op
den wetgever, waar het geldt het
landbouwbedrijf niet door verkeerde wet
ten te bemoeielijken en steeds rekening
te houden met de landbouwende bevol
king, misschien wel het beste en meest
kerngezonde deel der natie.
Zoo zouden wij nog een heele poos
kunnen doorgaan, maar wij vertrouwen
dat de lezer zelf nu wel begrijpen zal dat
de organisatie alles kan, waar de
enkeling niets vermag, of althans
zeer weinig.
„Dat kan niet, Nephrons".
De neger liiat het hoofd zinken; mis
schien dacht hijl aan dezelfde woorden
die kapitein Lefeb'vre te Sint Domingo
tot hem gesproken had, toen bijl hem
verbood hem te volgen.
„Goede meiester", sprak hijl eindelijk
op vasten toon, „heeft mijl bevolen over
ui te waken. Alles kan, alles moet, als
het er op aan komt hem te gehoorzamen;
ik zal hem gehoorzamen".
Plotseling: scheen h|eon echter iets te
binnen te schieten en hiji hernam met
bekoring
„Gijl hebt een vijand, kllejo© meester".
Het was de derde k©er in twee dagen,
dat Xavier een)© dergelijpre waarschuwing
ontving.
„Ivent gijl hem?" vroeg hij.
„Ik ken hem, en bijl den naam van
goeden meester heb ik reeds gezworen,
dat ik hem zou dooden'"
„Hem dooden!" herhaald© Xavier, die
dat woord niet ernstig opnam; „wat zijit
gijl haastig!"
„Ik hieb dengein© mijiner broeders ge
dood, die goeden mlaester getroffen had",
hernam de bedelaar met woeste hartstoch
telijkheid, „ik ben sterk!"
Daarop plotseling zijne stem verzach
tende, voegde hijl er bij:
Nu bestaat er in ons bisdom een R. K.
Land- en Tuinbouwbond waartoe niemand
meer of minder dan onze hoogvereerde
bisschop zelf den stoot heeft gegeven.
Die bond bestaat uit drie takkenlo.
een boerenbond (veeteelt en vee
houderij), 2o. een Tuindersbond
(land- en tuinbouw), 3o. een Kwee-
kersbond (bloemmisterij en bloem
bollenteelt). Iedere bond heeft zijn eigen
bestuur en uit deze drie besturen wordt
gevormd het hoofdbestuur van den D i o-
cesanen R. K. Land- en Tuin
bouwbond, gevestigd in het bisdom
Haarlem, kortweg genoemd de L. T. B.
Iedere bond splitst zich in afdeelingen
naar het aantal parochiën en gemeenten
voor zoover natuurlijk de daar aanwezige
bedrijven het stichten van een aparten
boeren-, tuinders- of kweekersafdeeling
noodig maken. Ook kunnen verschillende
parochiën tot eene afdeeling zich groepee-
ren, dit hangt af van de plaatselijke om
standigheden. Trouwens wij geven hier
slechts de groote lijneu aan der organi
satie. Ofschoon echter in iedere parochie
boeren, tuinders en kweekers apart
zich organiseeren, wijl nun belangen uit
een loopen, zoo vormen zij toch tezamen
ééne afdeeling van de L. T. B.
Immers, al zijn ze gescheiden wat liun
bedrijfsbelangen aangaat, zij zijn
éen geheel voor wat betreft hun
algemeen belang en hebben dan
ook één bestuur, uit de afzonderlijke be
sturen gevormd, het z.g. afdeelings-
bestuur.
Dit afdeelingsbestuur zorgt voor de
zaken van het algemeen belang alsde
algemeene ontwikkeling (sociale
en apologische cursussen) het geld
wezen, het marktwezen, de
coöperatie, enz.
De speciale bedrijfsbelan-
gen blijven dan aan de afzonderlijke
vakgroepen De b o e r e n bemoeien zich
met verbetering van den veestapel en
het paardenras, het bestrijden van vee
ziekten, boter- en kaasmakerij, enz. De
tuinders en kweekers bemoeien
zich met hun gewassen, planten en bollen,
verbetering in de cultuur, bestrijding van
plantenzieken, veredeling van zaaizaad,
kunstmeststoffen, handelskennis enz. enz.
Zoodoende ontstaat een degelijke orga
nisatie tot zegen en profijt van hem, die
er zich bij aansluit.
Dat in alles de Katholieke geest blijft
lieerschen, daarvoor zorgt de geestelijke
adviseur, in iedere afdeeling door den
Bisschop te benoemen.
Het Bondsbestuur heeft de leiding van
het geheel, terwijl aan de organisatie een
secretariaat ten dienste staat, ge
vestigd te Leiden in het gebouw der
K. b. A. dat tevens bureau van
administratie is.
„Laat mijl ui volgen, kleine meester, ik
smeek er ui oni, gij! wleet nietik zou
het ui eerder hebben moeten zeggen: de
komst der politie in het speelhuis was
geen louter toeval. Ik weet niet welk liet
doel van uw vijand was; maar gij zijt in
een hinderlaag gelokt".
„Welke reden hebt gij om dat te ge-
looven?"
„Ik heb het gezien".
Hier verhaald© de bedelaar hem het
voorgevallen© met den aan den Auverg-
naut toegeworpen brief..
„En gijl zijt er zeker van dat het
Carral is?" vroeg, Xavier tweifelend.
„Het is de man, di© zich sinds twee
maanden als vriend aan ui heeft opge
drongen, de man, dien ik van den eersten
dag af gewantrouwd heb1; d© man, in eau
woord, die gisteren met u op het balkon
stond, en aan wien g'ij! zeer onvoorzichtig
uw© geheimen hebt toevertrouwd voor
zoo ver gïji er zelf van wist, daar ben ik
zeker van!"
Het duurde een geruime poos ©er Xavier
antwoordde, zoo groot was zijne verba
zing.
„Carral!" herhaalde hijl eindelijk; „maar
hot is onmogelijk! Welk belang zou hij
er bijl hebben mij hinderlagen te leggen?"
„Dat weet ik niet, maar gedaan heeft
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 7 Oct
Zwakke tot matigen wind, uit Oostelijke
richtingen. Nevelig tot zwaarbewolkte lucht.
Weinig of geen regen. Weinig verandering
van temperatuur.
Dat secretariaat zorgt voor de propa
ganda, de inning der contributie, het
uitzenden van sprekers, het geeft een
jaarboekje uit en houdt de ledenlijsten bij.
Ook heeft de organisatie een eigen
blad„De R. K. Land- en Tuin-
b o u w e r".
Sterk door het verlangen der hoogste
kerkelijke autoriteit in ons bisdom naar
organisatie, zeker van den steun der
plaatselijke geestelijkheid, deri Hoogeer
waarden heer Deken van Middelburg op
de eerste plaats, roepen wij den Katho
lieken landbouwers 'van Zuid-Beveland
toerijst op uit uw isolement en ver-
eenigt U in den R.K. Land- en
Tuinbouwbond!
N.B. Binnenkort zullen door het secre
tariaat te Leiden stappen worden gedaan
om in de onderscheidene parochies van
Zuid-Beveland tot oprichting van nieuwe
afdeelingen van bovenbedoelden bond te
komen.
Waar de eerwaarde geestelijkheid haar
hooggewaardeerde medewerking naar wij
kunnen verzekeren heeft toegezegd, ver
trouwen wij dat die pogingen met den
besten uitslag zullen worden bekroond.
De toestand.
Zij, die beweren dat men in den oorlog
nooit moet spreken over „recht", wijl
oorlog de moord is van alle recht en
slechts het „recht van den sterkste" er
kent, worden door de feiten van dezen
oorlog in het gelijk gesteld. Immers En
geland eu Frankrijk, die Servië willen
helpen, maar het niet kunnen naderen
dan door het neutrale Griekenland
zetten te Saloniki, een Grieksclie haven,
expeditietroepen af en vragen dan aan
Griekenland zulks goed te keuren.
Wat moet Griekenland doen? Of toe
geven óf voor zijn neutraliteit vechten.
In het laatste geval Wurdt aan dat land
de oorlogsgruwel door een machtigeren
staat opgedragen tegen zijn wil.
Een waarschuwing voor ons land om
op zijn goed recht van onafhankelijk land
niet alleen te vertrouwen maar dat ver
trouwen te steunen door een weerbaar,
krachtig geoefend eu gereed staand leger.
Nu is de houding van Griekenland vrij
hijl het... dat verklaar ik ui"
„Maar deze brief -is van hem", hernam
Xavi-er, hem liet schrijven toonende, dat
hij! zoo -even ontvangen had.
„Ga niet, ga niet", riep Neptunus. „Die
man is uw vijand. Hij zal u in het ver
derf storten".
De jonkman dacht eene poos na.
„Ik zal gaan", sprak hiji eindelijk be
slist, „al zou er werkelijk gevaar be
staan!"
Neptuinus schudde mistroostig het
hoofd.
„Mijne stem vermag niets tegen het
gevoel, dat u m-edesleept", mompelde hijl,
„maar -eene inwendig© stem zegt mijl,
dat h-et e-e-n aardoks-el te meer is om u
naar den rand van den afgrond te lokken.
Ik zal u volgen, kleine meesterwees
niet bevreesd. Ik weet, dat er plaatsen
zijn waar de arme 'zwarte het recht niet
h-eeft zich te vertoonen. Ik weet, dat
mijne tegenwoordigheid voor u een last,
zoo niet een schande zou zijtn.maar
ik zal mijl schuil houden, gij zult mij
niet zien, niemand zal mijl zien, tenzij..."
Hij: voleindigde zijne gedachte niet.
(Wordt vervolgd.)
